حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری: اصل عزاداری ایجاد رابطه فکری، قلبی و رفتاری با اهلبیت(ع) است
استاد حوزه و دانشگاه، با بیان اینکه عزاداری به معنی ایجاد سه ارتباط فکری، قلبی و رفتاری با اهلبیت(ع) است، گفت: فکر امام حسین(ع)، این است که نه زیر بار ظلم بروید و نه ظالم باشید؛ هر که این فکر را داشته باشد با امام پیوند فکری دارد.
حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی ماندگاری، کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه، در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به ضرورت پرداخت و تبیین تعالیم و آموزههای عاشورایی در عزاداری امام حسین(ع)، گفت: برخی افراد گمان میکنند که عزاداری فقط یک رابطه عاطفی با اهلبیت(ع) است؛ اما این گونه نیست، چراکه عزاداری یک رابطه سهبعدی با ائمه معصومین (ع) است.
وی ادامه داد: عزاداری ما برای اهلبیت(ع) با عزاداری برای پدر و مادرمان تفاوت دارد و هیچ انسانی را ندیدهایم که برای پدرش پنجاهمین و یا صدمین سالگرد بگیرد و یا حتی کمتر دیده شده که دهمین مراسم سالگرد را نیز برگزار کنند. امروز اگر پدری فوت کند نهایتاً تا چهلم خانواده داغدار و عزادار هستند و برای مرحوم، نهایتاً تا چند روز اشک میریزند و در سالهای بعد تنها کاری که میکنند قرائت فاتحه است یا بر سر مزارش میروند؛ اما برای وجود نازنین حضرات معصومین(ع)، بیش از ۱۴۰۰ سال است که مراسم باشکوه برگزار میشود و هر سال نیز این اتفاق پرشورتر از سال قبل رخ میدهد. عزاداری با چنین کیفیتی مخصوص اهلبیت(ع) است و در میان اهلبیت(ع) نیز به شکل ویژهتر به امام حسین(ع) تعلق دارد.
توصیهکنندگان به اقامه عزای امام حسین(ع)
این استاد حوزه و دانشگاه، افزود: گاهی سؤال میشود که امام حسین(ع) بالاتر است یا پیامبر خدا(ص)؛ جواب این است که پیامبر(ص) بالاتر هستند، بعد سؤال میکنند پس چرا برای امام حسین(ع) اینگونه عزاداری میکنیم، اما برای رسول خدا(ص) چنین نمیکنیم؟ پاسخ این است که چون خود رسول خدا(ص) خواستند تا برای امام حسین(ع) عزاداری شود. یعنی هم خدا و هم اهلبیت(ع)، خواستند که یکی در میانشان اینگونه باشد و آن نیز امام حسین(ع) است. ائمهمعصومین(ع) نور واحدی هستند و اگر نام امام حسین(ع) بلند شود، یعنی نام تمامی اهلبیت محمد و آل محمد(ص) بلند شده است.
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری، با بیان اینکه عزاداری به معنی سه ارتباط است، گفت: اولین ارتباط فکری است؛ این ارتباط را امام هادی(ع) در زیارت جامعه کبیره فرمودند:« وَقَلْبِی لَکُمْ مُسَلِّمٌ وَرَأْیِی لَکُمْ تَبَعٌ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ»؛ دوم، رابطه قلبی و سوم، رابطه جوارحی و رفتاری است. در عزاداری به دنبال تحکیم و تثبیت این سه رابطه با هم هستیم.
وی تصریح کرد: وقتی شما در عزاداری امام حسین(ع)، «هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة» میگویید، یعنی با فکر امام رابطه برقرار میکنید؛ فکر این بود که ما حاضریم کشته شویم، ولی زیر بار ذلت نرویم. امروز این مسئله ادامه پیدا کرده است و آمریکا و اسرائیل قصد دارند ما را ذلیل و سپس هر کاری که خواستند کنند. ما این زندگی همراه با ذلت را نمیخواهیم، چراکه میخواهیم عزیز باشیم و زیر پرچم «لا اله الّا اللّه» زندگی کنیم؛ لذا معتقدیم حتی اگر آمریکا و اسرائیل ما را تحریم کنند، زیر بار ذلت آنها نخواهیم رفت. این همان فکر امام حسین(ع) است.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه مردم ما با تمام گرفتاریها و مشغله خود در ظهر عاشورا هرجایی که باشند، میایستند و نماز میخواند، گفت: این همان فکر امام حسین(ع) است، چراکه امام در ظهر عاشورا، در میدان جنگ ایستاد و نمازش را خواند و ما نیز به تأسی از ایشان در این روز در هر جایی که باشیم، در خیابان، منزل و هر جای دیگری نماز را برپا میکنیم.
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری تصریح کرد: فکر امام حسین(ع)، این است که نه زیر بار ظلم بروید و نه ظالم باشید. هر کسی این فکر را داشته باشد با امام پیوند فکری دارد. ما بارها گفتهایم که عزاداران، نوحهخوانان، مداحان و هیئتیها اگر از فکر امام حسین(ع) نگویند، یک جای کارمان میلنگد. گاهی اوقات میبینیم که چند روز و چند هفته برای امام حسین(ع) عزاداری میکنیم، اما یک فکر از حضرت را تبیین و تبلیغ نمیکنیم؛ فریاد میزنیم لبیک یا حسین، اما عزاداری را به همین لبیک گفتن لسانی محدود کردهایم.
