مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم

مقام حضرت فاطمه(س) در قرآن کریم

ابن عباس می گوید: از رسول خدا(ص) درباره کلماتی که حضرت آدم از پروردگار خویش دریافت کرد و با آن کلمات توبه کرد، پرسیدم. فرمود: «از خدا خواست که به حق محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) توبه اش را بپذیرد.

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از ناطقان، قرآن مجيد كه كلام راستين خداست و در نهايت اتقان و درستي قرار دارد، بي هيچ شك و شائبه اي بازگوكننده حقايقي است كه ذهن بشري از نيل به بسياري از آنها، عاجز و ناتوان است. فاطمه زهرا(ع) حقيقتي بي مانند دارد كه جز در سايه سار قرآن و كلام معصومان نمي توان بدان دست يافت. بدين لحاظ، در اين مجال به بررسي برخي از آيات قرآن و بيان پاره اي از اين حقايق مي پردازيم.
۱.خانه فاطمه(ع) جلوه گاه نور هدايت الهي
قرآن كريم، خداوند را نور آسمان ها و زمين مي خواند و تصريح مي كند كه او هر فردي را كه بخواهد، به نور خويش هدايت مي كند. در ادامه مي فرمايد: «[اين نور هدايت] در خانه هايي است كه خداوند اذن فرموده است رفعت بيابند؛ خانه هايي كه نام خدا در آنها ذكر مي شود و مرداني كه تجارت و معامله، آنان را از ياد الهي غافل نمي كند و مي ترسند از روزي كه در آن، دل ها و چشم ها زير و رو مي شود، صبح و شام در آنها، تسبيح او مي گويند.»(۱) هنگامي كه پيامبر خدا (ص) آيات مذكور را تلاوت كرد، يكي از اطرافيان حضرت پرسيد: يا رسول الله! اين خانه ها كدام خانه هايند؟ فرمود: «خانه هاي انبيا». ابوبكر برخاست و گفت: يا رسول الله! آيا خانه فاطمه و علي از مصاديق اين آيه است؟ پاسخ شنيد: «آري، از برترين مصاديق آن است.»(۲)
۲. مشكات الهي
قرآن براي تبيين و معرفي نور خداوند، مثالي ذكر مي كند: «مثل نور خداوند، مثل چراغداني است كه درون آن، چراغي گذارده باشند...»(۳). راوي مي گويد: از امام (ع) درباره اين كلام الهي پرسيدم. فرمود: «آن چراغدان، فاطمه(ع) است و آن چراغ، امام حسن (ع) و آن زجاجه (فانوس يا حباب شفاف)، امام حسين (ع) است.»(۴) اين بيان در حقيقت اشاره به جايگاه والا و متعالي فاطمه (ع) و فرزندانش در عالم تكوين و هدايت بشر دارد.
۳. ستاره فروزان
امام(ع)، ذيل اين آيه قرآن كه مي فرمايد: «ستاره اي درخشنده چون مرواريد» (۵)، فرمود: «فاطمه ستاره درخشان و فروزاني از ميان جمله زنان عالم است.»(۶)
۴. انسان بزرگ الهي
امام باقر(ع) درباره آيه «همانا آن از مسائل مهم است(و) هشدار و انذاري است براي همه انسان ها» (۷) فرمود: «يعني فاطمه» (۸). واژه «كُبَر» جمع «كبري» و تأنيث اكبر است. بنابراين، آيه مذكور چنين معنا مي شود: «فاطمه زهرا(ع) يكي از بزرگان است» (۹). در بياني كوتاه مي توان گفت: اين تفسير، عظمت معنوي آن بانوي بزرگوار اسلام را بازگو مي كند كه در اثر آراسته شدن وي به سجايا و كمالات الهي برايش حاصل گشته است.
