بخش 1

مقدّمه

 

 

شعر، اين كلام موزون و اثرگذار، وديعه الهي و موهبت ارزشمند پروردگار به انسان، يكي از شيوه هاي بيان و پيام رساني است و برخورداري آن از جاذبه و شورانگيزي و حركت آفريني، موجب مي شود كه «فرهنگ ساز» گردد.

اگر شاعران، فرمانرواي قلمرو دلهايند، به دليل سحرانگيزي و نفوذ شعر در اعماق جان مخاطبان است. از همين رهگذر، عنايت و حمايت اسلام و رهبران ديني از «شعر مكتبي و آييني» جايگاه والاي شاعران متعهد و شعر جهت دار و هدفمند را مي رساند. هم «جايگاه مكتبي شعر» حايز اهميت است، هم «جايگاه شعر مكتبي».

برخورداران از قريحه شعري و ذوق ادبي، به شكرانه اين موهبت خداداد، همواره اداي دين نسبت به دين و

صفحه 14

مكتب و حق و عدل و شعاير مذهبي و پيشوايان الهي و آيين ها و سنت هاي وحْياني و ولايي داشته اند. همين رويكرد، سبب باروري و غناي ادبيات ديني و بالندگي مفاهيم قرآني در ذهن و زندگي و روح و جان مخاطبان شعر گشته است.

انبوهي عظيم از سروده هاي شاعران فارسي، بر محور خدا و دين و كعبه وقبله و مدايح نبوي و فضايل اهل بيت و مفاهيم اخلاقي و ارزش هاي اسلامي شكل گرفته و پديد آمده است. البته از اين انبوه اشعار، برخي در قلّه زيبايي و چكاد استواري و صلابت و درخشندگي قرار دارد، برخي هم در رتبه و پايه پايين تري جاي مي گيرد و بسته به قوّت شاعر و طبع روان او و غناي محتوا و دانش و حكمت و آگاهي سراينده، فراز و نشيب و اوج و حضيض مي يابد.

خاندان پاك و مطهّر رسول خدا(صلي الله عليه وآله) و خصوصاً حماسه سازان كربلا، و حافظان خون هاي به ناحق ريخته شده اين قيام بزرگ، همواره مورد توجه شاعران قرار داشته و براي آنان انگيزه ساز بوده است تا از اين طريق عشق و شيدايي خود را نسبت به اهل بيت عصمت و طهارت ابراز نمايند.

صفحه 15

«عِطر باران» مجموعه اشعاري است كه در رابطه با شيرزن كربلا، حماسه آفرين سترگ دشت خون و بلا يعني حضرت زينب كبري(عليها السلام) و نيز دختر مظلومه حسين بن علي(عليه السلام) حضرت رقيه(عليها السلام) سروده شده و توسّط برادر ارجمند و خوش ذوق آقاي ناصر صبا كه خود نيز بهره مند از نعمت شاعري هستند انتخاب گرديده است.

اميد است اين مجموعه براي همگان خصوصاً مداحان اهلبيت(عليهم السلام) مفيد و سودمند واقع گردد.

ناشر

صفحه 16

 

 

 

صفحه 17

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اوّل:

 

 

شير زن كربلا

صفحه 18

 

 

 

صفحه 19

 

حضرت زينب سلام الله عليها

 

 

 

 

زينب(عليها السلام)

