ثابت بن وَقش انصاری
صحابی رسول خدا (ص) و از شهیدان احد ثابت بن وقش بن زغبه[1] از تیره بنی‌عبدالاشهل قبیله اوس بود.[2] پیامبر (ص) هنگام بیرون آمدن از مدینه در غزوه احد، او و حسیل بن جابر را که هر دو پیر بودند، همراه با زنان و کودکان در مدینه باقی نهاد.
صحابي رسول خدا (ص) و از شهيدان احد
ثابت بن وقش بن زغبه[1] از تيره بني‌عبدالاشهل قبيله اوس بود.[2] پيامبر (ص) هنگام بيرون آمدن از مدينه در غزوه احد، او و حسيل بن جابر را كه هر دو پير بودند، همراه با زنان و كودكان در مدينه باقي نهاد. پس از حركت سپاه اسلام، آن دو از ماندن در مدينه پشيمان شدند و با آرزوي دستيابي به شهادت، خود را به لشكر اسلام رساندند و به دست مشركان به شهادت رسيدند.[3] البته برخي نام ثابت را در زمره شهيدان احد ثبت نكرده‌اند.[4]
صحابه‌نگاران از شهادت برادر او رفاعه در اين نبرد به دست خالد بن وليد گزارش داده‌اند.[5] نيز از شهادت دو فرزند ثابت، سلمه و عمرو، به دست ابوسفيان و ضرار بن خطاب، برادر عمر، ياد كرده‌اند.[6] برخي از اسلام آوردن عمرو در اين نبرد و بشارت پيامبر به بهشتي بودن او گزارش داده‌اند.[7]
سليم، ديگر فرزند ثابت، در جنگ‌هاي احد، خندق و حديبيه حضور داشت و در غزوه خيبر (7ق.) به شهادت رسيد.[8] ثابت را از راويان حديث رسول خدا (ص) دانسته‌اند.[9]
منابع
الاستيعاب: ابن عبدالبر (م.463ق.)، به كوشش البجاوي، بيروت، دار الجيل، 1412ق؛ اسد الغابه: ابن اثير (م.630ق.)، بيروت، دار الفكر، 1409ق؛ الاصابه: ابن حجر العسقلاني (م.852ق.)، به كوشش علي معوض و عادل عبدالموجود، بيروت، دار الكتب العلميه، 1415ق؛ انساب الاشراف: البلاذري (م.279ق.)، به كوشش زكار و زركلي، بيروت، دار الفكر، 1417ق؛ تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير: الذهبي (م.748ق.)، به كوشش عمر عبدالسلام، بيروت، دار الكتاب العربي، 1410ق؛ تاريخ طبري (تاريخ الامم و الملوك): الطبري (م.310ق.)، به كوشش محمد ابوالفضل، بيروت، دار احياء التراث العربي؛ رجال الطوسي: الطوسي (م.460ق.)، به كوشش قيومي، قم، نشر اسلامي، 1415ق؛ عيون الاثر: ابن سيد الناس (م.734ق.)، بيروت، دار القلم، 1414ق؛ المغازي: الواقدي (م.207ق.)، به كوشش مارسدن جونس، بيروت، اعلمي، 1409ق.
عباس مهديان
[1]. الاستيعاب، ج1، ص204؛ الاصابه، ج1، ص514.
[2]. عيون الاثر، ج2، ص39-40؛ اسد الغابه، ج1، ص120.
[3]. تاريخ طبري، ج2، ص530؛ اسد الغابه، ج1، ص280؛ الاصابه، ج1، ص514.
[4]. المغازي، ج1، ص301؛ تاريخ الاسلام، ج2، ص201.
[5]. الاستيعاب، ج2، ص501؛ اسد الغابه، ج2، ص81.
[6]. المغازي، ج1، ص301؛ انساب الاشراف، ج1، ص328.
[7]. الانساب الاشراف، ج1، ص325؛ تاريخ طبري، ج4، ص431؛ اسد الغابه، ج1، ص120.
[8]. الاستيعاب، ج2، ص646؛ اسد الغابه، ج2، ص292.
[9]. رجال الطوسي، ص31.