اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد

اولین نشست علمی – تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد

اولین نشست از سلسله‌ نشست‌های علمی - تخصصی مدیریت آموزش بعثه مقام معظم رهبری با موضوع آغاز امامت موعود (عج) به مناسبت نهم ربیع الاول با حضور شماری از اساتید و صاحب‌نظران به صورت مجازی برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، در اولین نشست آیت‌الله نجم‌الدین طبسی به بررسی ادله ولادت حضرت ولی عصر (عج)، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی مدیر مرکز تخصصی مهدویت به موضوع حج و مهدویت، حجت الاسلام حسن ملایی مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت به موضوع حیات طیبه در پرتو ولایت مهدوی و حجت‌الاسلام امیرمحسن عرفان به موضوع مهدویت و فرهنگ انتظار سازنده سخنرانی کردند.


حیات طیبه در پرتو ولایت مهدوی


حجت‌الاسلام ملایی در این نشست با بیان این که همه انسان ها در زندگی به دنبال آرامش و رسیدن به سعادت و خوشبختی هستند اظهار کرد: البته باید توجه داشت که برخی زندگی را به معنای زنده بودن می بینند، در حالی که زندگی لزوما به معنای زمان تولد تا مرگ نیست.


وی افزود: واژه «طیّبه» بسی فراتر از این است که بخواهیم آن را در معنایی مانند «پاک و پاکیزه» تنزّل دهیم.


مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت در ادامه تصریح کرد: انسانی که قرار است به جایگاه «حیات طیبه» دست یابد، باید به خوبی درک کند که این جایگاه تا آن جا متعالی است که می‌تواند ضمن دور کردن انسان از همه آلودگی ها، او را به اوج استعدادهای خود برساند.


وی با اشاره به اینکه رسیدن به حیات طیبه بدون ولی و حجت خدا امکان ندارد اضافه کرد: بررسی موضوعی آیات قرآن نشان می‌دهد که زندگی و حیات انسان به صورت مرحله به مرحله تنظیم شده است تا انسان بتواند در گذر از این مراحل، استعدادهای خود را شکوفا کند.


حجت الاسلام ملایی تصریح کرد: این استعدادهای برجسته انسانی، همان است که خداوند در وجود انسان دید و به فرشتگان دستور داد تا بر انسان سجده کنند.



وی با اشاره به تعبیر مرحوم علامه طباطبایی (ره) در ذیل آیه مبارکه «فلنُحیِیَنّه حَیاه طیّبه» یادآور شد: حضرت علامه در این باره فرموده اند که بر اساس این آیه، حیات طیبّه وادی ویژه ای است که تنها در ولایت امام معصوم (ع) و در ادامه «ولایت الله» حاصل می شود، یعنی همان که در آیت الکرسی با تعبیر حرکت انسان از ظلمات به سوی نور بیان شده است.


مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت بیان کرد: بر اساس معارف الهی، ولی خدا (ع) حتی در حال غیبت و مانند شرایط امروز هم از کسانی که می خواهند به حیات طیبه برسند، دستگیری می کنند و آن ها را یاری می رسانند.


وی در ادامه تأکید کرد: باید توجه داشت که بر اساس آیه 97 سوره مبارکه نحل، هر مؤمنی که اعمال صالح انجام دهد به حیات طیبه می رسد، اما باید ببینیم عمل صالح باید چه ویژگی هایی داشته باشد که انسان را به جایگاه حیات طیبه برساند.


حجت الاسلام ملایی افزود: عمل صالح باید علاوه بر مطابقت با سنّت یعنی حُسن فعلی، حُسن فاعلی یا نیت خالصِ عامِل عمل را نیز داشته باشد که البته این دو شرط در بسیاری از منابع مورد توجه قرار گرفته است، اما شرط مهم دیگر تحقق عمل صالح، مسئله «اولویت بندی» است که توسط ولی خدا و در زمان غیبت، توسط فقهای باتقوا به عنوان جانشینان آن حضرت شناخته و شناسانده می شود.


 


وی اضافه کرد: چه بسیار بودند افرادی که در طول تاریخ اعمال صالحی با دو ویژگی حُسن فعلی و حُسن فاعلی انجام داده اند، اما به توجه به بهره مند نبودن از نعمت ولایت و شناخت اولویت ها، دچار انحراف شدند و سقوط کردند.


ارتباط مکانی، زمانی و محتوایی حج و مهدویت


براساس این گزارش، در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی مدیر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم به موضوع حج و مهدویت پرداخت و گفت: یکی از سئوالاتی که وجود دارد این است که چه رابطه ای بین حج و مهدویت وجود دارد، برای اینکه بتوانیم به این مطلب منتقل شویم، این موضوع را در سه محور بیان می کنیم.


وی افزود: محور اول، ارتباط مکانی است، از مواردی که حج با مهدویت ارتباط برقرار می‌کند، مکان های است که در حج وجود دارد، یکی از آن‌ها مدینه منوره است، مدینه النبی شهری که بسیاری از زائران به آن شهر وارد می‌شوند و برای حج محرم می شوند. مدینه از جهات مختلف با موضوع مهدویت نزدیک است، شهری که موضوع مهدویت در آن شهر توسط نبی مکرم اعلام و ابلاغ شده، مدینه است، گرچه در مواقع دیگر حضرت به این موضوع اشاره کرده، اما عمده حدیثی که درباره حضرت مهدی نقل شده، مدینه النبی است.


وی افزود:  براساس روایات رسیده محل سکونت حضرت مهدی (عج) مدینه النبی است. از سوی دیگر وقتی حجاج از مدینه به شجره می‌روند و محرم می‌شوند بلافاصله از منطقه بیداء به سوی مکه مکرمه عبور می‌کنند که این منطقه یادآوری یک حادثه مهم، سفیانی است. نقطه سوم در این خصوص زمانی است که زائران وارد مکه مکرمه می‌شوند و به یکی از مواقف می رسند، مهم ترین مواقیت آن حجر الاسود و مقام ابراهیم است که در این فاصله در کعبه قرار دارد، شروع از حجرالاسود و پایان هم در همین مکان است و برترین مکان حطیم است، این ها بخش‌های مکانی  و ارتباطی حج با مهدویت است.



رئیس مرکز تخصصی مهدویت تصریح کرد: اما درباره بخش زمان نیز بین حج و مهدویت ارتباط وجود دارد، بنابر اخباری که در دست است، حضرت در موسم و مراسم حج، حداقل در فاصله روز نهم تا سیزدهم ذی الحجه حضور دارند. بنابراین حضرت در عرفات و مشعرالحرام حضور دارند و کسانی که ارتباط با حضرت داشته باشند می‌توانند ایشان را ملاقات کنند و این دو نقطه تلاقی ارتباط زمانی و مکانی با حضرت حجت(عج) است.


وی با طرح این سؤال که ارتباط محتوای و معنوی حج با امام عصر چیست؟ تاکید کرد: براساس مبانی مستحکم و مستدل، اسلام بر پنج پایه نماز، زکات، روزه، حج و ولایت بنا شده است و هیچ چیزی مانند ولایت و ارتباط به معصوم به آن تاکید نشده است، برای اینکه تمامی اعمال جهت داشته باشد، باید با ولایت همراه شود، زیرا هر حجی که با آهنگ غیرولایی انجام شد، به ثمر نمی‌رسد؛ بنابراین ولایت رکن اصلی است و باید به آن عمل کرد.


ادله ولادت حضرت مهدی(عج)


در ادامه این نشست آیت الله نجم الدین طبسی به «بررسی ادلّه ولادت حضرت مهدی(عج)» پرداخت و با اشاره به نامه امام عسکری (ع) به احمد بن اسحاق قمی – که در کتاب «کمال الدین» مرحوم صدوق آمده است – اظهار کرد: حضرت در این نامه، خبر به دنیا آمدن فرزند خود را به اطلاع احمد بن اسحاق قمی رساندند و فرمودند این خبر را به تو می دهیم تا خداوند تو را به این ولادت شاد کند، همان گونه که پروردگار متعال، ما را نیز به این ولادت شاد و خوشحال کرد، اما خبر این ولادت را از دگراندیشان (با تعبیر الناس) پوشیده نگاه دار، مگر کسانی از نزدیکان و محبان اهل بیت(ع) هستند.


