عضو هیئت علمی دانشگاه مفید:
بانک حج باید غیر انتفاعی باشد
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید گفت: سابقه تاسیس بانک حج که به زائران خدمات می‌دهد به کشور‌های جنوب شرق آسیا باز می گردد که فعالیت و خدمات آن محدود به امور حج است.
حجت الاسلام و المسلمين سيد ضياءالدين كيا الحسيني دبير علمي همايش حج و اقتصاد و عضو هيئت علمي دانشگاه مفيد در گفتگو با خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج گفت: بانك حج تنها در كشور ما مطرح نيست اين بانك در كشورهاي جنوب شرق اسيا فعال است. اين بانك در برخي از كشورها مسلمان براي تسهيل امور زائران حج تاسيس شده است و به متقاضيان حج خدمات بانكي مي‌دهد. حتي در برخي ديگر از كشورها صندوق سرمايه گذاري حج وجود دارد كه متقاضيان حج در اين صندوق سپرده گذاري مي‌كنند و بانك به سپرده آنها سود مي‌دهد و هر زمان كه نوبت‌شان شد بر اساس پولي كه سرمايه گذاري كردند و سودي كه به آنها تعلق گرفته است عازم حج مي‌شوند.
وي ادامه داد: اگر چه سپرده‌ها و سرمايه گذاري افراد در مورد حج خرد است اما چون تعدا متقاضيان بسيار زياد است اين حجم خرد تبديل به سرمايه‌هاي كلان اقتصادي مي‌شود كه با اين سرمايه‌هاي كلان مي‌شود سرمايه گذاري‌هاي كلاني در حوزه حج و زيارت و در جهت تسهيل امور مربوط به حج انجام داد.
كيا الحسيني افزود: طبعا زماني كه سرمايه‌گذاري‌هاي كلان در حوزه حج و زيارت انجام شود و هم هزينه حج و زيارت كاهش يابد و هم امور مربوط به حج و زيارت تسهيل شود افراد بيشتري در جامعه توانايي انجام آن را پيدا مي‌كنند و در نتيجه فرهنگ حج و زيارت در جامعه گسترش مي‌يابد و گسترش اين فرهنگ باعث گسترش فرهنگ ديانت و دينداري خواهد شد.
وي گفت: بانك حج خدمات و امكانات زيادي مي‌تواند به متفاضيان حج و حتي خود سازمان حج بدهد يكي از اين موارد مثلا سپرده گذاري كودكان براي حج است كه زماني كه به تكليف رسيدند و يا حتي ازدواج كردند به راحتي با توجه به سود پولي كه سرمايه گذاري كردند و همچنين كمك و حمايت سازمان و بانك حج و بدون تحميل هزينه‌هاي گزاف و زياد به حج يا زيارت عتبات بروند.
سود بانك‌ها به سپرده‌ها كمتر از نرخ تورم است
عضو هيئت علمي دانشگاه مفيد ادامه داد: در حال حاضر متقاضيان حج بايد سپرده‌هاي خودشان را نزد بانك‌هاي عامل سپرده گذاري كنند و بانك‌هاي عامل كه بايد اين سپرده‌ها را ۵ ساله محاسبه كنند و سود ۲۵ درصد به آنها بدهند متاسفانه سپرده‌ها را با سود ۷ يا ۸ درصد محاسبه مي‌كنند و اين بسيار به ضرر متقاضيان حج مي‌باشد و سود سرشار اين سپرده‌ها به بانك‌ها مي‌رسد. اگر فقط بانك‌ها بخواهند نرخ تورم را محاسبه كنند سودي كه به سپرده‌ها مي‌دهند بسيار كمتر از نرخ تورمي است كه در كشور وجود دارد.
وي گفت: اگر سازمان حج بتواند از ظرفيت‌هاي سپرده‌هاي متقاضيان حج كه ظرفيت كمي نيستند استفاده كند و در پروژه‌هاي بلند مدت و كوتاه مدت سرمايه گذاري كند و حتي اگر بتوانيد اين سرمايه‌ها را در كشورهاي عربستان و عراق سرمايه گذاري كند قطعا اين سرمايه گذاري به نفع سازمان و متقاضيان حج خواهد بود چرا كه اين سرمايه‌گذاري باعث كمتر شدن هزينه‌هاي حج و عتبات خواهد شد.
بانك حج بايد غير انتفاعي باشد
كيا الحسيني با اشاره به خطر دور شدن سازمان حج از اهداف معنوي و عبادي‌اش گفت: اين خطر، خطري است كه همه موسسات و همه انسان‌ها راتهديد مي‌كند و اگر هم قرار باشد اين خطر دامن سازمان را بگيريد همين وضعيت موجود اتفاق خواهد افتاد به اين معنا كه سرمايه‌ها در اختيار ديگر بانك‌ها قرار مي‌گيرند و بانك‌ها از منفعت اين سرمايه‌ها استفاده مي‌كنند و در اين بيان سازمان و سپرده گذارن هيچ منفعتي كسب نمي‌‌كنند.
وي افزود: اما قطعا اگر مديريت متمركزي باشد و مانند گذشته ولايت فقيه نيز ناظر بر اين مديريت باشد و توجه ويژه‌اي به مباحث عبادي و معنوي حج داشته باشد امكان اينكه بخواهد سازمان حج از يك سازمان معنوي و عبادي به يك سازمان تجاري و سرمايه‌گذاري تبديل شود بسيار كمتر خواهد شد و سازمان در اين صورت هم مي‌تواند اهداف عبادي و معنوي خود را محقق كند و هم بانك حج را در جهت تحقق اين اهداف تاسيس و سياست‌گذاري كند.
دبير علمي همايش اقتصاد وحج در پايان خاطر نشان كرد: اساس بانك در اقتصاد متعارفت انتفاعي است اما اگر قرار باشد بانك حج تاسيس شود بايد اساس انديشه آن غير انتفاعي باشد. بانك حج نبايد به دنبال سود باشد بلكه بايد هدف اصلي آن خدمات اجتماعي و فرهنگي به زائران باشد چرا كه اگر بانك حج به دنبال سود باشد به يك بنگاه اقتصادي تبديل خواهد شد. البته اگر قرار باشد تمام سود سرمايه گذاري به صاحبان سپرده‌ها برسد يا حتي برخي از سود به سازمان برسد تا در كارهاي خدماتي سرمايه گذاري كند باز هم چون منافع اين بانك به مردم مي‌رسد يا صرف خدمات اجتماعي مي‌شود مي‌توان گفت اين بانك غير انتفاعي است.