بخش 7

155

گفتار هفتم

پيـرامون طول عمـر حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)

157

مسأله طول عمر

در اين جا سؤال پيش مي آيد كه اگر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) از سنه 255 تا به حال در قيد حيات باشد قهراً عمري بيش از هزار سال خواهند داشت آيا اين طول عمر را مي توان قبول كرد ؟ و آن را با قوانين و قواعد طبيعي منطبق ساخت ؟ و آيا مدارك و ادّله اسلامي آن را تأييد مي نمايد ؟

شيعه و نيز عده كثيري از علماء اهل سنت بر اساس ادلّه اي كه در دست است و به آن ها اشاره خواهيم كرد فرمودند : طول عمر كاملاً قابل قبول است و با مدارك شرعي و نيز قوانين طبيعي در تضاد نيست .

بعضي از اهل سنت مي گويند : مهدي موعود در نزديكي ظهور ، به دنيا مي آيد و در آن عصر و زمان متولد مي گردد . و گاهي مشاهده مي شود كه بعضي از اين آقايان بدون تأمل و دقّت در اين مسئله حمله اي شديد به شيعه كرده و آنها را به جهل و ناداني نسبت داده اند و گفته اند : چگونه مي توان به يك چنين مسئله عجيب و غريب يعني طول عمر معتقد شد ؟ منتهي فقط به استبعاد و استعجاب اكتفاء نموده و هرگز براي مدّعاي خود دليلي اقامه ننموده اند .

در جواب اين سؤال گرچه بزرگان و انديشمندان از جهات مختلف داد سخن داده و موضوع طول عمر و امكان آن را از ديدگاه علم و وحي توضيح داده اند كه مي توان
به كتاب هاي بحار الانوار و كمال الدين و كنز الفوائد ( البرهان علي صحة طول عمر

158

الامام صاحب الزمان ) و منتخب الاثر و نويد امن و امان و داد گستر جهان و . . . مراجعه نمود .

آيا شگفت آور بودن مي تواند دليل بر انكار شود ؟

اوّلاً : عجيب بودن چيزي نمي تواند دليل بر امتناع و محال بودن آن چيز شود ، بسياري از امور است كه به مراتب عجيب تر از طول عمر است ولي به آن معتقد هستيم مثلاً خلقت انسان از خاك و نطفه و القاء روح به آن . منكرين معاد ، بازگشت انسان را عجيب دانستند و گفتند :

( إِذا مِتْنا وَكُنّا تُراباً وَعِظاماً أَ إِنّا لَمَبْعُوثُونَ ) ^{( 1 )} هنگامي كه ما مرديم و خاك و استخوان شديم آيا برانگيخته خواهيم شد ؟ ! و يا احياناً استخوان پوسيده را در قبرستان پيدا مي كردند و به دست مي گرفتند و با استعجاب زيادي مي گفتند : ( مَنْ يُحْيِ الْعِظامَ وَهِيَ رَمِيمٌ ) ^{( 2 )} چه كسي اين استخوان ها را زنده مي كند در حالي كه پوسيده است ؟ !

قرآن در جواب اين افراد مي گويد : ( يا أَيُّهَا النّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْب مِنَ الْبَعْثِ فَإِنّا خَلَقْناكُمْ مِنْ تُراب . . . ) ^{( 3 )} اي مردم اگر در رستاخيز شك داريد ما شما را از خاك آفريديم در واقع مي گويد استعجاب ، دليل بر انكار قيامت نخواهد شد زيرا از وقوع قيامت و بازگشت انسان ها در عالم آخرت عجيب تر خلقت انسان ها از خاك و از عدم است ، روزي كه خاك بوديم خداوند قادر متعال به ما لباس وجود پوشاند و به ما چشم و گوش و زبان داد و نيروي فكر و شعور و عقل مرحمت كرد حال كه به اين مرحله رسيديم براي بار دوّم نمي تواند ما را براي روز بازپسين برگرداند ؟ !

اسرار پنهان خلقت

اصولاً اسرار و راز و رمز خلقت براي بشر معلوم نشده نيروي الكتريسته كه از آن

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . واقعه : 47

2 . يس : 78

3 . حج : 5 .

159

فوايد فراوان برده مي شود در متن اين خلقت بوده است امّا پس از قرن ها مردم به وجود
آن پي بردند و اگر به آنها گفته مي شد كه نيرويي در آينده كشف مي شود كه هم آب را مبدّل به يخ مي كند و هم آن را به جوش مي آورد و هم روشنايي مي دهد و هم نيروي محرّكه مي شود و . . . انكار مي كردند . امروزه بعضي گمان مي كنند كه بشر به بام علم و صنعت قرار گرفته و از يك سو دل اتم را شكافته و از سوي ديگر كهكشان ها را مشاهده مي كند و فاصله بين اجرام سماوي را اندازه گيري مي كند . امّا اهل بينش و دانش اعتراف مي كنند كه ما آگاهي و علم ناچيزي نسبت به خلقت داريم و به تمام اَسرار و شگفتي هاي جهان خلقت آگاه نيستيم . دانشمند محقّقي كه ساليان دراز پيرامون اسرار خلقت بدن و جسم انسان مطالعه مي كند و عمر خود را در اين راه به كار مي گيرد كتابي تحت عنوان ( انسان موجود ناشناخته ) مي نويسد بنابر اين چگونه مي توان به مجرّد اينكه چيزي در نظر ما عجيب آمد آنرا انكار كنيم ؟

قرآن به تمامي انسانها ، نوابغ و صاحبان فكر و انديشه خطاب مي كند و مي فرمايد :

( وَ ما أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاّ قَلِيلاً ) ^{( 1 )} جز اندكي از دانش به شما داده نشده است .

اين جمله را آنگاه مي فرمايد كه از پيامبر اكرم  ( صلّي الله عليه وآله ) از حقيقت روح سؤال مي شود در جواب گفته مي شود روح از عالم اَمر و فرمان الهي است و شما از دانش اندكي بهره مند گرديده ايد . يعني انسان از حقيقت خود و روح و نفس خود كه شبانه روز با آن عجين است بي خبر است چه رسد به اسرار مخلوقات و جهان خلقت . و با وجود آگاهي اندكِ انسان از راز و رمز جهان خلقت چطور مي تواند چيزي را كه باعث تعجب او گرديده ، انكار كند و آن را نفي نمايد ^{( 2 )} ؟ !

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . اسراء : 85

2 . امروز اَبداني را در قبر مشاهده كرده اند كه صاحبان آن هزار سال است از دنيا رفته اند و بدن آنها تازه و سالم مانده مثل قبر جابر بن عبد الله انصاري و شيخ صدوق و حر بن يزيد رياحي و . . . ، آيا علم مي تواند به علت آن واقف گردد ؟ ! و آيا بقاء ابدان اين افراد با اينكه بدن در عرض چند روزي متلاشي مي شود و از استخوان هاي او هم باقي نمي ماند امر عجيبي نيست ؟ !

160

تلاش براي افزايش عمر انسان

مسئله طول عمر و حتي نگه داشتن انسان را در شرايط و نشاط جواني از مدّت ها پيش مورد توجّه اطبّا و صاحبان فكر و انديشه قرار گرفته و پيرامون آن آزمايش ها ، و مقالات فراواني از خود به جاي گذاردند ، و تا كنون كسي طول عمر و طولاني نمودن آن را محال و غير ممكن ندانسته است .

دكتر فورد نوف يكي از مشاهير پزشكان كه راجع به امكان طولاني كردن عمر و تازه كردن جواني در روي حيوانات آزمايش هاي فراواني نموده مي گويد : ششصد آزمايش موفقيّت آميز انجام داده ام و اطمينان مي دهم كه در آينده نزديك تجديد قواي پيران و برطرف ساختن گرد و غبار سالخوردگي و خميدگي قامت آنها عملي خواهد شد ، چنانچه ديررس ساختن پيري و طولاني كردن عمر با حفظ صحّت قلب و دماغ تا آخر عمر بلكه تغيير صفات و شخصيّات و عادات ممكن خواهد شد . ^{( 1 )}

زيست شناس معروف فرانسوي ( بلوفر ) در ضمن مطالعات مداوم خود پيرامون زنبور عسل متوجه مسئله حيرت انگيزي شد و آن طولاني بودن عمر ملكه زنبوران ( يعني عمر ملكه چهار صد برابر عمر ديگر زنبوران است ) آن هم توأم با نيرومندي و جواني .

وي در ضمن مطالعه دريافت كه ملكه زنبوران از خوراك مخصوصي كه توسط كارگران فراهم مي آيد در تمام عمر تغذيه مي نمايد در صورتي كه ديگر زنبوران فقط در سه روز نخستين زندگي خود از اين مائده اسرارآميز برخوردارند .

آقاي بلوفر اين زيست شناس فرانسوي با مطالعات شبانه روزي خود براي رسيدن به رمز طول عمر ملكه و بالاخره با تجارب 14 ساله خود ثابت كرد كه علّت طول عمر ملكه زنبوران همان شهد شاهانه است كه از موّاد مخصوص ( مثل كربن ، هيدروژن ، ازت ، و ويتامين ب و . . . ) تركيب شده و حتي از اين تركيبات ، مادّه اي بنام ( آپي سرم ) ساخت و با تجويز آن در اشخاص فرسوده و پيران به نتايج حيرت آوري دست پيدا كرد .

( بلوفر ) با اتكاء بر صدها تجربه اعلام داشت كه تأثير شهد شاهانه در انسان گو اينكه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . نويد امن و امان به نقل از مجله كلّ شيء ، و تفسير طنطاوي : ج 17 ، ص 224 .

161

از پيري جلوگيري نمي كند ولي دوران جواني را طولاني و توأم با تندرستي و
نيرومندي مي سازد . ^{( 1 )}

چطور حيواني همچون زنبور عسل بتواند براي طولاني شدن عمر ملكه خود به غذائي دست بيابد كه عمر ملكه را به چهار صد برابر عمر عادي زنبوران افزايش دهد امّا نسبت به انسان كه اشرف مخلوقات است و آن هم حجت خدا كه داراي علوم خدادادي مي باشد ؟ از استفاده غذائي كه عمر او را طولاني كند جايز ندانيم ؟ !

بعضي از دانشمندان بر اساس آزمايش هائي كه روي مگس هاي ميوه انجام داده اند عمر آنها را به نهصد برابر افزايش داده اند . ^{( 2 )}

اگر چنين آزمايشي با موفقيت بر روي انسان داده مي شود و عمر طبيعي انسان را هشتاد سال بگيريم به هفتاد و دو هزار سال خواهد رسيد . ^{( 3 )}

پس امكان عادي طول عمر در جهان علم صد در صد مورد قبول و غير قابل انكار است .

