دوباره آغاز می‌شویم؛ وقتی احرام ببندیم برای «او»

روز موعود فرا رسید؛ روز هشتم ذی‌الحجه؛ روز لحظه‌شماری برای احرام بستن و مُحرم شدن و ورود به حریم یار. روز میقات فرا رسید؛ روز تلبیه و لبیک و تکرار این ذکرِ میزبان‌پسند، وقتی که مهمان پشت به عالم و آدم فقط محو تماشای «او» می‌شود؛ آغاز می‌شویم...

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج، ماه ذی‌الحجه که به هشتمین روز خود برسد، شور و ولوله‌ای عظیم در سرزمین وحی؛ در اطراف مکه معظمه به پا می‌خیزد،؛ یعنی که مناسک رسمی حج آغاز شده است. 


حج‌گزار باید یک سری اعمال را انجام بدهد، تا حجش قبول شده و حاجی بشود. 


انجام این سلسله اعمال واجب است و ترک هر یک یا انجام اشتباه هر کدام، به بطلان کل حج منجر می‌شود.


نخستین عمل، احرام است، و درواقع حج و عمره با احرام آغاز می‌شود، به این معنا که حج‌گزار در نخستین مرحله از اعمال با بیرون آوردن لباس‌ها و پوشیدن لباس احرام، مُحرم می‌شود.


زائر مُحرم می‌شود تا به حرم ( که شکستن حرمت آن ممنوع است) وارد شود؛ یعنی به شهر مکه و مسجدالحرام و خانه خدا، که حریم و حرم امن الهی هستند.   


زائری که به دعوت خدایش به دیدار خانه او ( و درواقع خود او) می‌رود، باید حرمت آن  خانه و خدای خانه را نگه دارد. و در شرع آمده که برای نگه داشتن این حرمت و شکسته نشدن آن، باید در اولین گام، احرام ببندد و محرم شود، یعنی اموری که خدای متعال به صورت موقت ( در حال احرام ) یا برای همیشه حرام کرده، بر خود ممنوع و حرام سازد. فهرست این امور ممنوعه در شرع آمده و گفته شده که رعایت آنها یعنی محرمات احرام برای تطهیر قوایی است که احیانا گرفتار عصیان و تباهی شده‌اند. 


امام رضا(ع) درباره اینکه زائرِ خانه خدا چرا باید محرم شود، فرموده‌اند: برای اینکه پیش از ورود به حرم امن الهی خشوع پیدا کرده و با حالت خشوع وارد شود. و مشغول به چیزی از امور دنیا و زینت‌ها و لذت‌های آن نشوند تا به لهو ( اموری صرفا برای لذت بردن بدون نتیجه عقلانی) دچار نیایند. همچنین برای اینکه صابر باشند و نفس خود را از اضطراب و جزع و فزع نگه دارند و اعمال را هنگام ورود به حرم در سکون و آرامش انجام دهند.


پس احرام سبب می‌شود حاج از امور لهو پرهیز کرده و به امور دنیا و لذات و زینت های آن مشول نشود.  


این احرام بستن در جایی به نام «میقات» انجام می‌شود. 


میقات مکانی است فرسنگ‌ها خارج از شهر مکه  که زائر باید آنجا توقف کرده، احرام ببندد و محرم شود، زیرا از آنجا حریم حرم شروع می‌شود و نباید حرمتش شکسته شود. به عبارت دیگر میقات اولین محلی است که حاجی اعلام حضور می‌کند و در مقابل خالق، خود را برهنه از همه وابستگی‌ها کرده و با حالتی خالصانه فریاد «لبیک ألّلهمّ لبیّک...» برمی‌آورد. 


برای عمره تمتع پنج میقات تعیین شده که شامل مسجد شجره، جُحفه، یَلَمْلَم، قَرنْ الْمَنازل و وادی عقیق است و زائران می‌توانند در آن میقات‌ها احرام ببندند. 


زمان احرام بستن


امام صادق(ع) بافضیلت‌ترین زمان برای مُحرم شدن را وقت زوال ظهر آن هم بعد از نماز ظهر می‌دانند. در حدیثی دیگر امام صادق می‌فرماید: محرم شدن در شب یا روز مانعی ندارد، اما افضل محرم شدن در وقت زوال خورشید است. 


مستحبات ورود به احرام 


رعایت بهداشت و نظافت بدن: شست‌وشو و نظافت بدن مثل گرفتن ناخن و ... 


غسل احرام: حج‌گزار باید در میقات و پیش از احرام غسل کند. این غسل باید به قصد محبوبیت و اطاعت از پروردگار باشد و آنقدر مهم است که برخی فقها به وجوب غسل احرام و برخی به احتیاط وجوبی و عده‌ای هم مستحبِ موکد بودن آن فتوا داده‌اند.