كيست زينب مطلع ديوان عشق *** سنبل آزاده بستان عشق

كيست زينب اُمّ أب را جانشين *** تربيت گرديده در دامان عشق

كيست زينب دختر شير خدا *** شير غم نوشيده از پستان عشق

كيست زينب اسوه شرم و حيا *** قهرمان صبر درميدان عشق

كيست زينب در كمان دين حق *** تير چشم منكر قرآن عشق

كيست زينب آن كه در نطق و بيان *** هست استاد دبيرستان عشق

صفحه 20

كيست زينب عقل را اوج كمال *** عقل اورا در خط فرمان عشق

كيست زينب در شهامت بي نظير *** آن كه اورا داده حق عنوان عشق

كيست زينب آن كه با مهر حسين *** كرده برپا درجهان طوفان عشق

كيست زينب خون حق را خون بها *** جان به كف در خدمت جانان عشق

كيست زينب كلُّ ارض كربلا *** مست از پيمانه پيمان عشق

كيست زينب زينت دامان اب *** جسم عشاق جهان را جان عشق

ژوليده نيشابوري

كيست زينب؟

كيست زينب آنكه عالم واله وحيران اوست *** نورعصمت جلوه گرازچهره تابان اوست

گوهر پاكي كه از پستان مادر خورده شير *** جان به قربانش كه جان عالمي قربان اوست

آستان حضرت زينب حريم كبرياست *** بندگان را دست حاجت جمله بردامان اوست

صفحه 21

سيل نطق آتشينش كند كاخ كفررا *** كاخ ايمان متّكي بر پايه ايمان اوست

ميوه بُستان زهرا، پاره قلب نبي *** آنكه عالم خوشه چين خرمن احسان اوست

جلوه حق كرد روشن كوفه تاريك را *** گرمي بازارشام از خطبه سوزان اوست

همت مردانه او نگسَلَد زنجيرعهد *** خوشتر از پيوند هستي، رشته پيمان اوست

اي «رسا» برماتم او تاقيامت رسته خيز *** آسمان راگريه ها بر ديده گريان اوست

رسا

ماه سرگردان شام

كيست زينب؟ واله وشيداي حق *** هم چومادر، عصمت كبراي حق

كيست زينب؟ بنت زهراي بتول *** دخت حيدر، پاره قلب رسول

دربيان وعلم وحكمت بي نظير *** مثل اوديگر نبيند چرخ پير

زينب است اين، دختر شيرخداست *** قهرمان داستان كربلاست

صفحه 22

زينب است اين، يارديرين حسين *** زينب است اين، جان شيرين حسين

زينب است اين چون علي شيرين كلام *** زينب است اين ماه سرگردان شام

شد اسيرو پيك آزادي هم اوست *** شد غمين و غمزُداي عالم اوست

گرچه درظاهرپريشان گشته است *** چرخ درفرمان اين سرگشته است

ازغمش درآسمانها گفتگوست *** خاكيان را نام زينب آبروست

داد خواه خون مظلومان شده *** ازبيانش ظلم بي بنيان شده

تا«حسانا»عالم هستي بپاست *** نطق زينب منعكس درگوشهاست

حسان

 

انقلاب زينب

 

تادراين عالم نشان از انقلاب زينب است *** زيب جانها خطبه شرعي خطاب زينب است

جاوداني شد چوقرآن خطبه زينب به شام *** ملك امكان ملتهب از التهاب زينب است

صفحه 23

شيرزن، مردآفرين، والا سخن، دشمن شكن *** عدل وتقوي، داد و دين، زيب حجاب زينب است

انقلاب كربلا رنگين شد ازخون حسين *** ليك اثباتش زرنگ انقلاب زينب است

گشت ويران كاخ كفر از خطبه غرّاي او *** فتح اين سنگر، زحسن انتخاب زينب است

ازقيام او به بزم عام دراثبات حق *** زاده مرجانه عاجز درجواب زينب است

بعد عاشورا پس از قتل حسين بن علي *** نقش رسوائي دشمن درحساب زينب است

كربلا گلزار قرآنست «مرداني»، وليك *** جلوه گلها زاشك چون گلاب زينب است.

محمد علي مرداني

در مدح حضرت زينب(عليها السلام)

آسمان معرفت، مهر درخشان زينب است *** معدن علم و ادب، درياي عرفان زينب است

شمع ايوان هدايت، مهر پرفيض وجود *** آسمان مكرمت، ماه فروزان زينب است

اختر برج ولايت، ميوه باغ علي *** غنچه گلزار احمد ماه رخشان زينب است

صفحه 24

جان به كف، با عشق و ايمان واميد وقلب پاك *** آنكه راه عشق رابرده به پايان زينب است

آنكه همراه يتيمانِ برادر تابه شام *** ره نوردي كرد باحالِ پريشان زينب است

آنكه بنهاده قدم برجاي پاي مرتضي *** وارث جمع صفات از شاه مردان زينب است

آنكه يك لحظه نشد غافل زمولايش حسين *** آنكه دوشا دوش او جنگيد از جان زينب است

گرحسين بن علي جنگيد بانيش سنان *** آنكه جنگيد اززبان باخيل عدوان زينب است

آنكه فُسّاق زمان راتاابد رسوانمود *** بابيان آتشين وتيغ برهان زينب است

آنكه باعزمي متين و صبرراسخ تر ز كوه *** كرد محكم پايه و بنياد ايمان زينب است

پرچم سرخ حسيني را به صبري بي نظير *** آنكه بردوشش كشيد وبرد پايان زينب است

چون دلش پر باشد از مهر علي و اهل بيت *** در قيامت شافع و حامي «منّان» زينب است

محمد منّاني

صفحه 25

 

تقديم به حضرت زينب(عليها السلام)

 

