نام اصلی حضرت رقیه چه بود؟
بر اساس نظر مشهور علما، امام حسین علیه‌السلام صاحب سه فرزند دختر به نام‌های سکینه، فاطمه و زینب بوده‌اند.
نام اصلي حضرت رقيه چه بود؟
بر اساس نظر مشهور علما، امام حسين عليه‌السلام صاحب سه فرزند دختر به نامهاي سكينه، فاطمه و زينب بوده‌اند.
*سكينه
مادر ايشان رباب بنت امرئي القيس است سن ايشان در كربلا سيزده سال بوده، نام اصلي ايشان آمنه يا ُأُمَيْمَه بوده و مادرش او را سكينه لقب داده و بعدها به عقد مصعب بن زبير در آمد و از او دختري متولد شد و نام مادرش رباب را بر او گذاشت.
*فاطمه
در كربلا سي ساله(1) بوده، فاطمه و سكينه هردو در سال يكصد و هفده هجري قمري در مدينه وفات كردند و در بقيع به خاك سپرده شدند. مادر فاطمه بنت‌الحسين ،أم‌اسحاق دختر طلحة بن عبيدالله بن عثمان تيمي است و شوهر فاطمه، حسن مثنّي فرزند امام حسن عليه السلام است كه مجروح شد و ميان كشتگان افتاد، وقتي آمدند سر كشتگان را از بدن جدا كنند و شهدا را غارت كنند، ديدند نفس ميكشد او را به ميان فاميل مادري اش بردند و فاميل او را نزد عبيدالله لعين شفاعت كردند، او هم پذيرفت؛ لذا حسن مثني را فاميل مادري او در كوفه معالجه كردند و بهبود يافت و پس از آن خداوند از فاطمه سه فرزند به او داد.
*زينب
يكي ديگراز دختران امام حسين عليه السلام، زينب نام دارد كه در سال 57 هجري قمري در مدينه به دنيا آمد و در كربلا چهارساله بود و در خرابه شام در كنار سر بريده پدر وفات نمود، همانجا به خاك سپرده شد و خرابه شام امروزه به صحن و سراي ايشان تبديل شده، اين طفل 4 ساله مشهور به رقيّه است. مادر ايشان أم‌اسحاق دختر طلحة بن عبيدالله بن عثمان تيمي است، بنابراين با فاطمه، ديگر دختر سيد الشهدا عليه السلام از يك مادر بوده‌اند. أم‌اسحاق همسر امام حسن مجتبي عليه السلام بوده و پس از وفات آن حضرت به عقد امام حسين عليه السلام درآمده كه حاصل آن دو دختر به نامهاي فاطمه و زينب (رقيه) بوده است.
رقيّه در لسان عرب حجاز، به معني دختر كوچك و برگرفته از رقيق ونازك است؛ زيرا طفل نازك و رقيق است؛ سيف بن عميره از اصحاب امام جعفر صادق عليه السلام قصيده اي در رثاي سيد الشهدا عليه السلام و مصائب دختران امام حسين عليه السلام سروده و در اين قصيده دو بار از رقيّه عليها السلام نام برده است ؛ يك بار در اين مصرع :
و رقيّه رقّ الحسود لضعفها
(رقيه اي كه دشمن بر ضعف و كودكي او رقت نمود) و منظور از كلمه ضعف يعني ناتواني كودك است و در بيت ديگر گفته:
و لاُمّ كلثوم يجد جديدها
لثم عقيب دموعها لم يكرر
لم انسها وسكينة و رقيّة
يبكينه بتحسّر و تزفّر (2)
ضمير لم انسها به ام كلثوم بر مي گردد كه در بيت قبلي ذكر شده و در لغت گفته اند: واژه «رقه» درباره جسمي به كار ميرود كه نرم و لطيف است، ميگويند: ثوبٌ رقيق( لباس نرم ولطيف )؛ نقطه مقابل آن ثوبٌ صفيق( لباس خشن وزمخت )است.
همچنين شاعر عرب گفته : لم تلق في عظمها وهنا ولا رققا؟ (نمي بيني در استخوان او سستي ونازكي وجود دارد).(3)
پس رقيّه صفت است ودر اينجا مصغّر رقه است وتصغير نشانه تانيث است يعني دختر كوچولو.
بنابراين رقيه در اينجا به معني صفت به كار برده شده ونام اين دختر زينب بوده است.
البته بعضي همين صفت را نام دختر مي گذارند ،چنانچه در اولاد امير المؤمنين عليه السلام نام رقيّه وجود دارد.
*رقيه دختر امام حسين(ع)بود
از اينجا شبهه‌اي مطرح شده كه آيا براي امام حسين عليه السلام دختري به نام رقيه ذكر نشده است و در خصوص وجود مقدسه حضرت «رقيه» عليها السلام در شام تشكيك نموده‌اند.
پاسخ اين است؛ نام اصلي اين دختر «زينب» است و رقيّه نام او نيست، بلكه رقيه به معناي دختر كوچك است (كه لقب آن حضرت بوده) زيرا اين دختر در هنگام وفات تقريباً چهارساله بوده لذا به ايشان «رقيه» كه به معناي دختر كوچك است گفته شده نام اصلي‌اش زينب است و در اولاد امام حسين عليه السلام نام زينب ذكر شده است
براي تحقيق بيشتر به منتهي‌الامال و كشف‌الغمۀ و مناقب ابن‌شهر آشوب و تاريخ‌الأئمۀ ابن ابي‌الثلج بغدادي و مواليدالأئمۀ و وفياتهم تاليف ابن ابي‌الخشاب و كتابهاي ديگر كه نام زينب بنت‌الحسين را ذكر كرده مراجعه شود.
1.مقتل الحسين مرحوم مقرم،خطبة فاطمه بنت الحسين
2. المنتخب للطريحي ج2
3.العين ج5 ،مادة رقّ
منبع مقاله: كتاب «سيري در عتبات و اماكن مقدسه عراق» تاليف محمدعلي بن عبد الصمد الفاضل ،چاپ انتشارات دارالتفسير- قم