منافع حج از نگاه علامه طباطبایی(ره)

علامه طباطبایی مفسر بزرگ شیعه در دوران معاصر در توضیح منافع حج می نویسد: «منافع دو گونه است: دنیوى و اُخروى.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، 24 آبان برابر با رحلت علامه طباطبایی مفسر بزرگ شیعه در دوران معاصر است. به همین مناسبت بخشی از مباحث حج به قلم علامه طباطبایی به نقل از المیزان (کتاب تفسیری ایشان) تقدیم می شود.


مرحوم علامه طباطبایى در توضیح منافع حج چنین مى‏ نگارند:


«منافع دو گونه است: دنیوى و اُخروى.


منافع دنیوى عبارت است از آنچه سرمایه تعالى حیات اجتماعى انسان باشد و زندگى را رونق دهد و حوائج گوناگون را برآورده سازد و کاستى ‏هاى مختلف در زمینه تجارت، سیاست، ولایت، مدیریت، و آداب و رسوم و سنت‏ها و عادات و همکاری‌هاى مختلف و همیارى اجتماعى و نظایر آن را جبران کند.


هر گاه گروهها و اجتماعاتى از مناطق مختلف زمین، با نژادها و رنگ‌ها و با آداب گوناگون که دارند، گرد آیند و یکدیگر را بازشناسند در حالى که همه بر یک سخن، که سخن حق است، متفق ‏اند و پروردگار یگانه را بپرستند و به سوى یک قبله رو کنند، این وحدت روحانى، آنان را به اتحاد ظاهرى نیز فرا مى‏ خواند.


همانگونه که گفتارشان یکى است عملشان را نیز همگون ساخته و از صمیم جان به تبادل امکانات و همیارى در حلّ مشکلات خود خواهند پرداخت و از آنچه در توان دارند در تعاون به یکدیگر بهره خواهند گرفت بدینسان هر جامعه کوچکى به جامعه ‏اى بزرگ تبدیل مى‏ شود و گروهها به یکدیگر مى ‏پیوندند و توده‏اى عظیم تشکیل داده و نیرو و توان و امکانات خود را بر یکدیگر مى‏ افزایند، بدانگونه که کوه‏هاى سر به فلک کشیده در برابر آن تاب مقاومت نخواهند داشت.


هیچ قدرت اهریمنى بر آنها فائق نخواهد آمد و بدیهى است که هیچ عاملى چون اتحاد و همبستگى، براى حل مشکلات کارآیى ندارد و دستیابى به وحدت و همبستگى جز از طریق تفاهم میسر نیست و براى تفاهم هیچ چیز مانند دین و ایمان نقش نخواهد داشت.


اما منافع اُخروى؛ عبارت است از تقرّب به خدا و به آنچه عبودیت انسان را در قالب گفتار و عمل متبلور مى ‏سازد. اعمال و مناسک حج در بردارنده انواع عبادات است؛ چون توجه به خدا و ترک لذائذ مادى و مشاغل زندگى و پیمایش طریق عبودیت با تحمل سختى‏ها و طواف خانه خدا و نماز و قربانى و انفاق و روزه و امثال آنها ... .


عمل حج با ارکان و اجزایى که دارد، نمودار کاملى است از آنچه ابراهیم خلیل (علیه‏السلام) در مراحل توحید و نفى شرک و اخلاص بندگى . بدین ترتیب تأسى به حضرت ابراهیم (علیه السلام) و آمدن مردم به زیارت خانه خدا این منافع اُخروى و دنیوى را در بَردارد و چون این منافع را دریافتند بدان چنگ خواهند زد، زیرا انسان بدینگونه سرشته شده که خیر و منفعت خود را دوست بدارد و در طلب آن باشد.»


منبع:
برگرفته از تفسیر المیزان، ج ۱۴، صص ۴۰۶ ـ  405 .




مطالب مرتبط

نظرات کاربران