اين ندا را بشنو از عرش برين *** آفرين برزينب مردآفرين

آنكه از پستان زهرا خورده شير *** مرتضي را، هست بر خاتم نگين

سينه اش آكنده ازحبّ خداست *** سيره اش آيات ختم المرسلين

باغم ودردو الم خوكرده است *** اززمان كودكي آن نازنين

گرمصيباتش شود قسمت به خلق *** محو گردد شادي ازروي زمين

شاهد ديوارو درب خانه بود *** سينه زهرا و ميخ آهنين

وه كه تقدير وقضاي كردگار *** ماجراها دارد اندرآستين

لشكري آراسته خون خدا *** ازمناي عشق تاعرش برين

نقطه پرگار لشكر زينب است *** دختر شيرخدا يعسوب دين

خطبه جانسوز او در كوفه بود *** برسردشمن چوپُتكي آهنين

صفحه 26

درره شام بلا باكودكان *** بود غمخوار و نگهبان وقرين

گه پرستاربرادرزاده بود *** عابد سجّاد زين العابدين

داستان كودك وشام خراب *** رأس بابا و وداع آخرين

عاقبت با خطبه زين العباد *** با رشادت هاي آن بانوي دين

لرزه افتادي براندام يزيد *** گشت نفرين از يساروازيمين

در كنار كاخ استبداديش *** مجلس ماتم سراي شاه دين

گشته برپا با حضور اهل بيت *** دست تقديرالهي راببين

ماجراي بازگشت اهل بيت *** زينب وكرب و بلا و اربعين

جابروآب فرات وغسل او *** زائران اولين و آخرين

سينه شد پرسوز، چشمان پر ز اشك *** گفت بگذار اين قلم رابرزمين

سلطاني شيرازي

 

صفحه 27

 

خورشيد خاور

 

در سپهر معرفت خورشيد خاور زينب است *** درشرف باحضرت زهرا برابرزينب است

ازبهاي گوهران پرسيدم ازصراف عقل *** گفت دربازاردين ارزنده گوهر زينب است

مادرگيتي نزايد همچو زينب دختري *** يك مدال افتخار ازبهرمادر زينب است

آنكه اسمش جبرئيل آورد از ربّ جليل *** كرده نامش انتخاب الله اكبر زينب است

مصطفي را افتخار و مرتضي را نور چشم *** مجتبي را مونس و غمديده خواهر زينب است

آنكه اسرار شهادت را به عالم عرضه داد *** طالب خون حسين از قوم كافر زينب است

گرنبود او، از حديث كربلا نامي نبود *** آنكه كرد اين داستان راپخش عالم زينب است

آنكه بايك آتشين نطقي به تالاريزيد *** كرد ايجاد تحوّل مثل حيدر زينب است

گرنشد ممكن عليّ مرتضي را فتح شام *** آنكه شهر شام راكرده مسخّر زينب است

صفحه 28

اي كريمي در شدايد دامن زينب بگير *** آنكه سائل را نراند خالي از در زينب است

كريمي

نور ديده زهرا

كيست زينب آنكه نورديده زهراستي *** زينت عرش خدا محبوبه يكتاستي

دختر شيرخداوخواهر خون خدا *** عصمت صغراي عالم زينب كبراستي

بود همدوش برادر درقيام كربلا *** يكّه پرچمدار نهضت، عصر عاشوراستي

واژگون شد ازبيانش پرچم كفروستم *** پرچم دين خدا بادست او برپاستي

سوخت كاخ دشمنان راآتشين گفتار او *** رونق بازار دين زان خطبه غرّاستي

درخرابه خيمه مظلوميش چون شد بلند *** كاخ دين آبادو ويران خانه اعداستي

كُنج ويران يادگاري ازبرادر اونهاد *** تاقيامت زان عمل «آهي» غمين زهراستي

علي آهي

 

صفحه 29

 

خطبه زينب(عليها السلام)

 

