بخش 8

راهنمایی بِیْتوته در منا مقدار بیتوته ترک بیتوته رمی جَمَرات وقت رمی رمی شبانه کیفیّت رمی ترتیب رمی نیابت در رمی قضای رمی جمرات شکیّات رمی سیر اعمال حج تمتّع

درس 8

 ركعت دوّم‏

 پس از سجده دوّم، بار ديگر بر مي‏خيزيم و حمد و سوره را مانند ركعت اوّلِ نماز مي‏خوانيم.

قنوت

در ركعت دوّم نمازهاي روزانه، پس از تمام شدن حمد و سوره و پيش از ركوع، مستحب است دست ها را روبروي صورت بگيريم و دعايي بخوانيم كه اين كار را «قنوت» مي‏گويند. در قنوت مي‏توانيم اين دعا را بخوانيم: «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» پس از قنوت، ركوع و سجده‏ها را مانند ركعت اوّل بجا مي‏آوريم.

 تَشّهُد

 در ركعت دوّمِ هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوّم بايد در حالي كه رو به قبله نشسته‏ايم «تشهد» بخوانيم؛ يعني بگوييم: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِله اِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ‏ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ‏ أَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلي‏ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ» تا اين جا، ركعت دوّم نماز تمام مي‏شود و اگر نمازي كه مي‏خوانيم دو ركعتي باشد؛ (مانند نماز صبح)، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي‏كنيم؛ يعني مي‏گوييم: «اَلسّلامُ عَلَيْكَ اَيُّها النَّبييُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ‏ اَلسّلامُ عَلَيينا وَ عَلي‏ عِبادِاللَّهِ الصَّالِحينَ‏ اَلسّلامُ عَلَيكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ».

 تا اينجا چگونه خواندن نماز صبح را آموختيم و اگر نمازي كه مي‏خوانيم سه ركعتي يا چهار ركعتي باشد، بايد در ركعت دوم، بعد از خواندن تشهد و بدون گفتن سلام بايستيم و ركعت سوّم نماز را بخوانيم.

 ركعت سوّم‏

 ركعت سوّم نماز هم مانند ركعت دوّم است، با اين تفاوت كه در ركعت دوّم بايد حمد و سوره بخوانيم، ولي ركعت سوّم، سوره و قنوت ندارد و مي‏توانيم فقط «حمد» را بخوانيم، يا به جاي آن تَسبيحات بخوانيم؛ يعني سه مرتبه اين جمله را بگوييم: «سُبْحانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُللَّهِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ اَكْبَرُ» پس، اگر نماز مغرب را مي‏خوانيم، باييد بعد از سجده دوّم، در حالي كه نشسته‏ايم تشهد بخوانيم و با گفتن سلام، نماز را به پايان ببريم.

ركعت چهارم‏

اگر نمازي كه مي‏خوانيم، چهار ركعتي است؛ يعني نماز ظهر يا عصر و يا عشا است، پس از سجده‏هاي ركعت سوّم، بدون آن كه تشهد و سلام را بخوانيم، برمي خيزيم و ركعت چهارم را مانند ركعت سوّم انجام مي‏دهيم و پس از سجده‏هاي‏ ركعت چهارم، مي‏نشينيم و تشهد و سلام را مي‏خوانيم و نماز را تمام مي‏كنيم. پسرها بايد حمد و سوره ركعت اوّل و دوّم نمازهاي صبح، مغرب و عشا را با صداي بلند بخوانند و دخترها آن را آهسته قرائت كنند، اما اگر در جايي كه دخترها نماز مي‏خوانند مرد نامحرمي نباشد، آنها هم مي‏توانند حمد و سوره را بلند بخوانند. در ركعت سوم و چهارم نماز ظهر و عصر، همه بايد حمد و سوره را آهسته بخوانند. تسبيحاتِ نماز را همه نمازگزاران و در تمام نمازها بايد آهسته بخوانند.

بعضي از مستحبات نماز

 1- پس از تمام شدن قرائت و قبل از ركوع، مستحب است «اَللَّهُ اكبر» بگوييم.

 2- وقتي از ركوع برخاستيم، مستحب است «اَللَّه اَكْبَر» بگوييم، و بهتر است قبل از «اَللَّه اَكْبَر» اين جمله را نيز بگوييم: «سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ»

 3- قبل از سجده‏ها و بعد از آنها، مستحب است «اَللَّه اَكْبَر» بگوييم.

 4- بين دو سجده مستحب است بگوييم: «اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبّي وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ»

 5 - در پايان هر ركعت و هنگام برخاستن براي ركعت بعد، مستحب است بگوييم: «بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ اَقُومُ وَ اَقْعُد»(1)

 تعقيب نماز

بهتر است انسان بعد از نماز، مدّتي بنشيند و مشغول ذكر و خواندن دعا و قرآن شود. اين كار را «تعقيب نماز» مي‏گويند. لازم نيست دعاها را به عربي بخواند. از بهترين تعقيب ها براي همه نمازها، اين كلمات است: «اَللَّه اَكْبَر» 34 مرتبه، «اَلْحَمْدُللَّهِ» 33 مرتبه و «سُبْحانَ اللَّهِ» 33 مرتبه. اين كلمات را پيامبر اسلامصلي الله عليه وآله به دخترش حضرت زهراعليها السلام آموختند كه به آن «تسبيحات حضرت زهراعليها السلام» مي‏گويند: و مستحب است بعد از نماز، سجده شكر بجا آوريم؛ يعني براي شكر نعمت هاي پروردگار، به سجده رفته، صد مرتبه يا سه مرتبه يا يك مرتبه بگوييم: «شُكراً للَّهِ‏ِ»

 پرسش و پاسخ :

 1- ركعت دوّم نماز با ركعت اوّل چه تفاوت هايي دارد؟

 2- در چه صورتي در ركعت دوّم نماز، پس از تشهد، بايد سلام بدهيم؟

 3- تفاوت ركعت دوّم و سوّم نماز چيست؟

 4- پسرها حمد و سوره كدام يك از نمازها را بايد بلند بخوانند؟

 5- در كدام قسمت نماز گفتن «اللَّه اكبر» واجب و در كجا مستحب است؟

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 (1) بهتر است ترجمه جملات عربي نوشته شود.

 


| شناسه مطلب: 75423