حج‌گزار باید حواسش جمع باشد که از همین ابتدای انجام مناسک حج، یعنی از لحظه ورود به میقات تا پایان حج، اعمالش با نیت و توجه باشد و هیچ عملی را با غفلت انجام ندهد.  


واجبات احرام


1ـ پوشیدن جامه احرام: 


لباس احرام، لباسی ندوخته، رنگ نگرفته، حلال و پاک و لباس اطاعت و بندگی خدای متعال است.


لباس، چه دوخته و چه ندوخته در صحت عبادت تاثیری ندارد، اما سِر اینکه لباس احرام نباید دوخته باشد، این است که اولا لباس دوخته تشخص‌آور است و انسان را در زمره دسته یا گروه یا ملیتی خاص قرار می‌دهد و زائر در میقات در اولین عمل خود (احرام) می‌خواهد تشخص و منیت و وابستگی‌های مادی را کنار بگذارد، بنابراین لباس احرام را که دوخته نیست، بر تن می‌کند تا نشان رهایی از تعلقات درونی و بیرونی او باشد و به او اجازه ورود به جمع میهمانان خدای متعال و حرم الهی داده شود. 


احرام یا عقد حج:


زائر در میقات، غسل کرده، لباس احرام پوشیده و آماده است که وارد مسجد میقات شود و تحولی بزرگ را در زندگی ظاهری و باطنی خود رقم بزند.


از آنجا که مستحب است پیش از ورود به هر مسجدی به رسول الله سلام داد، حج‌گزار پیش از ورود به مسجد می‌ایستد و به رسول اکرم(ص) سلام می‌کند و درواقع با این سلام می‌خواهد شفاعت و عنایت حضرت را با خود همراه سازد و در قصد عظیم خود از روح قدسی آن حضرت مدد بگیرد و احرام خود را که آغاز گره خوردن با حج است، شروع کند.


امام سجاد(ع) از احرام حج به «عقد حج» تعبیر کرده و در گفت‌وگو با یکی از یاران خود می‌فرماید: آیا احرام و عقد حج را بستی؟ آیا وقتی عقد حج را می‌بستی، نیت کردی از هر عقدی که برای غیر خدا بوده است، جدا شوی؟


2ـ نیت: نیت صِرف این نیست که انسان تصور کند عمل را برای خدا انجام می‌دهد، بلکه باید توجه کرد این نیت از چه باطن و قلبی سرچشمه می‌گیرد. اگر باطن انسان پاک و خالص شد، عمل او نیز خالص می‌شود. 


3ـ تلبیه: تلبیه از ریشه لَبّ به معنای خلوص و پاکی است و به گفتن لبیک در احرامِ حج و عمره اطلاق می‌شود. زائر با گفتن لبیک، ضمن شهادت به وحدانیت پروردگار، به ندا و دعوت خدای متعال نیز پاسخ می‌دهد: «لبیک، اللهم لبیک، لبیک لاشریک لک لبیک، ان الحمد و النعمه لک و الملک، لاشریک لک لبیک». و با بیان و تکرار این ذکر رنگ الهی می‌گیرد تا لایق ورود به حرم امن الهی شود. 


گفته شده که حج‌گزاران واقعی هنگام لبیک گفتن بر خود می‌لرزیدند و می‌گفتند: می‌ترسیم در جواب ما گفته شود: «لالبیک و لاسعدیک». امامان معصوم(ع) جزو این گروه بودند و درباره حج امام سجاد(ع) آمده که ایشان هنگام به جا آوردن حج و زمانی که می‌خواستند محرم شوند،‌ رنگشان زرد شده و لرزه بر اندامشان می‌افتاد و قدرت لبیک نداشتند و می‌فرمودند: می‌ترسم به من گفته شود لالبیک و لاسعدیک. و این حالت پیوسته در ایشان بود تا حج حضرت تمام می‌شد.


فضیلت لبیک گفتن: رسول خدا(ص) فرمود: هر کسی که روزش را با احرام و لبیک‌گویان به پایان برساند، گناهان او نیز همراه با غروب خورشید غروب می‌کند و او مانند روزی می‌شود که از مادر متولد شده است.


درنهایت اینکه مستحب است زائر تا زمانی که خانه‌های مکه را ببیند، تلبیه را تکرار کند و با دیدن خانه‌های مکه آن را قطع کرده و ذکر «الله اکبر» و «لااله الا الله» و «سبحان الله» را تا جایی که مقدور است، تکرار کند.


| شناسه مطلب: 128767




حج تمتع حج 1404