خطبه زينب اگر در سفر شام نبود *** ازفداكاري شاه شهدا نام نبود

نه همين نام نبود ازشه خونين كفنان *** اثر از مكتب ارزنده اسلام نبود

ازمدينه زن و فرزند به همراه بردن *** نكته اي بود كه اندر خور افهام نبود

كاش مي بود يكي تاكه بگويد به يزيد *** جاي بانوي حرم در ملأ عام نبود

چوب چون برلب ودندان شه دين مي زد *** خواهر غمزده اش را دمي آرام نبود

جست ازجاو بمانند پدرراند سخن *** كه نظيرش به سخن درهمه ايّام نبود

اثراز دختر ويرانه نشيني باقيست *** گرچه آنروز چو وي دختر گمنام نبود

ليك نبود زمعاويه وپورش اثري *** با وجودي كه به جز در كفشان شام نبود

اين دليليست كه حق باقي و باطل فاني است *** فكر دنياطلبان جزغلط وخام نبود

صفحه 30

«خوشدل» آن كس كه حسيني شد ازروز نخست *** هيچ گه فكر پرستيدن اصنام نبود

خوشدل

خط سير خيمه گاه

خاطرم آسوده ايدل ازولاي زينب است *** روشنائي بخش چشمم خاك پاي زينب است

برحريمش ره ندارند مردم ناآشنا *** هركه شد بيگانه ازخود، آشناي زينب است

پيك حق گفتا رسول الله را فرموده حق *** زينبش خوان، زَينِ اَب بودن، سزاي زينب است

خلق را دل ز ابتلاي هول محشر خون شود *** جز دلي كو پاي بند و مبتلاي زينب است

من كيم در راه عشقش از سر و جان بگذرم *** جان صدها عاشق ومفتون فداي زينب است

در هوايش مرغ دل، دردل نمي گيرد قرار *** آشيان طايرجان درفضاي زينب است

اي كه عمري از گرفتاري و غم درمانده اي *** حل مشكل در يدِ مشكل گُشاي زينب است

عزت سارا وهاجر، مريم قدسي نفس *** از جلال و عزت و مجد و وفاي زينب است

صفحه 31

پرتو خورشيد و نور مه، فروغ اختران *** ذرّه اي از نور روي حق نماي زينب است

مردم آن ديده را نازم كه منزلگاه اوست *** اي خوش آن خلوت سراي دل، كه جاي زينب است

در دلم بنهفته از روز ازل مهر حسين *** در سرم از كودكي عشق و هواي زينب است

با حسينش عهد خود نشكست تا پايان عمر *** اين ره دلدادگي، شرط وفاي زينب است

با خيال كعبه، احرام اسارت بسته بود *** تل دشت كربلا كوه مناي زينب است

بس كه از خيمه پياده جانب ميدان شتافت *** در مغاكش نقش بسته، ردّ پاي زينب است

خط سير خيمه گاه و قتلگاه كربلا *** از براي سعي مروه هم صفاي زينب است

برسرنعش برادر حال او چون شد مپرس *** ياچه آمد بر سرش، آگه خداي زينب است

خاك مقتل رابه سرپاشيد بادرد درون *** گفت خاك كربلاي تو دواي زينب است

هركه ازگودال مقتل ناله اي بشنيد گفت *** كاين صداي واحسين و وا اخاي زينب است

شهر شام و كوفه از پا تا به سر حيرت زده *** از صداي روحبخش و دلرباي زينب است

صفحه 32

قطب عالم حجة ابن العسكري با سوز دل *** اشك ريزان در عزاي جانگزاي زينب است

هركه «صالح» باولاي آل طاها زيست كرد *** درصف محشر يقين تحت لواي زينب است

احمد صالح تبريزي

شافع روز قيامت

مظهر صبروشكيب واستقامت زينب است *** آن كه درپيش ستم افراشت قامت زينب است

آن كه نامش يادگار حضرت زهرا بُوَد *** آن كه مهرش كرده در دل ها اقامت زينب است

آنكه دشمن رازپاافكند باتيغ زبان *** آن كه مي گيرد زخصم دون غرامت زينب است

آن كه درراه خدا بعد ازقيام كربلا *** بس شنيد ازمردم شامي ملامت زينب است

آن كه دربزم يزيد سفله وبازارشام *** كرد بانطقش بپا شور قيامت زينب است

كردكاخ ظالمين رابرسر ظالم خراب *** آن كه دارد در اسيري اين شهامت زينب است

يك زن تنها و يك دنيا مصيبت باردوش *** راستي كوه بلند استقامت زينب است

صفحه 33

دست ما و دامنش «خسرو» كه در پيش خدا *** شافع ما عاصيان روز قيامت زينب است

سيّد محمد خسرونژاد

بهترين زن

بعد زهرا بهترين زن بين زنها زينب است *** لاف نَبود گر بگويم عين زهرا زينب است

گر بپرسي كيست استاد دبيرستان عشق *** خيل شاگردان همه گويند تنها زينب است

گر بسنجي درترازوي عمل معيار صبر *** صبرگويد قهرمان صبردنيا زينب است

گر مقام او بود از جمع معصومين جدا *** آن كه ازهرمعصيت باشد مبرّا زينب است

در رياضي گر حساب جمع از مِنها جداست *** آن كه از جمع شفاعت نيست مِنها زينب است

آن كه باتيغ زبان، كار دوصد شمشير كرد *** كوه صبر واستقامت روح تقوا زينب است

آن كه با ايراد نطقي كرد مانند علي *** زاده مرجانه را محكوم و رسوا زينب است

آن كه بهر ما جهاد في سبيل الله را *** با اسارت مي كند تفسير و معنا زينب است

صفحه 34

باشهامت چون اسارت گشت توأم، عقل گفت *** آن كه در دنيا نظيرش نيست پيدا زينب است

شد رقم پرونده اسلام با خون حسين *** آن كه با خون سر خود كرد امضاء زينب است

شاعر ژوليده مي گويد به آواز جلي *** بين زنها بهترين زن بعد زهرا زينب است

ژوليده نيشابوري

 