استاد درس خارج مهدویت حوزه های علمیه افزود: عداوت و انحراف دشمنان دین تا آن جا بوده که برخی مانند ابن تیمیه، اصل ولادت آن حضرت را انکار می کنند و برای تثبیت این شبهه، دروغی را به محمد بن جریر طبری به عنوان عالِم علم تاریخ نسبت می دهند.


وی اضافه کرد: البته مراجعه دقیق به تاریخ طبری هم نشان می دهد که ادعای این شبهه افکنان، بی پایه و اساس است.


علت قداست سرداب مشهور سامرا


آیت الله طبسی همچنین با بیان اینکه بحث سرداب مشهور سامرا محل زندگی دو امام معصوم (ع) و همچنین تولد حضرت صاحب الامر(عج) بوده است گفت: تعبیری که از این سرداب درباره آغاز غیبت امام زمان (عج) از آن مکان می شود، در متون شیعی نیامده، اما در عین حال آن مکان به عنوان محل ولادت امام عصر (عج)، قداست خودش را دارد.


وی تصریح کرد: ما برای اثبات ولادت امام زمان (عج) به متون مستند ارجاع می دهیم و بر اساس آن استدلال می کنیم، چراکه بر اساس این متون، برخی افراد حضرت را دیده و در این باره روایت های متعددی بیان کرده اند.


عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: بخش دیگری از استدلال، به رفتار خانواده نوزاد به دنیا آمده بر می گردد، همچنان که امام حسن عسکری (ع) نیز بر اساس متون مُتقن موجود و با وجود همه جاسوسی ها و محدودیت های آن دوران، از همه اهرم ها برای اطلاع رسانی ولادت فرزندشان استفاده کردند و این امر تا 6 سال یعنی زمان شهادت امام یازدهم (ع) ادامه داشت.


آیت الله نجم الدین طبسی اضافه کرد: این اطلاع رسانی ها شامل نگارش نامه به برخی اصحاب در شهرهای مختلف و از جمله قم بوده که به یکی از آن روایات در ابتدای صحبت اشاره شد، همچنین بخش دیگری از این اطلاع رسانی شامل ارسال وجه نقد از سوی امام یازدهم (ع) برای برخی اصحاب و دستور برای عقیقه کردن از طرف فرزندشان بوده است.


وی با اشاره به روایتی دیگر در این موضوع گفت: نقل است که امام عسکری (ع) در روز سوم ولادت فرزندشان، ایشان را نزد اصحاب خاص خود آوردند و پس از معرفی فرمودند این نوزاد، صاحب شما پس از من است.


استاد درس خارج مهدویت حوزه های علمیه ادامه داد: روایت دیگر درباره حضور 50 نفر از اصحاب در جلسه ای با حضور امام عسکری (ع) است که آنان از امام (ع) درباره جانشینشان سوال می کنند و حضرت، فرزند خویش را احضار و وی را به آنان معرفی می کنند.


وی تصریح کرد: بنابراین تردیدی نیست که روایات اشاره شده در این موضوع، ده ها روایت با سند صحیح و از طُرُق مختلف است که باید گفت به تواتر هم رسیده است.


نیاز مبرم گفتمان انتظار به «نقشه راه» و «پشتیبانی رسانه»


همچنین حجت الاسلام امیرمحسن عرفان در این نشست به موضوع «مهدویت و فرهنگ انتظار سازنده» اشاره کرد و با بیان نقش گفتمان انتظار در ارتقای منابع قدرت نرم اسلامی اظهار کرد: تردیدی نیست که دو عامل «قیام حسینی» و «انتظار مهدوی» به عنوان منابع قدرت تمدنی انقلاب اسلامی مطرح هستند و همین دو عامل برجسته، این انقلاب را در دنیا متمایز کرده اند.


