نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا

نگاهی به علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا

امام رضا (ع) در پاسخ ریان که از حضرت پرسید: شما با آن همه زهد در دنیا چرا ولایتعهدی مامون را پذیرفتید؟ فرمود: 'قد علم الله کراهتی ' (خدا می داند که چقدر من از این موضوع ناخشنودم) .

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، هر چند امام رضا (ع) به پذیرش ولایتعهدی مامون رضایت قلبی نداشت اما تهدیدات مامون و احتمال از هم گسیختگی فکری و اعتقادی شیعیان باعث شد که ایشان این سمت را با شرایطی خاص بپذیرند.

هدف مامون از ولایتعهدی
مامون با تظاهر به تشیع در صدد رفع مشکلاتی بود که از ناحیه ی علویون از آغاز خلافت بر سر راهش قرار گرفته بود. او در این مبارزه، گام به گام حرکت کرد که آخرین مرحله آن تحمیل 'ولایتعهدی ' به امام رضا (علیه السلام) بود.
مامون در برابر اعتراضی که در مورد ولایتعهدی امام (علیه السلام) بر او شد چنین پاسخ داد:
'این مرد [امام رضا علیه السلام] کارهای خود را از ما پنهان کرده و مردم را به امامت خود می خواند ما او را بدین جهت ولی عهد قرار دادیم که مردم را به خدمت ما بخواند و به خلافت ما اعتراف نماید و در ضمن ، شیفتگان ایشان بدانند که او آن چنان که ادعا می کند، نیست و این امر (خلافت) شایسته ماست نه او! و همچنین ترسیدیم، اگر او را به حال خود بگذاریم در کار ما شکافی به وجود آورد که نتوانیم آن را پر کنیم و اقدامی علیه ما بکند که تاب مقاومتش را نداشته باشیم. اکنون که در رابطه با وی این شیوه را پیش گرفته و در کار او مرتکب خطا شده و خود را با بزرگ کردن او در لبه ی پرتگاه قرار داده ایم، نباید در کار وی سهل انگاری کنیم.
بدین جهت باید کم کم از شخصیت و عظمت او بکاهیم تا او را پیش مردم به صورتی در آوریم، که از نظر آنها شایستگی خلافت را نداشته باشد، سپس در باره ی او چنان چاره اندیشی کنیم که از خطرات او که ممکن بود متوجه ما شود جلوگیری کرده باشیم'.
به گزارش ایرنا، 'ابا صلب هروی ' نیز در خصوص واگذاری ولایتعهدی به علی بن موسی الرضا (علیه السلام) می گوید:
'ولایتعهدی را به امام واگذاشت، تا به مردم نشان دهد که او چشم به دنیا دارد و بدین ترتیب، موقعیت معنوی خود را پیش آن ها از دست بدهد'
غیر از اهدافی که مامون در مورد ولایتعهدی حضرت اظهار کرد ، برای کنترل امام رضا (علیه السلام) نیز نگهبانان و جاسوس هایی را گمارد تا اخبار امام را به وی برسانند.
واکنش امام رضا (علیه السلام) در برابر پیشنهاد ولایتعهدی
اولین واکنش امام هشتم (علیه السلام) نسبت به پیشنهاد مامون در خصوص ولایتعهدی ، این بود که از آمدن به خراسان سرباز زد چرا که آمدن او به 'مرو' یک پیروزی سیاسی برای مامون به حساب می آمد.
کلینی از 'یاسر خادم ' و 'ریان بن صلت ' نقل کرده است: وقتی کار امین پایان یافت و حکومت مامون استقرار یافت، نامه ای به امام (علیه السلام) نوشته و از او خواست تا به خراسان بیاید، ولی امام هرگز به درخواست او جواب مساعد نمی دادند.
مامون در سال 200ه . ق نامه ها و پیک های متعدد به مدینه، حضور حضرت رضا (علیه السلام) فرستاد و آن حضرت را با تاکید و تشدید به خراسان دعوت کرد.
در حدیث آمده است: مامون از نوشتن نامه در این رابطه دست بردار نبود.
تا این که 'رجاء بن ابی الضحاک ' را مامور کرد که امام (علیه السلام) را به این مسافرت مجبور کند.
نظر امام رضا (علیه السلام) در خصوص قبول ولایتعهدی
امام رضا (علیه السلام) در پاسخ ریان که از حضرت پرسید: شما با آن همه زهد در دنیا چرا ولایتعهدی مامون را پذیرفتید؟ فرمود: 'قد علم الله کراهتی ' (خدا می داند که چقدر من از این موضوع ناخشنودم).
علت پذیرش ولایتعهدی
امام رضا (علیه السلام) ولایتعهدی را پذیرفت در حالی که می دانست به قیمت جانش تمام خواهد شد، ولی اگر نمی پذیرفت علاوه بر جان خودش جان شیعیان نیز به خطر می افتاد.
در آن روزگار که تفکرات و فلسفه های الحادی و ضد دینی رواج کامل داشت ،اگر امام اقدامی می کرد که جانش را از دست می داد، شیعیان به انحراف کشیده می شدند لذا در آن روز وجود امام (علیه السلام) برای سلامتی افکار شیعیان ضروری بود.
علاوه بر این ، امام با قبول ولایتعهدی ، عملا از بنی عباس اعتراف گرفت که علویین حق حکومت دارند بلکه از بنی عباس هم برترند و غصب حق کسی دلیل حق نداشتن او نیست.
نکته دیگر این که امام (علیه السلام) با قبول ولایتعهدی این شایعه را خنثی کرد که ائمه تنها به امور دینی مردم می پردازند و به خیر و شر امور مسلمین کاری ندارند .
امام رضا (علیه السلام) در پاسخ 'محمد بن عرفه' که دلیل قبول ولایتعهدی را پرسید؟ فرمود: به همان دلیل که جدم داخل شدن در شورای شش نفره را پذیرفت [من نیز ولایتعهدی را پذیرفتم.] .
شرط حضرت رضا برای قبول ولایتعهدی
حضرت رضا (علیه السلام) شرط کرد که در هیچ کاری مداخله نکنم و مسؤولیت هیچ کاری را نپذیرم.
امام (علیه السلام) در واقع می‏خواست مسئوولیت کارهای مامون را نپذیرد و بر موضع مخالفت خود با مامون تاکید کند.
ایشان در روز اعلام ولایتعهدی شان نیز خطبه ای ایراد فرمودند که در آن نه نامی از مامون بردند و نه از وی تشکر کردند و بدین سان بر مخالفت خود با دستگاه خلافت مامونی تاکید فرمودند.


| شناسه مطلب: 103032




مامون امام رضا



مطالب مرتبط

نظرات کاربران