معاون امور ایران مجمع جهانی تقریب: حج زمینه حل مشکلات جهان اسلام را دارد
معاون امور ایران مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان این‌که هیچ زمانی نباید حج و طواف بیت‌الله تعطیل شود، افزود: حج بهترین مکان برای توبه و ارتباط با خداست و همه مذاهب اسلامی در ارکان حج مشترکند.
حجت‌الاسلام سيدحامد علم‌الهدي در گفت‌وگو با خبرنگار دين و معارف اسلامي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، درباره آثار معنوي و اجتماعي حج و انتقال آن به ديگران از سوي حجاج افزود: بايد توجه داشت حج يكي از اركان اساسي دين ما است. در روايات ما اين گونه مطرح است كه كساني كه منكر مسائل ضروري دين هستند، مثل نماز و حج كه در فقه اسلام همه مذاهب اسلامي بر آن متفق هستند، در حقيقت خارج از دين محسوب مي‌شوند.
وي ادامه داد: در اهميت حج كه اعمال و مناسكي صددرصد معنوي است و خداوند آن را در دنيا و در چهره مادي به نمود گذاشته، بايد گفت حج بزرگ‌ترين كنگره جهاني است كه تشكيل مي‌شود و تمام كساني كه به آن دعوت شده‌اند از خودشان هزينه مي‌كنند و هيچ كنگره‌اي در دنيا وجود ندارد كه چنين جمعيتي در يك زمان و مكان خاص به صورتي متشكل و با لباسي يكرنگ و مناسك و اعمالي هماهنگ حضور يابند.
گفت: از نظر معنوي شعار هر مساله‌اي توحيد است. اعتقاد به وحدانيت پروردگار كه اساسي‌ترين ركن همه اديان الهي است و تمامي پيامبراني كه آمدند اولين دعوتشان دعوت به توحيد بود. در آنجا هم پاسخ به دعوت خداوند است. وقتي يك حج‌گذار "لبيك" مي‌گويد در واقع به دعوت الهي پاسخ مي‌گويد؛ البته چون حضور در اين مناسك براي همه ميسر نيست، از شرايط آن، استطاعت بيان شده است.
وي با اشاره به روايتي از امام باقر(ع) مبني بر اينكه "اگر مردم به خاطر مشكلات اقتصادي نتوانستند به حج بروند بر حكومت اسلامي است كه از بيت‌المال هزينه كند و عده‌اي را بفرستد براي اينكه اين فريضه معطل نماند"، تصريح كرد: هيچ زماني نبايد حج و طواف بيت‌الله تعطيل شود. طواف خانه خدا در طول شبانه‌روز و در طول سال هميشه برقرار است، مگر در زمان نماز و زماني كه موذن اذان مي‌گويد و افراد به نماز مي‌ايستند. مسجدالحرام عزيزترين و بهترين نقطه روي زمين و مركز كره خاكي است؛ چون طبق روايات، 25 ذي‌القعده روزي است كه زمين از زير كعبه پهن شده است؛ لذا از آن به عنوان مركز زمين نام برده مي‌شود.
معاون امور ايران مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي اظهار كرد: از ديگر ويژگي‌هاي كعبه اين است كه از درون يعني از نهايت نقطه در درون زمين تا بلندترين نقطه آسمان كعبه محسوب مي‌شود و معادل و موازي اين كعبه در آسمان‌ها بيت‌المامور است كه ملائكه در اطراف آن طواف مي‌كنند و انسان‌ها در زمين و در مسجدالحرام و اطراف كعبه طواف مي‌كنند؛ از اين رو مي‌توان فهميد اين خانه خصوصيت خاصي دارد و فقط يك بنا نيست. اين خانه اصلا قابل جابجايي نيست. كعبه شريف‌ترين مكان نزد خداوند است؛ لذا اكثريت انبياء و اولياي الهي كعبه را طواف كرده‌اند و حجرالاسود، آن سنگ بهشتي است كه معتقديم از بهشت فرو فرستاده شده و بر آن بوسه زده‌اند و بوسه‌زدن بر آن جزو مستحبات طواف است.
وي گفت: طبق آيات، روايات و توصيه‌هايي كه در قرآن به حجاج شده، آمده است كه در حج منافع اقتصادي، سياسي و اجتماعي براي حجاج وجود دارد؛ به اين معنا كه افراد از كشورهاي گوناگون و از اقوام، نژاد و زبان‌هاي محتلف در يك مكان جمع مي‌شوند، مشكلات‌شان را با هم در ميان مي‌گذارند، به هم كمك و يا دعا مي‌كنند. بهترين مكان براي توبه و استغاثه، دعا و ارتباط با خدا و استغفار همان ايام حج و سرزمين حج اعم از مسجدالحرام، منا و عرفات است كه متبرك‌ترين سرزمين‌هاي عالم به شمار مي‌روند.
