چگونه بر پیامبر(ص) صلوات بفرستیم؟
چگونه بر پیامبر(ص) صلوات بفرستیم؟ 1. در کنزل العمال از امام علی بن ابی طالب(ع) روایت کند که فرمود: قالُوا یا رَسُولَ اللَّه! وَ کَیْفَ نُصَلّی عَلَیک؟ قالَ: قُولُوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما صَلَّیْتَ عَلی إبراهیمَ وَ آلِ إ
چگونه بر پيامبر(ص) صلوات بفرستيم؟ <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
1. در كنزل العمال از امام علي بن ابي طالب(ع) روايت كند كه فرمود:
قالُوا يا رَسُولَ اللَّه! وَ كَيْفَ نُصَلّي عَلَيك؟ قالَ: قُولُوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيمَ وَ آلِ إبراهيم إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ، وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيمَ وَ عَلي آلِ إبراهيمَ إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ (اصحاب) گفتند: اي رسول خدا! چگونه بر شما صلوات فرستيم؟ فرمود: «بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم صلوات فرستادي، راستي را كه تو ستوده و والائي. و بر محمد و آل محمد فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم فزوني دادي، راستي را كه تو پسنديده و عظمائي [1] .
2. در صحيح مسلم، سنن ابو داود، ترمذي، نسائي، موطأ مالك، مسند احمد و سنن دارمي، از ابو مسعود انصاري روايت كنند كه گفت:
رسول خدا(ص) آمد و با ما در مجلس سعد بن عباده نشست. بشير بن سعد - ابونعمان بن بشير - به او گفت: اي رسول خدا! خداوند ما را فرمان داده تا بر شما صلوات فرستيم، چگونه بر شما صلوات فرستيم؟ راوي گويد: رسول خدا(ص) (به گونه اي) ساكت شد كه ما آرزو كرديم اي كاش او چنين سؤالي نكرده بود. سپس فرمود: «بگوئيد: خدوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم صلوات فرستادي، و بر محمد و آل محمد فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم در جهانيان فزوني دادي. راستي را كه تو ستوده و والائي. سلام نيز همان گونه است كه دانستيد [2] .»
3. در صحيح بخاري، سنن نسائي و ابن ماجه و مسند احمد از ابو سعيد خدري روايت كنند كه گفت:
قُلْتُ: يا رَسُولَ اللَّه! هذَا السَّلامُ عَلَيْك قَدْ عَرَفْناه فَكَيْفَ الصَّلاه؟ قالَ: قُولُوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيم، وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم؛ گفتم اي رسول خدا! اين سلام بر شما بود، آن را دانستيم، صلوات (بر شما) چگونه است؟ فرمود: بگوئيد: خداوندا بر محمد بنده و رسول خودت صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم صلوات فرستادي و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم بركت و فزوني دادي [3] .
4. در تفسير طبري و سيوطي از ابن عباس آورده اند:
فَقُلْنا أو قالوا: يا رَسُولَ اللَّه! قَدْ علمنا السَّلام عَلَيْك فَكَيْفَ الصَّلاه عَلَيك؟ فقالَ: «أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحمَّدٍ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيم و آل ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ، وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ علي آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم و آلِ ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ پس گفتيم - يا گفتند -: اي رسول خدا! سلام بر شما را دانستيم، صلوات بر شما چگونه است؟
فرمود: «خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم صلوات فرستادي، همانا تو ستوده و والائي، و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم بركت و فزوني دادي، راستي را كه تو پسنديده و والائي [4] .»
5. در سنن نسائي از زيد بن خارجه از رسول خدا(ص) روايت كند كه فرمود:
صَلُّوا عَلَيَّ وَ اجْتهدوُا فِي الدُّعاءِ و قُولُوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ و عَلي آلِ مُحَمَّدٍ وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم و علي آلِ إبراهيم إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ بر من صلوات فرستيد و در دعا بكوشيد و بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، و بر محمد و آل محمد فزوني بخش. همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم فزوني دادي. راستي را كه تو ستوده و والائي [5] .
6. در سنن نسائي و مسند احمد از ابوطلحه روايت كنند كه گفت:
قُلنا: يا رَسول اللَّه! كَيْفَ الصَّلاه عَليكَ؟ قالَ: قولوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحمَّد كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيم و آل ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ، وَ بارَكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم و آلِ ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ گفتيم: اي رسول خدا! صلوات بر شما چگونه است؟ فرمود: «بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم صلوات فرستادي، راستي را كه تو ستوده و والائي و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم بركت و فزوني دادي، راستي را كه تو پسنديده و عظمائي.»
