سنت‌های مسلمانان عراق در ایام روزه‌داری

رمضان، ماهی مقدس و مهم در عراق است و عموم مردم این کشور حرمت این ماه را نگاه می‌‏دارند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، در عراق از شب اول ماه رمضان تا آخرین شب آن، نزدیک زمان سحر، افرادی در شهر می‌‏گردند و با کوبیدن بر طبل مردم را برای خوردن سحری بیدار می‏‌کنند.
از مهم‏ترین خوراکی‏‌های خاص مردم در ماه رمضان باقلوا، زولبیا و خرماست. برای افطار سوپ هم طرفداران زیادی دارد که اغلب قبل از صرف غذا خورده می‌‏شود.
با آغاز ماه رمضان خانواده‏‌های عراقی با در دست داشتن سینی‌‏های غذا به مساجد می‌‏روند تا غذای خود را با روزه‌‏داران یا نیازمندان تقسیم کنند.
مساجد عراق در این ماه شاهد جنب و جوش مردم است، زیرا غیر از نماز، برنامه‏‌های دینی و فرهنگی مختلف دیگری دارند؛ نظیر سخنرانی که بعد از افطار به تبیین مسائل دینی و اخلاقی می‏‌پردازد.

تحولات پساصدام


مساجد عراق در چند سال اخیر شاهد تحولات مهمی بوده‏ است. در دوره «صدام حسین» برنامه‏‌های خاصی در مساجد برگزار نمی‌شد، زیرا رژیم بعث مخالف اسلام، مسجد و امور مذهبی بود و اجازه نمی‏‌داد چنین کارهایی انجام بگیرد. اگر هم کسی می‏‌خواست کاری در این زمینه انجام دهد حتی ممکن بود کشته شود یا مدت زیادی از عمر خود را در زندان‌های بعث سپری کند.


در کشور عراق هم مانند دیگر کشورهای اسلامی از سال‎ها پیش برنامه‌‏های تلویزیون در ماه رمضان با ماه‏‌های دیگر متفاوت است. برنامه‏‌های قرآنی، دعا و سریال‏‌های متفاوت بخشی از برنامه‌‏های تلویزیون در این ماه است.


 


بازی‌های کودکانه
کودکان عراقی نیز در این ماه بازی‌‏های گوناگون و قدیمی را به نام‏‌های «ماجینه»، «محیبس» و «صینییه» انجام می‏‌دهند تا این ماه را برای خود خاطره‌‏انگیزتر کنند.


مسلمانان عراق می‌‏توانند برای افطاری نزد خانواده، دوستان و بستگان خود بروند؛ در مساجد نماز اقامه کنند و بسیاری از سنت‌‏ها و آداب و رسومی را که طی سال‏‌های گذشته به علت وضعیت ناامن کشورشان انجام نمی‌دادند، انجام دهند.
ماه رمضان در عراق ماه امنیت و آسایش است؛ گرچه گاهی بعثی‏‌های مزدور و تکفیری‏‌های سرسپرده حتی حرمت این ماه را هم نگاه نمی‏‌دارند و هرگاه فرصت کنند با انفجار خودرو‏های بمب‏ گذاری‌شده و ریختن خون به ناحق حرمت‌شکنی می‌کنند.
شب قدر از شب‏‌های بسیار مهم در عراق است. شیعیان سه شب را به احتمال شب قدر احیا می‏‌گیرند و با خواندن قرآن، ادعیه و زیارت امام حسین(ع) شب‌زنده‌‏داری می‏‌کنند.

زیارت سیدالشهداء(ع)
زیارت حضرت سیدالشهداء(ع) نیز ـ مانند دیگر خیرات و عبادات ـ در این ماه فضیلت بیشتری دارد. در اعمال شب‌‏های قدر هم تأکید فراوانی بر زیارت امام حسین(ع) شده است؛ بنابراین جمعیت انبوهی این شب را در کربلا می‏‌گذرانند، به طوری که در این شب‎ها جای خالی در کربلا باقی نمی‌‏ماند.


زیارت نجف اشرف هم حال و هوای ویژه‌‏ای دارد، چرا که ایام شهادت و ضربت خوردن امیرالمؤمنین علی(ع) نیز در ماه رمضان است.


 


عید فطر


عید فطر در عراق با شکوه و اهمیت بسیار بیشتری در مقایسه با ایران برگزار می‌‏شود. به مناسبت این عید چند روز تعطیل رسمی است و مردم از چند روز قبل برای آن آماده می‌‏شوند. آنها لباس نو می‏‌خرند و غذای مناسب آماده می‏‌کنند تا در روز عید به میهمانان تقدیم کنند. مردم عراق نوعی کیک را به نام «کلیچه» برای این عید می‌‏پزند و جشن و شادی همگانی به راه می‏‌اندازند.
از مهم‌‏ترین برنامه‌های عید فطر برگزاری نماز عید است. بعد از نماز هم به دیدار یکدیگر می‏‌روند و بزرگ‌‏ترها به کوچک‏ترها عیدی می‌‏دهند. خیابان‌‏ها شلوغ است و مردم در حال رفت و آمد هستند. کودکان هم بازی‏های مخصوصی در این روزها دارند. همچنین مردم فطریه را نیز به فقرا می‌‏دهند.
مسافرت‌‏های زیادی در این سه روز انجام می‌‏شود که صد البته زیارت کربلا، نجف و کاظمین در آن جای خاصی دارد؛ به شکلی که در اطراف حرم‏‌های مطهر ائمه به دلیل کثرت جمعیت زوار جایی برای نشستن یا پهن کردن بساط باقی نمی‌‏ماند.

رمضان در کردستان


رمضان برای کُردهای عراق فارغ از ابعاد دینی و مذهبی، حاوی جنبه‌های فرهنگی خاص خودش هم هست. در کُردستان عراق آرایش و پوشش که از نظر قانونی و فرهنگی جزو انتخاب‌های شخصی زن و مرد است در ماه رمضان به طرز محسوسی تغییر می‌یابد. تقریباً همه زنان غیرمحجبه نه به خاطر اجبار دینی یا اعتقادات مذهبی، بلکه به خاطر جنبه احترام فرهنگی خاصی که کُردها برای ماه رمضان قائل هستند، در این ماه محجبه می‌شوند و به اصطلاح خودشان «حجاب می‌کنند». این احترام فرهنگی تا جایی است که حتی خوانندگان زن، فرمانداران و پلیس‌های زن و نیروهای دولتی و حزبی و دانشگاهی زن هم به طرز محسوسی با آغاز نخستین روز ماه رمضان با پوشش کاملاً متفاوتی ظاهر می‌شوند و حتی عکس صفحه فیس‌بوک و اینستاگرامشان را ویژه ماه رمضان بارگذاری می‌کنند.


حکومت منطقه‌ای کردستان هم اگرچه حکومتی غیرمذهبی است، برای پیشواز از ماه رمضان با مردم همکاری تام و تمامی دارد و از ۱۰ روز قبل مقدمات لازم برای آسایش و رفاه بیشتر مردم در این ماه را فراهم می‌کند. برای مثال حکومت کردستان در این ماه تلاش می‌کند برای ساعات بیشتری برق حکومتی را در اختیار مردم بگذارد تا مردم از برق ژنراتورهای محلی، که جوابگوی کولر گازی نیست، کمتر استفاده کنند.


در واقع، با تغییر ماه از شعبان به رمضان گویی قوانین زندگی روزمره کردستان رسماً تغییر می‌کند. جدای از بخش حکومتی که ساعتی دیرتر به سر کار می‌روند، اهل بازار هم از ساعات کاری خود در طول روز کم می‌کنند و در عوض، برخلاف قاعده معمول، پس از اذان عشاء دوباره به مغازه‌هایشان برمی‌گردند. شب‌های رمضان در کردستان جنب و جوش خاصی دارد. اغلب مردم در کافه‌ها و آبمیوه‌فروشی‌ها و پارک‌ها تا پاسی از شب مشغول خوشگذرانی با دوستان هستند و یک ساعت قبل از اذان جهت صرف سحری، که به آن «پارشیو» می‌گویند، به خانه برمی‌گردند.

افطار با شربت انگور سیاه


باز کردن روزه و افطاری شاید به مراتب عجیب‌تر باشد، چرا که بسیاری از کردهای عراق برخلاف مردم ایران، که خرما یا شیرگرم را برای باز کردن روزه ترجیح می‌دهند، روزه‌شان را با شربت انگور سیاه باز می‌کنند. علاقه به این نوشیدنی خصوصاً اگر از آبمیوه‌فروشی معتبری هم تهیه شده باشد به حدی است که برخی فروشندگان این شربت را، ساعتی قبل از افطار، در نایلون‌های نیم کیلویی بسته‌بندی می‌کنند تا بلکه خیل عظیم روزه‌داران مشتاق را زودتر راهی خانه کنند.


هفته آخر ماه رمضان هفته خرید لباس و شیرینی و تصمیم‌گیری بانوی خانه برای پخت بهترین و محبوب‌ترین غذای اهل خانه است. در کردستان رسم است که مردم برای روز عید فطر لباس کردی نو می‌دوزند و برای بچه‌ها هم لباس‌های نو معمولاً کردی تهیه می‌شود که نخستین روز پوشیدن این لباس‌ها همان روز عید فطر است و بدین ترتیب، جنبه‌ای دیگر از احترام و علاقه فرهنگی کردها به رمضان برجسته می‌شود. روز عید فطر در کنار اعیاد قربان و نوروز، یکی از سه عید بزرگی است که کردها هر سال با شکوه و شادی زیادی آن را برگزار می‌کنند.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران