نص صریح پیامبر بر تعداد امامان
نص صریح پیامبر بر تعداد امامان >حدیث عدد امامان حدیث عدد امامان رسول خدا(ص) خبر داده است که امامانی که بعد از او می آیند، دوازده نفرند. این موضوعی است که صاحبان کتب صحیح و مسند که نامشان در زیر می آید، از آن حضرت روایت کرده اند: الف) مسلم
نص صريح پيامبر بر تعداد امامان <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
>حديث عدد امامان
حديث عدد امامان
رسول خدا(ص) خبر داده است كه اماماني كه بعد از او مي آيند، دوازده نفرند. اين موضوعي است كه صاحبان كتب صحيح و مسند كه نامشان در زير مي آيد، از آن حضرت روايت كرده اند:
الف) مسلم در صحيح خود از جابر بن سمره روايت كند كه گفت: شنيدم رسول خدا(ص) مي فرمود: «اين دين هميشه، تا قيام قيامت و تا هنگامي كه دوازده نفر خليفه بر سر شما باشند، استوار و برپاست. اين خلفا همگي از قريش اند.»
در روايت ديگري آمده است: «هميشه كار مردم روبه راه است...»
در دو روايت ديگر آمده است: «تا آنكه دوازده خليفه بيايند...»
در سنن ابو داود آمده است: «تا آنكه دوازده نفر خليفه بر سر شما باشند.»
در حديث ديگري است كه فرمودند: «تا پايان دوازده نفر[1] .»
و در صحيح بخاري گويد: از پيامبر(ص) شنيدم كه مي فرمود: «دوازده نفر امير و فرمانده اند.» راوي گويد: پيامبر(ص) پس از آن سخناني فرمود كه من نفهميدم، پدرم گفت: فرمود: «همگي آنان از قريش اند.»
در روايت ديگري مي گويد: سپس رسول خدا(ص) سخناني فرمود كه بر من پوشيده ماند، از پدرم پرسيدم: رسول خدا(ص) چه فرمود؟ پدرم گفت: فرمود: همگي آنان از قريش اند[2] .
در روايت ديگري است كه فرمود: «دشمني كساني كه با آنان دشمني كنند، زياني به ايشان نمي رساند[3] .»
ب) در روايت ديگري است كه رسول خدا فرمود:
«لا تَزالُ هذِهِ الاُمّه مُستقيماً أمرها، ظاهره عَلي عَدوّها، حتّي يُمضي مِنهُم إثناعَشَرَ خَليفه كُلُّهُم مِن قُريش، ثمِّ يَكون المَرج أو الهَرَج.»
كار اين امت هميشه به سامان است و پيوسته بر دشمنانشان پيروزند تا آنگاه كه دوازده نفر خليفه، همگي از قريش، در گذرند. پس از آن فساد و خرابي يا فتنه و آشوب خواهد بود.[4] .
ج) در روايت ديگري آمده است كه فرمود:
«اين امت دوازده نفر قيم دارد كه هر كس آنان را ياري نكند، زياني به ايشان نرساند، همگي آنان از قريش اند.»[5] .
د) در روايت ديگري فرمود:
«كار اين مردم تا هنگامي كه دوازده مرد بر آنان ولايت داشته باشند، همواره در جريان است.»[6] .
هـ) از قول انس روايت كنند كه آن حضرت فرمود:
«اين دين تا دوازده نفر از قريش باشند، به هيچ روي نابود نگردد؛ و چون از دنيا بروند، زمين نيز، اهل خود را فرو مي برد.»[7] .
و) در روايت ديگري فرمود:
«كار اين امّت، تا هنگامي كه همه آن دوازده نفر قيام كنند، هميشه قرين پيروزي است. آنان همگي از قريش اند.»[8] .
ز) احمد بن حنبل و حاكم و ديگران از مسروق روايت كنند كه گفت: شبي نزد عبداللَّه بن مسعود نشسته بوديم و او قرآن به ما مي آموخت كه مردي پرسيد: اي ابا عبدالرحمان! آيا از رسول خدا پرسيديد چه تعداد از اين امت به خلافت مي رسند؟ عبداللَّه گفت: از هنگامي كه به عراق آمده ام، هيچ كس پيش از تو، چنين سؤالي از من نكرده است. بعد گفت: ما اين موضوع را [از رسول خدا(ص)] پرسيديم و آن حضرت فرمود: «آنان دوازده نفرند، به تعداد نقباي بني اسرائيل.»[9] .
ح) در روايت ديگري ابن مسعود گويد: رسول خدا(ص) فرمود:
«خلفاي بعد از من به تعداد اصحاب موسي هستند.»[10] .