عمرهاي طولاني در بعضي از افراد گياهان و حيوانات

نه فقط در انسان ، افرادي ديده شده كه از عمر طولاني و غير عادي برخوردار شدند ، در ساير موجودات زنده مانند نباتات و حيوانات نيز افرادي ديده شده كه از ساير انواع خود عمرهاي طولاني تري پيدا كرده اند . مثلاً در كالفرنيا درخت كاجي است به طول سيصد قدم كه محيط آن سي قدم مي باشد و عمرش شش هزار سال است و يا ماهي هائي در اقيانوس اطلس در شمال اروپا ديده شده كه عمر آنها را سه مليون سال

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . نويد امن و امان به نقل از اطلاعات شماره 8930 .

2 . منتخب الاثر ص 278 به نقل از مجله الهلال .

3 . ما در اين مقام اكتفاء به چند نمونه از آزمايش ها و گفتار دانشمندان نموديم و چنانچه افرادي بخواهند در اين رابطه بطور مبسوط از سخنان و مقالات آنها مطلع گردند مي توانند به كتاب نويد امن و امان و داد گستر جهان و ديگر كتابها كه در اين رابطه توضيح بيشتري داده اند مراجعه نمايند .

162

برآورد كرده اند و مارهائي كه عمر چند هزار ساله دارند . ^{( 1 )}

وجود افراد استثنائي نشان مي دهد كه براي عمر افراد ، حد و مرزي كه تخلّف ناپذير باشد وجود ندارد ، درست است كه اكثر انسان ها قبل از صد سالگي مي ميرند ، ولي مأنوس بودن ما به اين مقدار از عمر دليل نمي شود كه تجاوز از صد سال امكان ندارد زيرا افراد زيادي ديده شده كه صد سال بيشتر زندگي كرده اند .

وجود انسان هاي صد وپنجاه ساله و صد و هشتاد ساله و دويست ساله كه حتي در عصر خودمان گه و گاه يافت مي شوند دليل روشني است بر اينكه عمر انسان حدّ و مرزي ندارد ، زيرا فرق نمي كند كه انسان دويست سال زندگي كند يا دو هزار سال هر دو نامأنوس و غير متعارف است .

طول عمر از ديدگاه تاريخ

عمر طولاني از نظر تاريخ مورد تأييد است زيرا تاريخ افراد زيادي را نشان مي دهد كه از عمر طولاني برخوردار شده اند يكي از كتاب هائي كه در خصوص اشخاص معمّرين نوشته شده و از مآخذ و مصادر و كتب تراجم و رجالي به شمار مي آيد كتابي است كه ابو حاتم سجستاني متوفاي 250 به نام ( المعمّرون ) تأليف كرده و نيز كتاب ( الآثار الباقيه ) تاليف ابو ريحان بيروني و نيز مسعودي مورخ مشهور عده اي از افراد را كه داراي طول عمر بودند در كتاب خود نام برده از جمله : آدم 930 سال ـ شيث 912 سال ـ انوش 960 سال ـ قينان 920 سال ـ مهلائل 700 سال ـ لوط 732 سال ـ ادريس 300 سال ـ متوشالح 960 سال ـ نوح 950 سال ـ ابراهيم 195 سال ـ كيومرث 1000 سال ـ جمشيد 600 يا 900 سال ـ عمر بن عامر 800 سال و عاد 1200 سال . ^{( 2 )}

عمرهاي طولاني از ديدگاه كتب آسماني

از تورات فعلي كه حجت است بر ملت يهود و نصاري نام عده اي از معمّرين از قبيل

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . نويد أمن و أمان .

2 . داد گستر جهان : ص 252 ، به نقل از مروج الذهب .

163

آدم 930 سال ـ شيث 912 سال ـ انوش 905 سال آمده است .

و از همه مهمتر و يقين آورتر قرآن مجيد است كه با صراحت خبر از عمر طولاني برخي از انسان ها و يا غير انسان ها داده است مثلاً در رابطه با حضرت نوح مي فرمايد : ( وَلَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلي قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَة إِلاّ خَمْسِينَ عاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفانُ ) ^{( 1 )} ما نوح را به سوي قومش فرستاديم و او در ميان آنان نهصد و پنجاه سال درنگ كرد و سرانجام طوفان آنان را فرا گرفت و بنابر بعضي از احاديث ، عمر حضرت نوح در زمان رسالت و اضافه نمودن عمر ايشان در قبل از رسالت و بعد از طوفان به 2500 سال مي رسد و ظاهر آيه هم اين است كه زمان رسالت نوح در بين قوم خود تا فرا رسيدن طوفان 950 سال بوده است .

و نيز در رابطه با حضرت عيسي مي فرمايد : ( . . . وَما قَتَلُوهُ يَقِيناً * بَلْ رَفَعَهُ اللهُ إِلَيْهِ وَكانَ اللهُ عَزِيزاً حَكِيماً * وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ إِلاّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ ) ^{( 2 )}

« قطعاً عيسي را نكشتند بلكه خدا او را به سوي خود بالا برد و خداوند توانا و حكيم است و هيچ يك از اهل كتاب نيست مگر اينكه قبل از مرگش به او ايمان مي آورد . »

در ذيل اين آيه رواياتي از عامه و خاصه رسيده كه در زمان ظهور حضرت مهدي  ( عليه السلام ) ، حضرت عيسي از آسمان نزول مي كند و اهل كتاب به طور عموم به حيات و زنده بودن او ايمان مي آورند .