۵. درياي فضيلت
ذيل اين آيه كه مي فرمايد: «(خداوند) دو دريا را در كنار يكديگر قرار داد؛ در حالي كه با هم تماس دارند. در ميان آن دو، برزخي است كه يكي بر ديگري غلبه نمي كند.»(۱۰)، از امام صادق(ع) نقل شده است كه فرمود: «علي و فاطمه، آن دو بحر عميقي اند كه هيچ يك را بر ديگري برتري نيست. بين آن دو، واسطه اي است كه همان رسول خداست و محصول اين بحر عميق، لؤلؤ و مرجان است كه آن دو، حسن و حسين هستند.»(۱۱) ثعلبي در تفسير خود، از سفيان ثوري نقل مي كند: «مرج البحرين يلتقيان» يعني فاطمه و علي و منظور از «يخرج منهما اللؤلؤ و المرجان» حسن و حسين و مراد از «بينهما برزخ» رسول خداست.»(۱۲) ابوسعيد خدري نيز آيات ياد شده را همين سان تبيين و تفسير مي كند. (۱۳)
۶. كوثر رسول الله(ص)
حضرت خديجه براي پيامبر(ص) فرزند پسري به دنيا آورده بود كه عبدالله نام گرفت، اما پس از مدتي از دنيا رفت. روزي از روزها، يكي از سران مشركان به نام عاص بن وائل، پيامبر(ص) را هنگام خروج از مسجدالحرام ملاقات كرد و با وي به گفتگو پرداخت. گروهي از سران قريش كه اين گفتگو را ديده بودند به محض ورود عاص بن وائل به مسجد از او پرسيدند: با چه كسي گفتگو مي كردي؟ گفت: با آن «ابتر» (۱۴)! خداوند در حمايت از پيامبر(ص) خويش، سوره كوثر را نازل كرد و فرمود: «(اي پيامبر(ص! ما به تو كوثر(خير و بركت فراوان) عطا كرديم. پس براي پروردگارت نماز بخوان و قرباني كن و بدان كه دشمن تو قطعاً بريده نسل و دم بريده خواهد بود.»(۱۵)
مفسران كلام الهي، «كوثر» را خير و بركت بسيار معنا كرده و گفته اند: «مقصود از آن، فراواني نسل و ذريه پيامبر(ص) است و اين معنا از طريق فرزندان فاطمه(ع) محقق شده است؛ به گونه اي كه عدد ذريه او از شمارش خارج است و اين روند تا روز قيامت تداوم دارد.»(۱۶). بسياري از بزرگان علماي شيعه، وجود مبارك فاطمه زهرا(س) را روشن ترين مصداق كوثر قلمداد كرده اند؛ زيرا شأن نزول آيه، بيانگر اين است كه بت پرستان مكه، پيامبر(ص) را متهم به مقطوع النسل بودن مي كردند و قرآن ضمن نفي گفتار آنان، به پيامبر(ص) مي فرمايد: «ما به تو كوثر عطا كرديم.» از اين تعبير چنين برداشت مي شود كه اين خير كثير(كوثر)، همان فاطمه زهرا (ع) است. (۱۷)
۷. شاخه اي از شجره الهي
خداي متعال كلمه طيبه را به شجره طيبه اي مانند مي كند و مي فرمايد: «آيا نديدي كه خداوند چه سان مثل زده؟ كلمه طيبه(سخن و ايمان پاك) همانند درختي پاك است كه ريشه اش ثابت و شاخه اش در آسمان است.»(۱۸) يكي از ياران امام باقر(ع) نقل مي كند: خدمت آن حضرت رسيدم و درباره آيه ياد شده پرسيدم. حضرت (ع) پاسخ داد: «آن درخت(شجره طيبه)، محمد مصطفي (ص) است. تنه آن درخت، اميرمؤمنان علي(ع)، ميوه آن، امام حسن و امام حسين(ع)، شاخه اصلي آن فاطمه(ع) است و شاخه هاي كوچك آن، ائمه اطهار از فرزندان فاطمه(ع)، و برگ هاي اين درخت، شيعيان و دوستداران ما اهل بيت اند.»(۱۹)
۸. حقيقت شب قدر
امام صادق(ع) درباره آيات نخستين سوره قدر(۲۰) فرمود: «ليله(مقصود حقيقي از آن شب)، فاطمه است و قدر، خداوند است. بنابراين هركس فاطمه را آن سان كه حق معرفت اوست، بشناسد، شب قدر را درك كرده است و حقيقت اين است كه فاطمه (ع) فاطمه ناميده شد، چون خلايق از شناختش ناتوان گشتند. (۲۱)