زَهره زهرا

شام، روشن ازجمال زينب كبراستي *** سر به زير افكن كه ناموس خدا اينجاستي

كن تماشا آسمان تابناك شام را *** كآفتاب بُرج عصمت ازافق پيداستي

در شجاعت چون حسين و در شكيبائي حسن *** در بلاغت چون عليّ عالي اعلاستي

كرد روشن باجمالش آسمان شام را *** كز فروغ چهره گوئي زَهره زهراستي

دكتر قاسم رسا

 

همّت زينب

زينب آن بانوي عظمائي كه دست قدرتش *** كهكشان چرخ را بر پا طناب انداخته

صفحه 35

شمّه كاخ جلال ورفعتش ازفرط نور *** مهر عالمتاب را ازآب وتاب انداخته

اين همان بانوست كز نطق وبيان همچون علي *** انقلاب ازكوفه تاشام خراب انداخته

همّتش چون بازوي خيبرگشاي حيدري *** بارگاه كفررا درانقلاب انداخته

كشتي دين، كربلا شد غرق از طوفان كفر *** همّت زينب ز نو آنرا بر آب انداخته

حلم او صبر و توانائي ز دست صبر برد *** علم او از دست هر دانا كتاب انداخته

تا قيامت وصف او موزون اگر گوئي كم است *** زانكه حق اورا چو خود در احتجاب انداخته

موزون اصفهاني

ويرانگر كاخ استبداد

آنكه از وصفش زبان گرديده الكن زينب است *** آنكه نطقم در مديحش گشته كودن زينب است

آنكه بعد از نهضت سرخ حسين بن علي *** پيكردين خدارا بود جوشن زينب است

آنكه باايراد نطق آتشين خويشتن *** مشعل دين خدا را كرده روشن زينب است

صفحه 36

آنكه با تيغ زبان، كار دوصد شمشيركرد *** تاكه گردد از خطر، اسلام، ايمن زينب است

آنچنان جنگيد با دشمن كه ازآن ابتكار *** دشمنش از پرده دل گفت احسن زينب است

آنكه بافكر بلند خويش كرد ازبُن خراب *** كاخ استبداد رابرفرق دشمن زينب است

لاف نَبود گر بگويم بعد زهراي بتول *** در جهان آفرينش بهترين زن زينب است

ژوليده نيشابوري

زينت دوش بابا

استقامت در لغت صبر است و معنا زينب است *** صبرباشد قطره اي ناچيزو دريا زينب است

درجهان آفرينش بهترين زن فاطمه است *** بين زنها بهترين زن بعد زهرا زينب است

زينت دوش نبي باشد حسين بن علي *** آنكه باشد زينت دامان بابا زينب است

آنكه نطق آتشينش كوفه را زيرو زبر *** كرد و شد آينده ساز خلق دنيا زينب است

آنكه درتاريخ نامش مي درخشد تاابد *** فارغ التحصيل دانشگاه مولا زينب است

صفحه 37

آنكه سرخط جهاد في سبيل الله را *** با اسارت رفتن خود كرد امضا زينب است

ژوليده نيشابوري

پاره قلب بتول

كيست اين بانو كه خلقي واله وشيداي اوست *** گرمي بازار عشق ازگرمي سوداي اوست

كيست اين بانو كه دين را اومسخّركرده است *** كشور قرآن مصون ازهمّت والاي اوست

فاش گويم زينب است اين پاره قلب بتول *** زينب است اين كآسمانها فرش زير پاي اوست

مريم و سارا وهاجر بر در دارالسرور *** روز محشر هرسه تن محتاج يك ايماي اوست

زينبي را در فصاحت آنكه هنگام سخن *** عالمي سوزان همه ازنطق آتش زاي اوست

كربلا دارد نوا هرلحظه از بهر حسين *** چون نكو بيني نواي ياحسين ازناي اوست

كوفه را ويرانه گربيني و درهم ريخته *** اين ز تأثير فغان و ناله و غوغاي اوست

شكوهي

 

صفحه 38

 

قافله سالار

 

سرخيل بانوان فداكار، زينب است *** مردآفرين عرصه پيكار، زينب است

در انقلاب سرخ حسين به كربلا *** شورآفرين و يار و مددكار، زينب است

از كربلا به كوفه واز كوفه تا به شام *** بعد از حسين، قافله سالار، زينب است

در كربلا و كوفه و شام بلا ز مهر *** بر كودكان خسته، پرستار، زينب است

كنج خرابه غمزدگان يتيم را *** يار وانيس و مونس و غمخوار، زينب است

عزم زينب

كيست زينب، جان محزون حسين *** خواهر هم عهد و هم خون حسين

خلقتي از اصل عشق واصل نور *** طينتي ممزوج ازعقل وشعور

پرتوش آيينه و آب و بلور *** شبنمش درياي عشق و شطّ نور

باغ دين آباد زآب چشم او *** كاخ كفر آوار سيل خشم او

باغ دين سرسبز نام زينب است *** تاكه عرفان مست جام زينب است

گرنبودي عزم زينب، دين نبود *** يا اگر بود احمدي آيين نبود

 

