یادداشت - نگاه فرهنگی به حج وعمره

* ظرفيت بسيار عظيمي به نام عمره
عمره يك ظرفيت بسيار عظيم در عرصه فرهنگي و معنوي است. بايد در نظر داشت كميت و عده بالاي زائران، عمره و عمره گزاري مي‌تواند موج فرهنگي در كشور ايجاد كند.
لازمه اساسي چنين كاري، نگاه فرهنگي عميق به اين سفر الهي و مهندسي نمودن آن، و برنامه ريزي دقيق و جامع آن است. براي حركت در اين جهت بايد كه ابتدا در نگاه‌ها و اذهان مان وازه «هزينه» را از عمره برداريم و مانند هر مقوله فرهنگي – عبادي ديگر، آنرا يك «‌سرمايه گذاري» و صد البته از نوع پر بازده آن بدانيم. عمره گزاري يك سرمايه گذاري فرهنگي و معنوي است و با اين نگاه هرمقدار سرمايه گذاري بيشتر، بهره بيشتري عايد مي‌گردد. برخلاف نگاه هزينه اي كه هر مقدار هزينه كمتر، مورد تحسين بيشتر واقع خواهد شد.
هدف اصلي حج اصغر يا همان عمره، مسايل اخلاقي و تربيتي و معنوي است و اين مهم صورت نمي‌پذيرد مگر نيروي انساني كارآمد و كاردان و مستعد و دانا به علاوه امكانات مورد نياز – به موقع - در اختيار داشت و براي نيل به اين مهم، برنامه ريزي كارشناسانه كرد.
اگر چه حج اكبر يا همان حج تمتع كه در سال در يك نوبت و با ظرفيت محدود برگزار مي‌شود، عبادتي بسيار بزرگ و عظيم است، ولي نظر به تعداد حجاج و محدود بودن آن به زماني خاص، مي‌توان گفت كه درعمره به لحاظ عده بيشتر مخاطبان و طولاني‌تر بودن مدت آن، موفقيت‌هاي بيشتري در عرصه فرهنگي مي‌تواند صورت پذيرد و بدست آيد، مشروط بر آنكه همهٔ نيازهاي نرم افزاي و سخت افزاري آن فراهم شود.
براي رسيدن به نقطه مطلوب در برگزاري عمره، اين عمليات بايد با اهتمام بيشتري همراه با مخاطب شناسي و نياز شناسي و آسيب شناسي پيوسته صورت گيرد و همهٔ نيروهايي كه انگيزه وتوانايي كار فرهنگي دارند تحت زعامت و پرچمداري بعثه مقام معظم رهبري به عنوان نهاد متخصص و متولي امر، بكار گرفته شوند.
پرواضح است تا زماني كه در جامعه ناهنجاري هست، معني آن اين مي‌باشد كه درعرصه فرهنگي كمبود وجود داشته و دارد.
بعثه مقام معظم رهبري فعاليت‌هاي فرهنگي در دوره عمره را بر اساس نقشه و مهندسي فرهنگي به پيش مي‌برد كه شامل سه محور مي‌گردد.
محوراول اين نقشه فرهنگي، ترسيم عمره ايده آل فرهنگي و محور دوم آن، ترسيم فرهنگي عمره مشتمل بر امكانات، تقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تنظيم سياست‌هاي راهبردي جهت رسيدن به مهندسي فرهنگ مي‌باشد، و محور سوم پيوست فرهنگي، و شامل دستورالعمل هايي مي‌باشد كه جهت جلوگيري از آثار سوء فرهنگي حركت‌هاي عمره در ميان عمره گزاران اعم از زائران و روحانيون، و هدايت و ارتقاي فرهنگ عمره براي رسيدن به نقشه مهندسي فرهنگ عمره از طريق اعمال سياست‌هاي نقشه مهندسي فرهنگي عمره طراحي و به اجرا گذاشته شده است. هدف اين مهندسي، رفتن به سوي عمره‌هاي سراسر فرهنگي است.
مطالعه و تحقيق صورت گرفته نشان مي‌دهد كه توفيق عمره گزاري تاثيرات بسيار عميقي در روحيه عمره گزار و بخصوص اقشار خاص جامعه مانند جوانان، دانشجويان و دانش آموزان و تعميق اعتقادات و ايمان آنها داشته است.
تحقيق به عمل آمده در ميان دانشجويان عمره گزار نشان مي‌دهد كه روح‌ها و ضمير پاك دانشجويان همواره جستجوگر، آنها را بيش از هر زماني مشتاق كسب معارف ديني كرده است.
دانشجويان و دانشگاهيان از اقشاركاملا تاثير گذار در جامعه و از نهادهاي اساسي مرجع شناخته مي‌شوند و بديهي است كه توجه به اين قشر و سرمايه گذاري روي آن، بهترين پاسخ‌ها را خواهد داد.
جوانهاي ما قلب‌هاي پاك و مومن و عاري از غبار دارند. قلب جوان ما مالامال ازايمان به خداوند و عشق به رسول الله (ص) و اهل بيت بزرگوار آن حضرت سلام الله اجمعين است. در سايه حج مي‌توان انوار الهي را در قلوب آماده و مستعد جوانان دميد. انساني كه به توحيد رسيد خود را كم نمي‌فروشد. دربرابر ثروت وشهرت وتوهمات سر فرود نمي‌آورد. او سربلند خواهد زيست و از جاودانه‌هاي تاريخ و كساني خواهد شد كه مسير تاريخ را عوض مي‌كنند.
هنر كار فرهنگي نتيجه بخش بودن، و نتيجه آن تحول افراد است. سراسر امر حج و عمره و خدمت دهي به زائران طي آن، كار فرهنگي است.
هنر دركار، بخصوص كار فرهنگي اين است كه از امكانات مقدور به سمت بهترين بهره گيري‌هاي مطلوب حركت كنيم. ياد و ذكر خدا عامل بركت در همه كارها و بخصوص كار فرهنگي است.
ايمان داشته باشيم اگر براي خدا حركت كنيم، خداوند عنايت و بركتي به كارو نتيجه آن خواهد داد كه بيش ازامكانات ظاهري باشد. عنايت داشته و داريم كه «تحول در خود فرد»، «لازمه فرهنگي بودن و كار فرهنگي كردن» است. اگر عنايت خدا را بخواهيم، بايد قبل از تلاش براي تحول ديگران، خود را متحول كنيم.
مقوله تحول فرهنگي و نوراني كردن ديگران، تنها با گزينش آموزش و تلاش ممكن نيست. بلكه خودسازي فرد رابط بيش ازهمه اهميت دارد. كسي كه دل خود را با ياد خدا آباد كند، خداوند به كارهاي پنهاني و آشكار او بركت مي‌دهد.
برگرفته از كتاب «اينجا تا خدا فاصله اي نيست» نوشته آقاي رئوف پيشدار