چهارده سفرنامه حج قاجاری دیگر!
حجت الاسلام رسول جعفریان در وبلاگ خود آورده است: پس از چاپ مجلدات هشتگانه «سفرنامه‌های حج قاجاری»، چهارده سفرنامه دیگر به مرور تصحیح شد که اینک در این مجموعه تقدیم عزیزان می‌شود. این اثر می‌تواند مجلد نهم آن مجموعه یا اثری مستقل باشد.
[factimage()] http://images.khabaronline.ir//images/2014/3/14-3-3-9242rasras.jpg [imagetitle()] [factimageend()]
توفيقي شد تا بتوانم افزون بر پنجاه سفرنامه حج قاجاري، تعداد ديگري از اين سفرنامه‌ها را براي تقويت ادبيات حج در زبان فارسي تقديم كنم.
در مقدمه اثر حاضر كه اين روز‌ها از چاپ خارج شده و تقديم دوستداران خواهد شد چنين نوشته‌ام:
بيش از بيست سال پيش، يعني در سال ۱۳۷۱ خورشيدي، خداوند، توفيق نخستين سفر حج تمتع را نصيب بنده كرد. اين توفيق در برخي سال‌ها براي تمتع و برخي ديگر به صورت عمره ادامه يافت. در آن سال، و زماني كه هنوز به حج مشرف نشده بودم، به توصيه جناب آقاي حجت الاسلام و المسلمين قاضي عسكر كه آن زمان امور فرهنگي و آموزشي بعثه مقام معظم رهبري را اداره مي‌كردند، كتاب «آثار اسلامي مكه و مدينه» را نوشتم. پس از بازگشت از سفر، اصلاحاتي در آن صورت گرفت و چاپ شد. در سالهاي بعد، كتاب ياد شده كه راهنماي زائران است، بار‌ها تجديد نظر و چاپ شده است كه خداوند را از بابت اين نعمتي كه نصيب بنده ساخته سپاسگزارم.
در كنار آن كار، بناي خودم بر اين بود كه هر سال، مقاله يا كتابي در باره حج داشته باشم. اين عهد دروني، در همكاري با مجله مي‌قات حج و به ويژه، نشر سفرنامه‌ها ادامه پيدا كرد. زماني يكي از دوستان دانشمندم به بنده گفتند، با انتشار اين آثار، ادبياتي با عنوان ادبيات حج پديد آمده است. اين گفتة ايشان تشويقي براي بنده بود تا به اين كار ادامه دهم. اگر قرار باشد فهرستي از كارهاي مربوط به حج و حرمين چاپ كنم، بسيار بالا بلند خواهد بود.
شش سال پيش تصميم گرفتم، سفرنامه‌هاي حج دوره قاجار را يك جا منتشر كنم. بسياري را خودم تصحيح كرده بودم، برخي پيش از بنده تصحيح و چاپ شده بود و برخي هم همزمان توسط دوستانم به چاپ رسيده بود. براي اين كار شروع به گردآوري چاپ شده‌ها كردم و در نهايت حاصل كار، اثر هشت جلدي سفرنامه‌هاي حج قاجاري بود كه جمعا حاوي پنجاه سفرنامه بود كه با همت بلند و تلاش عاشقانه آقاي مهدي علمي به عنوان نشر علم منتشر شد.
مجموعه جديد، منهاي دو سفرنامه كه از دوره صفوي است، در كل، حاوي چهارده سفرنامه حج است كه مي‌تواند مستدرك مجموعه هشت جلدي گذشته و در واقع، مجلد نهم آن و جمعا ۶۴ سفرنامه باشد. از چهارده سفرنامه‌اي كه در اين مجلد آمده، سه سفرنامه پاياني از مرحوم ملك، جواربچي، و فاطمي تصحيح عزيزان ديگري است كه نامشان در آغاز آمده است و البته مقدمه‌هاي كوتاه آن‌ها از بنده است.
اين قافله، همچنان ادامه دارد و اميد است اين بنده خدا توفيق آن را داشته باشد تا در سالهاي آتي مجموعه يا حتي مجموعه‌هاي ديگري را منتشر كند.
فهرست سفرنامه‌هايي كه در اين مجموعه چاپ شده بدين شرح است:
[۱] جادة العاشقين سال ۹۵۶ – ۹۵۸ ق / شريف‌الدين حسين شريفي........................ ۹
[۲] اعجاز مكي (سفرنامه منظوم حج ـ دوره صفوي) سرايش واهب همداني............... ۱۲۱
[۳] سفرنامه مكه از سال ۱۲۴۰ ق / هدايت علي بن شيخ فضل علي..................... ۱۵۱
[۴] سفرنامه حج سال ۱۲۴۰ ق / محمد اسماعيل ترخاني بن محمد مهدي سميرمي. ۱۶۱
[۵] سفرنامه مكه ۱۲۶۴ ـ ۱۲۶۵ ق / عبدالرحيم بادكوبه‌اي................................ ۱۶۷
[۶] سفرنامه مكه / حاج محمد علي سياح محلاتي.......................................... ۱۹۱
[۷] سفرنامه جلاليه سال ۱۳۱۴ ق / جلال‌الدين بن ابراهيم حسين عظيم‌آبادي....... ۲۲۵
[۸] روزنامه سفر مشهد، مكه و عتبات ۱۳۱۵ ـ ۱۳۱۶ / ميرزا حسن موسوي اصفهاني... ۳۲۱
[۹] سفرنامه مكه – فرنگ ناصري ۱۳۱۷ ق / ناصر السلطنه............................ ۵۷۹
[۱۰] سفرنامه مكه ۱۳۲۸ ـ ۱۳۲۹ ق / مي‌رآقا نقيب الاشراف اهري...................... ۹۱۳
[۱۱] سفرنامه مكه ۱۳۱۷ ق / علي اصغر القاجار......................................... ۹۳۱
[۱۲] سفرنامه مكه ۱۳۱۹ ق / حاج حسين آقا ملك....................................... ۹۴۵
[۱۳] سفرنامه مكه ۱۳۲۵ ق / حاج محمد تقي جورابچي................................. ۹۶۵
[۱۴] سفرنامه مكه ۱۳۱۹ ق / حاج سيد محمد فاطمي......