بخش 2
ادعیه و زیارات مشترکه تعقیبات مشترکه نمازهای روزانه
26 |
وَصَرْفِ كُلِّ مَكْرُوه وَكَمالِ ما تَجْمَعُ لِي بِهِ الرِّضا وَالسُّرُورَ فِي
و برطرف كردن هر ناخوشي و فراهم شدن موجبات رضايت و
الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ، ثُمَّ ارْزُقْنِي ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ وَطاعَتَكَ
خوشنودي آنها در دنيا و آخرت، بهترين خلف و جانشين باش، آنگاه ياد و شكر و طاعت
وَعِبادَتَكَ حَتّي تَرْضي وَبَعْدَ الرِّضا. اَللّهُمَّ إِنّـِي أَسْتَوْدِعُكَ الْيَوْمَ
و عبادت خويش را روزيم كن تا از من پيوسته راضي باشي. خداوندا من امروز به تو
دِينِي وَنَفْسِي وَمالِي وَأَهْلِي وَذُرِّيَّتِي وَجَمِيعَ إِخْوانِي. اَللّهُمَّ
مي سپارم دينم جانم، مالم، خانواده ام و فرزندانم و همه كساني را كه غم آنها را دارم،
احْفَظِ الشّاهِدَ مِنّا وَالْغائِبَ. اَللّهُمَّ احْفَظْنا وَاحْفَظْ عَلَيْنا. اَللّهُمَّ
خداوندا! حاضر و غايب ما را حفظ كن خداوندا ما را حفظ كن و بر ما حافظ باش،
اجْعَلْنا فِي جِوارِكَ وَلا تَسْلُبْنا نِعْمَتَكَ وَلا تُغَيِّرْ ما بِنا مِنْ نِعْمَة
خداوندا ما را در جوار عنايتت قرار ده و نعمتت را از ما مگير و نعمت و عافيت و عطايت
وَعافِيَة وَفَضْل».
را دگـرگـــون مـســـاز.»
5 ـ روايت شده كه مسافر پيش از سفر، سوره حمد و " قُل أَعوذُ بِرَبِّ النّاس " و " قُل أَعوذُ بِرَبّـِ الفَلَق " و آيةُ الكُرسي و سوره " إِنّا أَنزَلناهُ فِي لَيلَةِ القَدْرِ " و آيات 191 تا 194 سوره آل عمران را كه از اين قرار است بخواند:
27 |
" إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّيْلِ
«مسلّماً در آفرينش آسمان ها و زمين و آمد و رفت شب
وَالنَّهارِ لاَيات لاُِولِي الاَْلْبابِ * الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللهَ قِياماً
و روز نشانه هايي براي خردمندان است. آنان خدا را ايستاده
وَقُعُوداً وَعَلي جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماواتِ
و نشسته و آنگاه كه بر پهلو خفته اند، ياد مي كنند و در اسرار آفرينش آسمان ها
وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ
و زمين مي انديشند (ومي گويند:) پروردگارا! اين ها را بيهوده نيافريدي، تو منزّهي، ما را از عذاب
النّارِ * رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَما لِلظّالِمِينَ
آتش نگاهدار، پروردگارا! تو هر كس را به آتش وارد سازي، او را خوار ساخته اي و ستمكاران را
مِنْ أَنْصار * رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادِي لِلاِْيمانِ أَنْ آمِنُوا
ياوري نمي باشد. پروردگارا! منادي ايمان را شنيديم كه مي گفت ايمان آوريد
بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَكَفِّرْ عَنّا سَيِّئاتِنا وَتَوَفَّنا
به پروردگارتان، وماايمان آورديم،پروردگارا!گناهان ماراببخشوبدي هاي مارابپوشانوما را بميران
مَعَ الاَْبْرارِ * رَبَّنا وَآتِنا ما وَعَدْتَنا عَلي رُسُلِكَ وَلاتُخْزِنا
بانيكان. پروردگارا! آنچه را كه بهوسيله پيامبرانت وعده داده اي به ما عنايت كن و رسوايمان مساز
يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لاتُخْلِفُ الْمِيعاد " .
در روز رستاخيز كه تو از وعده ات تـخلّف نميورزي.»
