نهضت علمی امام صادق (ع) در راه گسترش علوم اسلامی چه بود؟
عضو هیئت علمی بعثه مقام معظم رهبری در شانزدهمین نشست علمی ـ تخصصی در رواق میقات به نهضت علمی امام صادق (ع) در راه گسترش علوم اسلامی پرداخت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، آیتالله شیخ جواد مروی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در شانزدهمین نشست علمی ـ تخصصی در رواق میقات که از سوی مدیریت آموزش معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری برگزار شد، با طرح این سئوال که چرا در مناسبتهای مختلف از جمله موالید، اعیاد و وفیات دستور داریم به ذکر و یاد اهل بیت عصمت و طهارت و تجلیل از اهل بیت عصمت و طهارت بپردازیم، اظهار کرد: همه این مجالس، همه این تجلیلها، همه این یاد و نام اهل بیت عصمت و طهارت مقدمه شناخت آنان است و شناخت آنان مقدمه تبعیت از آنان خواهد بود.
وی با بیان اینکه تبعیت در سه بعد، سلوک شخصی، سلوک خانوادگی و سلوک اجتماعی صورت میگیرد، خاطرنشان کرد: در این مجال به نهضت علمی امام صادق (ع) در راه گسترش علوم اسلامی میپردازیم.دوران امامت امام صادق (ع) طولانیترین و یکی از حساسترین دورانهای امامت از زمان امام علی بن ابیطالب (ع) تا زمان امام حسن عسکری (ع) است. ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و علمی در این دوران امامت باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ بعد علمی و نقش عمدهای که حضرت در حفاظت و صیانت و پالایش و پیشبرد تفکر اسلامی داشتهاند و نهضت بزرگ علمی و فکری حضرت که حق عظیمی بر همه نحلههای اسلامی دارند باید مورد توجه قرار گیرد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: درباره نهضت علمی امام صادق (ع)، تحلیلگران تاریخی دو گروه را تشکیل میدهند؛ یک گروه آنان که به خاطر عداوت با اهل بیت عصمت و طهارت و به خاطر وابستگی با حکام بنی الامیه و بنی العباس سعی کردهاند از نقش بزرگ علمی ائمه بویژه امام صادق (ع) تغافل کنند و هیچ یادی نکنند. اما برخی از اندیشمندان اسلامی، با انصاف سعی کردهاند موقعیت حساس علمی آقا امام صادق (ع) را به خوبی بشناسند و به خوبی تبیین کنند.
وی به نقش علمی امام صادق (ع) در ابعاد مختلف اشاره کرد و گفت: مقطع اول امام صادق (ع) و مقابله علمی با زنادقه است. از خطرناکترین طبقهای که در عصر امام صادق (ع) وجود گرفته بود یک طبقه به ظاهر روشنفکری که با زبانهای زنده دنیا آشنا بودند، زبان سریانی، فارسی، هندی را فرا گرفته بودند، تمام آموزههای توحیدی را زیر سئوال میبردند، ضعف حاکمیت در آن زمان باعث شده بود که حتی در مسجدالحرام در محل عبادت مسلمانان جلسه تشکیل میدادند و افکار انحرافی خود را بازگو میکردند به نام زنادقه که از بزرگان اینان مثل ابن ابی العوجاء، ابوشاکر نیسانی، ابن مقفع و عبدالملک بصری بود. چنان در جامعه اسلامی نفوذ کرده بودند که ابن ابی الاوجاع گروه گروه از جوانان مسلمان را جذب افکار الحادی خود میکرد.
عضو شورای عالی حوزههای علمیه به محور دوم شخصیت علمی امام صادق (ع) با محوریت قرآن کرد و یادآور شد: در آن زمان قصه گویان که اینها را حاکمیت ترویج میکرد، جلسات مختلفی تشکیل داده بودند، مردم را از قرآن و حقایق قرآنی جدا کرده بودند، یکی از بزرگترین گامهای امام صادق (ع) این بود که محوریت قرآن را به اندیشه اسلامی دوباره برگرداندند و برای قرآن در اندیشه اسلامی و تفکرات مسلمانان محوریت قرار دادند. مورد سوم، امام صادق (ع) و احیای سنت پیامبر گرامی اسلام (ص) بود، نزدیک دو قرن منع حدیث سپس جعل حدیث امتداد پیدا کرد، همه سنت و گفتار واقعی پیامبر گرامی اسلام تغییر کرده بود، خود امام صادق (ع) در حدیثی میفرمایند همان بلای تحریف که بر سر سنن انبیاء سابق در آمد، بر سر سنت پیامبر گرامی اسلام هم در آمد. امام میفرمایند، هر چه از سنت پیامبر بود، این وعاظ و سلاطین تغییر، تبدیل و تحریف کردند، هر آنچه عقاید و احکام در بین مردم بود تحریف شد، امام صادق (ع) از فرصت طلایی استفاده کردند، دانشگاه بزرگ علمی خود را سامان دادند، حدود چهار هزار شاگرد را در این دانشگاه تربیت کردند و سنت واقعی پیامبر گرامی اسلام را دوباره احیا نمودند.
وی تاکید کرد: مورد چهارم، نحلههای کلامی درون مذهبی انحرافی در بین مذاهب اسلامی بود؛ نحلههای مختلف انحرافی کلامی بود که امام صادق (ع) در مقابل آنها ایستادند و با گفتوگوهای علمی خود انحرافات این نحلهها را بیان کردند، انحرافات این نحلههای فقهی را امام صادق (ع) متذکر شدند و با بیانات خودشان انحرافات آنها را روشن کردند و آخرین مورد ایستادگی علمی امام صادق (ع) در مقابل قالیان و صاحبان قلو بود.
عضو هیئت علمی بعثه مقام معظم رهبری با اشاره به رحلت امام امت (ره)اظهار کرد: امام امت صلوات الله و سلامه علیه، در مکتب امام صادق علیه آلاف التحیت و الصلاة و السلام و الصلوات آموزش دیدند و یک نهضت بزرگ سیاسی، اجتماعی علمی را با توکل بر خداوند تبارک و تعالی سامان دادند، نهضتی که دوباره تفکرات عظیم شگرف اسلام ناب را در همه جهان احیا کرد.