گزارشی از نشست تحلیل روایات شیوه برخورد امام زمان(عج) با حرمین شریفین و اهل آن
عضو هیأت علمی پژوهشکده حج و زیارت با اشاره چگونگی پاسخ به شبهه تخریب کعبه به دست امام زمان(عج) به وجود آمدن برخی از شبهات را ناشی از عدم توجه به معانی روایات دانست.
چگونگي پاسخ به شبهه تخريب مسجدالحرام از سوي امام زمان(عج)
به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج از قم، نشست علمي نقد و بررسي و تحليل روايات شيوه برخورد امام زمان(عج) با حرمين شريفين و اهل آن روز چهارشنبه در سالن نشست هاي علمي حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت برگزار شد.
حجت الاسلام جواد جعفري عضو هيأت عملي پژوهشكده حج و زيارت كه به عنوان ارائه دهنده بحث در اين نشست حضور داشت با اشاره به شبهه اول يعني تخريب مسجد الحرام، مسجد النبي و كعبه اظهار داشت: وهابيان اين حديث را دليل بر مبارزه امام مهدي با دين اسلام گرفتهاند و مدعي شدهاند او شريعت جديدي ميآورد در حالي كه جريان انهدام و بازسازي كعبه را پيش از شيعه و امام صادق(ع)، اهل تسنن از پيامبر گرامي اسلام(ص) نقل كردهاند.
وي افزود: اين جريان در چهار كتاب از صحاح سته (بخاري، مسلم، نسائي و ابن ماجه) آمده است به علاوه احمد، مالك و شافعي نقل كردهاند، يعني شكي در صحت سند و شهرت آن نيست و در اين روايات تصريح شده است كه پيامبر(ص) خود قصد داشت كه كعبه را تخريب و بر بناي اصلي آن كه حضرت ابراهيم ساخته بود پايه گذاري نمايد. در احاديث اهل سنت ابن عباس نيز ميگفت اگر حاكم شوم حتما كعبه را تغيير ميدهم. حتي ابن زبير در دوران حاكميتش بر مكه بناي كعبه را تغيير داد.
حجت الاسلام جعفري با بيان اين كه اين نوع احاديث ميتوانست دستآويز مناسبي براي دانشمندان شيعه باشد، اظهاركرد: شيعه مي توانست به استناد آن درباره طرحهاي پنهاني و دسيسههاي شوم اهل سنت براي تخريب خانه كعبه و هدم شريعت اسلام داستانسرايي كند اما تقوا و انصاف دانشمندان شيعي آنها را از اين قضاوتهاي عجولانه و ناعادلانه بر حذر داشته است.
وي ادامه داد: طبق روايات شيعه امام مهدي نواده گرامي پيامبر گرامي اسلام(ص) اين آرزوي پيامبر(ص) را عملي خواهد ساخت و تخريب خانه كعبه نه به هدف هدم نمادهاي اسلامي كه براي عمل كردن به خواست پيامبر گرامي اسلام انجام ميگيرد تا كعبه بر پايه ابراهيمي آن بنا شود و هرگز اين امر شريعت جديد محسوب نميشود و اگر شريعت جديد محسوب شود وهابيان به سخن ابن عباس و عمل ابن زبير چه پاسخي ميگويند؟
عضو هيأت عملي پژوهشكده حج و زيارت در پاسخ مسأله تخريب مسجد الحرام و مسجد النبي يادآور شد: البته پاسخ در مورد مسجد آسان است زيرا توسعه مسجد نزد همه جايز بلكه مطلوب است و دليل ويژه نميخواهد؛ در روايات اهل سنت به مساحت مسجدالحرام در دوران حضرت ابراهيم(ع) اشاره نشده اما روايتي در منابع شيعي وجود دارد كه مسجد در آن زمان ما بين صفا و مروه را شامل ميشده است. بنابراين تخريب مسجد الحرام يا مسجد النبي نيز براي ساخت آن بر پايهها و حدود اصلي آن خواهد بود نه از بين بردن آنها.
حجت الاسلام جعفري با بيان اين كه اين احاديث در كنار تخريب خانه كعبه و مسجدالنبي از تخريب مسجد كوفه نيز سخن ميگويند، اظهار داشت: مسجد كوفه بيش از آنكه اهلسنت به آن توجه نمايند، مورد تكريم و بزرگداشت شيعيان است و از اينرو، نمادي شيعي محسوب ميشود، با وجود اين، اگر شيعيان اين روايات را به انگيزه دشمني با شريعت اسلام جعل كرده باشند، طبيعتاً نبايد تخريب مسجد كوفه را به اين احاديث اضافه نمايند يعني قفاري بايد پاسخ دهد كه ذكر مسجد كوفه چگونه با فرض وي قابل تطبيق است.
بلكه اين نوع احاديث سخن قفاري را نقض ميكند و نشان ميدهد كه ادعاي جعل اين احاديث توسط عالمان شيعه به هدف انهدام بنيان شريعت، بياساس و ساخته و پرداخته ذهن مشوش وي است
وي در ادامه با طرح شبهه دوم يعني كشتن عرب از سوي امام زمان(عج) نشان نژادپرست شيعيان است عنوان كرد: پيش از ورود به پاسخ بايد توجه داشت كه در روايت اول سخني از امام مهدي(عج) و اقدام وي وجود ندارد؛ امام صادق(ع) ميفرمايد در تعامل با عربها ما ديگر راهي جز برخورد نداريم؛ اما اين حديث را تفسير كردن به برخورد و اقدام امام مهدي(عج) دليلي در خود روايت ندارد.
