شروط تقلید

 احكام تقليد

شروط تقليد 

 س 9: آيا تقليد از مجتهدي كه متصدي مقام مرجعيت نبوده و رساله عمليه هم ندارد، جايز است؟

 ج: در صحت تقليد از مجتهد جامع الشرايط، تصدي مرجعيت يا داشتن رساله عمليه شرط نيست، لذا اگر براي مكلفي كه قصد تقليد از او را دارد، ثابت شود كه وي مجتهد جامع الشرايط است، تقليد اشكال ندارد.

 س 10: آيا تقليد از كسي كه در يكي از ابواب فقه مثل نماز و روزه به درجه اجتهاد رسيده، جايز است؟

 ج: فتواي مجتهد متجزّي كه تنها در برخي ابواب فقهي داراي فتوا و نظر اجتهادي است براي خودش حجت است، ولي جواز تقليد ديگران از او محل اشكال است؛ اگر چه جواز آن بعيد نيست.

 س 11: آيا تقليد از علماي كشورهاي ديگر كه دسترسي به آنان امكان ندارد، جايز است؟

 ج: در تقليد از مجتهد جامع‏الشرائط شرط نيست كه مجتهد اهل كشور مكلّف و يا ساكن در محل سكونت او باشد.

 س 12: آيا عدالت معتبر در مجتهد و مرجع تقليد با عدالت معتبر در امام جماعت از حيث شدت و ضعف تفاوت دارد؟

 ج: با توجه به حسّاسيّت و اهميت منصب مرجعيت در فتوا، بنا بر احتياط واجب، شرط است كه مجتهدِ مرجع تقليد علاوه بر عدالت، قدرت تسلّط بر نفس سركش را داشته و حرص به دنيا نداشته باشد.

 س 13: اين كه گفته مي‏شود بايد از مجتهدي تقليد نمود كه عادل باشد، مقصود از عادل چه كسي است؟

 ج: عادل كسي است كه پرهيزگاري او به حدي رسيده باشد كه از روي عمد مرتكب گناه نشود.

 س 14: آيا اطلاع از اوضاع زمان و مكان از شرايط اجتهاد است؟

 ج: ممكن است اين شرط در بعضي از مسائل دخيل باشد.

 س 15: بنا بر نظر حضرت امام راحل «قدس سره» مرجع تقليد بايد علاوه بر علم به احكام عبادات و معاملات، نسبت به همه امور سياسي، اقتصادي، نظامي، اجتماعي و رهبري، عالم و آگاه باشد. ما در گذشته مقلّد حضرت امام بوديم، بعد از رحلت ايشان با راهنمائي تعدادي از علما و تشخيص خودمان لازم دانستيم به جنابعالي رجوع نموده و از شما تقليد كنيم تا بين مرجعيت و رهبري جمع كرده باشيم، نظر شما در اين مورد چيست؟

 ج: شرايط صلاحيت مرجعيت تقليد، در تحرير الوسيله و رساله‏هاي ديگر به تفصيل ذكر شده است، و تشخيص فرد شايسته تقليد موكول به نظر خود مكلّف است.

 س 16: آيا در تقليد، اعلمّيت مرجع شرط است يا خير؟ معيار و ملاك‏اعلميّت‏چيست؟

 ج: در مسائلي كه فتواي اعلم با فتواي غير اعلم اختلاف دارد، احتياط آن است كه از اعلم تقليد كند و ملاك اعلميت اين است كه آن مرجع نسبت به ساير مراجع قدرت بيشتري بر شناخت حكم الهي داشته باشد و بهتر بتواند احكام شرعيه را از أدلّه استنباط كند و همچنين نسبت به اوضاع زمان خود به مقداري كه در تشخيص موضوعات احكام و ابراز نظر فقهي مؤثر است، آگاه‏تر باشد.

 س 17: آيا تقليد كسي كه از جهت احتمال عدم وجود شرايط معتبر تقليد در مجتهد اعلم، از مجتهد غير اعلم تقليد كرده است، محكوم به بطلان است؟

 ج: بنابر احتياط، تقليد از غير اعلم در مسائل مورد اختلاف، به مجرد احتمال عدم وجود شرايط معتبر در اعلم، جايز نيست.

 س 18: اگر ثابت شود كه تعدادي از علما در بعضي از مسائل اعلم هستند، يعني هر كدام از آنان در مسأله معيني اعلم باشند، آيا تقليد از هر يك از آنان جايز است؟

 ج: تبعيض در تقليد اشكال ندارد و اگر اعلميّت هر يك از آنان در مسائلي كه مكلف بنا دارد در آن مسائل از او تقليد كند محرز شود، بنا بر احتياط، تبعيض در تقليد در صورت اختلاف فتوا در مسائل مورد نياز مقلّد، واجب است.

 س 19: آيا با وجود اعلم، تقليد از غير اعلم جايز است؟

 ج: در مسائلي كه فتواي غير اعلم مخالفِ فتواي اعلم نباشد، رجوع به غير اعلم اشكال ندارد.

 س 20: نظر جنابعالي در اشتراط اعلميت مرجع تقليد چيست و دليل آن كدام است؟

 ج: در صورت تعدد فقهاي جامع الشرايط و اختلاف آنان در فتوا، بنا بر احتياط واجب، مكلّف بايد از اعلم تقليد نمايد، مگر آنكه احراز شود كه فتواي وي مخالف احتياط است و فتواي غير اعلم موافق با احتياط. و دليل وجوب تقليد از اعلم بناي عقلاء و حكم عقل است، زيرا كه اعتبار فتواي اعلم براي مقلد يقيني و اعتبار قول غير اعلم احتمالي است.

 س 21: از چه كسي بايد تقليد كنيم؟

 ج: از مجتهدي كه جامع شرايطِ فتوا و مرجعيت است، و بنابر احتياط بايد اعلم هم باشد.

 س 22: آيا تقليد ابتدائي از ميّت جايز است؟

ج: در تقليد ابتدائي، احتياط در تقليد از مجتهد زنده و اعلم نبايد ترك شود.

 س 23: آيا تقليد ابتدائي از مجتهد ميّت، متوقف بر تقليد از مجتهد زنده است؟

 ج: تقليد ابتدائي از مجتهد ميّت يا بقاء بر تقليد او بايد به تقليد از مجتهد زنده و اعلم باشد.