در روايت ديگري چنين است:
مردي نزد رسول خدا(ص) آمد و گفت: اي رسول خدا! چگونه بر شما صلوات فرستيم؟ فرمود: بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست. همان گونه كه بر ابراهيم صلوات فرستادي، راستي را كه تو ستوده ووالائي و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم بركت و فزوني دادي، راستي را كه تو پسنديده و عظمائي [6] .
7. در كنز العمال از طلحه روايت كنند كه گفت:
قُلنا: يا رَسول اللَّه! قَدْ علمنا كَيفَ السّلام عَلَيْك، فَكَيْفَ الصَّلاه عَليكَ؟ قالَ: قولوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ علي آلِ مُحمَّدٍ وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَما صَلَّيْتَ و بارَكْتَ عَلي إبراهيم و علي آلِ ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ گفتيم: اي رسول خدا! چگونگي سلام بر شما را دانستيم، صلوات بر شما چگونه است؟ فرمود: بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم و بر آل ابراهيم صلوات فرستادي و بركت و فزوني بخشيدي، راستي را كه تو ستوده و والائي [7] .»
8. در صحيح بخاري و مسلم، سنن ابو داود و دارمي و نسائي و ترمذي و ابن ماجه، مسند احمد، تفسير طبري و سيوطي از كعب ابن عجزه روايت كنند كه گفت:
كُنْتُ جالِساً عِندَ النبي(ص) إذْ جْاءَ رجل فقالَ: قَدْ علمنا كَيفَ نسلّمُ عَليكَ يا رَسُول اللَّه فَكيفَ نصلّي عَلَيكَ؟ قالَ: قولوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ علي آلِ مُحمَّدٍ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيم و علي آل ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ، وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ عَلي آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم و علي آلِ ابراهيم إنّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ نزد پيامبر خدا(ص) نشسته بودم كه مردي آمد و گفت: اي رسول خدا! ما چگونه سلام كردن بر شما را دانستيم، چگونه بر شما صلوات فرستيم؟ فرمود: بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم صلوات فرستادي، راستي را كه تو پسنديده و والائي. خداوندا بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم بركت و فزوني دادي، راستي را كه تو ستوده و عظمائي [8] .
9. در مسند احمد و در المنثور سيوطي از برده خزاعي از رسول خدا(ص) روايت كنند كه فرمود:
قُولُوا: أللَّهُمَّ اجْعَلْ صَلَواتكَ وَ رَحْمتكَ وَ بَرَكاتكَ عَلي مُحَمَّدٍ وَ عَلي آلِ مُحَمَّدٍ كَما جَعَلْتَها عَلي إبراهيم إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ بگوئيد: خداوندا صلوات و رحمت و بركاتت را بر محمد و آل محمد ارزاني بخش، همان گونه كه آنها را بر ابراهيم ارزاني داشتي، راستي را كه تو ستوده و والائي [9] .
10. در كنز العمال از محمد بن عبداللَّه بن زيد از رسول خدا(ص) روايت كند كه فرمود:
قُولُوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ عَلي آلِ مُحَمَّدٍ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيم وَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ عَلي آلِ مُحَمَّدٍ كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم فِي الْعالمين إنَّك حَميدٌ مَجيدٌ، وَ السَّلام كَما عَلمتم؛ بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم صلوات فرستادي، و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم در جهانيان بركت و فزوني دادي، راستي را كه تو ستوده و والائي. سلام نيز همان گونه است كه دانستيد [10] .
11. در تفسير طبري و سيوطي از ابراهيم در ذيل آيه شريفه: «ان اللَّه و ملائكته...» آورده اند كه:
قالُوا يا رَسُولَ اللَّه! هذَا السَّلام قَدْ عَرفْناه، فَكَيفَ الصَّلاه عَلَيكَ؟ فَقالَ: قُولُوا: أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ عَبْدكَ وَ رَسُولكَ وَ أهلِ بَيْتِهِ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيم إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ؛ گفتند: اي رسول خدا! اين سلام را دانستيم، صلوات بر شما چگونه است؟ فرمود: «بگوئيد: خداوندا بر محمد بنده و رسولت و اهل بيت او صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم صلوات فرستادي، راستي را كه تو ستوده و والائي [11] .
