کیفیت امر به معروف و نهی از منکر

    امر به معروف و نهي از منكر

كيفيت امر به معروف و نهي از منكر 

 س 1069: وظيفه فرزند در برابر پدر و مادر و يا زن در برابر شوهرش، اگر خمس يا زكات اموال را نپردازند، چيست؟ آيا براي آنان تصرف در مالي كه خمس يا زكات آن پرداخت نشده و مخلوط به حرام است با توجه به تأكيدات وارد در روايات مبني بر عدم استفاده از آن، به سبب آلوده كردن روح انسان جايز است؟

 ج: بر آنان واجب است كه هنگام مشاهده ترك معروف يا انجام حرام توسط پدر و مادر يا شوهر، به امر به معروف و نهي از منكر در صورت تحقق شرائط آن مبادرت كنند، ولي تصرّف در اموال آنان اشكال ندارد، مگر آنكه يقين به وجود خمس يا زكات در خصوص مالي كه مصرف مي‏كنند، داشته باشند، كه در اين صورت واجب است كه از وليّ امر خمس و زكات نسبت به آن مقدار اجازه بگيرند.

 س 1070: روش مناسبي كه بهتر است فرزند در برابر پدر و مادري كه بر اثر عدم اعتقاد كامل به تكاليف ديني، به آنها اهميت نمي‏دهند، اتخاذ نمايد، كدام است؟

 ج: واجب است كه با زبان نرم و مراعات احترام ايشان به عنوان پدر و مادر، آنان را امر به معروف و نهي از منكر كند.

 س 1071: برادر من مسائل شرعي و اخلاقي را رعايت نمي‏كند و تاكنون نصيحت در او تأثيري نداشته است، وظيفه من هنگام مشاهده رفتارهاي او چيست؟

 ج: واجب است از اعمال خلاف شرع وي اظهار تنفر كنيد و او را به هر روش برادرانه‏اي كه مفيد و مؤثر مي‏دانيد، موعظه كنيد، ولي قطع رحم، جائز نيست.

 س 1072: رابطه با اشخاصي كه در گذشته مرتكب اعمال حرامي مانند شرب خمر شده‏اند، چگونه بايد باشد؟

 ج: معيار وضعيت فعلي اشخاص است، اگر از آنچه انجام داده‏اند، توبه كرده باشند، معاشرت با آنان مانند معاشرت با ساير مؤمنين است. ولي كسي كه در حال حاضر هم مرتكب حرام مي‏شود، بايد او را از طريق نهي از منكر از آن كار منع كرد، و اگر از انجام فعل حرام اجتناب نمي‏كند مگر با دوري جستن از او، قطع رابطه و ترك معاشرت با وي از باب نهي از منكر واجب مي‏شود.

 س 1073: با توجه به هجوم مستمر فرهنگ غربي كه در تضاد بااخلاق اسلامي است، و رواج بعضي از عادتهاي غيراسلامي، مثل به گردن آويختن صليب طلائي توسط بعضي از مردان، و يا استفاده بعضي از زنان از مانتو با رنگ‏هاي زننده، و يا استفاده بعضي از مردان و زنان، از زيورآلات و عينك‏هاي تيره و ساعت هائي كه جلب نظر مي‏كند و استفاده از آنها نزد عرف مردم قبيح است، و عده‏اي از آنها حتي بعد از امر به معروف و نهي از منكر هم اصرار بر كار خود دارند، اميدواريم حضرتعالي روشي را كه بايد در برابر اين افراد در پيش گرفت، بيان فرمائيد.

 ج: پوشيدن طلا يا آويختن آن به گردن بر مردان مطلقا حرام است، و پوشيدن لباسهائي كه از نظر دوخت يا رنگ يا غير آن تقليد و ترويج فرهنگ مهاجمِ غير مسلمانان در نظر عرف محسوب مي‏شود، جايز نيست. همچنين استفاده از زيور آلاتي كه استعمال آن تقليد از فرهنگ تهاجمي دشمنان اسلام و مسلمين محسوب شود، جايز نيست، و بر ديگران واجب است كه در برابر اينگونه مظاهر فرهنگي تقليدي از بيگانگان مبادرت به نهي از منكر زباني كنند.

 س 1074: گاهي مشاهده مي‏كنيم كه دانشجوي دانشگاهي و يا كارمندي مرتكب فعل حرام مي‏شود، حتي بعد از تذكرات و راهنمائي‏هاي مكرر هم از كار خود دست برنمي‏دارد، بلكه بر انجام كارهاي زشت كه باعث ايجاد جو فاسد در دانشگاه است، اصرار مي‏ورزد، نظر شريف جنابعالي درباره اِعمال بعضي از مجازاتهاي اداري مؤثر مثل ثبت در پرونده آنها چيست؟

 ج: با مراعات نظام داخلي دانشگاه اشكال ندارد، و بر جوانان عزيز لازم است كه مسأله امر به معروف و نهي از منكر را جدي گرفته و شرائط و احكام شرعي آن را به دقت بياموزند و اين اصل را عام و فراگير نموده و روش‏هاي اخلاقي و مؤثر را براي تشويق فعل معروف و جلوگيري از ارتكاب محرمات به كار بگيرند، و از استفاده از آن براي اغراض شخصي بايد خودداري نمايند و بدانند كه اين راه بهترين و مؤثرترين روش براي ترويج كار خير و جلوگيري از شرّ است. خداوند شما را به آنچه رضاي او در آن است، موفق بدارد.

 س 1075: آيا جواب ندادن به سلام كسي كه فعل حرام انجام مي‏دهد، براي تنبيه او جايز است؟

 ج: جوابِ سلامِ مسلمان شرعا واجب است، ولي اگر بر خودداري از جواب سلام به قصد نهي از منكر، عرفا نهي و منع از منكر صدق كند، جايز است.

 س 1076: اگر براي مسئولين به طور قطعي ثابت شود كه بعضي از كارمندان ادارات در خواندن نماز كوتاهي كرده و يا اصلا نماز نمي‏خوانند و نصيحت و راهنمائي هم تأثيري نداشته باشد، در برابر اينگونه افراد چه وظيفه‏اي دارند؟

 ج: در عين حال واجب است كه از تأثير مداومت بر امر به معروف و نهي از منكر با رعايت شرائط آن غفلت نكنند، در صورت نااميدي از تأثير امر به معروف نسبت به آنان، اگر بر حسب مقررات قانوني محروم ساختن اينگونه افراد از مزاياي شغلي مجاز باشد، بايد در مورد آنان اجرا شود و به آنان تذكر هم داده شود كه اين محروميت بر اثر سستي و كوتاهي‏شان در انجام اين فريضه الهي اتخاذ شده است.