تزاحمی میان برگزاری عزاداری اهل بیت و حفظ جان وجود ندارد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، در آستانه فرارسیدن ماه محرم و ایام عزاداری اباعبدالله الحسین (ع)، پنجمین نشست علمی مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه‌های علمیه با حضور آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی و همکاری مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم و هیأت اندیشه‌ورز سلامت و سبک زندگی معاونت حوزه علمیه خراسان در محل مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم برگزار شد. 

کرونا در محافل مذهبی و دینی هم منتقل می‌شود

در ابتدای این نشست که همزمان به صورت زنده از رادیو معارف و شبکه‌های اجتماعی آپارات، اینستاگرام و اسکای روم پخش می‌شد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی با تسلیت فرارسیدن ایام حزن و مصیبت و عزای آل الله، به شیوع ویروس کرونا و تاثیرات آن در عرصه‌های مختلف از جمله برگزاری مراسم‌های مذهبی اشاره کرد و یکی از رخدادهای ماه‌های گذشته را اثبات تعارض نداشتن علم و دین دانست، چرا که مشخص شد حوزه‌های علمیه هرگز انکار واقعیات علمی و خارجی را نمی‌کنند و به اقتضای واقعیات خارجی، مسائل و مناسک دینی مردم را تنظیم می‌کنند.

این استاد برجسته حوزه علمیه قم، از افراد معدودی که به ویژه درفضای مجازی با انکار واقعیت‌ها، یا کرونا را انکار می‌کنند و یا معتقدند کرونا در محافل مذهبی همچون مساجد، هیئت‌ها و حرم‌ها تاثیری ندارد، انتقاد کرده و سخن آنها را غیرصحیح دانست.

وی در رد چنین دیدگاهی به برخی واقعیت‌های تاریخی اشاره کرد از جمله رحلت شهادت گونه پیامبر اسلام (ص) از طریق تاثیر سمّی که زن یهودی به ایشان خورانده بود و یا تاثیر شمشیر زهرآلود بر امام علی (ع)، تاثیر سم بر امام حسن مجتبی (ع) و نیز روایت‌هایی با مضمون «ما منا الا مقتولاو مسموم».

آیت الله فاضل لنکرانی در ادامه ضمن واقعیت دانستن کرونا و تاثیر آن، در عین حال این موضوع را مطرح کرد که آیا می‌توان به بهانه یک ویروس، مسئله‌ای همچون عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) را که اساس انقلاب و اسلام بر آن بوده و هویت شیعه به آن گره خورده است تعطیل کرد؟! 

جدا کردن عاشورا از فقه از تحریف‌های بزرگ عاشورا است

وی دیدگاهی را که معتقد است به مجرد شیوع ویروس کرونا باید همه مراسم‌ها را تعطیل و از مردم درخواست کرد در منازل خود بنشینند و از صداوسیما استفاده کنند، غیرقابل قبول دانست و اظهارداشت: باید هم از نظر علمی و فقهی و هم اجرایی از هر سه بعد بحث شود تا یک راهکار بسیار دقیقی طراحی شود که هم عزاداران اباعبدالله (ع) محروم نشوند و این ارادت خودشان را ولو به یک شکل دیگری، اظهار و عزاداری کنند و هم این واقعیت ویروس مورد توجه قرار گیرد.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، جدا کردن مباحث مرتبط با عزاداری ابا عبدالله الحسین (ع) از فقه را تحریف بزرگ حادثه عاشورا معرفی کرد و اساس حرکت امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا را مبتنی بر استدلال های فقهی دانست و گفت: حتی ماهیت این قیام نیز از نوع «جهاد ذبّی» بود که با هدف دفاع از اسلام صورت می‌گیرد و مباحث آن در برخی رساله‌ها ذکر شده است. همچنین مراجع از گذشته تا به امروز همواره درباره ابعاد فقهی عزاداری نکات لازم را بیان کرده‌اند که در مجموع نشان می‌دهد مسئله عاشورا را نمی‌توان از فقه جدا کرد.

در ادامه این نشست آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی به سوالاتی که توسط مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه علمیه رصد شده بود، پاسخ داد. 

نخستین سوال درباره حکم شرعی برگزاری مراسم عزاداری سید وسالار شهیدان اباعبدالله الحسین (ع) بود. آیت الله فاضل لنکرانی ابتدا به روایت‌های ابواب 37 و 44 جلد 14 کتاب وسائل الشیعه اشاره کرد که براساس آنها فقها زیارت امام حسین (ع) را مستحب موکد می‌دانند و حتی برخی همچون مرحوم صاحب وسائل، معتقد به وجوب کفایی آن است.

تزاحمی میان برگزاری عزاداری اهل بیت (ع) و حفظ جان وجود ندارد

وی در ادامه هفت دلیل را مطرح کرد که از مجموع آنها بر می‌آید که عزاداری امام حسین (ع) نیز همچون زیارت آن حضرت استحباب موکد دارد، با این حال با توجه به نقش عزاداری‌ها در قوام شیعه، امروزه عزاداری امام حسین (ع) به عنوان ثانوی و نه اولی، وجوب کفایی دارد.

یکی از سوالاتی که در این جلسه مطرح شد، تکلیف شیعیان در شرایط تزاحم میان برگزاری عزاداری اهل بیت (ع) و حفظ جان بود.

آیت الله فاضل لنکرانی در پاسخ به این سوال با اشاره به مباحث مطرح در جامعه علمی کشور برای رفع تزاحم، ادامه داد: یک طرف ادله‌ای که می‌گوید (هفت دلیل ذکر کردیم و شاید بیشتر از این باشد) عزاداری امام حسین (ع) مستحب موکد است و از طرف دیگر حفظ نفس واجب است، هم عقل و هم شرع می‌گوید، اینجا برخی آقایان بحث تزاحم را مطرح می‌کنند، بعد سوال می‌کنند کدام اهم است و کدام مهم؟

ثواب عزاداری در کنار انجام گناه!

