تلاش یزیدیان برای جاهل نگهداشتن مردم جهانیان را بیدار کنیم

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، لزوم تعميق ، دقت و واكاوي چيستي اهداف قيام امام حسين(عليه السلام) ما را برآن داشت تا با بهره­ گيري از انديشه هاي ارزشمند حضرت آيت الله مكارم شيرازي در راستاي تحقق استخراج مهمترين ره­يافت هاي اين مسألۀ مهم گام برداريم، ليكن از آنجا كه بهترين منبع براى رسيدن به اين مهم بر سخنان آن حضرت در طول مسير نهضت از مدينه تا كربلا؛ و ديگر زيارتنامه‏ هاى مربوط به آن حضرت استوار شده است،[1] لذا بازتوليد معرفتي از اهداف قيام امام حسين(عليه السلام) در كلام و انديشۀ معظم له با بهره گيري از اين دو منبع مهم و استراتژيك صورت گرفته است كه به مخاطبان گرامي ارائه مي­گردد.
اصلاح امّت با راهبرد امر به معروف و نهي از منكر در تبيين اين مسأله بايد گفت؛ در بخشي از وصيت نامۀ امام حسين(عليه السلام) به محمد بن حنفيه و پس از عدم بيعت آن حضرت با يزيد آمده است؛«... إِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي‏؛به منظور اصلاح امّت جدّم قيام كرده ‏ام».[2]،[3]
بنابراين، اوّلين هدف امام حسين عليه السلام از نهضت عاشورا اصلاحات است، «اصلاح» مقابل «افساد» است، و افساد به تباهى كشاندن نظم‏ لازم يك موجود، يا يك فرد، يا خانواده، يا جامعه، يا يك كشور و اصلاح بازگرداندن آن نظم به حالت سابق است.[4] يك امّت نيز ممكن است از جهت مسايل اقتصادى، اخلاقى، اعتقادى، فرهنگى و عاطفى فاسد شود، و اصلاح آن به از بين بردن تك تك مفاسد مذكور و بازگرداندن نظم سابق است.[5]
از اين رو امام حسين عليه السلام به قصد اصلاح مفاسدى كه در طول مدّت حكومت معاويه و يزيد بر جامعه تحميل شده بود دست ردّ بر سينه يزيد براى بيعت با او زد، و تصميم گرفت با بازگرداندن نظمِ لازمِ سابق به زندگى فردى و اجتماعى مردم، خاطرات وسنّت‏ هاى دوران حضرت رسول صلى الله عليه و آله را زنده كند.[6]
لذا امام حسين عليه السلام در وصيّت‏نامه‏ اش خطاب به محمّد حنفيّه فرمود:«أُريدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعرُوفِ وَ أَنْهى‏ عَنِ الْمُنْكَرِ؛ هدف من از قيام امر به معروف و نهى از منكر است».[7] كه اين رويكرد در زيارتنامه‏ هاى مربوط به امام حسين عليه السلام از جمله زيارت وارث[8] نيز مشاهده مي­گردد.
احياى سنت پيامبر اكرم (ص) بديهي است يكى ديگر از اهداف نهضت عاشورا، احياى سنّت پيامبر عاليقدر اسلام، حضرت محمّد صلى الله عليه و آله است. [9] امام حسين عليه السلام در اين زمينه مى‏ فرمايد:«ادْعُوكُمْ الى‏ كِتابِ اللَّه وَسُنَّةِ نَبِيِّهِ صلى الله عليه و آله فَانَّ السُّنَّةَ قَدْ امِيتَتْ وَ انَّ الْبِدْعَةَ قَدْ احْيِيَتْ،؛ شما را به كتاب خدا و سنّت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله دعوت مى‏ كنم چرا كه سنّت رسول خدا صلى الله عليه و آله را ميرانده و بدعت‏ ها را احيا كرده‏ اند[10].