حجت الاسلام جعفري تصريح كرد: در پاسخ بايد كفت: اي كاش وهابيها پيش از داستانسرايي درباره دشمني فارسيزبانان با عربزبانان، اندكي به منابع اهلسنت مراجعه ميكردند تا عجولانه اين احاديث را ساخته و پرداخته شيعيان فارسيزبان نميخوانند، به نزاعهاي نژادي و قوميتي دامن نميزدند.
وي افزود: در منابع معتبر اهل تسنن از پيامبر(ص) نقل شده است كه عربها بعد از بيعت كردن ياران با امام مهدي حرمت بيت الله الحرام را ميشكنند و بعد از آن از دليل هلاكت عرب پرسش نكن. در حديثي ديگر در منابع اهل سنت آمده است كه پيامبر گرامي اسلام(ص) به كشته شدن عرب ها به دست اهل مشرق اشاره ميفرمايد؛ از اين رو كشته شدن عربها در دوران ظهور پيش از منابع شيعي در منابع اهل سنت نقل شده است.
وي گفت: منظور از اين احاديث روشن است كه تمام عربها نيست بلكه چنان كه در برخي روايات تصريح شده طغاه عرب هستند يعني عربهايي كه به جنگ با امام مهدي بر ميخيزند.
سخنان ناقد نشست درباره مطالب ارائه شده:
بنابراين گزارش، حجت الاسلام محمدسعيد نجاتي عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت كه به عنوان ناقد در اين نشست علمي حضور داشت، دفاع از حريم تشيع، مرابطه و هوشياري در كنار احساس مسئوليت نسبت به شبهه هاي جامعه، احياي امر امام و توجه به منابع اهل سنت و تتبع خوب در بحث از نكات مثبت در اين مقاله برشمرد.
وي در ادامه با اشاره به اشكالي در عنوان طرح شده ابراز داشت: درباره برخورد امام زمان با حرمين شريفين امكان داشت با پرداختن به موضوعات ديگري چون : مركزيت دادن به حرمين به عنوان مبدا ظهور، تحقق برخي از نشانه هاي حتمي در حرمين و حجاز مانند قتل نفس زكيه و خسف بيداء و تصرف و استقرار اوليه نيروهاي امام در حرمين به عنوان مطلب وفادار ماند.
عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت با ذكر اشكال روشي در پاسخ به شبهات، رعايت نشدن اولويت ها در پاسخ به شبهات را مطرح كرد و عنوان داشت: ترتيب پاسخ به شبهات به اين صورت است كه ابتدا بايد ريشه يابي شبهه و شناخت منشأ آن مشخص شود و در ادامه تعيين هدف براي پاسخ به شبهه داشته باشيم كه آيا هدف ساكت كردن و محكوم كردن خصم است يا هدف هدايت او بر اساس اين هدف است كه بايد ابتدا با ايجاد هم گرايي و هم نوايي با مخاطب با ذكر نقاط مشترك ميان متكلم و مخاطب بپردازيم و سپس نقاط اختلافي را طرح كنيم.
وي تأكيد كرد: اشكالاتي به رويكرد موجود در طرح مباحث مهدويت نيز وجود دارد از جمله اعتبار دادن به اخبار آحاد در اعتقاديات و كم توجهي به رويكرد تمثيلي برخي از روايات است.
حجت الاسلام نجاتي با انتقاد از اعتبار دادن به اخبار آحاد در اعتقاديات عنوان داشت: بحث بر سر خبر متواتر يا يقيني يا علم و يقين نيست محور بحث بر سر خبر واحد صحيح است كه مشهور علماي شيعه از جمله علامه طباطبايي آن را در امور اعتقادي معتبر نمي دانند و نبايد در مباحث مهدويت بيش از اندازه براي اين اخبار جايگاه قائل شد و زيربناي بحث را بر آن نهاد.
عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت در ادامه با طرح اشكالاتي به برخي از پاسخ ها نيز خاطرنشان ساخت: در ارتباط با شبهه تخريب كعبه و مسجد الحرام روش پاسخ اكتفا به پيدا كردن شبهه دركتب شيعه و انتقال به جواب نقضي بود در حاليكه اصلا سخن از هدم به معناي تخريب نيست بلكه سخن از بازسازي و بازگرداندن به جايگاه اصلي اس و روايات مورد استشهاد نيز از نظر سند ضعيف است.
وي اضافه كرد: پذيرش روايات مورد استشهاد ،با رواياتي كه در شيعه درباره توسعه مسجدالحرام است در تعارض است، مگر اينكه بپذيريم توسعه اي بيش از حد مشخص شده وجود دارد وامام آن را به حد ابراهيمي بر مي گرداند و ديگر آن كه روايات مستند شده به غير از يك روايت ضعف سندي روشن دارند.
حجت الاسلام نجاتي در نقد پاسخ شبهه دوم و سوم خاطرنشان ساخت: چرا خونريزي را به عنوان اصل اولي قيام مهدوي مي پذيريم؟ آيا امام عصر از سنت رسول الله و ائمه ديگر پيروي نمي كند؟ آيا با اين دفاع شما بر پندار خونريز بودن و مهدي هراسي صحه نگذاشته ايد. تعبيري كه در روايت آمده (لم يبق بيننا و بين العرب الاالذبح) شايد اظهر در اين معنا باشد كه تنها مانده كه عرب مارا بكشد نه اينگونه كه وهابي برداشت كرده كه تنها مانده كه ما عرب را بكشيم.وي با تاكيد بر اهميت توجه به فضاي صدور روايات گفت: قريش در اين روايات بسيار محتمل و قابل صدق برخط بني اميه و دشمنان اهل بيت است چرا كه بني اميه عصبيت عربي را ملاك اقتدار قرار داده بود .