تقویت بعد روحانی انسان تنها در حج

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، یکی از ابعاد عرفانی حج، روحانیت و معنویت ویژه آن است. اعمال و مناسک حج مانند طواف، سعی، نماز، بیتوته، رمی و قربانی دارای معنویت و صفای ویژه ای است و این بر روح و روان انسان تأثیرات مثبت و شگرفی دارد؛ چنانکه اماکن مقدّس و پاک سرزمین وحی نیز اثرات زیادی دارد و خانه مطهّر خدا و عرفات و مشعر و... هریک در پاکسازی درون و تقویت روحانیت انسان، نقش مهمی ایفا می کند. حضور در حج و آشنایی عمیق با فلسفه آن، باعث می شود که دین و ایمان انسان به رشد و بالندگی برسد و باطن و درون او صفا و نورانیت کسب کند.

مولای عارفان حضرت علی علیه السلام می فرمود: «والحج تقویةً للدّین»؛ »(خداوند) حج را وسیله تقویت دین قرار داد.«

امام رضا علیه السلام در روایت زیبایی به حکمت های متعدّد حج اشاره فرموده که یکی از آنها، باز داشتن جانها از فساد است (و حظره الأنفس عن الفساد) و این باز داشتن از پلیدی ها، مایه نزدیکی به فضایل و مکارم اخلاقی و کسب نورانیت و معنویت است.

یک نفس بی یاد جانان بر نمی آید مرا

ساعتی بی شور و مستی سر نمی آید مرا

سر به سر گشتم جهان را، خشک وتر دیدم بسی

جز جمال او به چشم تر نمی آید مرا

از دیدگاه عالم ربّانی آیت اللّه ملکی تبریزی رحمه الله :

«هدف اصلی از تشریع حج و سایر عبادات، تقویت بُعد روحانی است تا انسان با معنویت شده و از عالَم جسم، به «عالم معنی» ترقی نموده و شناخت خدا، دوستی و انس او را به دست آورد و در سرای کرامت او با اولیایش به سر برد. و به جهت اینکه تمام انسانها به جز عدّه نادری قبل از بلوغ، به خاطر نداشتن عقل، علم و عمل؛ بُعد حیوانی شان کامل شده و درندگی، حیوانیت و شیطنت در آنان نیرومند و قوای عقلانی و معنوی آنان ضعیف می شود؛ به گونه ای که موجودی است که به جز حیوانیت، چیزی نداشته و گویا سگ، خوک و شیطان بالفعل و انسان ضعیفی است بالقوه! لطف خدای متعال اقتضا نمود که آنان را به حال خود رها نکرده و پیامبرانی برای آنان فرستاده و برای آنان شریعت ها، عبادت ها و اعمالی تشریع کرده است تا آنان را از بُعد جسمانی به بُعد روحی؛ از گمراهی به هدایت؛ از حیوانیت به انسانیت؛ از تاریکی به نور و از دوری به نزدیکی بکشاند. در این راستا تکالیف و عباداتی برای آنان مقرّر فرمود که بعضی از آنها در از بین بردن تاریکی ها و بعضی دیگر در جلب نور و به دست آوردن آن مؤثر است...

بر این اساس، ازدیدگاه وی، حج دارویی الهی و مرکّب از اجزای بسیار نافعی برای بیماری های دل می باشد. این بیماری ها قلب را از عالم نور باز می دارد؛ مثلاً خرج کردن در حج، بیماریِ بخل را معالجه می کند و تواضع و خواری در اعمال حج و طواف و نماز، مرض تکبّر را معالجه می کنند.»