28 |
سپس بگويد:
«اَللّهُمَّ بِكَ يَصُولُ الصّائِلُ وَبِقُدْرَتِكَ يَطُولُ الطّائِلُ وَلاحَوْلَ
«خداوندا! استواري هر چيز به وسيله تواست، و بخشندگي هر بخشنده اي به قدرت
لِكُلِّ ذِي حَوْل إِلاّ بِكَ وَلاقُوَّةً يَمْتَلِدُها ذُو قُوَّة إِلاّ مِنْكَ، أَسْأَلُكَ
تواست، نيرويي جز به واسطه تو براي هر نيرومند نيست، از تو مسألت دارم
بِصَفْوَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ وَخِيَرَتِكَ مِنْ بَرِيَّتِكَ مُحَمَّد نَبِيِّكَ وَعِتْرَتِهِ
به حق آن انسان برگزيده از ميان آفريده هايت و بهترين مخلوقت، پيامبرت محمد(صلي الله عليه وآله)
وَسُلالَتِهِ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمُ السَّلامُ، صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَعَلَيْهِمْ،
و دودمان او كه بر او و بر آنان درود باد بر محمد و بر آنان رحمت فرست و
وَاكْفِنِي شَرَّ هذَا الْيَوْمِ وَضُرَّهُ، وَارْزُقْنِي خَيْرَهُ ويُمْنَهُ، وَاقْضِ لِي
گزند و زيان اين روز را از من بازدار، و خير و بركتش به من روزي فرما، و در كارهايم
فِي مُتَصَرِّفاتِي بِحُسْنِ الْعاقِبَةِ وَبُلُوغِ الْمَحَبَّةِ وَالظَّفَرِ بِالاُْمْنِيَّةِ
عاقبت نيكو برايم مقرّر نمايي، و مرا به محبّت نايل ساز، و دستيابي به آرزو
وَكِفايَة ِالطّاغِيَةِ الْغَوِيَّةِ وَكُلِّ ذِي قُدْرَة لِي عَلي اَذِيَّة، حَتّي اَكُونَ
و دفع شيطان سركش و گمراه گر و هر كس كه توان اذيت مرا دارد ياري كن تا در نتيجه
فِي جُنَّة وَعِصْمَة مِنْ كُلِّ بَلاء وَنِقْمَة، وَأَبْدِلْنِي فِيهِ مِنَ الْمَخاوِفِ
از هر بلا و مشكل مصون مانم، و بيم مرا به امنيّت،
29 |
أَمْناً وَمِنَ الْعَوائِقِ فِيهِ يُسْراً، حَتّي لايَصُدَّنِي صادٌّ عَنِ الْمُرادِ
و سختي را به راحتي مبدّل ساز، تا آنكه نتواند هيچ كس مرا از رسيدن به مقصودم، مانع
وَلايَحُلَّ بِي طارِقٌ مِنْ اَذَي الْعِبادِ، إِنَّكَ عَلي كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ،
گردد، و هيچ آسيب رساني از بندگان، به من دست نيابد، تو بر هر چيز توانايي
وَالاُْمُورُ إِلَيْكَ تَصِيرُ، يامَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَالسَّمِيعُ الْبَصِيرُ».
و بازگشت امور به سوي تو است، اي آنكه چيزي همتايت نمي باشد و بينا و شنوا مي باشي.»
6 ـ سپس با خانواده وداع كند، و بر درِ خانه بايستد، و تسبيح حضرت فاطمه زهرا(عليها السلام) را بگويد، وسوره حمد و آية الكرسي را از جلو و از طرف راست و چپ بخواند، و بگويد:
«اَللّهُمَّ إِلَيْكَوَجَّهْتُ وَجْهِي وَعَلَيْكَ خَلَّفْتُ أَهْلِي وَمالِي وَما
«خداوندا به سوي تو رو كردم، و خانواده و مالم و آنچه را به من داده اي
خَوَّلْتَنِي وَقَدْ وَثِقْتُ بِكَ، فَلا تُخَيِّبْنِي يا مَنْ لايُخَيِّبُ مَنْ أَرادَهُ
به تو سپردم وبه تو اعتماد كردم، پس نوميدم مساز اي آنكه كسي را كه آهنگ توكندنوميد نمي كني،
وَلا يُضَيِّـعُ مَنْ حَفِظَهُ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وآلِهِ وَاحْفَظْنِي
وكسي را كه تو حافظ باشي، تباه نمي كني، خداوندا! بر محمّد و خاندانش رحمت فرست، و نسبت به آنچه
فِيما غِبْتُ عَنْهُ وَلاتَكِلْنِي إِلي نَفْسِي يا أَرْحَمَ الرّاحِمِينَ. اَللّهُمَّ
از آنها غايبم، حافظ باش، و مرا به خود وامگذار اي مهربان ترين مهربانان خداوندا!
30 |
بَلِّغْنِي ما تَوَجَّهْتُ لَهُ وَسَبِّبْ لِيَ الْمُرادَ وَسَخِّرْ لِي عِبادَكَ
مرا به مقصدم برسان، و اسباب رسيدن به خواسته ام را فراهم ساز و مرا از بندگان
وَبِلادَكَ وَارْزُقْنِي زِيارَةَ نَبِيِّكَ وَوَلِيِّكَ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ وَالاَْئِمَّةِ مِنْ
و شهرهايت بهره مند گردان و زيارت پيامبر و وليّ خود; امير مؤمنان و اماماني را
وُلْدِهِ وَجَمِيعِ أَهْلِ بَيْتِهِ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمُ السَّلامُ، وَمُدَّنِي مِنْكَ
كه از فرزندان او مي باشند و همه اهل بيت(عليهم السلام) را روزيم ساز، و مرا با كمك خويش
بِالْمَعُونَةِ فِي جَمِيعِ أَحْوالِي، وَلاتَكِلْنِي إِلي نَفْسِي وَلا إِلي
در هر حال ياري كن، و به خودم و ديگري
غَيْرِي فَأَكِلَّ وَأَعْطَبَ، وَزَوِّدْنِي التَّقْوي، وَاغْفِرْلِي فِي الاْخِرَةِ
وامگذار تا در نتيجه خسته و وامانده شوم و تقوا را ره توشه من ساز، و در آخرت و دنيا مرا بيامرز
وَالاُْولي. اَللّهُمَّ اجْعَلْنِي أَوْجَهَ مَنْ تَوَجَّهَ إِلَيْكَ».
خـداونـدا! مـرا از آبـرومـندتـريـن روي آورندگان بـه خـويش قـرارم ده.»
