شب قدر، شب تجلی معنویت دین و آسمانی شدن زمین
شب قدر فصل شکفتن و رویش، ذکر گفتن و بهاری شدن و زمان لبیک گفتن دعوت حق، ریزش باران رحمت الهی از عرش کبریایی، فرصت دیدار با معبود در پرتو نور و روشنایی است.
شب قدر در واقع بي‌تاب شدن دل در پي ديدار دلدار، شست و شوي روح با چشمه سار نيايش، لبريز شدن از شراب معرفت وحضور در ضيافت الهي است.
اين شب را بايد درك كرد چرا كه عظمت و مرتبه آن برتر از هزار ماه است، شبي كه آسمانيان و ملائك به زمين مي‌آيند، تا نظاره گر لحظه‌هاي سرشار از بركت و معنويت اين انسان خاكي باشند پس در چنين موعد نوراني بايد كه دفتر دل را گشود و كتاب اعمال را بازخواني كرد و هر آنچه از سياهي و تاريكي است با توسل به دعا و زاري به درگاه الهي زدود و دل را براي ادامه زندگي صيقل داد.
قرآن كريم در بيان ويژگي شب قدر ميفرمايد: در آن شب تا هنگامه صبح، سلام و درود است.
و جمله سلام هي حتي مطلع الفجر در سوره قدر، اشاره به اين مطلب دارد كه عنايت الهي به اين تعلق گرفته كه رحمتش شامل همه بندگاني شود كه به سوي او روي ميآورند و نيز به اينكه در شب قدر باب عذابش بسته باشد، به اين معنا كه عذاب جديدي نفرستد.
مرحوم علامه طباطبايي (ره) درباره شب قدر چنين ميفرمايد: از مجموع آيات استفاده ميشود كه قرآن كريم در يك شب مبارك در ماه رمضان كه همان شب قدر است نازل شده است، پس شب قدر در ماه رمضان است. اما اينكه كدام يك از شبهاي ماه رمضان شب قدر است، در قرآن كريم چيزي بر آن دلالت ندارد و تنها از راه اخبار و روايات ميتوان آن شب، را حدس زد.
در بعضي از روايات ائمه اطهار (ع) شب قدر مردد بين نوزدهم، بيست و يكم و بيست و سوم ماه رمضان است، در برخي ديگر مردد بين شب بيست و يكم و بيست و سوم و در روايات ديگري، متعين در شب بيست و سوم است.
امام خميني (ره) نيز در خصوص ارزش و اهميت ماه رمضان و شب قدر اينگونه مي فرمايد: در اين ماه فرق داشته باشيم با ساير ماهها و دنبال اين باشيم كه ان شاء‌الله ليله القدر را دريابيم و بركات ليله القدر را كه درآن نازل شده است. همه سعادت عالم در آن شب نازل شده است و از اين جهت از همه شبهاي عالم بالاتر است.
استاد مطهري نيز در تعريف قدر ميفرمايد: قدر به معناي اندازه و تعيين است حوادث جهان از آن جهت كه حدود و اندازه و موقعيت مكاني و زماني آنها تعيين شده است، مقدور به تقدير الهي است.
سخن در خصوص شب قدر بسيار است و در كتب تفاسير درباره كيفيت و نزول رحمت و بركت در اين شب استثنايي احاديث و روايات بسيار قابل تاملي ذكر شده است اما در نگاه شاعران سخن سنج مسلمان حكايت شب قدر حكايتي بس شگفت و تفكر برانگيز است.
اين اشعار كه بر اساس آيات ، احاديث و روايات سروده شده است همچون بارقه هاي آسماني بر دل و جان شيفتگان مي‌تابد و ظلمت درون را به انوار الهي روشن مي‌سازد .
در ادبيات و عرفان فارسي شب قدر، شبي است كه عارف خدا را به تجلي خاص مشرف مي‌گردانند تا با آن تجلي، حبيب قدر و مرتبه خود را به محبوب بشناساند و آن وقت ابتداي وصول سالك به مقام اهل كمال در معرفت است.
حافظ شيرازي نيز اينگونه مي‌سرايد:
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند واندر آن ظلمت شب آب حياتم دادند
بيخود از شعشه پرتو ذاتم كردند باده از جام تجلي صفاتم دادند
چه مبارك سحري بود و چه فرخنده شبي آن شب قدر كه اين تازه براتم دادند
در ترجمان القرآن جرجاني شب قدر، شب اندازه كردن كارها ذكر شده است، صاحب كشاف اصطلاحات الفنون گويد: شب قدر ، شبي است با عزت و شرف كه هر كه در آن طاعت كند عزيز و مشرف گردد.
در التفهيم بيروني نيز آمده است: ليله القدر شبي مهم و سرنوشت ساز است .
شب نزول رحمت و بركات الهي و تعيين سرنوشت ابدي انسانهاست.
در خصوص اهميت اين شب گفتني است كه از صدر اسلام و از عهد رسول اكرم (ص) رسم بر آن بوده است كه شبهاي قدر را احيا بگيرند و تا سپيده دم به آداب مخصوص آن از جمله دعا و نماز و استغفار بپردازند .
اخبار مرتبط: