چگونه حج تمتع می تواند انسان را متحول کند

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، براساس فقه اسلامي، هر مسلماني واجب است دست‌كم يك‌بار در طول حياتش، حج تمتع را به‌جا آورد. (البته وجوب حج، وابسته به استطاعت است) اما يك‌بار حج به‌جا آوردن چه نتيجه‌اي دارد؟ اين چه عملي است كه ما دست‌كم يك‌بار در طول عمر بايد آن را به‌جا آوريم. چرا حج مانند بسياري از اعمال واجب (از جمله نماز و روزه) به دفعات بر ما واجب نيست؟ آيا عملي كه فقط يك بار آن را به‌جا مي‌آوريم، مي‌تواند نتيجه خاصي را در زندگي ما داشته باشد؟ به نظر مي رسد در باب حج، اين مطلب صادق است. چرا كه كسي كه اهل ديدن باشد، با همان يك بار حج تمتع مي تواند متحول شود. اما در حج قرار است چه چيز را ببينيم كه متحول شويم؟ حج چه تجربه استثنايي اي است؟ ما هنگام حج قرار است چه چيز را مشاهده كنيم، تا پس از حج، مبدل به يك انسان ديگر شويم؟ براي پاسخ به اين سوال، بايد در كيفيت اعمال حج دقت كنيم. با دقت در چگونگي طواف، احرام، سعي، وقوف و... در مي يابيم حج، شبيه ترين اعمال به تجربه اي است كه تقريبا هيچ شاهدي ندارد؛ يعني تجربه «مرگ». ما پس از مرگ، فاقد همه تعلقات دنيوي مي شويم. انسان پس از مرگ، تنهاي تنهاست، هيچ چيز همراه او نيست، نه فرزندان، نه هيچ يك از اعضاي خانواده، نه مال، نه لباس و نه هيچ قدرت و زينت دنيوي. اين وضع، يك وضع استثنايي است كه ما انسان هاي ديندار، باور داريم بعد از مرگ آن را تجربه خواهيم كرد. اما چنين وضعي، هم اكنون هيچ شاهدي ندارد. همه آنها كه مرگ را تجربه كردند از ميان ما رفتند و ما هيچ يك از آنها را نمي بينيم. تجربه مرگ باعث مي شود ديگر مجال زندگي در اين جهان را نداشته باشيم و اين تجربه شايد چندان به كار تحول زندگي دنيوي ما نخورد. اما حج، تجربه اي است كه شباهت زيادي با تجربه مرگ دارد. يك حاجي، همه تعلقات مادي را ـ دست كم به شكل ظاهري ـ از خود مي زدايد. او حتي مجبور است شب هايي را در صحرا (عرفات، مشعر و منا) اقامت كند، و با لباس احرام، طعم زندگي تهي شده از ماديات را بچشد. اين مواجهه با زندگي يك مواجهه استثنايي است، يك تجربه استثنايي است. اگر كسي مرگ را با چشم ديده باشد و به زندگي بازگردد، زندگي او متفاوت با قبل خواهد شد. چرا كه او حقايقي را ديده كه نمي تواند از كنار آنها براحتي عبور كند. او مي داند مجددا مرگ را تجربه خواهد كرد و به وضعي برمي گردد كه ديگر از تعلقات دنيا، در آن خبري نيست. بر همين اساس انتظار مي رود كسي كه حج تمتع را تجربه كرده است، يعني كسي كه شبيه ترين تجربه به مرگ را به چشم خود ديده است، پس از بازگشت از حج، همچون قبل به امور دنيا تعلق خاطر نداشته باشد و بداند اين امور و تعلقات، هميشگي نخواهد بود. انتظار مي رود چنان كه با چشم خود ديده، بداند كه روزي باز تنها خواهد شد، و ياري رساني جز خداوند نخواهد داشت. از او انتظار مي رود خودخواهي ها را كنار بگذارد و تا مي تواند در راه خداوند، دست مظلومان را بگيرد و در مسير كمك به همنوعان قدم بردارد.