و باز مي گويي:
«بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ، تَوَكَّلْتُ عَلَي اللهِ وَاسْتَعَنْتُ بِاللهِ وَاَلْجَأْتُ
«بنام خدا و استعانت از او، توكل مي جويم به خداوند و از او ياري مي جويم و پناه مي برم
ظَهْرِي إِلَي اللهِ وَفَوَّضْتُ أَمْرِي إِلَي اللهِ رَهْبَةً مِنَ اللهِ وَرَغْبَةً إِلَي اللهِ
به خدا، و كارم را به او واگذار مي كنم با خوف از خداوند و شوق به سوي
31 |
وَلامَلْجَأَ وَلامَنْجا وَلا مَفَرَّ مِنَ اللهِ إِلاّ إِلَي اللهِ، رَبِّ آمَنْتُ
او و پناهگاه و راه نجات و گريزي از خدا جز به سوي او نمي باشد، پروردگارا! به كتابت
بِكِتابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَ وَبِنَبِيِّكَ الَّذِي أَرْسَلْتَ لاَِنَّهُ لايَأْتِي بِالْخَيْرِ
ايمان آوردم همان كتابي كه فرو فرستادي و بر پيامبرت نازل كردي; زيرا جز از تو خير
إِلهِي إِلاّ أَنْتَ، وَلا يَصْرِفُ السُّوءَ إِلاّ أَنْتَ، عَزَّ جارُكَ وَجَلَّ
نيايد و بدي را به غير تو باز نگرداند، پناهنده به تو گرامي است، مدح و ثناي تو
ثَناؤُكَ وَتَقَدَّسَتْ أَسْماؤُكَ وَعَظُمَتْ آلاؤُكَ وَلا إِلهَ غَيْرُكَ».
والا و نام هايت مقدّس، و نعمت هايت بزرگ مي باشد و خدايي جز تو نمي باشد.»
روايت شده: «هر كس هنگام صبح اين دعا را بخواند و از خانه بيرون رود، تا شام بلايي به او نرسد تا به خانه برگردد، و اگر شام شود و اين دعا را بخواند، بلايي به او نرسد تا صبح به منزل خود بازگردد.»(1)
7 ـ پس از آن سوره «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ» را يازده مرتبه، و سوره «إِنّا أَنْزَلْناهُ» و «آية الكرسي» و سوره «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» را بخواند، و بعد دست بر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ بحار، ج76، ص241
32 |
بدن خود بكشد، و در لحظه سوار شدن به وسيله نقليه بگويد: " سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لنا هذا وَما كُنّا لَهُ مُقْرِنِينَ " (1)، پس هفت مرتبه بگويد: «سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُ للهِِ وَلا إِلهَ إِلاَّ اللهُ».
8 ـ قبل از مسافرت صدقه دهد به هرچه ممكن باشد. «روايت شده: مردي از اصحاب امام باقر(عليه السلام) هنگامي كه اراده سفر كرد، خدمت آن حضرت آمد تا خدا حافظي كند، حضرت به او فرمود: پدرم عليّ بن الحسين(عليهما السلام) هرگاه آهنگ سفر مي كرد، سلامتي خود را با صدقه دادن از خداوند مي خريد، و چون از سفر به سلامت مراجعت مي كرد، خدا را شكر كرده و صدقه مي داد.(2)»
بعد از دادن صدقه بگويد:
«اَللّهُمَّ إِنّـِي اشْتَرَيْتُ بِهذِهِ الصَّدَقَةِ سَلامَتِي وَسَلامَةَ سَفَرِي
«خداوندا! من با اين صدقه خريدم سلامتي خويش، سلامت سفرم و سلامت
وَما مَعِي، فَسَلِّمْنِي وَسَلِّمْ ما مَعِي وَبَلِّغْنِي وَبَلِّغْ ما مَعِي
آنچه را با من است، پس مرا و آنچه را با من است به سلامت دار و به مقصد برسان مرا و آنها را
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ زخرف : 13
2 ـ بحار، ج76، ص231 ; ج9، ص233
33 |
بِبَلاغِكَ الْحَسَنِ الْجَمِيلِ».
به نيكي و زيبايي كه از سـوي تو است.»