مفسر بزرگ علامه طباطبائي مي نويسد ^{( 3 )} روايات پيرامون نزول عيسي  ( عليه السلام ) در زمان ظهور مهدي  ( عليه السلام ) به طور مستفيض از عامه و خاصه نقل شده است . احمد حنبل و بخاري و مسلم و بيهقي نقل مي كند كه قال رسول الله  ( صلّي الله عليه وآله ) : كَيْفَ أنْتُمْ اِذا نَزَلَ فيكُمْ اِبْنُ مَرْيَم وَاِمامُكُمْ مِنْكُم ؟ چگونه است حال شما آن موقعي كه پسر مريم يعني حضرت عيسي از آسمان نزول كند و در ركاب مهدي و نماز جماعت ايشان شركت كند و امام از شما باشد كه اشاره به اين است كه حضرت عيسي اقتدا به حضرت مهدي مي كند و ايشان را

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . عنكبوت : 14 .

2 . نساء 157 و 158 و 159 .

3 . الميزان ج5 ص152 .

164

ياري مي نمايد .

از اين آيه شريفه و نيز روايات آن كاملاً استفاده مي شود كه حضرت عيسي زنده است و تا كنون بيش از دو هزار سال از عمر شريفش مي گذرد .

( و نيز در رابطه با حضرت يونس مي گويد : ( فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ * لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلي يَوْمِ يُبْعَثُونَ ) ^{( 1 )} اگر يونس در شكم ماهي تسبيح ما را نمي كرد هر آينه در همان شكم ماهي تا قيامت باقي مي ماند گرچه از آيه به طور صراحت استفاده نمي شود كه آيا زنده باقي مي ماند و يا همانجا مي مرد اما در بعضي از تفاسير آمده كه او زنده مي ماند .

و در رابطه با ابليس بعد از تمرد او از سجده نمودن بر آدم و رانده شدن از درگاه ايزد متعال از پروردگار تقاضاي عمر طولاني آن هم تا قيامت نمود با اينكه عمر آنها قطعاً اين مقدار تداوم نداشته و الاّ از خداوند درخواست نمي كرد و خداوند متعال به او مهلت داد و فرمود : ( إِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ ) تو از مهلت داده شده گاني منتهي تا وقت معلوم و معيّني .

اگر بنا شود قرآن درباره يك عنصر خبيث و اغواگر ، طول عمر چند هزار سال را تأييد كند و از آن به عنوان يك واقعه اي كه محقّق شده خبر دهد ، چطور درباره انساني مانند وليّ خدا و بنده شايسته إلهي غير ممكن است ؟

مناظره سيد بن طاوس

سيد بن طاووس با بعضي از اهل سنت در رابطه با طول عمر امام زمان  ( عليه السلام ) بحث مي كردند و آنها استعجاب مي كردند . به آنها فرمود اگر كسي بيايد و بگويد اي مردم من روي دجله بغداد بدون وسيله خاصي ، راه مي روم ، مردم تعجب مي كنند و قهراً جمع كثيري براي تماشا كنار دجله مي روند و اگر مشاهده كردند كه راست مي گويد و روي آب بدون وسيله حركت مي كند و چنانچه شخص ديگري همان ادعا را تكررا نمايد اين بار تعجب مردم كمتر مي شود و از اجتماع آنها در كنار دجله كاسته مي شود و اگر شخص

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . صافّات 144 .

165

ثالث و رابعي بيايد و همين ادعا را بكند تعجّب مردم منتفي مي گردد و كسي براي تماشا به
كنار دجله نخواهد رفت . سپس سيد بن طاووس مي فرمايد : مسئله طول عمر امام زمان از همين قبيل است چون شما اهل سنت در احاديث خود نقل مي كنيد ادريس زنده است و در آسمان است و خضر از زمان موسي و بلكه قبل از آن زنده است تا حال حاضر و عيسي بن مريم زنده است و در آسمان است آيا بعد از اين سه نمونه ديگر جاي تعجب است اگر بر اساس ادلّه گذشته معتقد شويم به طول عمر يكي از فرزندان و اوصياء پيامبر اكرم  ( صلّي الله عليه وآله ) كه آن فرزند پيامبر مي آيد و شرق و غرب عالم را پر از عدل و داد مي كند و اگر بنا شود كه تعجب كنيم بايد از گسترش عدل و داد به دست حضرت مهدي  ( عليه السلام ) آن هم بعد از پر شدن جهان از ظلم و جور تعجب كرد نه از طول عمر حضرت . ^{( 1 )}

و لذا بعضي از مشاهير و بزرگان اهل سنت بر اساس وجود افرادي از معمّرين كه نام آنها در قرآن و يا احاديث اسلامي آمده تصريح مي كنند كه طول عمر حضرت مهدي امري است كاملاً قابل قبول مثلاً حافظ گنجي شافعي ^{( 2 )} براي اثبات طول عمر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) استدلال نموده به بقاء عيسي و خضر و إلياس و بقاء دجّال ^{( 3 )} و إبليس ^{( 4 )} كه به زودي كلام ايشان و ديگر علماء اهل سنت را در اين رابطه نقل خواهيم كرد .

اراده خداوند بر همه چيز حاكم است

فرد مسلمان و معتقد به قرآن مي داند كه آيات فراواني در قرآن آمده كه مي گويد خداوند هر چه اراده كند انجام مي دهد ^{( 5 )} و ملت يهود را سخت مذمت مي كند كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . منتخب الاثر : ص275 ، نقلاً از كشف الحجه سيد بن طاووس ، فصل 79 .

2 . البيان باب 25 طبق نقل منتخب الاثر ص 276 .