۹. فاطمه(ع)، صراط مستقيم الهي
حداقل ده مرتبه در نمازهاي شبانه روز، از خداي بزرگ مي خواهيم كه ما را به «صراط مستقيم» هدايت و راهنمايي كند. پيامبر(ص) عظيم الشأن اسلام در تفسير صراط مستقيم مي فرمايد: «همانا خداوند، علي(ع) و همسرش و فرزندانش را حجت خويش بر خلق خود قرار داده است و آنها دروازه هاي علم در امت من اند. هركه به سوي آنان رهنمون شود، به صراط مستقيم هدايت گشته است.»(۲۲)
۱۰. ايمان به فاطمه(ع)، شرط هدايت
امام باقر(ع) در تفسير آيه ۱۳۶ و ۱۳۷ سوره بقره مي فرمايد: «از آيه «آمنا بالله و ما انزل الينا»، علي، حسن، حسين و فاطمه اراده گشته و اين حكم، بر امامان پس از ايشان نيز جاري است» و نيز فرمود: «فان آمنوا» يعني: مردم. «بمثل ما آمنتم به» يعني: به علي، فاطمه، حسن، حسين (ع) و ائمه پس از آنان. «فقد اهتدوا و ان تولوا فانما هم في شقاق» (۲۳).
۱۱. پذيرش توبه با توسل به فاطمه(ع)
قرآن كريم مي فرمايد: وقتي حضرت آدم(ع) و همسرش حوا(ع) به رغم نهي الهي، از ميوه درخت ممنوعه تناول كردند، به سبب تخلف از دستور الهي از بهشت اخراج شدند و به زمين هبوط كردند. «سپس آدم از سوي پروردگارش كلماتي دريافت كرد(و با آن كلمات توبه كرد) و به درستي كه خداوند، توبه پذير و مهربان است.»(۲۴) ابن عباس مي گويد: از رسول خدا(ص) درباره كلماتي كه حضرت آدم از پروردگار خويش دريافت كرد و با آن كلمات توبه كرد، پرسيدم. فرمود: «از خدا خواست كه به حق محمد، علي، فاطمه، حسن و حسين(ع) توبه اش را بپذيرد. خداوند نيز پذيرفت.»(۲۵)
۱۲. صالح درگاه الهي
قرآن كساني را كه فرمان بردار خدا و رسول وي اند، به هم نشيني با آناني وعده مي دهد كه از نعمت هاي بي پايان و ابدي الهي بهره مندند. (۲۶) انس بن مالك مي گويد: يك روز صبح، پس از آنكه نماز صبح را با پيامبر(ص) به جاي آورديم، به آن حضرت عرض كردم: يا رسول الله! آيا اين سخن خداي را برايمان تفسير مي كني كه مي فرمايد: «و كسي كه خدا و پيامبر(ص) را اطاعت كند، (در روز رستاخيز) هم نشين كساني خواهد بود كه خدا، نعمت خود را بر آنان تمام كرده، از پيامبران و صديقان و شهدا و صالحان، و آنها رفيقان خوبي اند.»(۲۷) فرمود: مقصود از «پيامبران» منم. منظور از «صديقان» برادرم علي (ع) است. مقصود از «شهدا» عمويم حمزه است و مقصود از «صالحان» نيز دخترم فاطمه(ع) و دو فرزندش (حسن و حسين(ع اند. (۲۸)
۱۳. مقرب الهي و ناظر اعمال نيكان
خداي متعال در كتاب آسماني خويش هنگام خبردادن از مواهب عظيم و نعمت هاي روح پرور بهشت براي نيكوكاران مي فرمايد: «نامه اعمال ابرار و نيكان در عليين است و تو چه مي داني كه عليين چيست!؟ نامه اي است رقم خورده و سرنوشتي است قطعي كه مقربان(خاصان و برگزيدگان درگاه الهي) شاهد آن اند.»(۲۹) امام باقر(ع) در تفسير اين كلام الهي مي فرمايد: منظور از آن «مقربان» پيامبرخدا(ص)، علي، فاطمه، امام حسن و امام حسين(ع) است. (۳۰) بنابراين فاطمه (ع) يكي از مقربان و خاصان درگاه الهي است و شاهد و ناظر بر نامه اعمال نيكان در روز رستاخيز خواهد بود.