پس بگويد:
«لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ الْحَلِيمُ الْكَرِيمُ، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ،
«معبودي نيست جز خداوند حليم و كريم، خدايي نيست جز خداوند والا و بزرگ
سُبْحانَ اللهِ رَبِّ السَّماواتِ السَّبْعِ وَرَبِّ الاَْرَضِينَ السَّبْعِ وَما
منزّه است خدايي كه پروردگار آسمان ها و زمين هاي هفتگانه و آنچه
فِيهِنَّ وَما بَيْنَهُنَّ وَرَبِّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ، وَسَلامٌ عَلَي الْمُرْسَلِينَ
درآنها و آنچه در ميان آنها است مي باشد و پروردگار عرش عظيم است، و سلام بر رسولان الهي
وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلَّي اللهُ عَلي مُحَمَّد وَآلِهِ الطَّيِّبِينَ
و ستايش مخصوص پروردگار جهانيان است و رحمت خداوند بر محمّد و خاندان پاك و
الطّاهِرِينَ. اَللّهُمَّ كُنْ لِي جاراً مِنْ كُلِّ جَبّار عَنِيد وَمِنْ كُلِّ
پاكيزه او. خداوندا! پناهم ده از هر ستمگر خيره سر و از
شَيْطان مَرِيد، بِسْمِ اللهِ دَخَلْتُ وَبِسْمِ اللهِ خَرَجْتُ. اَللّهُمَّ إِنّـِي
هر شيطان سركش، به نام خداوند به اين سفر وارد و به نام خدا از اين سفر خارج مي شوم، خداوندا! من
اُقَدِّمُ بَيْنَ يَدَيْ نِسْيانِي وَعَجَلَتِي بِسْمِ اللهِ وَما شاءَ اللهُ فِي
پيشاپيش فراموشي و شتابزدگيم، بسم الله و ماشاءالله را ياد مي كنم
34 |
سَفَرِي هذا ذَكَرْتُهُ أَمْ نَسَيْتُهُ. اَللّهُمَّ أَنْتَ الْمُسْتَعانُ عَلَي الاُْمُورِ
چه آن را]بعدها[ ياد كنم يا فراموش، خداوندا! تويي ياري رسان براي هر كار
كُلِّها وَأَنْتَ الصّاحِبُ فِي السَّفَرِ وَالْخَلِيفَةُ فِي الاَْهْلِ. اَللّهُمَّ هَوِّنْ
و تويي همراه مسافر و جانشينش در خانواده، خداوندا! آسان ساز
عَلَيْنا سَفَرَنا وَاطْوِ لَنَاالاَْرْضَ وَسَيِّرْنا فِيها بِطاعَتِكَ وَطاعَةِ
سفرمان را، و راهمان را كوتاه ساز، و ما را در مسير فرمانبرداري خويش و
رَسُولِكَ. اَللّهُمَّ أَصْلِحْ لَنا ظَهْرَنا وَبارِكْ لَنا فِيما رَزَقْتَنا وَقِنا
پيامبرت قرارده، خداوندا! آنچه راپشت سر گذاشته ايم به سامان رسان، و آنچه را به ما داده اي مبارك كن، و نگهدارمان
عَذابَ النّارِ. اَللّهُمَّ إِنّـِي أَعُوذُ بِكَ مِنْ وَعْثاءِ السَّفَرِ وَكَآبَةِ
از عذاب دوزخ، خداوندا! پناه مي برم به تو از دشواري سفر و اندوه
الْمُنْقَلَبِ وَسُوءِ الْمَنْظَرِ فِي الاَْهْلِ وَالْمالِ وَالْوَلَدِ. اَللّهُمَّ أَنْتَ
بازگشت و بي آبرويي در ميان خانواده، دارايي و فرزند، خداوندا! تويي
عَضُدِي وَناصِرِي. اَللّهُمَّ اقْطَعْ عَنِّي بُعْدَهُ وَمَشَقَّتَهُ وَاصْحَبْنِي فِيهِ
يار و ياورم، خداوندا! دوري سفر و سختي آن را آسان ساز، يار و همراهم در سفر و
وَاخْلُفْنِي فِي أَهْلِي بِخَيْر وَلاحَوْلَ وَلاقُوَّةَ إِلاّ بِاللهِ الْعَلِيّـِ الْعَظِيمِ».
جانشينم در خانواده به نيكي باش، كه نيرو و تواني جز به خداوند والا و بزرگ نمي باشد.»
و هنگامي كه سوار بر وسيله نقليه شد، بگويد:
35 |
«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي هَدانا لِلاِْسْلامِ وَمَنَّ عَلَيْنا بِمُحَمَّد صَلَّي
«سپاس مخصوص خدايي است كه ما را به اسلام رهنمون شد و به نبوّت محمّد(صلي الله عليه وآله)
اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، " سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنا هذا وَما كُنّا لَهُ
بر ما منت نهاد، پاك و منزه است خداوندي كه اين مركب را مسخّر ما ساخت و گرنه ما قادر به تسخير آن
مُقْرِنِينَ وَإِنّا إِلي رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ " ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ.
نبوديم و ما به سوي پروردگارمان باز مي گرديم و ستايش مخصوص خداوندي است كه پروردگار
اَللّهُمَّ أَنْتَ الْحامِلُ عَلَي الظَّهْرِ وَالْمُسْتَعانُ عَلَي الاَْمْرِ، اَللّهُمَّ
جهانيان است، خداوندا! تويي كه ما را بر پشت اين مركب سوار نمودي و بر سفر ياريمان نمودي
بَلِّغْنا بَلاغاً يَبْلُغُ إِلي خَيْرِ بَلاغ وَيَبْلُغُ إِلي مَغْفِرَتِكَ وَرِضْوانِكَ.
خداوندا! ما را به بهترين صورت به مقصد برسان، و به مغفرت و خوشنوديت نايل گردان،
اَللّهُمَّ لا طَيْرَ إِلاّ طَيْرُكَ وَلا خَيْرَ إِلاّ خَيْرُكَ وَلاحافِظَ غَـيْـرُكَ».
خداوندا! چيزناخوشايندي نيست مگرآن كه توبخواهي وخيري جزخيري كه ازجانب تورسدنمي باشدو حافظي جز تو نيست.»
9 ـ ازامام صادق(عليه السلام)منقول است كسي كه در سفر هر شب آية الكرسي را بخواند، خود و آنچه با اوست سالم بماند.(1)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ مكارم الاخلاق، ص266 ; بحار، ج76، ص252
36 |
10 ـ در سفر اين دعا را بخواند تا در امان پروردگار باشد:
«بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَمِنَ اللهِ وَإِلَي اللهِ وَفِي سَبِيلِ اللهِ. اَللّهُمَّ إِلَيْكَ
«بنام خدا وبه ياري او، وازخداييم، وبه سوي خدا مي رويم، و درراه خداگام مي نهيم، خدايا!
أَسْلَمْتُ نَفْسِي، وَإِلَيْكَ وَجَّهْتُ وَجْهِي، وَإِلَيْكَ فَوَّضْتُ
خود را تسليم تو كردم، و به سوي تو رو نمودم، و كارم را به
أَمْرِي، فَاحْفَظْنِي بِحِفْظِ الاِْيمانِ مِنْ بَيْنِ يَدَيَّ وَمِنْ خَلْفِي وَعَنْ
تو سپردم، پس مرا در پناه ايمان، از پيش رو و پشت سر و از
يَمِينِي وَعَنْ شِمالِي وَمِنْ فَوقِي وَمِنْ تَحْتِي وَادْفَعْ عَنِّي بِحَوْلِكَ
راست و چپ و از سمت بالا و پايين حفظ فرما و به نيرو و تواناييت
وَقُوَّتِكَ، فَإِنَّهُ لاحَوْلَ وَلاقُوَّةَ إِلاّ بِاللهِ الْعَلِيّـِ الْعَظِيمِ».
از من دفاع كن كه نيرو و تواني جز به وسيله خداوند والا و بزرگ نمي باشد.»
11 ـ بر زائران محترم سزاوار است بيش از ديگران
به اخلاص در اعمال و مراقبت از حدود الهي اهتمام
داشته باشند، زيرا گذشته از اينكه به مهماني پروردگار مي روند، و مهمان بايد رضايت صاحب خانه را فراهم
آورد، طبق حديث شريف: «كُونُوا لَنا زَيْناً وَلا تَكُونُوا
37 |
عَلَيْنا شَيْناً»،(1) بايد آيينه تمام نماي اسلام ناب محمّدي باشند،
و لازم است مراقب اعمال خود بوده، و به نمازهاي واجب در اوّل وقت اهتمام بيشتري دهند، در جماعات برادران اهل سنّت شركت كنند، تا از ثواب جماعت بهره مند شوند، و خداي نخواسته نبايد بعضي افراد ناآگاه كاري كنند كه در شأن يك زائر ايراني نبوده و موجب نفرت ديگران گردد، و در نتيجه اعمال صالحه سايرين را هم تحت الشُّعاع قرار دهد. خداوند به همه ما توفيق دهد تا بتوانيم به وظايف ديني خود عمل نماييم و آنگونه باشيم كه خداوند فرموده است.
12 ـ در سفر تأكيد شده كه مسافر بعد از هر نماز، سي مرتبه بگويد:
«سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ».
«منزّه است خدا و ستايش او راست و معبودي جز او نمي باشد و خدا بزرگ است.»
13 ـ اخلاق حسنه و كمك به يكديگر: در سفر لازم است به همراهان كمك كرده، و در انجام كارها پيشقدم بوده، و از برآوردن احتياجات ديگران روگردان نباشد، تا خداوند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ1 ـ وسائل الشيعه، ج12، ص8
38 |
متعال او را از گرفتاري هاي دنيا و آخرت نجات دهد، در حديث آمده است: در سفر، بدترين افراد آن كسي است كه بتواند به ديگران كمك نمايد ولي كوتاهي كند و منتظر كمك ديگران باشد.
هم چنين اكيداً سفارش شده كه با دوستان و همراهان، با اخلاق خوب وخوش، برخوردنموده و به آنان كمك نماييم، وبه ويژه در مشكلات و سختي ها صبور و بردبار باشيم.
39 |
فصل اوّل: ادعيه و زيارات
41 |
ادعيه و زيارات مشتركه
تعقيبات مشتركه نمازهاي روزانه:
از مصباح شيخ طوسي(رحمه الله) و غيره نقل شده هرگاه سلام نماز را دادي، سه مرتبه اَللهُ أَكْبَر بگو، و در هر يك دست ها را تا محاذي گوش ها بلند كن و سپس بگو:
«لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ إِلهاً واحِداً وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ،
«معبودي جز خدا آن معبود يكتا نيست و ما در برابر او تسليميم معبودي جز خدا نيست
وَلا نَعْبُدُ إِلاّ إِيّاهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ، لا إِلهَ
وما جز او نپرستيم ودين (وعبادت) را خالص براي اوگردانيم و اگر چه بر مشركان بد آيد، معبودي
إِلاَّ اللهُ، رَبُّنا وَرَبُّ آباءِنَا الاَْوَّلِينَ، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ وَحْدَهُ
جزخدانيست كه پروردگار ما و پروردگار پدران پيشين مااست معبودي نيست جزخداكه يكتاي يكتاي
وَحْدَهُ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَأَعَزَّ جُنْدَهُ، وَهَزَمَ الاَْحْزابَ
يكتا بهوعده خودوفا كرد وبنده اش را ياري كرد ولشگرش را عزت داد و به تنهايي احزاب را مغلوب ساخت
42 |
وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَيُمِيتُ، وَيُمِيتُ وَيُحْيِي،
پس او راست ملك هستي واو راست سپاس كه زنده مي كند و مي ميراند ومي ميراندوزنده مي كند
وَهُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلي كُلِّ شَيء قَدِيرٌ».
و او است زنده اي كه نمي ميرد هر خيري به دست او است و بر هر چيز قادر است.»
پس بگو:
«أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِي لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ وَاَتُوبُ إِلَيْهِ».
«طلب آمرزش دارم از خداي يگانه جاويد و به سوي او باز مي گردم.»