لبیک یا حسین یعنی ....
وی با تأکید بر اینکه لبیک یا حسین(ع)، یعنی زیر بار ظلم نرو، ظالم نباش، با مردم مهربانی کن و عفت و حیا را مورد توجه و احترام بگذار، اظهار کرد: این همان فکر است، فکری که در خط امام است و عزاداری یعنی ارتباط فکری با امام حسین(ع) و هر چیزی که امام به آن فکر کرده است ما نیز به آن فکر و عمل کنیم. این در حالی است که فکر ما در قصههای مختلف مانند فرزندآوری، ازدواج، مسائل خانوادگی و موارد مختلف با اهل بیت(ع) یکی نیست.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: فکر اهلبیت(ع) در خصوص ازدواج این است که زودتر این اتفاق رخ دهد، اما فکر ما این است که ازدواج هر چه دیرتر، بهتر انجام میشود. فکر اهلبیت(ع) این است که مهریه کمتر باشد، اما فکر ما این است که هرچه بیشتر باشد بهتر است. فکر اهلبیت(ع) این است که ازدواج ساده برگزار شود، اما فکر ما این است که ازدواج باید با تجملات برگزار شود. فکر اهلبیت(ع) این است که میهمانیها ساده برگزار شود، چراکه صله رحم بیشتر میشود، اما این روزها میهمانیها آنقدر تجملاتی شده است که اقوام و فامیل سالی یکبار هم خانه همدیگر نمیروند. فکر اهلبیت(ع) این است که ما خانه آخرت را آباد کنیم اما فکر ما این است که خانه دنیا را آباد کنیم؛ لذا قرار بر این است که ما در عزاداری برای امام حسین(ع) فکر خود را اصلاح کنیم.
کارشناس مذهبی کشورمان با بیان اینکه فکر اساس وجودی انسان و شخصیت است، گفت: اگر فکر ما با اهلبیت(ع) یکی نباشد در زندگی گرفتار مشکلات میشویم. لذا باید در مسائل فکری به اهلبیت(ع) بیشتر نزدیک شویم. متأسفانه برخی از ما از این فکر خیلی دور شدهایم.
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری بیان کرد: دومین مورد در تعامل با امام حسین(ع) ارتباط قلبی است؛ ارتباط قلبی یعنی حب و بغض یا همان که همه میگوییم «إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ وَ وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاَکُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاکُمْ...»؛ این یعنی هر چیزی که امام حسین(ع) دوست دارند، ما دوست داشته باشیم و هر چیزی که ایشان دوست ندارند، ما نیز دوست نداشته باشیم. اگر امام حسین(ع) عفت و حیا را دوست دارد، ما هم باید آن را دوست داشته باشیم، اگر حضرت نماز را دوست داشتند و فرمودند به آن عشق میورزم، ما نیز باید آن را دوست داشته باشیم و به نماز عشق بورزیم؛ اگر امام حسین(ع) غیرت را دوست دارد ما نیز باید غیرت را دوست داشته باشیم.
وی بیان کرد: میبینیم که خیلی از اوقات فقط در مقام دوستداشتن زبانی، امام حسین(ع) را دوست داریم و آن چیزهایی را که ایشان دوست ندارند انجام میدهیم؛ در حالی که نذری میدهیم، به هیئت میرویم و حتی برای ایشان اشک هم میریزیم در حالی که مشاهده میکنیم آمار گناه، آسیبهای اجتماعی و مشکلات مردم بیشتر میشود. این یعنی برخی از مردم ما هم امام حسین(ع) را دوست دارند و هم به گناه تمایل نشان میدهند. اما سؤال این است که چگونه میشود این دو کنار یکدیگر بنشینند؛ لذا عزاداری یعنی ارتباط قلبی و هرچیزی که اهلبیت(ع) دوست دارند ما نیز دوست داشته باشیم و آنچه که آنها علاقه ندارند، ما نیز دوست نداشته باشیم.
این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه فکر امام حسین(ع) این بود که لقمههای غذای خود را به فقیر و نیازمند دهند و انتظار میرود که ما نیز همانند ایشان باشیم و به نیازمندان و فقرا کمک کنیم، گفت: فکر امام کمک به فقرا و محرومین است. ایشان در شب عاشورا فرمودند: «من سه چیز را دوست دارم؛ نماز، قرآن و مناجات با خدا»؛ اما متأسفانه امروز میبینیم برخی از دوستداران امام حسین(ع) به این سه مورد که امام دوست دارند، بیتوجه هستند. امام با این بیان خودشان به ما تأکید کردند که اگر حتی یک شب از زندگیتان باقی مانده است این سه چیز یعنی نماز، قرآن و مناجات با خدا را فراموش نکنید.
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری سومین بعد رابطه با امام حسین(ع) را ارتباط جوارحی و رفتاری با ایشان دانست و بیان کرد: امام حسین(ع) پنج رفتار شاخص داشتند، که هر کسی این پنج رفتار را داشته باشد، به این معنی است که رابطهاش با امام حسین(ع) خوب است. اولین مورد انجام واجبات، دوم ترک محرمات، سوم خدمت به مخلوقات، چهارم تحمل مشکلات و پنجم گذشت و ایثار است.