وی گفت: حالا آیا تزاحم می‌شود که بگوییم کدام اهم است و کدام مهم؟ ببینید اینجا اساسا تزاحمی واقعی نمی‌شود چون تزاحم در جایی است که جمع بین این دو امکان نداشته باشد، اینجا امکان دارد، انسان به خوبی عزاداری کند رعایت ضوابط بهداشتی کند و جانش هم حفظ شود. اصلا تزاحمی مطرح نمی‌شود تا مرجّحات باب تزاحم مطرح شود.

سوال دیگر در این زمینه بود که اگر فردی با علم به اینکه در صورت رفتن به مجلس حسینی، ویروس را انتقال می‌دهد و یا از دیگران می‌گیرد، به این مجالس برود آیا ثوابش کالعدم شده و از بین می‌رود؟ که درپاسخ، استاد لنکرانی این سوال را از موارد اجتماع امر و نهی دانست و افزود: اینجا از موارد اجتماع امر و نهی است، عزاداری جای خود و حرام هم جای خود است. چطور اگر کسی در حین نماز نگاهی به نامحرم کرد، نمازش باطل نیست، ثواب نماز هم می‌دهند و حرام هم سرجای خودش و عقوبت می‌شود. اینجا هم شخص گناه کرده است ولی ثواب عزاداری را هم برده است.

چرا در حرم‌های ائمه (ع) کرونایی‌ها شفا نمی‌یابند/ بنا نیست که حرم دارالشفای مرض‌های جسمی بشر شود

آیت الله لنکرانی در پاسخ به کسانی که حرم‌ها را شفاخانه امراض جسمی معرفی می‌کنند و مردم را به جای درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها به حرم‌ها حواله می‌دهند؛ به مقامات اهل بیت (ع) اشاره کرد که علم اولین و آخرین را داشتند، اما در زندگی عادی، از علم عادی استفاده می‌کردند، از جمله برای بهبودی بیماری‌های خود از اطبا استفاده می‌کردند تا جایی که خود امیرالمومنین (ع) که ضربت خوردند، دستور دادند که طبیب مسیحی بالای سر ایشان حاضر شود.

وی تصریح کرد: اصحاب ائمه نیز به جای اینکه برای درمان بیماری‌های خود به امامان مراجعه کنند به طبیبان مراجعه می‌کردند. لذا ما این همه مقامات ائمه را بگذاریم کنار و بگوییم اینها دارالشفاست، این دین را موهوم می‌کند و مقام ائمه را هم موهوم می‌کند و با مبانی و مقام ائمه هم سازگار نیست. لذا نگویند امام حسین شفاست، این شفا به عنوان کرامت و معجزه است و نه امر عادی. بنا نیست که حرم دارالشفای مرض‌های جسمی بشر شود. حرم را اینقدر تنزل ندهیم. حرم دارالتوحید و دارالمعرفه است. به همین دلیل اگر کسی کرونا داشته و دکتر به او گفته حق ارتباط با جامعه را ندارد، واجب است رعایت کند و اگر وارد حرم شده دست بر ضریح بگذارد و باعث آلوده شدن دیگران شود ضامن است و باید دیه پرداخت کند.

مبادا در اثر رعایت نکردن عده‌ای شیوع کرونا پای دین و امام حسین (ع) نوشته شود

آیت الله فاضل لنکرانی در باره مرجع صلاحیت دار برای تشخیص ضرر در بحث کرونا، آن را از مصادیق خوف ضرر دانست که انسان حتی با قول بچه یا فاسق هم باید از آن پرهیز کند. 

وی در ارتباط با مرجع تشخیص صلاحیت در حوزه سلامت به ستاد ملی مقابله با کرونا اشاره کرده و افزود: این ستاد مورد تایید رهبر معظم انقلاب و مسئولان متدین است و از این رو هر دستوری که می‌دهند باید تبعیت شود و مخالفت با آن هرگز جایز نیست. بله در این گونه موضوعات تشخیص با مکلف است ولی کدام انسان عاقلی با دیدن این مرگ و میرها احتمال خطر نمی‌دهد؟! فقه می‌گوید: اگر پزشکی به شما گفت که مثلا روزه بر شما ضرر دارد و نباید بگیرید، اگر شما اطمینان و یقین داشتید که حرف او کذب است نباید عمل کنید، اما آیا در مورد ستاد ملی کرونا که متخصص امر هستند و مورد تایید رهبر معظم انقلاب هستند، این امر صادق است؟ هرگز اینگونه نیست.

در پایان آیت الله فاضل لنکرانی به عزاداران، مداحان و شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت توصیه کرد عزاداری امسال را با شکوه تر از سال‌های گذشته برگزار کنند. وی در تبیین این مسئله اظهار داشت: معنای باشکوه‌تر این نیست که مخالفت با ضوابط بهداشتی کنند، بلکه منازل خود را سیاهپوش کنند، هر خانه‌ای را حسنیه کنند و در هر اجتماع ۵، ۶ نفره خودشان اشک بریزند و بگریانند، رعایت دقیق ضوابط بهداشتی لازم است و کوچکترین تخطی جایز نیست.کسی نگوید به عشق امام حسین بیا و ماسکت را بگذار کنار. هم عزاداری را باشکوه و اخلاص بیشتر برگزار کنیم و هم رعایت ضوابط پزشکی را تا مبادا دراثر رعایت نکردن عده‌ای درگیر شوند و همه اینها به پای اسلام و دین وامام حسین (ع) گذاشته شود.