عضو شورای علمی مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم افزود: باید گفت در شرایط امروزی، توجه به گفتمان سازنده انتظار باید بیش از همه دوران های گذشته باشد، چراکه روزگار امروز به روزگار عرضه حداکثری نسخه های انحرافی و کاذبِ عرفان و نجات تبدیل شده است.


وی با تأکید بر اینکه سازنده بودن فرهنگ انتظار به ترسیم نقشه راه نیاز دارد ادامه داد: عده ای افق تمدنی این عرصه را در مدرنیته اسلامی و الگوهایی مانند کشورهای ترکیه و مالزی می بینند، در حالی که رهبر معظم انقلاب به شایستگی، خلق نقشه راه اصیل تمدنی را مورد توجه قرار می دهند که اشاره تفصیلی به این نکته در مواردی مانند بیانیه گام دوم انقلاب جلوه گر است.


نویسنده کتاب «نیازسنجی مهدویت پژوهی» اضافه کرد: البته سوگمندانه باید اعتراف کرد که برخی در عرصه های علمی تلاش کرده و می کنند تا نقشه راه این حوزه را بر اساس اندیشه های سکولاریستی تبیین کرده و افق تمدنی این عرصه را از مسیر انقلاب اسلامی دور کنند.


حجت الاسلام عرفان گفت: حتی تلاش برخی دیگر بر این است تا فرهنگ و گفتمان سازنده انتظار را به یک مقوله اخلاقی و تربیتی محدود فرو کاهند.



نویسنده کتاب «رسانه و آموزه مهدویت» خاطر نشان کرد: نکته در این است که بشر امروز، جاهلیتی عمیق تر از جاهلیت صدر اسلام را تجربه می کند و حتی به کارهایی چنگ می زند که این کارها از حیوانات هم سر نمی زند، بنابراین می توان با تأکید بیان داشت که روزگار حاضر، بهترین فرصت برای ارائه جدی و جهانی سازی فرهنگ انتظار است.


عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی قم ادامه داد: البته در حوزه داخلی نیز باید توجه داشته باشیم که برای ارتقای کمّی و کیفی فرهنگ انتظار در جامعه، می توانیم بر حسّ اضطرار به حجّت و امام معصوم (ع) مانور دهیم که این امر نیاز به کار فرهنگی و پشتیبانی رسانه ای دارد.


وی با ابراز تأسف از این که برخی ابعاد فرهنگ انتظار در جامعه امروز دیده نمی شود بیان کرد: نقصان در سه مرحله «گُستره»، «پذیرش» و «اجرا» در این امر دیده می شود و حتی برخی کارگزاران و مسؤولان امر نیز در اجرای کاربست های فرهنگ انتظار با تردید مواجه هستند، از جمله این که سوگمندانه باید به عدم وجود رشته دانشگاهی مهدویت و عدم توجه جدی به این آموزه در کتاب های درسی مقاطع مختلف اشاره کرد.


عضو شورای علمی مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم با اشاره به سه ویژگی گفتمان انتظار بیان داشت: «انرژی دهی»، «جهت دهی» و «پایدارکنندگی» سه ویژگی گفتمان انتظار است.


وی افزود: اگر می خواهیم گفتمان انتظار در سبک زندگی ما مطرح شود، باید به الزاماتی مانند رویکرد هویتی، مقتضیات زمان، جامع نگری و نوآوری توجه داشته باشیم.


این پژوهشگر عرصه مهدویت بزرگترین خودکنترلی شغلی را در باور به خدا و ولیّ خدا دانست و گفت: فرهنگ انتظار سازنده، انسان را از انفعال در برابر رویدادهای اجتماعی نیز دور می کند و وی را به واکنش و فعال بودن در برابر آن ها سوق می دهد.


| شناسه مطلب: 103211







نظرات کاربران