کرسی‌های آزاداندیشی بر فهم تمدن نوین اسلامی تمرکز کنند

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، مراسم «چهارمین اجلاس ملی کرسی‌های آزاداندیشی و نقد و مناظره» امروز، چهارشنبه ۱۳ اسفندماه، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ محسن حاجی‌میرازیی، وزیر آموزش و پرورش، حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان، برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عاملی در این مراسم طی سخنانی با بیان اینکه کرسی‌های آزاداندیشی به عنوان کار موفقی که از ظرفیت خود دانشگاه‌ها بهره گرفته است، نتایج مثبتی در شکوفایی نظریه‌پردازی داشته است، گفت: در اینجا لازم است به چند نکته اشاره کنم؛ نکته نخست اینکه آزاداندیشی و نواندیشی حوزه‌ای بسیار مهم است. در واقع رشد، پیشرفت و حل مسائل اساسی جامعه و تبدیل شدن دانشگاه برای علم و پیشرفت مستلزم تقویت حوزه‌های نوآوری و اندیشه‌ورزی است.

وی ادامه داد: امروزه یکی از شاخص‌های مهم در اندازه‌گیری توانایی کشورها شاخص نوآوری و توسعه است. ما با شاخص تحقیق و توسعه آشنا هستیم، اما مهم‌تر از نتیجه تحقیق و توسعه، حوزه نوآوری در راستای توسعه و پیشرفت است. به طور حتم اگر نوآوری معطوف به مشکلات اساسی باشد، در زمینه توسعه صنعتی، کشاورزی، خدماتی، دانشی و حل مسائل انسانی و اجتماعی از مسیر آن می‌توانیم به پیشرفت بهتر و افزایش کیفیت زندگی دست پیدا کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه نوآوری باید دارای ریشه معنوی و در راستای بهبود وضعیت زندگی باشد، یادآور شد: امروزه مهم‌ترین شاخص اندازه‌گیری پیشرفت و تعالی جامعه، کیفیت زندگی است. این کیفیت پیوند ناگسستنی با اندیشه الهی و اسلامی دارد که بر حقیقت جهان و هستی اشراف دارد و بایسته‌ها و نبایسته‌های رفتاری ما را از سوی خدای متعال تدبیر کرده است. اگر نوآوری‌های ما معطوف به آن چارچوب و نگاه باشد منشأ ارتقای کیفیت زندگی می‌شود.

وی ضمن اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر افزایش نوآوری در عرصه‌های مختلف علمی یادآور شد: مقام معظم رهبری درباره گزارشی که در حوزه نانو خدمت ایشان داده شد ضمن اینکه پیشرفت‌های نانو را مهم دانستند اما بر نوآوری در این زمینه نیز نیز تأکید کردند. نوآوری‌های علم و فناوری متعلق به یک سرزمین نیست بلکه وقتی یک نوآوری یا کرسی اندیشه‌ورزی ثبت می‌شود متعلق به همه جهان است اما در اینجا مرجعیت ایران به عنوان مرکز تمدن نوین اسلامی که می‌تواند حقایق جدیدی را به روی جامه بگشاید مطرح می‌شود. چالش‌هایی که امروز در دنیای غرب و به تبع آن برای کسانی‌که مسیر دنیای غرب را پیگیری کردند وجود دارد ناشی از این است که به آن حقیقت زندگی توجهی نشده است.

حجت‌الاسلام عاملی ادامه داد: نوآوری‌ها در یک هدف مهم می‌تواند خلقتی را داشته باشد و بازآفرینی‌هایی کند که منجر به تقویت کیفیت زندگی شود. از سوی دیگر در راستای این هدف‌گذاری که در بیانیه گام دوم شده و رهبر معظم انقلاب تمدن نوین اسلامی را به عنوان هدف محوری قرار داده‌اند، اگر نوآوری و علم و دانش بتواند در آن مسیر حرکت کند شاهد نوآوری‌هایی خواهیم بود که منشأ حل مشکلات و کاهش آسیب‌های اجتماعی خواهد بود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود با اشاره به اهمیتی که کرسی‌های نظریه‌پردازی در تمدن‌سازی نوین اسلامی دارد گفت: اگر تمدن نوین اسلامی به عنوان هدف قرار گیرد کرسی‌های آزاداندیشی باید توانایی‌های قابل توجهی را روی فهم این حوزه جدید داشته باشد. تمدن نوین اسلامی به معنای بازگشت به اسلام ناب است و این سرخوردگی‌هایی اجتماعی که امروزه شاهد آن هستیم بازگشت به قوانین الهی را بیشتر از گذشته جدی کرده است.

حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان، نیز در سخنرانی خود با اشاره به مزایای کرسی‌های آزاداندیشی ادامه داد: کرسی‌های علمی، نوآوری، نظریه‌پردازی و نقد، رهاورد یک ملت بالنده است؛ خصوصاً دانشمندان اسلامی بعد از نهضت ترجمه در این زمینه به دستاوردهای بزرگی رسیدند. اساساً غربی‌ها خودشان می‌گویند که ما هزار سال خوابیدیم، ولی دیگر نمی‌خواهیم خواب باشیم. اگرچه ملت‌های دیگر به صورت سینوسی می‌خوابند و بیدار می‌شوند.

رئیس دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: مسلمانان در فلسفه، علوم جدید و ریاضیات گام‌های بلندی برداشتند. از جمله شخصی همانند خوارزمی کارهای عظیمی در زمینه علم ریاضیات انجام داد و کلمه لگاریتم از وی ناشی شده است. معتقدم نظریه‌پردازی عرصه روح ناآرام نظریه‌پردازان است. ابوریحان بیرونی برخی شب‌ها بیدار می‌شد به حیات خانه می‌رفت و در دل شب می‌گفت لذتی که از این نظریه علمی می‌برم، از تاج و تخت پادشاهی نمی‌برم.

وی با بیان اینکه غربی‌ها هم از طریق مسلمانان با میراث خودشان آشنا می‌شوند، یادآور شد: ریشه بسیاری از نظریات جدید در نظریات کهن است. برتراند راسل می‌گوید که تمام فلسفه تا زمان ویتگنشتاین پاورقی افلاطون بود و نظریات جدیدی را بنیانگذاری ‌کرد؛ هرچند وی در جنگ جهانی دوم مکانیک هواپیما بود و بعد از حضور در کلاس‌های راسل وارد فلسفه شد. بعداً خود راسل نیز در کلاس‌های شاگرد خود یعنی ویتگنشتاین حضور پیدا می‌کرد و این نشانه توجه آنها به علم‌آموزی است.

خنیفر با اشاره به اقداماتی که در زمینه نظریه‌پردازی در دانشگاه فرهنگیان انجام گرفته است، تصریح کرد: دانشگاه فرهنگیان یک دانشگاه نوپاست. البته دارالمعلمین قدمت ۱۰۲ ساله و مراکز تربیت معلم از اول انقلاب وجود داشته‌اند و دانشگاه فرهنگیان نیز از ده سال قبل ایجاد شد است. جا دارد بنده در همین جا از عزیزان در دانشگاه فرهنگیان خصوصاً معاونت پژوهشی تشکر کنم که به کرسی‌های آزاداندیشی شتاب دادند و از اینکه به عنوان دانشگاه برتر در کرسی‌های نظریه پردازی شناخته شدیم خدا را شاکریم.