۱۴. فاطمه(ع)، مبرا از هر ناپاكي
آيه تطهير در خانه ام سلمه بر پيامبر(ص) فرستاده شد: «خداوند مي خواهد كه پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور كند و شما را كاملاً پاك سازد» (۳۱). علت نزول آن نيز چنين است كه پيامبر(ص) خدا اميرمؤمنان علي، فاطمه، امام حسن و امام حسين(ع) را فراخواند. عبايي را روي آنها كشيد و وقتي هر پنج نفر زير عبا قرار گرفتند، فرمود: «بار خدايا! اينان اهل بيت من اند. پس آلودگي و ناپاكي را از ايشان دور ساز و پاك و پاكيزه بگردانشان».(۳۲)
زمخشري مي نويسد: رسول خدا(ص) عباي پشمينه سياه رنگي بر دوش داشت. وقتي امام حسن(ع) به محضرش شرفياب شد، پيامبر(ص) وي را به زير عباي خود فراخواند. پس از مدتي امام حسين (ع) آمد، او را نيز بدانجا فراخواند. پس از وي فاطمه(ع) و سپس اميرمؤمنان (ع) آمد و به زير عباي رسول الله (ص) رفتند. پس از آن، پيامبر(ص) فرمود: «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت...»(۳۳)
ابوسعيد خدري تصريح مي كند: اين آيه در شأن پيامبر(ص) خدا، علي، فاطمه، امام حسن و امام حسين (ع) نازل شده است. (۳۴) ام سلمه نيز بدين مطلب تصريح دارد. (۳۵) ابن حجر هيثمي نيز اذعان مي كند كه اكثر مفسران بر اين عقيده اند كه آيه تطهير در شأن علي، فاطمه و حسن و حسين (ع) نازل شده است. (۳۶)
۱۵. فاطمه(ع)، بهترين الگو
خداوند به پيامبر(ص) خويش مي فرمايد: «خانواده ات را به نماز فرمان بده و بر آن پايدار باش.»(۳۷) در اين زمينه مي نويسند: از زماني كه اين آيه نازل شد، پيامبر(ص) خدا پيوسته، هنگام نماز، بر در خانه علي و فاطمه(ع) حاضر مي شد و مي فرمود: «خداوند، شما را رحمت كند؛ هنگام نماز است. به درستي جز اين نيست كه خداوند مي خواهد پليدي و ناپاكي را از شما اهل بيت دور كند. (۳۸)»(۳۹). پيامبرخدا (ص) با عبارات «خداوند مي خواهد پليدي را از شما اهل بيت دور كند»، به همگان فهماند كه آيه تطهير، در شأن اهل بيت است و علت دعوت به نماز، بي تفاوتي علي و فاطمه (ع) به عبادت نيست، بلكه از باب الگودهي به مسلمانان است و آن دو بزرگوار، مبرا از هر قصور و تقصيري در اجراي دستورهاي الهي اند. برخي از اصحاب در اين رابطه نقل مي كنند: پيامبر(ص) نه ماه پي در پي اين كار را انجام داد. (۴۰)
۱۶. پاداش بيكران براي فاطمه(ع)
صادق آل محمد(ع) نقل مي كند: رسول خدا(ص) وارد خانه فاطمه(ع) شد؛ در حالي كه فاطمه لباس خشني از پشم شتر بر تن داشت، با يك دست، آسياب مي كرد و با دست ديگر، كودكش را شير مي داد. با مشاهده اين وضعيت، اشك از چشمان پيامبر(ص) سرازير شد. فرمود: «دخترم! تلخي دنيا را در برابر شيريني آخرت تحمل كن؛ زيرا خداوند اين آيه را بر من نازل كرده است: به زودي پروردگارت آن قدر به تو عطا خواهد كرد كه خشنود شوي(۴۱).»(۴۲)