صفحه 39

 

كيست زينب؟

 

كيست زينب، آنكه در كربوبلا *** شد خجل از صبر او كربوبلا

رنج پيش او سپر انداخته *** درد و محنت رنگ پيشش باخته

آفرين بر صبر طاقت سوز او *** وان تجلّيهاي جان افروز او

با اسيران صبحدم تا شام رفت *** گاه در كوفه گهي در شام رفت

رايت خون شهيدان

اي كه درد از تو و صبر از تو بهايافته است *** گل شرم ازرخ توزيب حيا يافته است

عقل درمكتب عرفان تو آموخته عشق *** عشق درمدرس فضل تو وفا يافته است

رايت خون شهيدان ز تو افراشته شد *** دين ز ايثار تو اين مجد و علا يافته است

اولين نغمه ز ناي تو برآمد درشام *** نينوا از دم گرم تو نوايافته است

درد مندي كه به ذيل تو توسل جويد *** دردش ازلطف خداي تو دوايافته است

دردمنديم ز مجموع كريمان، «ايران» *** پي درمان دل خويش تو را يافته است

 

صفحه 40

 

زينب وايثار او

 

كعبه بي نام ونشان مي ماند اگر زينب نبود *** بي امان دارالامان مي ماند اگر زينب نبود

گرچه دادند انبيا هريك نشان ازكربلا *** كربلا هم بي نشان مي ماند اگر زينب نبود

مكتب سرخ تشيع كز غدير آغاز شد *** تا ابد بي پاسبان مي ماند اگر زينب نبود

مكتب قرآن كه از خون شهيدان جان گرفت *** بي تحرّك همچنان مي ماند اگر زينب نبود

مجري احكام قرآن او بُوَد باصبر خويش *** دين حق بي حكمران مي ماند اگر زينب نبود

كرد اسلام حسيني از يزيدي را جدا *** حق وباطل توأمان مي ماند اگر زينب نبود

درشناساي مسير حق وباطل فكرها *** بي گمان اندر گمان مي ماند اگر زينب نبود

شد گلستان كربلا ازلاله هاي احمدي *** وين گلستان درخزان مي ماند اگر زينب نبود

شعله عالم فروز نهضت سرخ حسين *** زير خاكستر نهان مي ماند اگر زينب نبود

ناله مظلومي لب تشنگان دشت خون *** درگلو گاه زمان مي ماند اگر زينب نبود

صفحه 41

فارسان صحنه هيهات منّا الذّله را *** داغ ناكامي بجان مي ماند اگر زينب نبود

اي مؤيد هرچه هست از زينب وايثار اوست *** جان هستي ناتوان مي ماند اگرزينب نبود

مؤيد

 

كتاب استقامت

عنوان كتاب استقامت زينب *** شيرازه ديوان شهامت، زينب

در برج شرف شمه عفّت تاحشر *** چون روح به پيكرشرافت، زينب

درعصمت وعفت و درايت عالي *** داراي كفايت و لياقت، زينب

دربحركمال وعلم و دانش، گوهر *** چون سرو، به گلزار ولايت، زينب

دردشت بلاخيز، مقاوم چون كوه *** اُستادبه مكتب رشادت، زينب

بنمود قيام سرخ عاشورا را *** احياء به طريقه سفارت، زينب

«فلاح» اگر به مدحتش كوشائي *** درحشر نمايدت شفاعت، زينب

فلاح

 

در مدح حضرت زينب(عليها السلام)

 

صبر از زبان عجز ثناخوان زينب است *** عقل بسيط واله و حيران زينب است

ايوب صابراست وليكن دراين مقام *** انصاف ده كه ريزه خور خوان زينب است

در قتلگاه، جسم برادر به روي دست *** بگرفت كاي خداي من اين جان زينب است

صفحه 42

قرباني تواست بكن ازكرم قبول *** كاري چنين به عهده ايمان زينب است

درخطبه اش كه كوفه از آن شد سكوت محض *** گفتي كه ممكنات به فرمان زينب است

ابن زياد شوم به دار الإماره اش *** رسوا زمنطق شرر افشان زينب است

بااينكه باعيال برادر به شهر شام *** در دست اهل ظلم، گريبان زينب است

برهم زن اساس جفاكاري يزيد *** لحن بليغ ونطق درخشان زينب است

افزون بود زحوصله خلق عالمي *** درد و غمي كه دردل سوزان زينب است

دارد «صغير» اميدي و از روي اعتقاد *** چشمش به لطف بي حد و پايان زينب است

صغير اصفهاني

 

نقش حضرت زينب(عليها السلام) در سفر كربلا

 

