نماز جمعه

   احكام نماز

نماز جمعه‏ 

 س 606: نظر جنابعالي درباره شركت در نماز جمعه با توجه به اينكه در عصر غيبت حضرت حجت «عجل الله تعالي فرجه الشريف» به سر مي‏بريم، چيست؟ اگر افرادي اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آيا تكليف شركت در نماز جمعه از آنان ساقط مي‏شود؟

 ج: هر چند نماز جمعه در عصر حاضر واجب تخييري است و حضور در آن واجب نيست، ولي با توجه به فوائد و آثار شركت در آن، سزاوار نيست كه مؤمنين خود را از بركات حضور در اين نماز به مجرد تشكيك در عدالت امام جمعه و يا عذرهاي واهي ديگر، محروم سازند.

 س 607: معناي وجوب تخييري در مسأله نماز جمعه چيست؟

 ج: معناي آن اين است كه مكلّف در اداي فريضه واجب ظهر روز جمعه بين خواندن نماز جمعه يا نماز ظهر مخير است.

 س 608: نظر جنابعالي در مورد شركت نكردن در نماز جمعه بر اثر بي مبالاتي، چيست؟

 ج: ترك حضور و شركت نكردن در نماز عبادي سياسي جمعه به خاطر اهميت ندادن به آن، شرعا مذموم است.

 س 609: بعضي از مردم به دليل عذرهاي واهي و گاهي بر اثر اختلاف ديدگاهها، در نماز جمعه شركت نمي‏كنند، نظر جنابعالي در اين باره چيست؟

 ج: نماز جمعه هر چند واجب تخييري است، ولي خودداري از شركت در آن بصورت دائمي وجه شرعي ندارد.

 س 610: آيا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مكان ديگري نزديك محل اقامه نماز جمعه جايز است؟

 ج: اين كار في نفسه اشكال ندارد و موجب برائت ذمّه مكلّف از فريضه ظهر جمعه مي‏شود، زيرا در عصر حاضر، نماز جمعه واجب تخييري است، ولي با توجه به اينكه اقامه نماز جماعت ظهر در روز جمعه در مكاني نزديك محل اقامه نماز جمعه باعث تفرقه صفوف مؤمنين مي‏شود و چه بسا در نظر مردم بي‏احترامي و اهانت به امام جمعه و كاشف از بي اعتنائي به نماز جمعه است، بنابراين سزاوار است كه مؤمنين اقدام به انجام آن نكنند، و حتي در صورتي كه مستلزم مفاسد و حرام باشد، واجب است از اقامه آن اجتناب كنند.

 س 611: آيا خواندن نماز ظهر در فاصله زماني بين نماز جمعه و نماز عصر، جايز است؟ اگر نماز عصر را شخصي غير از امام جمعه بخواند، آيا اقتدا به او در نماز عصر جايز است؟

 ج: نماز جمعه مجزي از نماز ظهر است، ولي خواندن آن بعد از نماز جمعه از باب احتياط اشكال ندارد و اقتدا در نماز عصر روز جمعه به غير امام جمعه اشكال ندارد، ولي هرگاه بخواهد با مراعات احتياط در خواندن نماز ظهر پس از خواندن نماز جمعه نماز عصر را به جماعت بخواند، احتياط كامل اين است كه به كسي اقتدا نمايد كه نماز ظهر را احتياطا بعد از نماز جمعه خوانده است.

 س 612: اگر امام جمعه نماز ظهر را بعد از نماز جمعه نخواند، آيا مأموم مي‏تواند آن را احتياطا به جا آورد؟

 ج: براي او جايز است.

 س 613: آيا بر امام جمعه كسب اجازه از حاكم شرع واجب است؟ مراد از حاكم شرع چه كسي است؟ و آيا اين حكم در شهرهاي دور دست هم جاري است؟

 ج: اصل جواز امامت براي اقامه نماز جمعه متوقف بر اين اجازه نيست، ولي ترتب احكام نصب وي براي امامت جمعه متوقف بر اين است كه منصوب از طرف ولي امر مسلمين باشد و اين حكم شامل هر سرزمين و شهري كه ولي امر مسلمين در آن حاكم و مطاع است، مي‏شود.

 س 614: آيا جايز است امام جمعه منصوب در صورت نبودن مانع يا معارض نماز جمعه را در غير از مكاني كه براي آنجا نصب شده، اقامه نمايد؟

 ج: اين عمل في نفسه جايز است، ولي ا حكام انتصاب براي امامت جمعه بر آن مترتب نمي‏شود.

 س 615: آيا انتخاب امام جمعه موقت بايد به وسيله ولي فقيه باشد يا اينكه خود ائمه جمعه مي‏توانند افرادي را به عنوان امام جمعه موقت انتخاب نمايند؟

 ج: جايز است امام جمعه منصوب شخصي را به عنوان جانشين موقت براي خودش انتخاب كند، ولي بر امامت فرد نائب، احكام انتصاب از طرف ولي فقيه مترتب نمي‏شود.

 س 616: اگر مكلّف امام جمعه منصوب را عادل نداند و يادر عدالت او شك داشته باشد، آيا براي حفظ وحدت مسلمانان مي‏تواند به او اقتدا كند؟ آيا كسي كه در نماز جمعه شركت نمي‏كند، جايز است ديگران را تشويق به عدم حضور در آن نمايد؟

 ج: اقتدا به كسي كه او را عادل نمي‏داند و يا در عدالت وي شك دارد، صحيح نيست و نماز جماعت او هم صحيح نمي‏باشد، ولي حضور و شركت در نماز جماعت براي حفظ وحدت اشكال ندارد، و در هر صورت حق ندارد ديگران را ترغيب و تشويق به عدم حضور در نماز جمعه كند.

 س 617: شركت نكردن در نماز جمعه كه براي مكلّف دروغگوئيِ امام جمعه آن ثابت شده است، چه حكمي دارد؟

 ج: مجرد كشف خلاف چيزي كه امام جمعه گفته، دليل بر دروغگوئي او نيست، زيرا ممكن است گفته او از روي اشتباه يا خطا و يا توريه باشد، و سزاوار نيست انسان به مجرد توهّم خروج امام جمعه از عدالت، خود را از بركات نماز جمعه محروم نمايد.

 س 618: آيا تشخيص و احراز عدالت امام جمعه منصوب از طرف امام راحل يا ولي فقيه عادل، بر مأموم واجب است، يا اينكه انتصاب او به امامت جمعه براي اثبات عدالت وي كافي است؟

 ج: اگر نصب او به امامت جمعه موجب وثوق و اطمينان مأموم به عدالت وي شود، در صحت اقتدا به او كافي است.

 س 619: آيا تعيين امام جماعت براي مساجد از طرف علماي مورد اطمينان، يا تعيين ائمه جمعه از طرف وليّ امر مسلمين، نوعي شهادت بر عدالت آنان محسوب مي‏شود يا اينكه بايد در باره عدالت آنان تحقيق شود؟

 ج: اگر نصب امام جمعه يا جماعت موجب اطمينان به عدالت وي شود، اقتدا به او جايز است.

 س 620: در صورت شك در عدالت امام جمعه و يا خداي نكرده يقين به عدم آن، آيا اعاده نمازهائي كه پشت سر او خوانده‏ايم، واجب است؟

 ج: اگر شك در عدالت يا يقين به عدم عدالت بعد از فراغ از نماز باشد، نمازهاي خوانده شده صحيح است و اعاده آنها واجب نيست.

 س 621: شركت در نماز جمعه كه از طرف دانشجويان كشورهاي اسلامي در كشورهاي اروپائي و غير آنها برگزار مي‏شود و بيشتر شركت كنندگان در آن و همچنين امام جمعه از برادران اهل سنت هستند، چه حكمي دارد؟ و در اين صورت آيا خواندن نماز ظهر بعد از اقامه نماز جمعه واجب است؟

 ج: شركت در آن براي حفظ وحدت و اتحاد مسلمانان اشكال ندارد و خواندن نماز ظهر واجب نيست.

 س 622: در يكي از شهرهاي پاكستان مدت چهل سال است كه نماز جمعه برگزار مي‏شود. در حال حاضر شخصي بدون رعايت فاصله شرعي بين دو نماز جمعه، اقدام به برگزاري نماز جمعه ديگري نموده كه منجر به بروز اختلاف بين نمازگزاران شده است، اين عمل شرعا چه حكمي دارد؟

 ج: انجام هر گونه كاري كه منجر به بروز اختلاف بين مؤمنين و پراكندگي صفوف آنان شود، جايز نيست، چه رسد به مثل نماز جمعه كه از شعائر اسلامي و از مظاهر وحدت صفوف مسلمانان است.