۱۷. سربلند از امتحان الهي
عبدالله بن مسعود در تفسير اين آيه كه مي فرمايد: «امروز آنها را به سبب صبر و استقامتشان پاداش بخشيدم؛ آنها پيروز و رستگارند» (۴۳)، مي گويد: يعني امروز به سبب اينكه علي بن ابي طالب، فاطمه، حسن و حسين(ع) بر طاعت، گرسنگي، فقر، و امتحانات الهي در دنيا صبر پيشه كردند، بهشت را بدانان پاداش دادم و به درستي كه آنها رستگار و سربلند از حساب و كتاب الهي هستند. (۴۴)
۱۸. اسوه ايثار و اخلاص
امام حسن و امام حسين(ع) در خردسالي بيمار شدند. رسول الله(ع) همراه جمعي از ياران خويش به عيادت آنها آمدند. سپس به علي(ع) فرمودند: اي اباالحسن! خوب است براي شفاي دو فرزند خويش، نذري كني. از اين رو، علي(ع)، فاطمه(ع) و فضه خادمه، هر سه نذر كردند كه در صورت شفاي اين دو كودك، سه روز «روزه» بگيرند... در پايان داستان ايثار و فداكاري اهل بيت (ع) آمده است كه فرشته وحي الهي نازل شد و فرمود: اي محمد! خداوند با چنين خانداني به تو تهنيت مي گويد. سپس، سوره «هل اتي» را بر او خواند. (۴۵) خداوند در اين سوره، سه صفت آشكار و برجسته اين خانواده را- كه فاطمه(ع) نيز يكي از آنان است- متذكر مي شود كه عبارت است از :۱. وفاي به نذر: «به نذر خود وفا مي كنند و از روزي كه شر و عذابش گسترده است، بيمناك اند» (۴۶)؛ ۲. ايثار: «و غذاي خود را با اينكه به آن علاقه و نياز دارند، به مسكين و يتيم و اسير مي دهند»؛ (۴۷) ۳. اخلاص: «ما، شما را فقط به خاطر خدا اطعام مي كنيم و هيچ پاداش و سپاسي از شما نمي خواهيم».(۴۸)
۱۹. برترين زن مسلمان
هنگامي كه پيامبر(ص) با مسيحيان نجران درباره مسيحيت و نفي الوهيت حضرت عيسي(ع) گفتگو مي كرد و آنان با وجود استدلال آن حضرت، سخن او را نپذيرفتند، خداوند به پيامبر(ص) خويش دستور داد با آنها «مباهله» كند. آن حضرت در حالي كه براي مباهله حضور يافت كه حسين(ع) را در آغوش داشت و دست حسن(ع) را گرفته بود و فاطمه (ع) پشت سرش مي آمد و علي هم پشت سر فاطمه(ع) قرار گرفته بود. پيامبر(ص) به اهل بيت خود فرمود: «وقتي دعا كردم، آمين بگوييد» اما اسقف نجران با ديدن آن چهره هاي پرجاذبه الهي گفت: اگر آنان از خدا بخواهند كوه را از جايش بركند، مي كند، مباهله نكنيد كه هلاك مي شويم و بر روي زمين يك نصراني تا روز قيامت باقي نمي ماند. بنابراين، آنان مباهله نكردند و خواستند بر دين خود باقي بمانند و در نهايت، با آن حضرت توافق كردند كه جزيه بپردازند. (۴۹)