آنگاه بگو:
«اَللّهُمَّ اهْدِنِي مِنْ عِنْدِكَ ، وَاَفِضْ عَلَيَّ مِنْ فَضْلِكَ ، وَانْشُرْ
بار خدايا مرا از جانب خود راهنمائيم فرما و از فضل خويش بهره مندم فرما و از رحمتت
عَلَيَّ مِنْ رَحْمَتِكَ ، وَأَنْزِلْ عَلَيَّ مِنْ بَرَكاتِكَ، سُبْحانَكَ لا إِلهَ إِلاّ
بر من بگستران و از بركاتت بر من فرو بار، منزّهي تو، معبودي جز
أَنْتَ، اِغْفِرْ لِي ذُنُوبِي كُلَّها جَمِيعاً، فَإِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ كُلَّها
تو نيست همه گناهانم را بيامرز; زيرا جز تو كسي همه گناهان را نيامرزد
جَمِيعاً إِلاّ أَنْتَ. اَللّهُمَّ إِنّـِي أَسْأَلُكَ مِنْ كُلِّ خَيْر أَحاطَ بِهِ عِلْمُكَ
بار خدايا من از تو درخواست مي كنم هر چيزي را كه علمت بدان احاطه نمود
وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ كُلِّ شَرّ أَحاطَ بِهِ عِلْمُكَ. اَللّهُمَّ إِنّـِي أَسْأَلُكَ
و پناه مي برم به تو از هر شرّي كه علمت بدان احاطه نمود، بار خدايا من از تو در تمام
43 |
عافِيَتَكَ فِي أُمُورِي كُلِّها، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ خِزْيِ الدُّنْيا وَعَذابِ
كارهايم عافيت مي خواهم و به تو پناه مي برم از رسوائي و خواري دنيا و عذاب
الاْخِرَةِ، وَأَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَعِزَّتِكَ الَّتِي لا تُرامُ وَقُدْرَتِكَ
آخرت و پناه مي برم به ذات بزرگوارت و به عزتت كه فوق آن متصور نيست وبه قدرتت
الَّتِي لا يَمْتَنِـعُ مِنْها شَيْءٌ مِنْ شَرِّ الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَمِنْ شَرِّ
كه چيزي از آن سرپيچي نتواند، از شر دنيا و آخرت و از شرّ
الاَْوْجاعِ كُلِّها وَمِنْ شَرِّ كُلِّ دابَّة أَنْتَ آخِذٌ بِناصِيَتِها، إِنَّ رَبّـِي
تمامي دردها و از گزند هر جنبنده اي كه تو فرمانرواي او هستي همانا پروردگار من
عَلي صِراط مُسْتَقِيم، وَلاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاّ بِاللهِ الْعَلِيّـِ الْعَظِيمِ،
بر روش حقي است و هيچ جنبش و نيرويي نيست جز به دست خداي والاي بزرگ
تَوَكَّلْتُ عَلَي الْحَيّـِ الَّذِي لا يَمُوتُ وَالْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ
توكل كنم بر خداي هميشه زنده اي كه هرگز نميرد و ستايش مخصوص خدايي است كه فرزندي
وَلَداً وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ
نگرفته و كسي در ملك هستي شريك او نيست و خواري ندارد تا نيازمند ياور باشد
وَكَبِّـرْهُ تَكْبِيــراً».
و كاملا او را بزرگ شمـار.»
پس تسبيح حضرت زهرا(عليها السلام) را مي گويي، و پيش از آنكه از جاي خود حركت كني ده مرتبه بگو:
44 |
«أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، إِلهاً واحِداً أَحَداً
«گواهي مي دهم كه معبودي جز خداي يگانه بي همتا نيست، خداي يكتاي يگانه
فَرْداً صَمَداً لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً».
فرد بي نيازي كه همسر و فرزندي نگرفته است.»
و براي اين تهليل، به خصوص در تعقيب نماز صبح و شام و هنگام طلوع و غروب آفتاب، فضيلت بسيار وارد شده است، پس مي گويي:
«سُبْحانَ اللهِ كُلَّما سَبَّحَ اللهَ شَيْءٌ وَكَما يُحِبُّ اللهُ أَنْ يُسَبَّحَ
«تسبيح خدا را هرآنگاه كه چيزي خدا را تسبيح گويد و چنانچه خدا دوست دارد كه او را تسبيح گويند
وَكَما هُوَ أَهْلُهُ وَكَما يَنْبَغِي لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزّـِ جَلالِهِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ
و چنانچه او لايق آن و شايسته ذات بزرگوار و عزت و جلال او است و ستايش خدا را
كُلَّما حَمِدَ اللهَ شَيْءٌ وَكَما يُحِبُّ اللهُ أَنْ يُحْمَدَ وَكَما هُوَ أَهْلُهُ
هرگاه كه موجودي او را ستايش كند و بدانگونه كه دوست دارد و چنانچه لايق آن
وَكَما يَنْبَغِي لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزّـِ جَلالِهِ، وَلا إِلهَ إِلاَّ اللهُ كُلَّما
و شايسته عزت و جلال او است و تهليل او را هرگاه موجودي او را به
هَلَّلَ اللهَ شَيْءٌ وَكَما يُحِبُّ اللهُ أَنْ يُهَلَّلَ وَكَما هُوَ أَهْلُهُ وَكَما يَنْبَغِي
يكتايي ياد كند و به همانگونه كه دوست دارد و چنانچه لايق آن و شايسته ذات
45 |
لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزّـِ جَلالِهِ، وَاللهُ أَكْبَرُ كُلَّما كَبَّرَ اللهَ شَيْءٌ وَكَما
با عزّت و جلال او است و تكبير او را هرگاه كه موجودي او را به بزرگي ياد كند و بدانگونه كه
يُحِبُّ اللهُ أَنْ يُكَبَّرَ وَكَما هُوَ أَهْلُهُ وَكَما يَنْبَغِي لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزّـِ
دوست دارد به بزرگي ياد شود چنانچه لايق و شايسته عزّت و
جَلالِهِ، سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ عَلي
جلال او است، منزه است خدا و ستايش خاص او است ومعبودي جز او نيست و خداوند بزرگ
كُلِّ نِعْمَة أَنْعَمَ بِها عَلَيَّ وَعَلي كُلّـِ أَحَد مِنْ خَلْقِهِ مِمَّنْ كانَ أَوْ
براي هر نعمتي كه به من و به هر يك از خلق خود داده از آنانكه
يَكُونُ إِلي يَوْمِ الْقِيامةِ. اَللّهُمَّ إِنّـِي أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّد
بوده اند يا پس از اين تا روز قيامت بيايند، بار خدايا من از تو مي خواهم كه درود بر محمد
وَآلِ مُحَمَّد، وَأَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِ ما أَرْجُو وَخَيْرِ ما لا أَرْجُو،
و آلش بفرستي و از تو درخواست مي كنم هر خيري را كه اميد به آن داشته باشم و يا نداشته ام
وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما أَحْذَرُ وَمِنْ شَرّـِ ما لا أَحْذَرُ».
