روایاتی از حضرت عبدالعظیم (ع)
حضرت عبدالعظیم (ع) فرزند عبدالله، فرزند علی، فرزند حسن، فرزند زید، فرزند امام حسن (ع) است.بنابراین نسبش با چهار واسطه به آن حضرت میرسد . ایشان در سال 173 هجری قمری در شهر مقدّس مدینه متولد شدند و مدّت 79 سال عمر با برکتشان با دوران امامت چهار امام معصوم یعنی امام موسی کاظم (ع) ، امام رضا (ع)، امام محمد تقی (ع) و امام علیّ النّقی (ع) مقارن بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، حضرت عبدالعظیم محضر مبارک امام رضا علیهالسلام، امام محمّد تقی علیهالسلام و امام هادی علیهالسلام را درک کرده و احادیث فراوانی از آنان روایت کرده است حضرت عبدالعظیم که به خاطر انتسابش به امام حسن مجتبی علیهالسلام به عبدالعظیم حسنی شهرت دارد، از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث امامان معصوم علیهم السلام به شمار میرود. ستایشهای عظیم ائمه علیهم السلام از ایشان (از جمله در باره زهد، تقوا، عبادت، اعتقاد نیک و صفای باطن) نشان دهنده شخصیت مورد اعتماد این امامزاده بزرگوار و عالم جلیلالقدر است.
به مناسبت میلاد آن حضرت، اشارهای به روایات نقل شده توسط ایشان خواهیم داشت. روایات ایشان را از نظر محتوا و مضمون میتوان به 8 دسته کلی تقسیم کرد که هر کدام از این دستهها خود دارای زیرمجموعههایی است:
1. خدا و صفات وی
2. نبوت
3. امامت. شامل ( منزلت و جایگاه امامت، اسامی ائمه علیهم السلام، منزلت امام علی علیهالسلام، مرجعیت علمی اهل بیت، مهدویت)
4. تاریخ و زیارات و ادعیه ائمه علیهم السلام
5. تفسیر قرآن
6. احکام شرعی
7. اخلاق
8. زنان
در اینجا برای نمونه چند روایت را نقل میکنیم و با توسل به خود آن حضرت که زیارتشان از پر ثواب ترین زیارات است از خداوند میخواهیم توفیق عمل به این توصیهها را به ما عنایت کند.
1. روزی حضرت امام رضا علیهالسلام رو به حضرت عبدالعظیم علیهالسلام فرمود و چند توصیهی راه گشای اخلاقی به او آموخت تا به شیعیان و یاران ابلاغ کند . متن فرمایش چنین بود: ای عبدالعظیم، سلام مرا به دوستان برسان و به آنها بگو:
* شیطان را به دلهای خویش راه ندهند .
* در گفتار خویش، راستگو باشند و امانت را ادا کنند.
* از جدال و نزاع بیهودهای که سودی برایشان ندارد دوری کنند و خاموشی را پیشه خود سازند .
* به همدیگر روی آورند و به دیدار و ملاقات هم بروند «فان ذلک قربه الیَّ» زیرا این کار موجب نزدیکی به من است .
* خود را به دشمنی و بدگویی با یکدیگر مشغول نسازند، زیرا با خود عهد کردهام که اگر کسی چنین کاری انجام دهد و دوستی از دوستانم را ناراحت کند یا به خشم آورد، خداوند را بخوانم تا او را در دنیا با شدیدترین عذابها مجازات کند و در آن سرا نیز از زیانکاران خواهد بود.
* به ایشان بگو: همانا پروردگار نیکوکارانشان را آمرزیده و از خطای گناهکارانشان درگذشته است، مگر کسانی که به خدا شرک ورزیده یا دوستی از دوستانم را آزرده، یا کینه آنها را با دل بگیرد . به درستی که خداوند او را نخواهد بخشید تا آنکه از کردار ناشایست خویش دست بکشد، هر گاه از این اعمال نادرست دوری گزیند، آمرزش خدا را شامل خود گردانیده است وگرنه، روح ایمان از قلبش بیرون رفته و از ولایت ما خارج گشته است و بهرهای از ولایت ما نخواهد برد «و از این وضعیت به خدا پناه میبرم»
2. روزی حضرت عبدالعظیم علیهالسلام از حضرت امام هادی علیهالسلام شنید که فرمود: همانا پروردگار، ابراهیم را دوست خود گرفت، زیرا که او بر حضرت محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم و اهل بیتش علیهم السّلام بسیار صلوات میفرستاد.
3. حضرت عبدالعظیم علیهالسلام میفرماید: روزی به خدمت حضرت امام محمد تقی علیهالسلام رسیدم و این گفتار دلنشین را از امام شنیدم که فرمود: دیدار دوستان آرامش و سلامت عقل را در پی دارد ، اگر چه دیداری کوتاه باشد .
4. حضرت عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام از حضرت امام جواد علیهالسلام و او از پدرانش علیهم السّلام آنها از حضرت امام سجّاد علیهالسلام روایت فرمودند که : روزی سلمان فارسی، ابوذر غفاری را به خانه خود میهمان کرد و از میان انبان (کیسه)، تکّه نان ِخشکی بیرون کشید و قدری آب بر آن پاشید. ابوذر گفت: چقدر خوب میشد که همراهِ نان، قدری نمک هم بود! سلمان برخاست و رفت و ظرف آب خود را گرو گذاشت و مقداری نمک تهیّه کرد و آن را در مقابل ابوذر گذارد، ابوذر از آن نمک به آن نان میپاشید و میل میکرد و میگفت: خداوند را سپاسگزارم که ما را تا این اندازه قناعت روزی فرموده: سلمان گفت: « اگر قناعت در کار بود، ظرف آب به گِرو نمیرفت.»
5. حضرت امام محمّد باقر علیهالسلام به محمّد بن مسلم فرمود: مردم تو را گول نزنند، زیرا که مسئولّیت کارهای تو، به خودت متوجّه است و به آنها ارتباط ندارد، ایّام عمرت را به کارهای بیهوده نگذران، روزهای زندگی را به چون و چرا به هدر مده، زیرا همراه تو کسانی هستند که کارهای روزانهی تو را محاسبه و یادداشت میکنند. اگر عمل نیکی را انجام دادی، گرچه کوچک باشد، حقیر مشمار، برای اینکه آن را خواهی دید در جایی که تو را خشنود سازد، و اگر کار بدی انجام دادی، آن را نیز کوچک مشمار زیرا که به تو خواهد رسید در هنگامی که تو را بدحال سازد، و نیکی کن، به درستی که من چیزی را ندیدم که انسان را از زودتر به مقصد رساند از عمل خوبِ تازهای که در مقابل گناه کهنهای انجام دهد.
منبع:
1. مجله علوم حدیث، ش27، مقاله «بررسی کلی روایات حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)»
2. سایت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)»
3. سایت تبیان