ابن اثير گويد: همانند اين از عبداللَّه بن عمر و حذيفه و ابن عباس نيز، روايت شده است.[11] .
مؤلف گويد: نمي دانم مقصود ابن كثير از روايت ابن عباس، همان است كه حاكم حسكاني از ابن عباس روايت كرده يا غير آن است.
روايات گذشته صريحاً مي گويد: «عدد واليان دوازده نفر و همگي از قريش اند.» و امام علي(ع) در سخن خود مقصود از «قريش» را در اين روايات بيان كرده و مي فرمايد:
«همه امامان از قريش اند و در اين تيره از هاشم [اهل البيت(ع)] جايگزين شده اند، [ولايت] براي غير آنان روا نيست و واليان جز ايشان شايسته [ولايت] نباشند.»[12] و نيز فرمود:
اللّهمَّ بلي لا تَخلُوا الأَرضَ مِن قائمٍ للَّهِ بِحُجّه إمّا ظاهراً مشهوراً أو خائِفاً مَغموراً لِئَلّا تَبطُلَ حُجَجُ اللَّهِ و بَيِّناتِهِ...
خداوندا! آري، زمين هرگز از قيام كننده به حق براي خدا خالي نخواهد شد، [اين امام قائم،] يا پيروز است و نمايان و يا خائف است و پنهان، تا حجتهاي خدا و نشانه هاي روشن الهي نابود نگردد.[13] .
[1] صحيح مسلم، ج3، ص1453، حديث1821، اين روايت را از آن رو برگزيديم كه جابر خود آن را نوشته است. صحيح بخاري، ج4، ص165، كتاب الاحكام؛ سنن ترمذي، باب ما جاء في الخلفاء من ابواب الفتن؛ سنن ابو داود، ج3، ص106، كتاب المهدي؛ مسند طيالسي، حديث 1278-767؛ مسند احمد، ج5، ص86 -90، 101-92،108-106؛ كنزالعمال، ج13، ص27-26؛ حليه الاولياء ابو نعيم، ج4، ص 333.
جابر بن سمره بن عامري خواهرزاده سعد بن ابي وقاص است كه بعد از سال هفتاد هجري در كوفه وفات كرد. صاحبان كتب صحيح 164 حديث از او روايت كرده اند. شرح حال او در كتابهاي اسدالغابه، تقريب التهذيب و جوامع السيره، ص 277 آمده است.
[2] فتح الباري، ج 16، ص 338؛ مستدرك الصحيحين، ج 3، ص 617.
[3] فتح الباري، ج 16، ص 338.
[4] منتخب كنزالعمال، ج 5، ص 321؛ تاريخ ابن كثير، ج 6، ص 249؛ تاريخ الخلفاء، سيوطي، ص 10؛ كنزالعمال، ج 13، ص 26؛ الصواعق المحرقه، ص 28.
[5] كنزالعمال، ج 13، ص 27 و منتخب آن، ج 5، ص 312.
[6] شرح صحيح مسلم، نووي، ج12، ص202؛ الصواعق المحرقه، ص18؛ تاريخ الخلفاء، سيوطي، ص10.
[7] كنزالعمال، ج 13، ص 27.
[8] همان.
[9] مسند احمد، ج 1، ص 406-398؛ احمد شاكر در حاشيه اول (398) گويد: اسناد آن صحيح است. مستدرك حاكم و تلخيص آن، ج 4، ص 501؛ فتح الباري، ج 16، ص 339؛ مجمع الزوائد، ج 5، ص 190؛ الصواعق المحرقه، ابن حجر، ص 12؛ تاريخ الخلفا، سيوطي، ص 10؛ جامع الصيفر، سيوطي، ج 1، ص 75؛ كنزالعمال، متقي، ج 13 ص 27 گويد: طبراني و نعيم بن حماد نيز آن را در فتن آورده اند. فيض القدير، ج 2، ص 458؛ تاريخ ابن كثير، ج6، ص 250-248، در باب ذكر الأئمه الاثني عشر الذين كلهم من قريش، از ابن مسعود.
[10] تاريخ ابن كثير، ج 6، ص 248؛ كنزالعمال، ج 13، ص 27؛ شواهد التنزيل حسكاني، ج 1، ص 455، حديث 626.
[11] ابن كثير، ج 6، ص 248.
[12] نهج البلاغه، خطبه 142.
[13] ينابيع الموده، شيخ سليمان حنفي در باب صدم، ص 523؛ احياء علوم الدين، غزالي، ج 1، ص 4؛ حليه الاولياء، ج 1، ص 80 فشرده.