و پناه مي برم به تو از شر آنچه از آن بيمناك و بي پروايم.»
پس مي خواني سوره حمد و آية الكرسي " وَشَهِدَ اللهُ {وآيه " قُلِ اللّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ " وآيه سخره (و آن سه آيه است از سوره اعراف كه اوّل آن " إِنَّ رَبَّكُمُ اللهُ " و آخر آن " مِنَ الْمُحْسِنِينَ " است، پس سه مرتبه مي گويي:
46 |
" سُبْحانَ رَبِّكَ رَبّـِ الْعِزَّةِ عَمّا يَصِفُونَ وَسَلامٌ عَلَي
«منزه است پروردگار تو صاحب عزت از آنچه (مشركان) توصيف كنند و درود بر
الْمُرْسَلِينَ وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِـين " .
رسولان و ستايش خاص خداست كه پروردگار جهانيان است.»
سپس سه مرتبه مي گويي:
«اَللّهُمَّ صَلّـِ عَلي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاجْعَلْ لِي مِنْ أَمْرِي
«بار خدايا بر محمد و خاندانش درود فرست و در كار من
فَرَجاً وَمَخْرَجاً وَارْزُقْنِي مِنْ حَيْثُ أَحْتَسِبُ وَمِنْ حَيْثُ
فرج و گشايشي قرار ده و روزيم ده از آنجا كه گمان دارم و از آنجا كه
لا أَحْتَسِبُ».
گـمـــان نــدارم.»
واين دعايي است كه جبرئيل تعليم حضرت يوسف(عليه السلام)كرد هنگاميكه در زندان بود، پس محاسن خود را به دست گير، و كف دست چپ را به آسمان گرفته، هفت مرتبه بگو:
«يا رَبَّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد
«اي پروردگار محمد و خاندان محمد بر محمد و آل محمد درود فرست
47 |
وَعَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّد».
و فرج آل مـحـمـد را نـزديــك كن.»
به همان حال سه مرتبه بگو:
«يا ذَا الْجَلالِ وَالاِْكْرامِ، صَلّـِ عَلي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،
«اي داراي جلال و بزرگواري درود فرست بر محمد و خاندانش
وَارْحَمْنِي وَأَجِرْنِي مِنَ النّارِ».
و بـه مـن رحـم كن و از آتـش پـنـاهــم ده.»
پس مي خواني دوازده مرتبه " قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ " را و مي گويي:
«اَللّهُمَّ إِنّـِي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْمَكْنُونِ الْمَخْزُونِ الطّاهِرِ الطُّهْرِ
«خدايا از تو درخواست مي كنم به حق نام نهفته و پنهانت كه پاك و پاكيزه و
الْمُبارَكِ، وَأَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ وَسُلْطانِكَ الْقَدِيمِ، يا واهِبَ
مبارك است و از تو مي خواهم به حق نام بزرگ و سلطنت ازليت اي بخشنده
الْعَطايا وَيا مُطْلِقَ الاُْساري وَيا فَكّاكَ الرِّقابِ مِنَ النّارِ، أَسْأَلُكَ
عطاها و اي رها كننده اسيران و اي آزاد كننده بندگان از دوزخ از تو مي خواهم
أَنْ تُصَلّـِيَ عَلي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَأَنْ تُعْتِقَ رَقَبَتِي مِنَ النّارِ،
كه درود فرستي بر محمد و خاندانش و مرا از آتش دوزخ
48 |
وَأَنْ تُخْرِجَنِي مِنَ الدُّنْيا سالِماً وَتُدْخِلَنِي الْجَنَّةَ آمِناً، وَأَنْ تَجْعَلَ
آزاد كني و از دنيا با ايمان سالم بيرونم بري و با ايمني وارد بهشتم كني
دُعائِي اَوَّلَهُ فَلاحاً وَأَوْسَطَهُ نَجاحاً وَآخِرَهُ صَلاحاً، إِنَّكَ أَنْتَ
آغاز دعايم را رستگاري و وسطش را پيروزي و سرانجامش را صلاح قرار ده كه تو
عَلاّمُ الْغُيُوبِ».
دانايـي به ناديدني ها.»