اين واقعه زماني بود كه خداوند فرمود: «هرگاه بعد از علم و دانشي كه (درباره مسيح) به تو رسيده، (باز هم) كساني با تو به محاجه و ستيز برخيزند، به آنها بگو: بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت كنيم، شما هم از نفوس خود؛ آن گاه مباهله كنيم و لعنت خدا بر دروغگويان قرار دهيم.»(۵۰) ابن عباس در تفسير اين آيه مي گويد: منظور پيامبر(ص) از فرزندان ما، حسن و حسين، مقصود از زنان ما، فاطمه و منظور از نفوس ما، شخص پيامبر(ص) و علي است. (۵۱) ابوسعيد خدري نيز مي گويد: زماني كه اين آيه نازل شد، رسول الله، علي و فاطمه و حسن و حسين (ع) را فراخواند و فرمود: «بارخدايا! اينها اهل من اند.»(۵۲) درواقع، تعبير «ابنائنا» و «نسائنا» و «انفسنا» درباره اين چهار معصوم، بيانگر برتري و فضيلت آنان بر سايرين است؛ زيرا پيامبر(ص) از ميان همگان، فقط آن چهار نفر را برگزيد.
۲۰. محبت كوثر، مزد رسالت
خداوند خطاب به پيامبر(ص) خويش مي فرمايد: «بگو هيچ پاداشي از شما (بر رسالتم) درخواست نمي كنم، جز دوست داشتن نزديكان را» (۵۳). اين آيه، مودت و محبت نسبت به نزديكان پيامبر(ص) را به عنوان اجر و مزد رسالت پيغمبر(ص) معرفي مي كند و آن را از امت مسلمان مي خواهد. ابن عباس روايت مي كند: وقتي اين آيه نازل شد، به پيامبر(ص) عرض كردند: «يا رسول الله! آناني كه محبت و مودت آنها بر ما واجب شده است، چه كساني اند؟» فرمود: «علي، فاطمه، حسن و حسين(ع)»(۵۴).
.......................
پي نوشت ها
۱. «في بيوت اذن الله أن ترفع و يذكر فيها اسمه يسبح له فيها بالغدو و الاصال...»نور/۳۶ و ۳۷.
۲. الكشف و البيان(تفسير ثعلبي)، تحقيق: ابومحمد ابن عاشور، بيروت، دار احياء التراث العربي، چ۱، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص ۱۰۷.
۳. «مثل نوره كمشكاة فيها مصباحٌ...»نور/۳۵.
۴. مناقب الامام علي بن ابي طالب، ابن مغازلي، بيروت، دارالاضواء، چ۳، ۱۴۲۴ق، ص ۲۶۳، ح۳۶۱.
۵. «كانها كوكبٌ درّي».نور/۳۵.
۶. مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص ۲۶۳، ح ۳۶۱.
۷. «إنها لاحدي الكبر نذيراً للبشر».مدثر/ ۳۵ و ۳۶.
۸. تفسير نورالثقلين، عبدعلي بن جمعه عروسي حويزي، تحقيق: سيد هاشم رسولي محلاتي، قم، مؤسسه اسماعيليان، چ۴، ۱۴۱۲ق، ص ۴۵۸، ح۲۲.
۹. همان.
۱۰. «مرج البحرين يلتقيان بينهما برزخ لا يبغيان». الرحمن/ ۱۹ و ۲۰.
۱۱. ينابيع الموده، سليمان قندوزي، تحقيق: علاء الدين اعلمي، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، چ۱، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص ۱۳۹.
۱۲. الكشف و البيان، ج۹، ص ۱۸۲.
۱۳. مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص ۲۷۷، ح۳۹۰.