آنكه قد را به اَلَم كرد عَلَم زينب بود *** آنكه پرورده شد از شير اَلَم زينب بود

آنكه از خون جبين مانده بر اوراق جهان *** آنچه تا حال كه او كرده رقم زينب بود

صفحه 43

آنكه شيرازه دين خواست چو بگسسته شود *** كرد با خون جگر وصل بهم زينب بود

آنكه اندر سفر پرخطر كوفه و شام *** مرد و مردانه بشد پيش قدم زينب بود

آنكه چون پيرهن صبرو توكل پوشيد *** حافظش بود خدا درهمه دم زينب بود

آنكه از خاتم دين ديد نگين افتاده *** مانده در دائره اهل ستم زينب بود

آنكه از سوزش دل «اَيْنَ اخي» كرد بلند *** جانب قتلگه آمد زحرم زينب بود

آنكه برقدّ حسين كرد نگاهي و بديد *** پشتش ازداغ برادر شده خم زينب بود

آنكه آمد سربالين اباالفضل جوان *** ديد دستش زبدن گشته قلم زينب بود

آنكه ازتير بديدش زتوان افتاده *** اصغر آن بلبل گلزار حرم زينب بود

آنكه با ديده خود ديد حسين را كشتند *** به تمناي ري ومشت درم، زينب بود

آنكه شد نام شريفش سبب سوزش دل *** شخص سر دفتر ديباچه غم، زينب بود

هاشمي

 

صفحه 44

 

همكاري زينب(عليها السلام) باامام حسين(عليه السلام)

 

مشكل دين را حسين با زينب آسان كرد و رفت *** كربلا راخوابگاه نوجوانان كرد ورفت

در ره معشوق هفتادودو قرباني نمود *** پابه پاي زينبش اجراي فرمان كرد و رفت

گرمحاسن را حسين باخون سر رنگين نمود *** زينب از خون سرش گيسو پريشان كرد ورفت

وقت رفتن آنچنان بي طاقت و بي تاب شد *** عرش حق را گوئيا چون بيد لرزان كردو رفت

رهنماي شصت وشش زن گشت زينب درسفر *** راه پيمائي نمود وخطبه عنوان كرد ورفت

استقامت كرد زينب مجلس ابن زياد *** باتكلّم كوفيان را مات وحيران كرد ورفت

وارد شام بلا گرديد ناموس خدا *** گوهري رااز حسين درخاك پنهان كرد و رفت

كس نديده خواهري را همچو زينب درجهان *** آنكه مارا درغمش پيوسته گريان كرد ورفت

از تو، مشمولي تمنّا مي نمايد يا حسين *** بگذر از جرمش كه او وصف تو عنوان كرد ورفت

مشمولي

صفحه 45

 

آمدن زينب(عليها السلام) به كربلا و رفتن به سوي شام

 

زينب آمد كربلا را عنبرافشان كرد و رفت *** جنّت المأوي ز خون نوجوانان كرد و رفت

قهرمان كربلا آن دختر شيرخدا *** دين احمد را درآن صحرا درخشان كرد ورفت

خطبه اي خواند او كه لرزان شد دل ابن زياد *** بارگاه كوفه رايك شام ويران كردورفت

گفت من آن زينبم، جدّم رسول هاشمي است *** شهرت زهرا و جدّش را نمايان كردورفت

دراسيري باغم رعنا گُلان فاطمه *** راه شام و كوفه را يكسر گلستان كردورفت

تايزيد آورد اسيران را ميان بارگاه *** درسخن يك بارگاهي را به لرزان كردورفت

شرح مي دادي يزيد اينها اسيرند ازفرنگ *** زينب آگه خلق را زان سرّ پنهان كردورفت

هلهله درشهر افتاد وشد آشوبي بپا *** شام را زان ماجرا شام غريبان كرد ورفت

سيد قاسم نيّري

 

 

صفحه 46

 

جان زينب(عليها السلام)

 