علم‌الهدي درباره چگونگي حفظ آثار معنوي حج بعد از بازگشت حجاج از سرزمين وحي نيز گفت: بر اساس تجربيات شخصي حج آثار ماندگار بسياري دارد. حجاج بسياري بودند كه در جريان اين سفر متحول شدند؛ البته برخي هم بودند كه تنها عازم اين سفر شدند و آثار آن را فراموش كردند و يا فراموش شد. معمولا گفته مي‌شود "در سفر اول ما چيزي نفهميديم و چون آشنا به مسائل نبوديم متوجه نشديم چه كرديم و سفر دومي براي مرور آن لازم است"؛ البته اين سرزمين انسان را علاقه‌مند مي‌كند. نورانيت و معنويت اين سرزمين موجب مي‌شود انسان خواهان سفر دوباره شود، اما محدوديت‌هايي وجود دارد؛ لذا توصيه مي‌شود كساني كه به حج واجب مشرف شده‌اند براي عمره مشرف شوند تا افراد ديگر بتوانند اين سفر نوراني را درك كنند.
وي با اشاره به اينكه حجاج خود بايد در حفظ آثار معنوي حج كوشا باشند، اظهار كرد: در روايات آمده وقتي شخصي از سفر حج باز مي‌گردد خداوند در چهره‌اش نوري قرار مي‌دهد و اين نور باقي است تا زماني كه مرتكب گناه نشود. همچنين به ديگران توصيه شده است وقتي شخصي از سفر حج بازمي‌گردد به ديدار او بروند؛ چون از زيارت خدا و خانه خدا باز مي‌گردد. ديدار او همانند آن است كه در ثواب اعمال او شريك شويد و شما هم به زيارت خدا شتافته‌ايد.
معاون امور ايران مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي همچنين با اشاره به پشت سر هم انجام شدن اعمال حج و يكرنگ بودن لباس حجاج اظهار كرد: مناسك حج مناسك تعريف شده‌اي است كه تمام حجاج بايد آن را به جاي آورند. از مسائل مهم اين است كه همه مذاهب اسلامي در اركان حج مشتركند و اختلافي ندارند، اگر هم اختلافي هست در جزئيات است كه اين خود از بركات اعمال حج محسوب مي‌شود؛ اما اينكه همه با يك لباس حاضر مي‌شوند به اين دليل است كه در حج سعي مي‌شود تبعيض‌ها و فاصله‌ها برداشته شود. در زندگي عادي افراد براي خود تشخص‌هايي قائلند؛ اما وقتي به حج مي‌روند و يا در نماز جماعت مي‌ايستند، بايد اين تشخص‌ها كنار گذاشته شود؛ لذا در آنجا خواسته شده است تمام لباس‌هاي دنيوي را از خود دور كنند و تنها دو حوله سفيد بردارند. اين يكي از همان خصوصيات بارزي است كه هم قلب‌ها را به هم نزديك مي‌كند و هم تبعيض‌ها و تشخص‌ها و تفاوت‌هايي كه هر فردي براي خود قائل است، منتفي مي‌شود.
وي درباره نقش حج در انسجام امت اسلامي نيز گفت: همه مذاهب اسلامي درباره حج به آنچه پيشتر گفته شد، پايبند هستند؛ يعني اين طور نيست كه يكي از مذاهب اسلامي بگويد حج را در ذي‌الحجه به جاي آوريم و ديگري بگويد در شوال و يا در انجام مناسك يكي بگويد بايد از چپ به راست و ديگري بگويد از راست به چپ، بايد طواف صورت گيرد. وقتي وحدت در انجام مناسك در پيروان مذاهب مختلف اسلامي وجود دارد هر چقدر تفاوت ميان انسان‌ها وجود داشته باشد، معلوم نيست و يك وحدت واقعي ايجاد مي‌شود.
وي در عين حال گفت: مهم آن است كه كشور ميزبان بتواند زمينه‌اي را براي گفت‌وگوي ميان اقوام و ملت‌هاي مختلف فراهم كند كه طبيعتا مي‌توان از اين موقعيت استفاده بهتري براي انسجام امت اسلامي داشت.
علم‌الهدي در ادامه اظهار كرد: از آنجا كه مردم و حجاج ما در آن كشور ميهمان هستند ميهمان هم محدوديت‌هايي دارد و مجبور است به قوانين كشور ميزبان احترام بگذارد و موقعيتش را حفظ كند، كشور ميزبان مي‌تواند كرسي‌هايي را در اختيار نمايندگان كشورهاي مختلف قرار دهد تا از آن براي بيان مشكلات جهان اسلام استفاده شود؛ البته همه سخنان من مطابق با سياست‌هاي عربستان نيست، شايد اين كشور حاضر نباشد چنين زمينه‌هايي را فراهم كند، اما ما اميدواريم.
وي تصريح كرد: حج اين استعداد را دارد كه زمينه پويايي براي حل مشكلات جهان اسلام را فراهم كند. ما معتقديم در حج مي‌توان مشكل فلسطين، بيت‌المقدس و ديگر مشكلات جهان اسلام را حل كرد و يا پيمان‌هاي عظيمي را به امضا رساند كه اجانب، بيگانگان و دشمنان اسلام جرات تعرض به هيچ يك از كشورهاي اسلامي را نداشته باشند. اگر مسوولان عربستان اجازه بدهند در حج مي‌توان مشكلات كشورهاي اسلامي، مسلمانان و غيرمسلمانان را حل كرد و اصلا حوزه عظيم اسلام را در آنجا با هم متحد كرد تا امروز اين گونه شاهد بروز مشك در جهان اسلامي نباشيم.