۱۴. «مشركان مكه، پيامبر(ص) را پس از وفات پسرانش از روي طعنه «ابتر» صدا مي زدند؛ چون فرزند پسري نداشت.»
۱۵. «انا اعطيناك الكوثر فصل لربك وانحر ان شانئك هو الابتر».كوثر/۱-۳.
۱۶. مجمع البيان في تفسير القرآن، فضل بن حسن طبرسي، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص ۴۵۸-۴۶۰.
۱۷. برگزيده تفسير نمونه، احمد علي بابايي، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چ۶، ۱۳۷۹ش، ج۵، ص ۵۹۹-۵۶۰.
۱۸. «الم تر كيف ضرب الله مثلاً كلمة طيبه كشجرة طيبة اصلها ثابت و فرعها في السماء». ابراهيم/ ۲۴.
۱۹. شواهد التنزيل، حاكم حسكاني، تحقيق: محمد باقر محمودي، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، چ۱، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص ۳۱۱.
۲۰. «انا انزلناه في ليله القدر».قدر/۱.
۲۱. تفسير فرات كوفي، تحقيق: محمد الكاظم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ۱۴۱۶ق، ص ۵۸۱ و ۵۸۲، رقم ۷۴۷؛ بحارالانوار، تحقيق: محمود درياب، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات، چ۱، ۱۴۲۱ق، ج۱۸، ص ۵۲.
۲۲. شواهد التنزيل، ج۱، ص ۵۸، ح ۸۹.
۲۳. التفسير للعياشي، تحقيق: قسم الدراسات الاسلاميه مؤسسه البعثه؛ قم، بنياد بعثت، چ۱، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص ۱۵۹، رقم ۲۱۲/ ۱۱۱.
۲۴. «فتلقي ادم من ربه كلمات فتاب عليه انه هو التواب الرحيم» بقره/۳۷.
۲۵. ينابيع الموده، ج۱، ص ۱۱۲؛ الطرائف، سيد بن طاووس، قم، نشر خيام، چ ۱۳۷۱ق، ص ۱۱۲، ح ۱۶۶؛ الدرالمنثور، جلال الدين سيوطي، بيروت، دارالفكر، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص ۱۹.
۲۶. «و من يطع الله و الرسول فاولئك مع الذين انعم الله عليهم من النبيين و الصديقين و الشهداء و الصالحين و حسن اولئك رفيقا». نساء/۶۹.
۲۷. همان.
۲۸. بحارالانوار، ج۱۰، ص ۳۶۱.
۲۹. «ان كتاب الابرار لفي علييين و ما ادريك ما علييون كتاب مرقوم يشهده المقربون». مطففين/۱۸-۲۱.
۳۰. بحارالانوار، ج۱۰، ص ۳۶۱.
۳۱.احزاب/ ۳۳.
۳۲. ينابيع الموده، ج۱، ص ۱۲۵.
۳۳. الكشاف، تحقيق: عبدالرزاق المهدي، بيروت، داراحياء التراث العربي، چ۲، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص ۳۹۶.
۳۴. الكشف و البيان، ج۸، ص ۴۲؛ ينابيع الموده، ج۱، ص ۱۲۷؛ شواهد التنزيل، ج۱، ص ۲۵، ح ۶۶۱؛ ذخائر العقبي، مكتبه القدسي، ۱۳۵۶ق، ص ۲۴؛ فرائد السمطين، ابراهيم بن محمد جويني، تحقيق: محمدباقر محمودي، بيروت، مؤسسه المحمودي للطباعه و النشر، چ۱، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص ۱۰، ح۳۵۶؛ جامع البيان عن تأويل آيات القرآن، محمد بن جرير طبري، تحقيق: صدقي جميل العطار، بيروت، دارالفكر، ۱۴۱۵ق، ج۲۲، ص ۹، ح ۲۱۷۲۷.