3 . در روايات اهل سنت مثل صحيح مسلم و غيره آمده كه دجّال از زمان حضرت پيامبر اكرم ( صلي الله عليه وآله وسلم ) تا ظهور حضرت مهدي زنده است ( گرچه اين مطلب از ديدگاه علماء و دانشمندان شيعي مورد بحث است و در جاي مناسب خود خواهد آمد ) شما ملاحظه مي كنيد كه علماء اهل سنت در طول عمر دجّال استعجاب نمي كنند اما از طول عمر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) تعجب مي نمايند ؟ !

4 . نظير كلام حافظ گنجي نيز از بيهقي كه امام الحرمين بوده و همچنين از ابن جوزي نقل شده است .

5 . يس : 82 ، ( اِنّما أَمرُهُ اِذا اَرادَ شَيئاً اَنْ يَقُولَ له كَن فَيكُون ) .

166

مي گويند دست خدا بسته شد ^{( 1 )} و مكرر گوشزد مي كند كه خداوند بر هر چيزي قادر است ^{( 2 )}
و گاهي به مواردي اشاره مي كند كه خداوند بقاء و حفظ فردي را اراده كرده است . حال آنكه تمامي علل و اسباب ظاهري در جهت نابودي او بوده اند ، مثل حفظ يوسف در چاه و موسي در آب و ابراهيم در آتش و اسماعيل در وادي غير ذي زرع و برگرداندن پيامبر اكرم  ( صلّي الله عليه وآله ) را به وطن خويش يعني مكه مكرمه و پيروزي ايشان بر تمامي مشركان سرزمين حجاز .

در ميان اهل سنت افراد معدودي از قبيل ابن حجر و محب الدين خطيب هستند كه اصولاً سعي مي كنند فاصله بين شيعه و سني را زياد كنند و گاهي ديده مي شود كه اعتقاد به طول عمر حضرت را نسبت مي دهند به افرادي كه جاهل ترين انسان ها است ^{( 3 )} ؟ ! با اينكه عدّه اي از مشاهير و بزرگان اهل سنت اعتراف كرده اند كه مهدي موعود فرزند امام حسن عسكري  ( عليه السلام ) است .

برخي ديگر از آنها گفته اند حضرت مهدي به دنيا نيامده و با شيعه موافقت ندارند امّا حمله اي به شيعه و اعتقاد آنها نكرده و اعتقاد به طول عمر را يك مسئله غير ممكني ندانسته اند .

امروزه دشمنان اسلام سعي در فاصله انداختن بين شيعه و سني دارند و برخي نيز آگاهانه يا نا آگاهانه به دنبال تحقق بخشيدن به آرمان هاي آنها قلم به دست مي گيرند و به ايجاد فاصله و بغض بين شيعه و سني مي افزايند . اگر اين افراد بر اساس مزدوري و عناد اينگونه مطالب را مي نويسند و دنبال مي كنند كه نمي توان با آنها بحث و گفتگو نمود ، و امّا اگر در جستجوي حقيقت هستند به آنها مي گوييم : شما مسلمانيد و معتقد به قرآن و
خداوند را فَعّال ما يَشاء مي دانيد و اراده او را حاكم بر همه عوامل طبيعي مي دانيد چطور جرأت نموده و اينگونه جسارت به گروهي از مسلمانان مي كنيد كه چيزي را مي گويند كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . مائده : 64 ، ( قالتِ اليهودُ يدُ اللهِ مغولة غُلّتِ ايديهم ولُعِنُوا بما قالوا ) .

2 . احزاب : 27 ، ( وكانَ اللهُ علي كلِّ شيء قديراً ) .

3 . مي گويند : اگر كسي مبلغي را وصيت كند براي جاهل ترين افراد بايد آن مبلغ را به معتقدين طول عمر حضرت مهدي عج داد ؟ !

167

گذشته از اينكه از طريق قوانين طبي و تاريخي مورد تأئيد است از ديدگاه قرآن و روايات نيز مورد تصديق است و نمونه هائي كه در متن قرآن آمده و شما به آن معتقد هستيد و گاهي همان آيات را در نماز و غير نماز قرائت مي كنيد آيا بين اين اعتقاد شما و بين آن جسارتهاي شما منافاتي نيست ؟ ( فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي اْلأَبْصارِ ) .

تشرفات و طول عمر

در بحث اثبات وجود مقدس حضرت مهدي  ( عليه السلام ) گذشته از ادلّه عقلي و نقلي كه در مباحث قبل ملاحظه نموديد ، دانستيم كه گروه فراواني از اخيار و نيكان و احياناً از علماء ربّاني به خدمت حضرت رسيدند و با ايشان سخن گفتند و از اين طريق ، مشكلات علمي و اجتماعي خود را حل نمودند كه حكايات آنان در كتب آمده و هر يك به تنهائي كافي است كه ما ايمان بياوريم به وجود آن حضرت تا چه رسد كه تعداد اينها از حدّ تواتر گذشته و تماماً خبر از ملاقات و ديدار حضرت مهدي  ( عليه السلام ) داده اند با وجود اين همه افراد صالح و شايسته اي كه در طول تاريخ غيبت به محضر امام شرفياب شده ، و يا به مقصد و مقصود خود نائل گرديده اند ديگر چه جائي براي استعجاب نمودن از طول عمر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) باقي خواهد ماند .

اعتراف بزرگان اهل سنت

گروه كثيري از علما و بزرگان اهل سنت در اين عقيده با شيعه وحدت نظر دارند و مي گويند كه حضرت مهدي  ( عليه السلام ) فرزند امام حسن عسكري ( عليه السلام ) است و در سال 255 هجري به دنيا آمده است . عالم بزرگوار آية الله صافي در كتاب خود منتخب الأثر ، نام 65 نفر از علماء اهل سنّت را به همراه كتابشان ذكر كرده است .

