نظر مقام معظم رهبری درباره خرافات شب اول ربیع
سالهاست که در شب اول ماه ربیع الاول حرکتى در برخی مساجد باب شده است، بدین ترتیب که از حدود نیمه شب تا اذان صبح افرادى با در دست داشتن شمع پشت در مساجد مراجعه و با کوبیدن به در مساجد و خواندن اذکارى توسل جسته و حاجات خود را طلب مى کنند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبري به نقل از باشگاه خبرنگاران، «بهار ماهها» ربيع‌الاول است، زيرا آثار رحمت الهى و ذخاير بركات خداوندى در اين ماه پديدار مى شود و انوار جمال الهى بر زمين و زمينيان مى تابد.
ولادت رسول اكرم (ص) كه مثل آن در گيتى اتفاق نيفتاده، در اين ماه بوده است. آرى اشرف و سيد موجودات و نزديكترين خلق به خدا در چنين روزهايى به دنيا آمد.
مسلمان مراقب بايد در شكر اين نعمت عظيم كوشش فراوان كند و رحمت وسيع خداوندى را براى خود فراهم سازد. تمامى ماه ربيع را غنيمت شمرده، با توسلات و مناجات خود را از الطاف حق بهرهمند سازد.
اول ربيع الاول
بنا بر مستندات تاريخي و روايي معتبر شيعه و سني، شب اول ماه ربيع الاول به واسطه واقعه مهم خوابيدن حضرت علي(عليه السلام) در بستر پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) در سال سيزدهم بعثت ـ در همان شبي كه كفار مكه تصميم به قتل دسته جمعي حضرت رسول(ص) در بستر خواب گرفته بودند و در همان شب ايشان به مدينه هجرت فرمودند ـ به «ليلة المبيت» مشهور است.
بنابر نظر فقها و بر اساس آنچه در روايات مستند و معتبر آمده است، مستحب است كه مومنين در اين شب ـ به ياد آن مجاهدت اميرالمومنين(ع) ـ در مساجد حضور يافته و تا سحر به راز و نياز و مناجات با خداوند متعال بپردازند و لذا آن چيزي كه از رسانه ملي با عنوان باز بودن در مساجد تا صبح عنوان شده به اين دليل بوده است، نه تاكيد و يا احيانا ترويج آن مسئله خرافي ـ رفتن به در مساجد و در زدن و شمع روشن كردن براي رفع حاجت ـ
به هر حال به نظر مي رسد كه اطلاع رساني و آگاه ساختن صحيح، دقيق و به موقع مردم در مورد مسائل ديني ـ و كلا هر مسئله اي ـ از ضروريات و اصول كاري دستگاه هاي مربوطه و از جمله رسانه است كه مي تواند جلوي ترويج و گسترش خرافات ـ كه همچون موريانه ريشه اعتقادات جامعه را مي خورد ـ را گرفته و به تعالي جامعه ياري رساند.
سئوال
چند سالي است كه در پايان ماه صفر مراسمي در برخي شهرها باب شده كه در ظاهر مانند بسياري از خرافات ديگر عملي نيكو وانمود مي شود، اما هنگامي كه در آن انديشيده مي شود نتيجه به آنجا مي رسد كه با خرافه و بدعتي ديگر مواجه هستيم.
اين بدعت از آنجا آغاز مي شود كه در شب اول ماه ربيع الاول چند ساعتي قبل از نماز صبح روز اول اين ماه، در هفت مسجد را مي كوبند و با اين كار پايان دو ماه عزاداري و آغاز ماه شادماني حضرت زهرا(س) را اعلام مي كنند و به اين وسيله مي خواهند از دستان حضرت زهرا (س) عيدي دريافت كنند و حاجات خود را برآورند.
در رابطه با شب اول ماه ربيع الاول در سال 1380 استفتايي از آيت الله خامنه اي صورت گرفته است. متن استفتاي انجام شده اين چنين است:
چند سالى است كه در شب اول ماه ربيع الاول حركتى در بعضى مساجد باب شده است بدين ترتيب كه از حدود نيمه شب تا اذان صبح افرادى با در دست داشتن شمع پشت در مساجد مراجعه و با كوبيدن به در مساجد و خواندن اذكارى توسل جسته و حاجات خود را طلب مى نمايند، البته اين عمل را تا هفت مسجد ادامه مي دهند،
1- آيا چنين عملي مستند روايي دارد؟
2- آيا چنين عملي (كه در حال گسترش مي باشد) مي تواند به عنوان يك حركت شايسته مورد تأسي ديگران قرار گيرد؟
3- در صورتي كه عمل فوق از جمله خرافات و يا خداي نكرده نوعي بدعت باشد وظيفه ما (ائمه جماعات و متدينين) در اين خصوص چيست؟
نظر آيت الله خامنه اي:
بسمه تعالي.
عمل فوق الاشاره مستند روايي ندارد و شيوه قابل تأييد نيست. اگر چه اصل اذكار و ادعيه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسنديده است، ليكن اشكال در شيوه عمل به نحو ياد شده است.
آقايان علماء اعلام - دامت افاضاتهم - و مومنين - ايدهم الله تعالي - با پند و اندرز و موعظه و نصيحت از رواج چنين رفتارهايي كه چه بسا ممكن است منتهي به وهن مذهب گردد، جلوگيري نمايند. والسلام/ سيد علي خامنه اي.