۳۵. مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص ۲۵۴، حديث ۳۴۵؛ الاصابه في تمييز الصحابه، ابن حجر عسقلاني، تحقيق: عادل احمد عبدالموجود، بيروت، دارالكتب العلميه، چ۱، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص ۲۶۵؛ اسد الغابه، بيروت، دارالفكر، چ۱، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص ۲۲۵.
۳۶. الصواعق المحرقه، تحقيق، عبدالوهاب عبداللطيف، مكتبة القاهره، چ۲، ۱۳۸۵ق، ص ۱۴۳.
۳۷. «وامر اهلك بالصلاة و اصطبر عليها». طه/۱۳۲.
۳۸. «الصلاة رحمكم الله «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت».
۳۹. شواهد التنزيل، ج۱، ص ۳۸۱، ح ۵۲۶.
۴۰. الكشف و البيان، ج۸، ص ۴۲.
۴۱. «و لسوف يعطيك ربك فترضي». ضحي/۵.
۴۲. مجمع البيان، ج۱۰، ص ۳۸۲؛ الكشف و البيان، ج۱۰، ص ۲۲۵؛ موفق؛ مقتل الحسين خوارزمي، ابن احمد مكي، تحقيق: محمد سماوي، قم، انوارالهدي، چ۱، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص ۱۰۵، ح۳۴.
۴۳. «اني جزيتهم اليوم بما صبروا انهم هم الفائزون».مؤمنون/ ۱۱۱.
۴۴. شواهد التنزيل، ج۱، ص ۴۰۸، ح ۶۶۵.
۴۵. الكشاف، ج۴، ص ۶۷۰ و ۶۷۱؛ التفسير للعياشي، ج۳، ص ۱۶۳-۱۶۵؛ الكشف و البيان، ج۱۰، ص ۹۹-۱۰۱؛ مجمع البيان، ج۱۰، ص ۲۰۹ و ۲۱۰؛ شواهد التنزيل، ج۲، ص ۳۰۰-۳۰۲، ح ۱۰۴۲؛ تذكرة الخواص، ابن جوزي، بيروت، مؤسسه اهل البيت، ۱۴۰۱ق، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ ينابيع الموده، ج۱، ص ۱۰۸ و ۱۰۹.
۴۶. «يوفون بالنذر و يخافون يوماً كان شره مستطيراً».انسان/ ۷.
۴۷. «و يطعمون الطعام علي حبه مسكينا و يتيما و اسيرا». انسان/ ۸.
۴۸. «انما نطعمكم لوجه الله لا نريد منكم جزاءً و لا شكورا». انسان/ ۹.
۴۹. ر. ك: الكشاف، ج۱، ص ۳۹۶ و ۳۹۷؛ الكشف و البيان، ج۳، ص ۸۵ و ۸۶.
۵۰. «فمن حاجك فيه من بعد ما جاءك من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائكم و نسائنا و نسائكم و انفسنا و انفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنت الله علي الكاذبين». آل عمران/۶۱.
۵۱. مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص ۲۶۴، ح ۳۶۲؛ شواهد التنزيل، ج۱، ص ۱۴۲، ح ۱۹۴.
۵۲. «اللهم هؤلاء اهلي»، ذخائر العقبي، احمد بن عبدالله طبري، ص ۲۵.
۵۳. «قل لا اسئلكم عليه اجرا الا المودة في القربي». شوري/ ۲۳.
۵۴. ينابيع المودة، ج۱، ص ۱۲۴؛ الطرائف، ص ۱۱۲، ح ۱۶۷؛ الكشف و البيان، ج۸، ص ۳۱۰؛ مجمع البيان، ج۹، ص ۴۸؛ مناقب الامام علي بن ابي طالب، ص ۲۵۸، ح ۳۵۲؛ فرائد السمطين، ج۲، ص ۱۳، ح ۳۵۹؛ بحارالانوار، ج۱۰، ص ۱۹۶.


| شناسه مطلب: 66680




قرآن حضرت زهرا



مطالب مرتبط

نظرات کاربران