و چنانچه مشاهده مي شود بعضي طول عمر حضرت را امر عجيب و غريبي دانسته اند و معتقدين به آن را به جهل و ناداني نسبت داده اند ، بايد بدانيم كه اين كلام جسورانه ، كلام و سخن افراد معدودي است و همانگونه كه قبلاً گفته شد ، احتمال غرض ورزي و ايجاد شكاف و اختلاف افكندن بين شيعه و سني در كلام آنها داده مي شود و الاّ

168

بايد اين افراد ، عدّه كثيري از دانشمندان و فرزانه هاي خود را به جهل و ناداني نسبت دهند . ^{( 1 )}

و اينك مي پردازيم به نقل چند نفر از علماء عامه بر اساس نقل منتخب الأثر كه مهدي موعود را فرزند امام عسكري ( عليه السلام ) دانسته اند و مي گويند : ولادت ايشان در گذشته واقع شده است .

1 ـ ابن صباغ مالكي در كتاب فصول المهمّة مي نويسد : ابوالقاسم محمّد ، حجة بن الحسن در شهر سرّمن راي در نيمه شعبان سال 255 هجري به دنيا آمد از كنيزي به نام نرجس .

2 ـ ابن خلكان در كتاب وفيات الاعيان مي نويسد ، ولادت حضرت مهدي  ( عليه السلام ) روز جمعه ، نيمه شعبان سال 255 هجري بوده ، و چون پدرش از دنيا رفت ، ايشان پنج سالش بوده و نام مادرش خمط و يا نرجس بوده است .

3 ـ ابن حجر هيثمي كه شافعي مذهب است در كتاب صواعق خود بعد از ذكر بعضي از حالات امام عسكري ( عليه السلام ) مي نويسد أبي محمد فرزندي را غير از ابي القاسم محمد از خود باقي نگذاشت .

4 ـ شيخ شمس الدين صاحب كتاب تاريخ كبير ^{( 2 )} و تذكرة الخواص راجع به مهدي موعود  ( عليه السلام ) مي نويسد : ( هو محمد بن الحسن بن علي بن محمد بن علي بن موسي الرضا بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن ابيطالب  ( عليهم السلام ) ) و بعد از اينكه نسب حضرت مهدي  ( عليه السلام ) را به جدش علي بن ابيطالب مي رساند مي گويد : كنيه ايشان ابو عبدالله و ابو القاسم است و او حجّت و صاحب زمان و قائم و منتظر مي باشد و سپس به روايتي از رسول خدا  ( صلّي الله عليه وآله ) اشاره مي كند كه حضرت فرموده : اگر از دنيا باقي نماند مگر يك روز ، فردي از اهل بيت من خواهد آمد و دنيا را پر از عدل و داد نمايد .

5 ـ نورالدين دشتي كه حنفي مذهب است و صاحب كتاب شرح كافية و شواهد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . منتخب الأثر : ص321 .

2 . از ابن خلكان نقل شده كه مي گويد : تاريخ كبير را به خط شيخ شمس الدين در چهل جلد ديدم .

169

النبوّة است ، ايشان گذشته از اينكه به ولادت ايشان از امام عسكري اعتراف مي كند و مي گويد : ايشان حجة بن الحسن الامام الثاني عشر است مي پردازد به نقل حوادث عجيب و غريبي كه در هنگام ولادت ايشان رخ داده از قبيل جستن روي كنده هاي پا و دست ها را به سوي آسمان بلند كردن و چون عطسه مي كند ، مي فرمايد : الحمد لله رب العالمين و نقل كسيكه از امام عسكري درخواست كرد امام بعد از شما كيست و ايشان به داخل اطاقي رفت و چون بيرون آمد يك پسر بچه سه ساله مثل ماه شب چهارده نوراني را در بغل گرفته و به آن شخص سائل نشان داد و فرمود : اگر نبود جايگاه خوبي كه نزد خدا داري اين فرزند را به تو نشان نمي دادم . . .

6 ـ شيخ حافظ ابو عبد الله گنجي صاحب كتاب البيان في اخبار صاحب الزمان و كتاب كفاية الطالب في مناقب امير المؤمنين علي بن ابيطالب ، بعد از اينكه تصريح مي كند به اينكه : حضرت مهدي فرزند امام عسكري است مي نويسد : دليل بر بقاء و طول عمر حضرت مهدي ، بقاء و طول عمر حضرت عيسي و الياس و خضر است كه از اولياء خدا هستند و نيز بقاء دجّال و ابليس است كه از دشمنان خدا هستند . . .

7 ـ شيخ محي الدين اندلسي در فتوحات خود مي نويسد : خروج و قيام مهدي حتمي است بعد از آنكه زمين پر از جور و ظلم شود . و اشاره مي كند به روايت مشهور و معروف از رسول خدا  ( صلّي الله عليه وآله ) ( لو لم يبق من الدنيا الاّ يوم واحد . . . ) كه بالاخره مهدي  ( عليه السلام ) مي آيد و جهان را پر از عدل و داد مي نمايد .

وي در ادامه مي گويد : مهدي از فرزندان فاطمه و نواده حسين بن علي است و فرزند حسن عسكري است . . .