و در صحيفه علويّه است كه در تعقيب هر فريضه بخوان :
«يا مَنْ لا يَشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْع ، يا مَنْ لا يُغَلّـِطُهُ السّائِلُونَ
«اي آنكه سرگرمش نكند شنيدني ازشنيدن ديگر واي آنكه(كثرت)سائلان اورابه اشتباه نياندازد
يا مَنْ لا يُبْرِمُهُ اِلْحاحُ الْمُلِحّـِينَ، أَذِقْنِي بَرْدَ عَفْوِكَ وَحَلاوَةَ
و اي كسي كه اصرار اصرار كنندگان به ستوهش نياورد، لذت عفو و شيريني
رَحْمَتِكَ وَمَغْفِرَتِـكَ».
رحمت و آمرزشت را به من بچشان.»
و نيز مي گويي:
«إِلهِي هذِهِ صَلاتِي صَلَّيْتُها لا لِحاجَة مِنْكَ إِلَيْها وَلا رَغْبَة
«اي معبود من اين نمازي كه من بجا آوردم نه به خاطر احتياجي از تو به آن بود و نه رغبتي
49 |
مِنْكَ فِيها إِلاّ تَعْظِيماً وَطاعَةً وَإِجابَةً لَكَ إِلي ما أَمَرْتَنِي بِهِ، إِلهِي كه تودر آن داشته باشي جز تعظيم و فرمانبرداري تو و پذيرفتن آنچه مرا بدان مأمور كردي، معبود من
إِنْ كانَ فِيهاخَلَلٌ أَوْ نَقْصٌ مِنْ رُكُوعِها أَوْ سُجُودِها فَلا تُؤاخِذْنِي
اگر در اين نماز من خللي يا نقصي در ركوع يا سجودش هست پس مرا مؤاخذه مكن و با
وَتَفَضَّلْ عَلَيَّ بِالْقَبُولِ وَالْغُفْرانِ بِرَحْمَتِكَ يا أَرْحَمَ الرّاحِمِينَ».
پذيرفتن آن و آمرزش (من) بر من تفضل كن. به (اميد) رحمتت، اي مهربانتـرين مهربانـان.»
و نيز بعد از هر نماز اين دعا را كه پيغمبر(صلي الله عليه وآله) براي تقويت حافظه تعليم اميرالمؤمنين(عليه السلام) نمود، مي خواني:
«سُبْحانَ مَنْ لا يَعْتَدِي عَلي أَهْلِ مَمْلَكَتِهِ، سُبْحانَ مَنْ لا
«منزه است خدايي كه بر آنان كه تحت فرمانش هستند ستم نكند، منزه است خدايي كه
يَأْخُذُ أَهْلَ الاَْرْضِ بِأَلْوانِ الْعَذابِ، سُبْحانَ الرَّءُوفِ الرَّحِيمِ،
مردم زمين را به عذابهاي رنگارنگ نگيرد، منزه است خداي رؤف مهربان
اَللّهُمَّ اجْعَلْ لِي فِي قَلْبِي نُوراً وَبَصَراً وَفَهْماً وَعِلْماً، إِنَّكَ عَلي
بار خدايا در دل من نور (معرفت) و بصيرت و فهم و علمي قرار داده كه تو بر
كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ».
هر چيــز توانايـي.»
و در البلد الأمين است كه سه مرتبه بعد از هر نماز بگو:
50 |
«اُعِيذُ نَفْسِي وَدِينِي وَأَهْلِي وَمالِي وَوُلْدِي وإِخْوانِي فِي
«قرار مي دهم خودم و دينم و خانواده و مال و فرزندانم و برادران ديني خود و
دِينِي وَما رَزَقَنِي رَبِّي وَخَواتِيمِ عَمَلِي وَمَنْ يَعْنِينِي أَمْرُهُ بِاللهِ
آنچه پروردگارم به من روزي كرده و سرانجام كارم و هم آن كس را كه دلبند كار اويم
الْواحِدِ الاَْحَدِ الصَّمَدِ الَّذِي " لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ
در پناه خداي يگانه يكتاي بي نياز كه نزاده و نه زائيده شده و هيچكس
كُفُواً أَحَدٌ " ، وَ " بِرَبّـِ الْفَلَقِ مِنْ شَرّـِ ما خَلَقَ وَمِنْ شَرّـِ غاسِق إِذا
همتايش نيست و به پروردگار صبحدم از شرّ آنچه آفريده و از شرّ شب هنگامي كه
وَقَبَ وَمِنْ شَرّـِ النَّفّاثاتِ فِي الْعُقَدِ وَمِنْ شَرّـِ حاسِد إِذا
به تاريكي درآيد و از شرّ زناني كه در گره ها دمند و از شرّ حسود هنگامي كه
حَسَدَ " ، وَ " بِرَبّـِ النّاسِ مَلِكِ النّاسِ إِلهِ النّاسِ مِنْ شَرّـِ
حسودي كند و به پروردگار مردم; صاحب اختيار مردم، معبود مردم از شرّ
الْوَسْواسِ الْخَنّاسِ الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النّاسِ مِنَ
وسوسه گر نهاني آن كس كه در سينه ها (و دلهاي) مردم وسوسه كند (چه) از
الْجِنَّـةِ وَالنّاسِ " ».
جنيان باشد و (چه) از مردم.»
و از شيخ شهيد نقل شده است كه حضرت رسول(صلي الله عليه وآله)فرموده: هر كس بخواهد خدا او را در قيامت بر اعمال بدش