كيست زينب؟ آنكه گردون همسرش پيدا نكرد *** بهتر ازاين نام ديگر داورش پيدا نكرد

مادر گيتي، زشرم و عصمت و مهر و وفا *** همچو زينب، بعد زهرا مادرش پيدا نكرد

صبر و تقوي قبله گاهي جزحريم او نيافت *** شرم و عفت سجده گاهي جز درش پيدا نكرد

قدرت نطقش همانند علي دشمن شكن *** هيچ نقصاني كس اندر جوهرش پيدانكرد

بهره ارثي كه زينب يافت ازبابش علي *** هيچ يك از دختران ديگرش پيدا نكرد

هرچه در درياي فضلش غوطه زد عقل بسيط *** ره بجايي همّت پوياگرش پيدا نكرد

اوبُوَد جسم و حسينش جان كه چشم آسمان *** آن برادر راجدا ازخواهرش پيدا نكرد

گوهر بحر شرف كز جزرو مدّ حادثات *** هيچ تغييري زمان در گوهرش پيدا نكرد

از شهادت كودكانش را مدال افتخار *** در فتوّت آسمان چون شوهرش پيدانكرد

يك جهان اندوه دردل داشت امّا شك وريب *** دست بردامان قدس باورش پيدانكرد

صفحه 47

درقيام كربلا سنگر نشين صبر بود *** عجز راهي درحريم سنگرش پيدا نكرد

درمسير ديده نامحرمان، چشم صبا *** هرچه كوشش كرد موئي ازسرش پيدا نكرد

از پيام او بهم پيچيده شد طومار ظلم *** اينكه مهلت دشمن غارت گرش پيدا نكرد

وقت برگشتن به شام از بس مصيبت ديده بود *** درميان خيمه اورا همسرش پيدانكرد

افتخار اين بس مؤيد را كه هرصاحبدلي *** جزمديح آل حق در دفترش پيدا نكرد

مؤيد

در رثاي زينب كبري(عليها السلام)

تواي پاينده پيغام آور خون *** كه بعثت يافتي ازسنگر خون

كتاب سينه ات سرمايه عشق *** بهر آهت هزاران آيه عشق

نبوّت را چراغ مكتبي تو *** حسيني ياحسن، نه زينبي تو

كلام عشق را حسن ختامي *** وفا راهم پيامبر هم امامي

صفحه 48

قيامت كرده اي در استقامت *** پناه آورده برصبرت امامت

چو دردامان مقتل پانهادي *** امام صابران را صبردادي

اگر گاهي به ره وامانده بودي *** وگر يك لحظه از پامانده بودي

شرف، مردي، شهامت، كشته مي شد *** امامت نه، امامت كشته مي شد

ألا انوارِ توحيد از چراغت *** به دل يك روزه هفتادو دو داغت

گريبان چاك، شادي از غم توست *** زمان آيينه دار ماتم توست

بجز تو اي زجام گريه سرمست *** كه قرباني گرفته برسرِ دست

تو در درياي خون خورشيد جُستي *** توگل را باگلاب اشك شُستي

سرشكت پاكبازي را وضو داد *** خدا داند كه خون را آبرو داد

صلاة الليل را بنشسته خواندي *** خدارا از درون خسته خواندي

حسين آن كز قيامش شد قيامت *** به پيش تيردشمن بست قامت

صفحه 49

چوشد آماده بهرجان فشاني *** تورا فرمود اي زهراي ثاني

كه اي از خود تهي از عشق سرشار *** مراهم در نماز شب بياد آر

تو خون باغ هفتادودو داغي *** تو شبهاي اسارت را چراغي

توپيغام آور خون خدائي *** تو فرياد خموشان را صدايي

تو دربند اسارت شرزه شيري *** كه گفته تو اسيري؟ تو اميري

امير شهر كوفه شد اسيرت *** زبون و كوچك وخوار و حقيرت

تو شهر كوفه را تسخير كردي *** تو شاه شام را تحقيركردي

تو پيمان بسته بودي با برادر *** كه همگامي كني تاگام آخر

به اشك چشم گريان تو سوگند *** به سوز آه سوزان تو سوگند

به سقّايي كه آبش دادي ازاشك *** به آن چشم و به آن دست وبه آن مشك

به سرهاي جدا درمقدم يار *** به پاهاي پر از گلبوسه خار

صفحه 50

به ماهي كه فراز ني عيان بود *** به خورشيدي كه دورت سايه بان بود

به قرآني كه از تو جان ودل برد *** به لبهايي كه چوب خيزران خورد

سرشكي تاكه زنگ دل بشوييم *** زباني غير يا زينب نگوييم

مرا بهتر ز دنيا و ز عقباست *** كه درمحشر بگويي ميثم از ماست

ميثم - سازگار

زينت زهرا(عليها السلام)

زينب اي آئينه زهرانما *** اي زتو پيدا علي سر تا به پا

اي نبي را دين ز تو احيا شده *** ازتو احكام نبي اجراشده

اي رسول لاله هاي داغدار *** درخزان آورده پيغام بهار

سرخ رو از تو شهادت مانده است *** سبزباغ استقامت مانده است

توصدف بودي حيا يكتا دُرت *** پرده عصمت نخي از چادرت

زين اب ز امر الهي نام توست *** فاطمه امّ ابيها مام توست

گر نبودي تو، نبود اسلام ناب *** بود گم نام بلند انقلاب

كربلا از تو شهادت خانه شد *** يادگار عشق جاويدانه شد

لاله ها را تو پرستار آمدي *** گر تو خود از داغ بيمار آمدي

باعدو درانتخاب آرمان *** امتحان دادي به روي امتحان