8 ـ شيخ عبد الرحمان صاحب كتاب مرآة الاسرار و يكي از مشايخ صوفيّه در كتاب خود كه به زبان فارسي است مي نويسد : آن آفتاب دين و دولت ، آن هادي جميع ملّت و دولت ، آن قائم مقام پاك احمدي ، امام بر حقّ ابو القاسم محمد بن الحسن المهدي  ( قدس سره ) ، وي امام دوازدهم است از ائمّه اهل بيت ، مادرش امّ ولد بود ، نرجس نام داشت ولادتش شب جمعه پانزدهم شعبان سنه خمس و خمسين و مأتين . . .

9 ـ شيخ محمد بن ابراهيم جويني ، شافعي مذهب بوده ، در كتاب فرائد السمطين

170

روايت دعبل خزاعي را از حضرت علي بن موسي الرضا نقل مي كند . و سپس نقل مي كند كه امام رضا  ( عليه السلام ) فرمود : امام بعد از من ، فرزندم جواد تقي است و بعد فرزندش علي الهادي النقي است و بعد فرزندش حسن عسكري و بعد فرزندش ( حُجة الْمَهدي الْمُنتظر في غَيبَتِهِ ، الْمُطاعُ في ظُهورِهِ ) حجت حق مهدي است كه بايد در زمان غيبت او به انتظارش بود و در زمان ظهورش از او اطاعت و فرمانبرداري نمود .

10 ـ بهلول بهجت افندي قاضي و محقّق ، صاحب كتاب ( المحاكمة في تاريخ آل محمد ) كه به زبان تركي نوشته و به فارسي ترجمه شده ، در اين كتاب بعد از امامت اثني عشر و بيان فضائل آنان مي نويسد : دوازدهمين امام در پانزدهم شعبانِ سالِ 255 متولّد گرديد ، و اسم مادرش نرجس است و او داراي دو غيبت مي باشد ، غيبت صغري و غيبت كبري ، و تصريح مي كند كه او زنده است تا خداوند به او اذن بدهد و ظاهر گردد و زمين را پر از عدل و داد كند ، و ظهور ايشان مطلبي است كه تمامي مسلمانان بر آن اتفاق دارند و احتياجي به آوردن دليل نيست .

11 ـ شيخ جلال الدين سيوطي در كتاب خود به نام ( احياء الميّت بفضائل اهل البيت ) مي نويسد يكي از ذراري امام حسين ، مهدي است كه در آخر الزمان مبعوث خواهد شد ، سپس مي نويسد : امام اول علي بن ابيطالب  ( عليه السلام ) و نام يك يك ائمه را مي برد تا مي رسد به امام يازدهم حضرت عسكري ، مي گويد : امام دوازدهم فرزند عسكري است كه ( محمد القائم المهدي ) مي باشد و در رابطه با امام دوازدهم از پيامبر  ( صلّي الله عليه وآله ) و علي  ( عليه السلام ) و نيز از بقيه پدران ايشان كه همه از بزرگان بوده اند روايات داريم ، و امام دوازدهم هم صاحب شمشير است و او قائم منتظر است .

12 ـ شيخ احمد جامي در اشعار خود مي گويد :

من ز مهر حيدرم هر لحظه اندر دل صفا * * * از پي حيدر ، حسن ما را امام و رهنما است

همچو كلب افتاده ام بر آستان بو الحسن * * * خاك نعلين حسين بر هر دو چشمم توتيا است

171

عابدين تاج سر و باقر دو چشم روشنم * * * دين جعفر بر حق است و مذهب موسي رواست

اي موالي وصف سلطان خراسان را شنو * * * ذرّه اي از خاك قبرش دردمندان را دواست

پيشواي مؤمنان است اي مسلمانان تقي * * * گر نقي را دوست داري بر همه ملّت رواست

عسگري نور دو چشم آدم است و عالم است * * * همچو يك مهدي سپهسالار در عالم كجا است

شاعران از بهر سيم و زر سخنها گفته اند * * * احمد جامي غلام خاص شاه اولياء است

اين بود نمونه اي از كلمات علماء و بزرگان اهل سنت پيرامون ولادت حضرت مهدي  ( عليه السلام ) و اعتراف آنان درباره طول عمر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) و اينكه با داشتن نمونه هائي در قرآن ، جاي هيچگونه استعجاب و شكّ و ترديدي باقي نمي ماند .

امام سجاد  ( عليه السلام ) مي فرمايد : في الْقائِم سُنَةٌ مِنْ نوح وَهِيَ طُولُ الْعُمْرِ ^{( 1 )} قائم ما اهل بيت ( يعني حضرت مهدي موعود  ( عليه السلام ) ) يك خصلت و شباهت به حضرت نوح دارد و آن طول عمر آن حضرت است .

خلاصه گفتار هفتم

بعد از اثبات وجود حيات حضرت مهدي  ( عليه السلام ) مسئله طول عمر مطرح است بعضي از اهل سنت طول عمر حضرت را مسئله عجيب و غير قابل قبول دانسته اند ، اما فقط استعجاب نموده اند و هيچ دليلي بر عدم امكان آن نياورده اند با وجود اين كه استعجاب
دليل بر امتناع نمي شود . خلقت انسان از خاك بسيار عجيب است امّا اين امر واقع شده است و قرآن از همين طريق به منكرين معاد جواب داده و اصولاً مي دانيم كه انسان با تمام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . كمال الدين صدوق ج 2 باب 46 ح 5 .

172

ترقيات علمي از راز و رمز جهان خلقت بي خبر است كما اينكه قرآن به انسان ها حتي نوابغ خطاب مي كند و مي گويد ( وَ ما أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاّ قَلِيلاً ) بنابر اين چطور مي توان چيزي را كه دليلي بر امتناع آن نداريم انكار نمائيم ، و از اين گذشته اطباء و محققين براي طولاني كردن عمر تلاش مي كنند و آزمايش هاي زيادي در اين رابطه انجام داده اند و نيز برخوردند به ملكه زنبوران كه در اثر غذاي خاصي كه برايش فراهم مي شود ، عمرش چهار صد مرتبه بيشتر از ديگران است و نيز عمر مگس هاي روي ميوه ها را به نهصد برابر افزايش داده اند پس اعتقاد به طول عمر ، يك اعتقاد مخالف علم نيست و بلكه فرضيه ها و تجربه هايي كه به عمل آمده كاملاً دلالت بر امكان آن مي كند .

شاهد ديگر براي امكان طول عمر و بلكه وقوع آن تاريخ است و نيز تورات و از همه مهم تر قرآن است كه درباره نوح و عيسي و ابليس قائل به طول عمر مي باشد و حتي بنابر احتمالي از آيه 144 سوره صافات استفاده مي شود كه اگر يونس در دل ماهي تسبيح نمي كرد تا قيامت در شكم ماهي زنده مي ماند و سيد بن طاووس با استشهاد به همين آيات و موارد در مناظره با بزرگان اهل سنت غالب و پيروز شد كما اينكه بعضي ديگر از بزرگان اهل سنت بر اساس همين افرادي كه در قرآن با عمر طولاني معرفي شده اند اعتراف مي نمايد كه طول عمر حضرت مهدي كاملاً قابل قبول است .

از همه اين ها گذشته در رابطه طول عمر حضرت مي توان از آيات فراواني استفاده كرد ، آن آياتي كه دلالت مي كند بر اينكه هر چرا خدا بخواهد مي شود و خواسته او بر تمام علل و اسباب عالم مادي حاكم است كما اينكه او خواست ابراهيم را از ميان آتش سالم بيرون بياورد كه بيرون آمد و خواست يوسف را بر تخت سلطنت بنشاند كه نشاند با توجه به اينكه در بحث طول عمر حضرت مهدي با بعضي از اهل سنت مقابل هستيم و آنها تماماً در مقابل آيات قرآن تسليم و تواضع مي كنند .

و سپس اشاره كرديم به اين كه با آن همه براهين عقلي و نقلي كه در مباحث گذشته مطرح شد ، خصوصاً ملاقات هاي فراواني كه ناقل آن ها از صلحا و شايستگان مي باشند ، جائي براي ترديد در طول عمر حضرت باقي نمي ماند .

و در خاتمه گفته شد كه عده كثيري از علماء اهل سنت نيز اعتراف كرده اند

173

كه حضرت مهدي  ( عليه السلام ) فرزند امام عسكري است و در سال 255 متولد شده و مي گويند :
با داشتن نمونه هائي از افراد كه آنان داراي طول عمر بوده اند و در قرآن مطرح
شده است و نيز با در دست داشتن رواياتي در اين رابطه جاي هيچگونه استعجابي نيست . و امام سجاد  ( عليه السلام ) مي فرمايد : قائم ما شباهتي به حضرت نوح دارد و آن هم طول عمر ايشان است .

174

* سؤالات گفتار هفتم

1 ـ كساني كه طول عمر حضرت مهدي را امر عجيب دانسته و قبول نكرده اند آيا دليلي براي گفتار خود دارند ؟

2 ـ منكرين معاد از چه امري اظهار شگفتي مي نمودند و قرآن به آنها چه جوابي داده است ؟

3 ـ انسان تا چه حدّي از اسرار عالم و مخلوقات آگاهي دارد ؟

4 ـ دكتر فورد پيرامون طولاني شدن عمر و امكان آن چه مي گويد ؟

5 ـ عمر ملكه زنبوران چند برابر زنبوران ديگر است ؟

6 ـ نتيجه آزمايشي را كه روي مگس هاي ميوه به عمل آوردند چه بود ؟

7 ـ كتاب ( المعمّرون والوصايا ) تأليف چه كسي است ؟

8 ـ يكي از كساني كه طول عمر داشته و در تاريخ ثبت است و يا در تورات آمده ، نام ببريد .

9 ـ از عمر درخت كاجي كه در كاليفرنيا مي باشد چند سال مي گذرد ؟

10 ـ كدام حيوان دريايي سه ميليون سال عمر نموده ؟

11 ـ قرآن در رابطه با نوح و عيسي و يونس چه فرموده است ؟

12 ـ مناظره سيد بن طاوس با بعضي از بزرگان اهل سنت پيرامون طول عمر امام زمان چه بود ؟

13 ـ بعضي از مشاهير و بزرگان اهل سنت را كه طول عمر حضرت مهدي را قابل قبول مي دانند ، نام ببريد .

14 ـ از آياتي كه دلالت مي كند بر حاكميّت اراده و مشيّت الهي در بحث طول عمر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) چگونه استفاده كرديم ؟

15 ـ دليل پنجم ما در بحث طول عمر حضرت مهدي  ( عليه السلام ) چه بود ؟

175

16 ـ نام يكي از علماي اهل سنّت را كه به ولادت امام مهدي در سال 255 معتقد است ، نام ببريد .

17 ـ امام سجاد  ( عليه السلام ) شباهت حضرت مهدي  ( عليه السلام ) را با نوح پيامبر در چه امري دانسته است ؟

18 ـ خلاصه بحث را بيان كنيد .