بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه

بررسی تاثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه

در نشست علمی که بین جمعی از پژوهشگران و کارشناسان حوزه علوم اسلامی بطور مجازی برگزار شد، تأثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه بررسی شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج،حجت الاسلام ایمان شکیبایی، در نشست علمی که بین جمعی از پژوهشگران و کارشناسان حوزه علوم اسلامی بطور مجازی برگزار شد، به تبیین تأثیر پیش فرض های غلط بر فهم متون نهج البلاغه پرداخت.


وی گفت: آنچه تاثیر بسیاری در به وجود آمدن اختلاف در فهم متون دارد، متأثر بودن فهم از پیش فرض های غلط است؛ زیرا ممکن است قالب و محتوا در فرآیند فهم درست باشند ولی فهمی که به محتوا توجه می یابد تا آن را به سامان آورد و از آن نتیجه برگیرد به دلیل متأثر بودن از ذهنیت های نادرست به تفسیرهای نادرستی از محتواها دچار می شود و نتیجه های غلط را پدید می آورد.


استادحوزه علمیه ادامه داد: عوامل ذهنیت ساز، طیف گسترده ای از حالت ها، روحیه ها، شرایط محیطی و مکتبی و دیدگاه های مذهبی و حزبی نقش سکوی پرشی را ایفا می کنند که شخص از آن به سمتی می پرد که سکوی پرش رو به آن سمت دارد، امکان ندارد سکوی پرش به سمتی باشد و انسان به سمت دیگر بپرد.


وی افزود: به هرحال باید درباره ی این آسیب هوشیار بود که ممکن است فهم کننده، پیش دانسته ی خود را نه تنها مقوّم فهم بلکه معنای مرکزی فهم محسوب کند و کوشش تفسیری درستی به عمل نیاورد و در سطح متن متوقف بماند.


استاد حوزه علمیه افزود: آن کس که اندیشه و رأی خود را بر سفره نهج البلاغه می چیند، خود را عرضه داشته است نه نهج البلاغه را، یکی از شروح نهج البلاغه که از این آسیب مصون نبوده است، شرح ابن ابی الحدید است.


وی اشاره کرد: تاثیرپذیری کلامی و برخوردهای فرقه گرایانه را می توان مهم ترین نقد وارد به او برشمرد؛ مسئله ای که از تعصب اعتقادی و عناد مذهبی او سرچشمه می گیرد. توجیهات و تاویلات ناصواب، قیاس و مغالطات ناصحیح، عدم توجه به روایات شیعی در مناقشات کلامی، ابطال اعتقاد شیعه توسط کلام امام، از جمله ابزارهایی است که وی در شرح عنادگونه در جهت برخورد شخصی و فرقه گرایانه مذهبی خویش به کار گرفته است. وقتی ابن أبی الحدید پاره ای از آرای اعتزالی را در لوای شرح نهج البلاغه عرضه می کند، طبیعی است که در موارد بسیاری در فهم دقیق نهج البلاغه فائق نخواهد آمد.


این محقق حوزوی به مواردی از کج فهمی های ابن ابی الحدید در نهج البلاغه اشاره کرد و به بررسی خطبه اول و خطبه شقشقیه و خطبه های ٩٢و ١٧۴ در شرح ابن ابی الحدید پرداخت.


حجت الاسلام شکیبایی بیان کرد: ابن ابی الحدید در تفسیر خطبه اول نهج البلاغه بر این باور است که امور ذکر شده از انبیاء، رُسُل، کُتُب آسمانی و سنَّت، هر کدام به تنهایی برای هدایت بشر کافی بوده و دیگر نیازی به حجّت به عنوان امام و جانشین پیامبراکرم پس از او در میان مردم نمی باشد؛ از این رو در تفسیر کلام آن حضرت در اقسام حجت های بالغه الهی، گرفتار تفسیر نامعقول و ناموزونی می شود.


وی ادامه داد :اکنون متن خطبه به همراه برداشت ابن ابی الحدید را نقل می کنیم تا معلوم شود که فهم صحیح از سقیم کدام است؟ «وَ لَمْ یُخْلِ اللَّهُ سُبْحَانَهُ خَلْقَهُ مِنْ نَبِیٍّ مُرْسَلٍ أَوْ کِتَابٍ مُنْزَلٍ أَوْ حُجَّةٍ لَازِمَةٍ أَوْ مَحَجَّةٍ قَائِمَةٍ»، هیچگاه خداوند سبحان مردم را از نبی مرسل یا کتاب نازل شده یا حجت لازمه خالی نگذاشت.


حجت الاسلام شکیبایی در پایان گفت : در یک جمله شرح ابن ابی الحدید با تمام محسّناتی که دارد، خالی از نقاط ضعف نیست و در بعضی موارد از جاده انصاف خارج شده است و به قول مرحوم کاشف الغطاء در مدارک نهج البلاغه : نِعْمَ المؤلّفُ لولا عنادُ المؤلّف؛ چه مؤلف خوبی است اگر عناد نداشت.


وی افزود : پیش فرض های غلط، منجر به فهم مطلوبی از نهج البلاغه نخواهد شد و باید با فکر و قلمی سلیم و صحیح به پژوهش حول این کتاب ارزشمند پرداخته شود.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران