نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت توضیح داد
آخرین اقدام برای افزایش سهمیه حج و سود سپرده‌های حج و عمره
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره آخرین وضعیت سهمیه حج ایران و ابهام‌های مربوط به سود سپرده عمره و حج توضیحاتی داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب در آستانه آغاز سفر حج ۱۴۰۳، در بازدید از ایسنا و در گفتگو با خبرنگاران این رسانه، به برخی پرسش‌ها درباره سهمیه حج ایران ، سود سپرده‌های عمره و حج و برگزاری مراسم دعای کمیل در حج، پاسخ داد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره پیگیری‌های صورت گرفته برای افزایش سهمیه حج ایران با توجه به انتظار حدود ۹۰۰ هزار نفر در نوبت حج تمتع که با سهمیه موجود اعزام آنها بیش از ۱۰ سال زمان خواهد برد، اظهار کرد: عربستان از زمانی که تصمیم گرفت به کشورها سهمیه حج اختصاص دهد، مقرراتی را وضع کرد تا به نسبت یک‌هزارم جمعیت مسلمان هر کشور، سهمیه حج اختصاص دهد. برای ایران و حدود ۸۵ میلیون نفر جمعیت، ۸۵ هزار نفر سهمیه حج برای ایران تعیین شده و به تازگی آماری از سازمان ملل ارائه شده است که جمعیت ایران حدود ۸۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر اعلام شده است. این موضوع را به اطلاع کشور میزبان رسانده و مطالبه شده است که سهمیه حج ایران متناسب با این آمار جمعیتی، افزایش یابد که آنها هم قول بررسی داده‌اند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب اضافه کرد: کشورهای زیادی هستند که به میزان سهمیۀ حجِ اختصاص‌یافته به آنها نمی‌توانند زائر به حج اعزام کنند، مثلا یکی از کشورهای شرق آسیا که عمدۀ جمعیت آن غیرمسلمان است برای ۱۰ درصد جمعیت مسلمان آن، سهمیه حج تعیین شده و این درحالی است که فقط ۶۰ درصد از این سهمیه را برای حج تکمیل کرده‌اند. تعدادی از کشورهای دیگر هم هستند که شرایط مشابه دارند، اما مسئله آن است که این کشورها مازاد سهمیه حج‌شان را به کشورهای دیگر نمی‌دهند. از طرفی، کشورهای دیگری هم هستند که سهمیه‌شان را کامل استفاده می‌کنند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با بیان اینکه ایران به عربستان درخواست داده است تا سهمیه حج را افزایش دهد، گفت: افزایش سهمیه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع تعامل کشورها و هدیه دادن دولت میزبان (عربستان). زمانی بود که این کشور هرسال به میزان ۵ هزار نفر سهمیۀ اضافه به ایران اختصاص می‌داد، و زمانی که ایران در حج سال ۱۳۹۵ شرکت نکرد، این سهمیه را بین کشورهای دیگر تقسیم کردند. شنیده‌ام که در حج امسال به برخی کشورها ۱۰ هزار نفر سهمیه اضافه داده‌اند، ما هم درخواست داشته و داریم، ولی هنوز اقدام نشده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب با اشاره به ضرورت اختصاص سهمیه‌ای ویژۀ ایرانیان مقیم خارج از کشور، اظهار کرد: در بین ایرانی‌هایی که به هر دلیلی در خارج از کشور زندگی می‌کنند، افراد مستطیعی هستند که مایلند به حج مشرف شوند، اما کشور محل مهاجرت آنها، سهمیۀ ویژه حج تمتع ندارد و از طرفی هم، نمی‌توانند از سهمیه حج داخل ایران استفاده کنند. برای همین از وزیر حج عربستان درخواست شده همانطور که به یک‌هزارم جمعیت هر کشور سهمیه حج درنظر گرفته است، یک‌صد هزارم جمعیت مسلمان آن کشور را نیز به عنوان «سهمیه حج افراد هجرت‌کرده‌ها» درنظر گیرد، یعنی اگر سهمیه خالص زائران ایران ۸۵ هزار نفر است، یک‌صد هزارم جمعیت کشور ۸۵۰ نفر می‌شود که اگر هر سال این سهمیه به ایرانیان خارج از کشور اختصاص یابد، جمع زیادی از آنها می‌توانند به ایران سفر کنند و با گذرنامه ایرانی به حج بروند، این شیوه بهتری نسبت به روشی است که عربستان در پیش گرفته و رغبت مسلمانان را برای حج کاهش داده است. ما پیگیر این سهمیه هستیم و امیدواریم نتیجه‌بخش باشد، به‌ویژه آنکه وزیر حج عربستان موافقت اولیه را با این درخواست اعلام کرده است.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت بیان کرد: این شرایط فقط مختص ایران نیست؛ سه چهار میلیون نفر از جمعیت کشور لبنان در پنج قاره پراکنده هستند و یا در کشور ما تعداد زیادی افغانستانی هستند که مایلند به حج بروند و به سازمان حج و زیارت در ایران مراجعه و اعلام کرده‌اند که مستطیع هستند، ولی نمی‌توانند از ایران به حج بروند و راه دیگری هم ندارند، مگر اینکه به افغانستان برگردند.
آخرین اقدام برای افزایش سهمیه حج و سود سپرده‌های حج و عمره
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب در ادامه گفت‌وگو با ایسنا درباره اقدام برای مناسب‌سازی سود سپرده‌های حج و عمره با توجه به اظهارنظرهای نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت در گذشته درباره مناسب‌سازی سود این سپرده‌ها، گفت: بانک اعلام کرده است همان سودی را به سپرده‌های حج و عمره می‌دهد که به دیگر سپرده‌ها پرداخت می‌کند. علاوه‌بر این، یک سند به ناظم متقاضی حج و عمره ثبت شده است که ارزش افزوده فوق‌العاده‌ای دارد؛ فیش های حج و عمره قیمت‌های مختلفی دارد. با این تفسیر اگر دو برادر بودند که یکی سپرده‌گذاری معمول بانک را انجام داده بود و دیگری برای حج سپرده‌گذاری کرده بود، آنکه سپرده‌گذاری حج کرده است، آورده بیشتری دارد، اما اگر ارزش این سپرده را با سرمایه‌گذاری در بازار مقایسه کنیم، طبیعتا این سود و ارزش افزوده اندک است و ما نباید کسی که برای انجام فرمان خداوند ثبت نام برای حج کرده با کار دیگری مقایسه کنیم.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت اضافه کرد: صحبتی شده است تا برای افزایش سود و یا درآمد سپرده‌های حج و عمره راهکاری پیدا شود. پیگیر هستند تا راهکاری پیدا کنند.
وی ادامه داد: ما سعی می‌کنیم از آن مقداری که به عنوان هزینه حج محسوب می‌شود دقیق مراقبت شود و در هنگام انجام برنامه‌های حج، اگر افزوده‌ای حاصل شد به زائر برگردانده شود، با همین رویکرد از هزینه حج ۱۴۰۲ میانگین هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به هر زائر برگشت داده می‌شود، که به خاطر صرفه‌جویی‌های انجام شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب گفت: در حج ۱۴۰۲ تعداد خادمان زائران کاهش یافت و به جمعیت زائران افزوده شد و متعاقب آن از هزینه این سفر کاسته شد. سال گذشته نسبت به حج ۱۳۹۸ (پیش از کرونا) ۵ کاروان بیشتر به زائران اختصاص داده شد و با لاغر کردن بخش خدمات‌دهی حج امسال نسبت به حج ۹۸، هفت کاروان زائر بیشتر اعزام می‌شود. دلیل این لاغرسازی‌ها آن است افرادی که برای حج ثبت‌نام کرده‌اند، مدت زمان طولانی در انتظار بوده‌اند، از سویی، سن این منتظران بالا رفته است و باید زودتر مشرف شوند.
پیشنهاد ایران به عربستان برای برپایی مراسم دعای کمیل در پشت‌بام مسجدالنبی
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب درباره شرایط برگزاری دعای کمیل در حج امسال با توجه به تاکیدهای همواره‌ای که درباره اجرای این مراسم معنوی مانند سال‌های گذشته در فضای آزاد بین‌الحرمین داشته است، اظهار کرد: پیش از همه‌گیری کرونا برگزاری دعای کمیل در بین‌الحرمین تعطیل شد. دلیل آوردند که فضای بین‌الحرمین، امنیت قابل تأمینی ندارد و دلیلی که به تازگی مطرح کرده‌اند این است که آن محل در مسیر گذر زائران است. در مقابل، ما پیشنهاد کردیم در پشت‌بام مسجدالنبی (ص) در مدینه این مراسم برگزار شود؛ جایی که راه کسی بسته نمی‌شود و فضای وسیع و خوبی برای برگزاری دعای کمیل دارد.
وی تاکید کرد: ما از این پیشنهاد عقب‌نشینی نکرده‌ایم، ولی برخی پیشنهادها برای اینکه عملیاتی شود باید مسئولان رده بالای آن کشور هماهنگی و همراهی کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب اضافه کرد: در گذشته مسئولان کشور میزبان (عربستان) نگاهشان به این برنامه‌ها مثبت‌تر و همراه‌تر بود، امیدواریم این خاطره خوش را مسئولان فعلی کشور میزبان برای زائران ما رقم بزنند. قطعا زائری که در پشت‌بام مسجدالنبی (ص) در شب جمعه، دعای کمیل را برگزار کند، نگاه مثبت‌تری به مسئولان کشور میزبان خواهد داشت و برای کشور میزبان هم خیلی آورده دارد. محبت و نگاه مثبت مردم بسیار بسیار اهمیت دارد. اگر در جایی مسئولیت داشته باشم که بتوانم نگاه مردم کشوری که میزبانی آنها را می‌کنم، مثبت کنم حتما این کار را انجام می‌دهم. برای نمونه می‌بینید در حرم امام رضا (ع) یک صحن را به زائران عرب اختصاص داده‌اند و به آنها خدمات می‌دهند و این یک یادگاری ارزشمند برای آن زائران است. مسئولان کشور میزبان هم می‌توانند این خدمات را بدهند و زائر ایرانی را یک عمر نسبت به این مساعدت وام‌دار خود کنند.
مراسم دعای کمیل تا حج ۱۳۹۵ هر سال در توافقی بین ایران و عربستان در محدوده بین‌الحرمین در شهر مدینه با اجتماع زائران ایرانی برگزار می‌شد. با قطع روابط دیپلماتیک دو کشور، عربستان اعلام کرد «امکان تأمین امنیت زائران ایرانی در این فضا را ندارد». با از سرگیری روابط ایران و عربستان، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت از عربستان خواست شرایط را برای بازگشت رویکرد پیشین در برگزاری مراسم دعای کمیل در بین‌الحرمین فراهم کند و این موضوع را یکی از مطالبات جدی ایران در جریان حج اعلام کرده است. این انتظار مطرح شده است که با فعالیت دوباره نمایندگی دیپلماتیک و سفارت ایران در عربستان، این موضوع جدی‌تر پیگیری شود.
