درباره خانه کعبه بیشتر بدانیم
بنای خانه کعبه بر روی پایهای از سنگ مرمر است و آن پایه را «شاذروان» میگویند. ساختمان مربع شکل خانه کعبه با زاویههای آن، چنان است که بتواند فشار بادهای سخت را بشکند و خانه را از آسیب نگاه دارد. بلندی خانه کعبه تقریباً پانزده متر است..
كعبه شناسي
گروه تاریخ و اماکن اسلامی پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبری - كعبه، بيتالله الحرام، بيت العتيق، بيتالله، خانه خدا، دومين قبله مسلمانان، ساختمان چهار گوشه مسقفي است در داخل مسجدالحرام. نماي ظاهري خانه از سنگ سبز مايل به خاكستري است كه از كوههاي مكه آوردهاند. خانه كعبه در تمام مدت سال با پردهاي سياه كه حاشيه فوقاني آن قلاب دوزي شده پوشيده است.
بناي خانه كعبه بر روي پايهاي از سنگ مرمر است و آن پايه را «شاذروان» ميگويند. ساختمان مربع شكل خانه كعبه با زاويههاي آن، چنان است كه بتواند فشار بادهاي سخت را بشكند و خانه را از آسيب نگاه دارد. بلندي خانه كعبه تقريباً پانزده متر است.
دَرِ خانه بر ضلع شرقي قرار دارد و بلندي آن از زمين دو متر است. براي در آمدن به خانه، بايد از نردبان استفاده شود. دَرِ خانه كعبه در تمام مدت سال بسته است، مگر هنگامي كه بخواهند داخل خانه را شستوشو كنند (اين مراسم در اين سالها معمولاً در دو نوبت برگزار ميگردد) و يا شخصيتهاي بزرگ اسلامي را به زيارت درون خانه مشرف سازند. اما در سالهاي پيش، گاه خادمان كعبه در مقابل دريافت پول از زائران، رخصت ميدادهاند تا به درون خانه بروند.
ركنها
اگر خطهايي از مركز كعبه به چهار گوشه آن امتداد دهيم، اين خطوط در امتداد جهتهاي چهارگانه اصلي قرار ميگيرد، و اين گوشهها ركن نام دارد. هر يك از چهار ضلع خانه يا چهار ركن آن به نامي موسوم است: ركن شمالي را عراقي، ركن غربي را شامي، ركن جنوبي را يماني و ركن شرقي را اسود مينامند. اين ركن را اسود گويند، چون حجرالاسود در آن است. درون خانه كعبه مربع شكل و مسقف است. و كف خانه با سنگ مرمر سفيد و سياه فرش شده، در وسط آن سه ستون از چوب عود قرار دارد كه بسيار گرانبهاست و گويند از عهد «عبدالله بن زبير» همچنان باقي است. سقف و ديوارهاي خانه از پردههاي حرير سرخ پوشيده شده است. اين سقف در دوره سلطان عثماني به سال 959 تعمير شده. پردهها را «سلطان عبدالعزيز» از پادشاهان عثماني در آنجا آويخته است. بر ديوارهاي دروني خانه لوحهها نصب شده كه نام تعمير كنندگان و يا هديه كنندگان زيور در آنها ثبت شده است.
حجرالاسود
حجرالاسود در ركن شرقي به ارتفاع يك متر و نيم از زمين قرار گرفته است و آن سنگي است سياه، مايل به سرخي، بيضي شكل به قطر سي سانتيمتر كه در آن نقطههاي قرمز ديده ميشود و در پوششي از نقره است و علامت شكستگي دارد، علت اين شكستگي آسيبهايي است كه در طول زمان بر اين سنگ مقدس وارد آمده است.
نخستين آسيبي كه تاريخ اسلام آن را نشان ميدهد، ضربههايي است كه به وسيله سنگ پرتاب، هنگام محاصره «حجاج بن يوسف ثقفي» بدان رسيد. ديگر شكستگيهاي آن از فتنه قرامطه است. در اين فتنه، قرمطيان بر مكه تاختند، مردمِ آن را كشتند، به خانه كعبه بيحرمتي كردند و حجرالأسود را با خود به بحرين بردند. حجرالأسود مدت بيست و دو سال در بحرين قرار داشت و سپس در سال 329 هجري قمري نخست به كوفه و سپس به مكه منتقل شد و روز سه شنبه دهم ذوالحجه همان سال در محل خود نصب گرديد.
ميزاب
ناودان يا ميزاب، بر بام خانه بين ركن شمالي و غربي و بر فراز جايي است كه به نام حجر اسماعيل است. گويند اين ناودان را نخست حجاج بن يوسف نهاد تا باران بر بام خانه جمع نشود، سپس «وليد بن عبدالملك» آن را در زر گرفت. به سال 455 هجري قمري بنوالطيب آن را به يمن بردند كه حاكم يمن آن را خريد و به مكه برگرداند. به سال 959 هجري قمري «سلطان سليمان قانوني»، ميزاب را از نقره ساخت و به سال 1021 «سلطان احمد» آن را به ناوداني از نقره منقش به طلا و مينا و لاجورد تبديل كرد. در سال 1273 «سلطان عبدالمجيد» ميزابي از طلا براي خانه كعبه فرستاد كه هم اكنون باقي است.
حطيم و حجر اسماعيل(ع)
درباره تحديد حطيم اختلاف است. بيشتر اهل سنّت به مقابل ديواري كه حجر اسماعيل(ع) ناميده ميشود حطيم ميگويند، ولي شيعيان حطيم را ميان حجرالاسود و مقام ابراهيم(ع) و در كعبه ميدانند. حجر اسماعيل(ع) با ديواري به ارتفاع 31/1 محدود است. مؤلف «معجم معالم الحجاز» مينويسد: امروز نزد مردم مكه معروف است كه حطيم ميان ركن و زمزم و مقام ابراهيم(ع) است كه طواف از آنجا آغاز ميشود.
ملتزم
آن قسمت از ديوار خانه كه پشت ديوار كعبه نزديك ركن يماني واقع است، ملتزم نام دارد. آن را ملتزم گويند چون حاجيان خود را موظف ميدانند كه در آنجا دعا كنند.
مطالب مرتبط:
تصاويري از وضعيت گذشته،حال و آينده مسجدالحرام