در تشريح اين فراز نوراني بايد گفت ؛ زيرا بدعت‏ هاى فراوان معاويه در دين ، سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله را ميراند[11]، هم چنين تغيير ارزش ها بر مبناي ثروت محوري و طرح­ ريزي شالودۀ حكومت معاويه و يزيد بر مبناي مطامع دنيوي، امتيازات قومى‏،[12]برتري عرب (هر چند داراى انحطاط اخلاقى بود) بر عجم (غير عرب)، و نيز شيوع تبعيض‏ هاى نابجا و ظالمانه[13] موجب گرديد امام حسين عليه السلام بر عليه يزيد قيام نمايد تا تبعيض‏ ها برچيده، و عدالت جايگزين آن گردد.[14]
احياء حق؛ نابودي باطل به شهادت تاريخ معاويه گروه هايى را تشكيل داده بود كه از شام به سوى عراق مركز حكومت امام على عليه السلام رفته، و مخفيانه به مرزنشينان هجوم برده، و اموالشان را غارت كرده، و باز مى‏ گشتند تا مردم عراق را نسبت به حكومت على عليه السلام متزلزل و نااميد كرده، و امنيّت مناطق تحت نفوذ حضرت را از بين ببرند.[15]،[16]هم چنين معاويه در طول مدّت به قدرت رسيدن على عليه السلام، و به منظور تضعيف حكومت آن حضرت، كشته شدن خليفه سوم، عثمان، را به دست شورشيان بر ضد او مطرح مى‏كرد[17]، ليكن اوج انحراف معاويه را بايد در انتصاب يزيد به عنوان مردى فاسد و فاجر و قاتل انسان‏ هاى پاك و بى‏ گناه و شرابخوار و قمارباز و آلوده دانست.[18] لذا بايد گفت آيا اين مصاديق احياى باطل و از بين بردن حق نيست؟ از اين رو امام حسين عليه السلام قيام كرد تا حق را احيا و زنده كند، و باطل را بميراند و از صحنه جامعه برچيند، و در اين مسير و براى رسيدن به اين هدف حاضر بود هر بهايى بپردازد.[19]
جهل زدايي از جمله اهداف قيام امام حسين عليه السلام، كه در زيارت اربعين‏[20]«وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبادَكَ مِنَ الْجَهالَةِ، وَحَيْرَةِ الضَّلالَةِ؛ امام حسين عليه السلام خون قلبش را در راه تو داد (و نهايت ايثار و فداكارى را كرد) تا بندگانت را از جهل و نادانى و حيرت و سرگردانى نجات دهد» نيز به آن اشاره شده است، مبارزه با جهل و نجات مردم از ضلالت و گمراهى است،[21] ليكن مسلمانان در دوران بنى‏اميّه عموماً و در عصر حاكميّت معاويه و يزيد خصوصاً به علت فقدان دشمن‏ شناسي نمى‏دانستند كه بنى‏اميّه جانشينان بر حق رسول اللَّه صلى الله عليه و آله نيستند، از اين رو جهل آنها به خاطر تقصير و كوتاه ى‏شان بود، و لذا جاهل مقصّر بودند.[22] در حالي كه امام حسين عليه السلام در گفتگو با مروان بن حكم فرمود: «خلافت بر خاندان ابوسفيان حرام است و اگر روزى معاويه را بر بالاى منبر من ديديد او را بكشيد» مردم مدينه او را بر فراز منبر آن حضرت ديدند و نكشتند و در نتيجه خداوند آنها را مبتلا به يزيد فاسق كرد».[23]،[24]
لذا امام حسين عليه السلام براى بيدارى و آگاهى مردم قيام كرد، امّا آن قدر خواب آنها عميق و جهل و نا آگاهيشان ريشه‏ دار بود كه جز خون قلب امام عليه السلام و ياران وفادارش اين آفت مهم را از مزرعه اسلام دور نساخت.[25]
تشكيل حكومت اسلامى در پرتو نفي اسلام سكولار بي شك يكى از مهم‏ترين اهداف قيام امام حسين عليه السلام تشكيل حكومت اسلامى بود[26]، لذا آنهايي كه مدّعى جدايى دين از سياست‏اند، نه معناى سياست را فهميده ‏اند و نه دين و برنامه‏ هاى آن را به درستى شناخته‏ اند. زير ا هنگامى كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله به مدينه هجرت نمود، و از شرّ دشمنان اسلام نجات پيدا كرد، در اوّلين گام حكومت اسلامى را تشكيل داد تا بتواند اهدافش را پياده كند.[27] لذا با استناد به فرازي نوراني از امام حسين(عليه السلام)« ...وَلكِنْ لِنُرِىَ الْمَعالِمَ مِنْ دِينِكَ، وَنُظْهِرَ الْإِصْلاحَ فِي بِلادِكَ، وَيَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبادِكَ، وَيُعْمَلُ بِفَرَائِضِكَ وَسُنَّتِكَ وَأَحْكامِكَ‏؛ بارخدايا!...هدف من از حكومت ارايه معالم و نشانه‏ هاى دينت به مردم، واصلاح بلاد و شهرها و ايجاد امنيّت براى بندگانت و عمل به فرايض و سنّت ‏ها و احكام توست».[28] مي­توان دريافت آن حضرت قصد تشكيل حكومت اسلامى داشت ليكن عواملى مانع تحقّق اين هدف مقدّس آن حضرت گرديد.[29]
امام حسين(عليه السلام) و اجراي عدالت امام حسين عليه السلام در نامه‏ اى به مردم كوفه، يكى از اهدافش را جلوگيرى از ظلم و ستم ظالمان و اجراى عدالت بيان مى‏كند و مى‏فرمايد:.. خداوند خداوند انسان بي اعتنا به حاكم ظالم و سياست­هاي مخالف سنّت و سيره رسول خدا(ص) را در جايگاه همان ظالم ستمگر داخل مى‏كند (و سرنوشت هر دو يكى است!)»[30]،[31] امام حسين عليه السلام در اين نامه ...پيام رسول اللَّه صلى الله عليه و آله را در مبارزه با ظلم و ستم و بى‏ عدالتى بيان مى‏كند، و ضمن اعلام هدف قيامش، همه را به همكارى در اين مبارزه دعوت مى‏كند.[32]
لذا بايد با مظالم و بى‏ عدالتى‏ هايى كه در گوشه و كنار به چشم مى‏ خورد مبارزه كرد، و به كمك مظلومان شتافت، و آنان را از چنگال ظالمان و ستمگران نجات داد؛ چرا كه اين مجالس سوگوارى مقدّمه ‏اى است براى بيان اين اهداف، و سپس پياده كردن آن. [33]
قيام حسيني؛ محل ابتلا و آرمايش بي شك قيام امام حسين(عليه السلام) سرور آزادگان جهان آزمونى بود براى مسلمين آن عصر.[34] زيرا بعضى از شيعيان پرادّعا و كم ‏محتوا، كه خود را فدايى پاكباز آن حضرت مى ‏پنداشتند بايد در كوره امتحان فرو روند، و بازماندگان صحابه و ياران پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله كه بارها وصف امام حسن عليه السلام و امام حسين عليه السلام را از آن حضرت شنيده بودند و كسانى كه آرزو مى‏ كردند در جنگ ‏هاى بدر و احد در خدمت آن حضرت بودند و شربت شهادت مى‏نوشيدند، و آنها كه تأسّف مى‏ خوردند اى كاش در ركاب اميرمؤمنان على عليه السلام با «ناكثين» و «قاسطين» و «مارقين» پيكار مى‏ كردند همه و همه بايد به امتحان فرا خوانده مى ‏شدند، و قيام امام حسين عليه السلام آزمونى براى همه آنها بود؛ ولى از اين كوره آزمون بزرگ، تنها گروه­ اندكى پاك بيرون آمدند و "سياه سيم‏ هاى زراندود" هنگامى كه به كوره امتحان رفتند خلاف آن بدر آمدند كه خلق‏ مى‏ پنداشتند. [35]
بهره گيري از مقام شفاعت عظمى با استناد به زيارت عاشوراى حسينى «أَللَّهُمَّ ارْزُقْني شَفاعَةَ الْحُسَيْنِ يَومَ الْوُرُودِ؛ خدايا شفاعت حسين را روز ورود در صحنه محشر به من روزى كن»و... بايد به مقام شفاعت آن حضرت اذعان نمود، ليكن شفاعت معصومين و اولياى الهى عليهم السلام نه تنها چراغ سبز براى انجام گناه نيست، بلكه بالعكس به عنوان يك عامل بازدارنده در برابر گناه مطرح است،[36] زيرا به هنگام تقاضاى شفاعت مى‏گوييم اگر لغزشى از ما سر زد بايد مراقب باشيم آلوده گناه ديگر نشويم تا رابطه ما با اولياى الهى قطع نگردد و روى اين را داشته باشيم كه از آن حضرات بخواهيم شفيع ما بر درگاه خداوند غفور و رحيم باشند.[37]
سخن آخر: بايد در سايه عزادارى‏ ها معروف‏ ها را گسترش داده و منكرات را برچينيم؟ به يقين هر سال بايد بر عظمت و وسعت عزادارى‏ ها افزوده شود، امّا اگر همچنان معروف‏ ها فراموش شود و منكرات گسترش يابد، قطعاً به هدف سيّدالشهدا نرسيده‏ ايم. لذا در عصر و زمان ما هم مزرعه دين نيازمند آبيارى به وسيله امر به معروف و آفت‏ زدايى با نهى از منكر است و اگر از اين دو اصل مهم غفلت شود، خطرات و آفات جامعه اسلامى را با هجوم فرهنگ ضدّ دينى غرب تهديد خواهد كرد.[38]