 س 623: خطيب مسجد جامع جعفري در راولپندي اعلام نموده كه نماز جمعه به علت كارهاي ساختماني در آن برگزار نخواهد شد، و اكنون كه عمليات تعمير مسجد به پايان رسيده، با مشكلي مواجه شده‏ايم و آن اينكه در فاصله چهار كيلومتري ما نماز جمعه در مسجد ديگري اقامه مي‏شود. با توجه به مسافت مزبور آيا اقامه نماز جمعه در مسجد جامع جعفري صحيح است يا خير؟

 ج: اگر فاصله بين دو نماز جمعه يك فرسخ شرعي نباشد، نماز جمعه‏اي كه بعد از نماز جمعه اول برگزار مي‏شود، باطل است و در صورتي كه مقارن هم اقامه شوند هر دو باطل مي‏باشند.

 س 624: آيا خواندن نماز جمعه كه به صورت جماعت اقامه مي‏شود، به طور فرادي صحيح است؟ بدين معني كه شخصي نماز جمعه را به صورت فرادي در كنار كساني كه آن را به نحو جماعت برگزار مي‏كنند، بخواند.

 ج: از شرائط صحت نماز جمعه، اين است كه به صورت جماعت اقامه شود. نماز جمعه به نحو فرادي صحيح نيست.

 س 625: كسي كه نمازش شكسته است آيا مي‏تواند آن را به صورت جماعت پشت سر امام جمعه بخواند؟

 ج: نماز جمعه از مأموم مسافر صحيح و مجزي از نماز ظهر است.

 س 626: آيا ذكر نام مبارك حضرت زهرا سلام الله عليها به عنوان يكي از ائمه مسلمانان در خطبه دوم نماز جمعه واجب است؟ يا اينكه واجب است ذكر نام آن حضرت به قصد استحباب باشد؟

 ج: عنوان ائمه مسلمين شامل حضرت زهراي مرضيه عليها السلام نمي‏شود و ذكر نام مبارك آن حضرت در خطبه نماز جمعه واجب نيست، ولي تبرك جستن به ذكر نام شريف آن حضرت اشكال ندارد، بلكه امري پسنديده و موجب اجر و ثواب است.

 س 627: در حالي كه امام جمعه نماز جمعه رااقامه مي‏كند، آيا مأموم مي‏تواند براي خواندن نماز واجب ديگري به او اقتدا نمايد؟

 ج: صحت آن، محل اشكال است.

 س 628: آيا خواندن خطبه‏هاي نماز جمعه قبل از وقت ظهر شرعي صحيح است؟

 ج: خواندن آن قبل از زوال جائز است، ولي احتياط آن است كه قسمتي از آن در وقت ظهر باشد.

 س 629: اگر مأموم چيزي از خطبه‏هاي نماز جمعه را درك نكند، بلكه فقط هنگام نماز حاضر شود و به امام جمعه اقتدا نمايد. آيا نماز او صحيح و مجزي است؟

 ج: نماز او صحيح و مجزي است، حتي اگر امام را در ركوع ركعت آخر نماز جمعه درك كند.

 س 630: نماز جمعه در شهر ما يك ساعت و نيم بعد از اذان ظهر اقامه مي‏شود، آيا اين نماز مجزي از نماز ظهر است يا اينكه اعاده آن لازم است؟

 ج: وقت نماز جمعه از اول زوال خورشيد شروع مي‏شود و أحوط آن است كه از اوائل عرفي زوال در حدود يكي دو ساعت به تأخير نيفتد.

 س 631: كسي كه توانائي رفتن به نماز جمعه را ندارد، آيا مي‏تواند نمار ظهر و عصر را در اوائل وقت بخواند يا اينكه بايد صبر كند تا نماز جمعه تمام شود و بعد از آن نماز ظهر و عصر را بخواند؟

 ج: صبر كردن بر او واجب نيست و مي‏تواند نماز ظهر و عصر را در اول وقت بخواند.

 س 632: اگر امام جمعه منصوب، سالم و حاضر در محل برگزاري نماز جمعه باشد، آيا جايز است، كه امام جمعه موقت را مكلّف به اقامه نماز جمعه نمايد؟ آيا صحيح است به امام جمعه موقت اقتدا كند؟

 ج: اقامه نماز جمعه به امامت نايب امام جمعه منصوب و اقتداي امام منصوب به نائب خود اشكال ندارد.