۱۲ سکه ولایتعهدی امام رضا(ع) در گنجینه سکه رضوی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، پس از پذیرش اجباری ولیعهدی از سوی حضرت ثامن الحجج(ع)، سکه‌های طلا و نقره آن روزگار به نام آن حضرت به عنوان ولیعهد ضرب شد که در حال حاضر سکه های ضرب سمرقند و محمدیه در سال ۲۰۲ ه. ق و دیگری ضرب اصفهان به سال ۲۰۳ ه. ق در موزه سکه آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
این سکه ها با بیش از هزار و ۲۰۰ سال قدمت یکی از منحصر به فردترین سکه هایی هستند که در محل موزه سکه حرم مطهر رضوی نگهداری می شود.

تاریخچه سکه ها
مسئول گنجینۀ سکه و اسکناس موزه آستان قدس رضوی درباره تاریخچۀ این سکه‌ها می گوید: مأمون در سال ۲۰۱ هجری قمری برادرش مؤتمن را از ولایتعهدی عزل و امام‌رضا (ع) را از مدینه به خراسان دعوت کرد و ایشان را ولیعهد مسلمین نامید و فرمان داد تا نام ایشان را بر سکه‌های نقره (درهم) ضرب کنند.
محمدحسن یزدی‌نژاد ادامه می دهد: درهم‌های مزین به نام امام‌رضا (ع) از سال ۲۰۱ تا ۲۰۵ هجری قمری در ضرابخانه‌های مرو، سمرقند، محمدیه، اصفهان، نیشابور و فارس ضرب می‌شد و این درحالی است که امام‌رضا (ع) در سال ۲۰۳ هجری قمری به دست مأمون به شهادت رسیدند.
به گفته کارشناسان سکه برای ادامه ضرب سکۀ ولایت‌عهدی امام‌رضا(ع) پس از شهادت ایشان به دست مأمون عباسی دو دلیل می تاواند وجود داشته باشد. نخست اینکه این حرکت می تواند یکی به دلیل نمایش ظاهری مأمون برای علاقه به امام رضا (ع) باشد و دلیل دیگر آن هم می‌تواند این باشد که قالب‌های این درهم‌ها را در سال ۲۰۳ هجری ساخته بودند و نمی‌خواستند این قالب‌ها بدون استفاده بماند. 
واقفان سکه
وی درباره نحوه جذب این آثار در موزه رضوی می گوید: چهار سکه ولایتعهدی که در موزه رضوی در معرض نمایش دارد از طریق واقفانی خیر وقف آستان قدس رضوی شده است.

سکۀ درهم نقره ضرب سال ۲۰۲ قمری در محمدیه (ری) و نیم‌سکۀ ضرب سال ۲۰۲ قمری در مرو، اهدایی آقای محمدتقی صفار از مشهد، سکۀ درهم نقره ضرب سال ۲۰۲ قمری در فارس اهدایی حاج محمدتقی و خانم صدیقه رضایی از تهران و سکۀ درهم نقره ضرب سال ۲۰۴ قمری در اصفهان اهدایی خانم گلی خاتم از اندیمشک، مادر سردار شهید محمدرضا فردچیان، فرمانده سپاه اندیمشک است که در موزه سکه در معرض بازدید علاقه مندان قرار دارد.

آنچه بر این سکه ها حک شده است.
سکه‌های ولایتعهدی امام رضا(ع) به گفته کارشناسان سکه از لحاظ خط و مطالب موجود بر رو و پشت آنها، جزو زیباترین سکه‌های ضرب شده در طول تاریخ پانصد ساله عباسیان است.
متن روی سکه ضرب شده در اصفهان به سال ۲۰۳ ه. ق در هفت سطر به خط کوفی عبارتست از «الله محمدرسول‌الله  المامون خلیفه‌الله مما امر به الامیرالرضا ولی عهد مسلمین علی‌بن موسی‌بن علی‌بن‌ابیطالب ذو الریاسین» و متن حاشیه روی سکه به خط کوفی این است «محمدرسول‌الله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون».

همچنین متن پشت این سکه در چهار سطر به خط کوفی به شرح ذیل می‌باشد «لااله الاالله وحده لاشریک له المشرق» و در حاشیه داخلی پشت سکه عبارت «بسم‌الله ضرب هذا الدرهم بسمرقند سنة الثنین و مأتین» و در حاشیه بیرونی آن نیز متن «الله الامر من قبل و من بعد و یومئذ یفرح المومنون بنصرالله» دیده می‌شود.