هم چنين پيروان و عاشقان مكتب آن حضرت، زمانى مى‏ توانند ادّعاى عشق و پيروى راستين كنند كه به مفاسد موجود عصر و زمان خود بينديشند، و آنچه در توان دارند براى مبارزه با آن به‏ كار گيرند. و به يقين آن حجم عظيم عزاداران هرگاه تصميمى منطقى و حساب‏ شده و مدبّرانه براى برخورد با مفاسد و سوق جامعه به سوى اصلاح بگيرند موفّق خواهند شد.[39]
بنابراين از آنجايي كه اكنون نيز يزيديان و پيروان حكومت بنى‏ اميّه در سراسر جهان، مخصوصاً كشورهاى اسلامى وجود دارند و در مسير جاهل نگه داشتن مردم تلاش مى‏كنند، لذا همه ما وظيفه داريم مسلمانان را نسبت به اين خطر بيدار كنيم. به ويژه آن دسته از دولتمردان به ظاهر اسلامى كه با دشمنان شماره يك مسلمانان، آمريكا و اسرائيل، هم پيمان شده و در جبهه آنها قرار گرفته و بر عليه مسلمانان مظلوم فلسطين، يمن،بحرين، عراق وسوريه .... موضع‏ گيرى مى‏ كنند.[40]
[1] اهداف قيام حسينى ؛ ص11. [2] فتوح ابن اعثم، ج 5، ص 33 و بحارالانوار، ج 44، ص 329. [3] اهداف قيام حسينى، ص: 22. [4] اهداف قيام حسينى، ص: 27. [5] اهداف قيام حسينى، ص: 27. [6] اهداف قيام حسينى، ص: 32. [7] بحارالانوار، ج 44، ص 329؛ مقتل خوارزمى، ج 1، ص 188. [8] «اشْهَدُ انَّكَ قَدْ اقَمْتَ الصَّلاةَ، وَآتَيْتَ الزَّكاةَ، وَامَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَيْتَ عَنْ الْمُنْكَرِ،؛ شهادت مى‏دهم كه تو (امام حسين عليه السلام) نماز را بپا داشتى، و زكات را پرداختى، و امر به معروف و نهى از منكر كردى. [9] اهداف قيام حسينى ؛ ص47. [10] تاريخ طبرى، ج 3، ص 28؛ بحارالانوار، ج 44، ص 340؛ اعيان الشيعه، ج 1، ص 59. [11] اهداف قيام حسينى ؛ ص48. [12] اهداف قيام حسينى، ص: 51. [13] اهداف قيام حسينى، ص: 53. [14] اهداف قيام حسينى، ص: 55. [15] حضرت على عليه السلام در خطبه 27 نهج‏البلاغه به اين مطلب اشاره كرده است. [16] اهداف قيام حسينى، ص: 65. [17] اهداف قيام حسينى، ص: 66. [18] سخنان حسين بن على عليه السلام، ص 11. [19] اهداف قيام حسينى، ص: 68 [20] زيارت اربعين تنها در مورد امام حسين عليه السلام وارد شده، و براى ساير معصومين عليهم السلام زيارت اربعين وجود ندارد. اين زيارت از زيارت‏هاى معروف و راوى آن مرحوم شيخ طوسى رحمه الله است. صدر حديث نشان مى‏دهد كه مى‏توان آن را از راه دور، و ذيل آن دلالت دارد كه از راه نزديك مى‏توان خواند و شايد منظور اين باشد كه هم از راه دور مى‏توان خواند و هم از راه نزديك. مطابق آنچه كه در تهذيب الاحكام شيخ طوسى، ج 6، ص 52، ح 37 آمده اين زيارت از امام حسن عسكرى عليه السلام نقل شده است. [21] اهداف قيام حسينى ؛ ص73. [22] اهداف قيام حسينى، ص: 75. [23] لهوف، ص 20؛ ومثيرالاحزان، ص 10. [24] اهداف قيام حسينى، ص: 76. [25] اهداف قيام حسينى، ص: 79. [26] اهداف قيام حسينى، ص: 83. [27] اهداف قيام حسينى، ص: 86. [28] بحارالانوار، ج 100، ص 80. [29] اهداف قيام حسينى، ص: 89. [30] بحارالانوار، ج 44، ص 382. [31] اهداف قيام حسينى ؛ ص97. [32] اهداف قيام حسينى، ص: 98. [33] اهداف قيام حسينى، ص: 102. [34] اهداف قيام حسينى ؛ ص111. [35] اهداف قيام حسينى، ص: 112. [36] اهداف قيام حسينى، ص: 118. [37] اهداف قيام حسينى، ص: 118. [38] اهداف قيام حسينى، ص: 44. [39] اهداف قيام حسينى، ص: 33. [40] اهداف قيام حسينى، ص: 80.