12. در كنز العمال از ام المؤمنين عايشه روايت كند كه گفت:
قالَ اَصحابُ النَّبيّ(ص): يا رَسُول اللَّه أُمِرنا أنْ نكثر الصَّلاه عَلَيكَ فِي اللَّيْلَه الغراء وَ اليَوْم الأزْهَرِ وَ أحبّ ما صَلّينا عَلَيكَ كَما تُحِبّ، قالَ: «قُولُوا: أللّهمّ صلّ علي مُحمّدٍ وَ عَلي آلِ مُحَمَّدٍ كَما صَلَّيْتَ عَلي إبراهيمَ وَ آلَ إبراهيم، وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ كَما رحمتَ إبراهيم وَ آلَ إبراهيم، وَ بارِكْ عَلي مُحمَّدٍ وَ آلِ مُحمَّد كَما بارَكْتَ عَلي إبراهيم وَ آلِ إبراهيم إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ، وَ أمَّا السَّلامُ فَقَدْ عرفتم كَيْف هُوَ؛ صحابه پيامبر گفتد: اي رسول خدا! فرموده شديم تا در شب تار و روز روشن، صلوات بر شما را بسيار كنيم. (چه زيباست كه) محبوب ترين صلوات ما بر شما به گونه اي باشد كه دوست مي داريد، فرمود: بگوئيد: خداوندا بر محمد و آل محمد صلوات فرست، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم صلوات فرستادي، و محمد و آل محمد را ببخشاي، همان گونه كه ابراهيم و آل ابراهيم را بخشودي، و بر محمد و آل محمد بركت و فزوني بخش، همان گونه كه بر ابراهيم و آل ابراهيم بركت و فزوني دادي، راستي را كه تو ستوده و والائي. اما كيفيت سلام را كه خود دانستيد [12] .
[1] تفسير در المنثور، ج 5، ص 217؛ كنزل العمال، ج 2، ص 176.
[2] صحيح مسلم، كتاب الصلاه، ج 1، ص 305، حديث 67؛ سنن دارمي، ج 1، ص 310؛ سنن ابوداود، ج 1، ص 258، حديث 980؛ سنن نسائي، ج 3، ص 45 - 47؛ سنن ترمذي، كتاب تفسير، تفسير سوره احزاب، ج 2، ص 95؛ موطأ مالك، ج 1، ص 165 - 166؛ مسند احمد، ج 5، ص 274 و ج 4، ص 118؛ كنز العمال، ج 2، ص 182؛ تفسير قرطبي، ج 4، ص 233؛ تفسير در المنثور، ج 5، ص 216 - 217؛ تفسير ابن كثير، ج 3، ص 508؛ تفسير خازن، ج 3، ص 477؛ مستدرك الصحيحين، ج 1، ص 268؛ سنن بيهقي، ج 2، ص 378.
[3] صحيح بخاري، كتاب تفسير، تفسير سوره احزاب، ج 3، ص 119 و كتاب دعوات، ج 4، ص 72؛ سنن نسائي، ج 3، ص 49؛ سنن ابن ماجه، ج 1،ص292، حديث 902؛ مسند احمد، ج3، ص47؛ تفسير در المنثور، ج5، ص217.
[4] تفسير طبري، تفسير سوره احزاب، ج 22، ص 31؛ تفسير درالمنثور، ج 5، ص 216.
[5] سنن نسائي، كتاب سهو، ج 3، ص 49.
[6] همان، ص 48؛ مسند احمد، ج 1، ص 162.
[7] كنز العمال، ج 2، ص 176؛ تفسير در المنثور، ج 5، ص 216.
[8] صحيح بخاري، كتاب بدء الخلق، ج 2، ص 160 - 159 و كتاب تفسير، تفسير سوره احزاب، ج 3، ص 119 و كتاب الدعوات، ج 4، ص 72؛ صحيح مسلم، كتاب صلاه، ج 1، ص 305، حديث 66؛ سنن ابو داود، ج 1، ص 257، حديث 976؛ سنن دارمي، ج 1، ص309؛ سنن نسائي، ج 3، ص 48-47؛ سنن ترمذي، ج 2، ص 268؛ سنن ابن ماجه، حديث 904. مسند احمد، ج 4، ص 244-241؛ تفسير طبري، ج 22، ص 31؛ تفسير قرطبي، ج 14، ص 334؛ تفسير در المنثور، ج 5، ص 216-215؛ كنز العمال، ج 2، ص 180؛ تفسير ابن كثير، ج 3، ص 507.
[9] مسند احمد، ج 5، ص 353؛ تفسير در المنثور، ج 5، ص 218؛ كنزل العمال، ج 1، ص 442.
[10] كنز العمال، ج 1، ص 442.
[11] تفسير طبري، ج 2، ص 32؛ تفسير در المنثور، ج 5، ص 216.
[12] كنزالعمال، ج 2، ص 182 و ج 1، ص 43.