یادداشت حجتالاسلام نجفی روحانی؛
اعتکاف، پرتویی از حج؛ طلسم دل بگشای ای معتکف
اعتکاف پرتویی از حج است که ایمان و اندیشه، عشق و محبت، معرفت و بصیرت را در خلوتخانه دل سکنی میدهد و زیباترین صحنههای بندگی به شکل ذکر و دعا، راز و نیاز تبلور مییابد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، حجتالاسلام والمسلمين نجف نجفي روحاني، نماينده بعثه مقام معظم رهبري در مدينه منوره در آستانه ايام البيض ماه رجب (روزهاي سيزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه رجب) كه ايامي مشهور و مورد توجه جامعه ايماني براي انجام اعتكاف است، يادداشتي در اختيار پايگاه اطلاع رساني حج قرار دادند كه متن كامل آن در ادامه آمده است:
اعتكاف جلوهاي از حج است كه در آن درخت وجود و شجره طيبه نفس انساني پروريده گشته و از عالم پايين به عالم بالا صعود نموده و از فرش زمين نفس، به عرش آسمان دل، پرواز ميكند.
اعتكاف چون حج، ميدان سير و سلوك، تطهير و تهذيب، زدودن زنگار دل و ورود به عرصه جهاد اكبر و مبارزه با شيطان است.
اعتكاف و حج، سرآغاز دو فصل بارش باران رحمت الهي و شستشوي آلودگيهاي زمين دل و نوراني ساختن صحيفه اعمال است.
اعتكاف بسان حج، كتاب نفس را خواندن، طلسم دل را گشودن، بر اسرار ملكوت آگاه شدن، به محاسبه و مراقبه نفس پرداختن است.
اعتكاف و حج، بستري بينظير براي كشيك نفس كشيدن، دل از ماسوي الله بريدن و خانه دل را براي تجلي محبوب آماده كردن است.
به قول شبستري در گلشن راز:
برو تو خانه دل را فرو روب ـ مهيا كن مقام و جاي محبوب
چو تو بيرون روي او اندر آيد ــ به تو بي تو جمال خود نمايد
اعتكاف بسان حج سلسله اعمال عبادي است كه چندين عبادت را كنار هم قرار داده و مجمع عباداتي همچون نماز، روزه، تلاوت قرآن، ذكر، توسل و دعا گشته است.
اعمال اعتكاف و حج تعبد است و روح آن دلبري و دلدادگي كه معتكف و حاجي از همه دامها ميرهد و دل را به دلبر ميسپارد و آسماني گردد.
معتكف در اعتكاف همسان حاجيان با خضوع و خشوع صدق و صفا و ادب حضور در خانه دوست محضر محبوب را پاس ميدارد و خود را مُحرم نموده تا مَحرم ملكوت و آشناي درگاه عرشيان گردد.
به قول خواجه شيراز:
تا نگردي آشنا زين پرده رمزي نشنوي ــ گوش نامحرم نباشد جاي پيغام سروش
امام به حق ناطق حضرت جعفر صادق (ع) نيز فرمود: "وَ الْبَسْ كِسْوَةَ الصِّدْقِ وَ الصَّفَا وَ الْخُضُوعِ وَ الْخُشُوعِ وَ أَحْرِمْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يَمْنَعُكَ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ يَحْجُبُكَ عَنْ طَاعَتِهِ" (جامه صدق و صفا، خضوع و خشوع بپوش و از آنچه مانع ذكر خداوند است و تو را از طاعت او محجوب مىگرداند، احرام ببند.)
پر واضح است كه محرمات اعتكاف، تداعيبخش محرمات احرام در حج است چه آنكه معتكف نيز بعضي از امور كه قبلاً بر او حلال بوده بر خود حرام مينمايد تا رنگ الهي و حالت فرشتگي به خود گيرد و وارد حرم الهي شود و بوسه بر كعبه مقصود زند.
در اعتكاف، جدال، استعمال بوي خوش و مباشرت با همسر بر معتكف حرام ميشود، زيرا ميزبان سفره گستر، در كتاب آسماني، قرآن كريم ميفرمايد «وَ لاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِد». با همسران خود در حال اعتكاف مباشرت ننماييد و حضرت باقرالعلوم (ع) فرمود «الْمُعْتَكِفُ لَا يَشَمُّ الطِّيبَ وَ لَا يَتَلَذَّذُ بِالرَّيْحَانِ وَ لَا يُمَارِي وَ لَا يَشْتَرِي وَ لَا يَبِيعُ.» معتكف عطر را نميبويد و از بوي خوش بهره نميجويد و جدال نميكند وخريد و فروش نمينمايد.
در اعتكاف همانند حج، معتكف دل را مُحرم ساخته، بر گرد وجود حق طواف نموده، پشت مقام ولايت نماز خوانده، بين صفا و مروه دل سعي مي كند و براي يافتن معرفت در عرفات جان، ذكر «مَنْ لِي غيرُك» سر داده و خود را در زمزم معرفت شستشو ميدهد بر سجاده نياز، سفره دل گشوده و براي ازدياد شعور در مشعر وجود، شب زندهداري ميكند و در محراب جان با شيطان درون ميستيزد و در مسلخ عشق منيّت خويش را قرباني مينمايد.
بدون شك، اعتكاف، فرصت بزرگي براي بازنگري، بستري براي كاميابي، راهي براي حقيقتيابي است و ايامالبيض در ماه رجب فرصت كم نظيري براي اين اعتكاف است و در يك جمله رجب، ماه خودسازي و رنگ خدايي گرفتن است.
و به فرموده مقام معطم رهبري «رجب، ماه صفا دادن به دل و طراوت بخشيدن به جان است؛ ماه توسل، خشوع، ذكر، توبه، خودسازى و پرداختن به زنگارهاى دل و زدودن سياهىها و تلخىها از جان است.
دعاى ماه رجب، اعتكاف ماه رجب، نماز ماه رجب، همه وسيلهاى است براى اين كه ما بتوانيم دل و جان خود را صفا و طراوتى ببخشيم؛ سياهىها، تاريكىها و گرفتارىها را از خود دور كنيم»
خوشا به حال آنان كه در ايامالبيض به اعتكاف مينشينند و با حالت روزه، اعمال ام داود انجام داده و براي هميشه جسم و جان را مُحرم مينمايند و در ضيافتخانه حق ميهمان ميشود.
خوشا به سعادت كساني كه به كلام زيباي پيامبر اكرم (ص): "أَنَّ لِرَبِّكُمْ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا" (از سوي پروردگارتان در روزهاي زندگيتان نسيمهايي ميوزد آگاه باشيد خود را در معرض آن قرار دهيد) گوش جان ميسپارند و خود را در مسير وزش نسيم الهي قرار ميدهند و در ايامالبيض بر سر سفره رحمت بي منتهي مينشينند و از ارزاق معنوي آن بهره ميبرند.
ديگر سخن بس است چون "گر در خانه كس است يك حرف بس است"؛ بايد فرصت را مغتنم شمرد كه امير بيان علي (ع) فرمود «بَادِرِ الْفُرْصَةَ قَبْلَ أَنْ تَكُونَ غُصَّةً» (پيش از آن كه فرصت از دست برود و اندوه ببار آورد، از فرصتها استفاده كن.)
در پايان :الهي دلي ده كه شوق طاعت افزون كند و توفيق طاعتي ده كه به بهشت رهنمون كند.