شناخت مساجد و کارکردهای فرهنگی آن

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، امروزه، جامعه اسلامی ما همانند دیگر جوامع، از ویژگی‌ها و کارکردهای حقیقی مسجد در صدر اسلام فاصله دارد که برای رسیدن به الگوی مسجد طراز اسلامی نیاز است این فاصله‌ها کم شود، زیرا مسجد طراز اسلامی عهده‌دار نقش‌های مهمی در زمینه عبادی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نظامی و... است.

برای تبیین جایگاه و شاخصه‌های مسجد طراز اسلامی باید بازگشتی به صدر اسلام داشت و بررسی کرد که در آن زمان هدف از تشکیل بنای «مسجد» چه بوده و نیّات و خواسته‌‌های پیامبر در مورد مسجد چیست؛ زیرا مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام می‌تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع طراز اسلامی باشد. با الگوبرداری از مساجد صدر اسلام می‌توان به مسجد طراز اسلامی در جامعه کنونی دست یافت.

مطالعه ویژگی‌ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، سیمای مسجد طراز اسلامی را برای ما به خوبی روشن می‌کند؛ در میان ویژگی‌های و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، کارکرد تربیتی و آموزشی آن تبلور شایان توجّهی داشته است؛ از آنجا که تزکیه و تعلیم دو بال پرواز در آسمان کمال انسانی است، مساجد در کنار انسان سازی و پرورش بُعد اخلاقی، همواره جایگاه و مهد علوم مختلف به ویژه علوم دینی بوده است.

ساختار کتاب

این کتاب شش فصل دارد:

فصل اول: کلیات که در آن به تعاریف، اهمیت، ضرورت و اهداف پرداخته شده است.

فصل دوم: مدیریت و تقسیم وظایف که در ان به برنامه ریزی و تصمیم گیری، سازماندهی مسجد و وظایف مدیر آن، هیات امنا و شورای فرهنگی، کنترل و پیگیری پرداخته شده است.

فصل سوم: برنامه های عمومی که در آن موضوعاتی مانند برنامه های روزانه، برنامه های هفتگی، برنامه های ماهیانه و سالیانه، برنامه های موردی دیده می شود.

فصل چهارم: برنامه های اختصاصی که نویسنده در آن به برنامه های مقاطع سنی مختلف، برنامه های جوانان بزرگسالان و کهنسالان، برنامه اصناف و گروه ها، برنامه های مخاطبان ویژه اشاره کرده است.

فصل پنجم: برگزاری کلاس که در آن به کلاس های آموزشی و مراسم های مسجد پرداخته شده است.

فصل ششم: مسابقات عنوان فصل پایانی کتاب و عنوانی که زیر این عنوان مشخص شده، مساجد در مسابقات است.

ویژگی‌های اثر

1. استفاده از قالب درسنامه؛ 

2. ارائه ساختار تشکیلاتی مناسب برای اداره مسجد؛

3. داشتن نگرشی نو به برنامه‌های کاربردی و مورد نیاز مسجد؛

4. پرداختن به شیوه و مراحل اجرایی هر برنامه به همراه ذکر نمونه؛

5. ارائه راهکارهایی برای جذاب‌سازی کلاس‌های مسجد؛

6. معرفی شیوه برگزاری مسابقات متنوع.

جمع‌بندی

طلاب و فعالان فرهنگی می‌توانند با خواندن این کتاب مطالب بسیار مفید و کاربردی را درباره مسجد و کارکردهای فرهنگی آن به دست آورده، بتوانند مساجد طراز انقلاب را در گام دوم انقلاب آماده نمایند.

برشی از کتاب

در صفحه 21 کتاب درباره جایگاه مسجد چنین آمده است:

مسجد خانه خدا بر روی زمین، اصلی‌ترین پایگاه دین مبین اسلام، مقدس‌ترین مکان برای نیایش و یاد خدای مهربان و عالی‌ترین مکان برای کسب معرفت و بصیرت است. خانه خدا برترین مکان برای تربیت و پرورش انسان‌ها، بهترین کاهنده آسیب‌های اجتماعی و مهم‌ترین نهاد برای فعالیت‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است و سرانجام مسجد زیباترین چراغ هدایت و رهبری فرد و اجتماع است.

انتشارات ذکری کتاب جذاب‌سازی برنامه‌های فرهنگی مساجد نوشته صمد نظری را در 248 صفحه به چاپ رسانده است. علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب به آدرس: قم، شهرک زین الدین، فاز 3، خیابان فدک، کوچه، یک،  پلاک 2 تلفن 32704751 025 مراجعه کنند.