دفتر سوم : انقلاب بهمن; زمینه های داخلی; دولت،

آيين نامه ها و مقررات دفتر سوم : انقلاب بهمن; زمينههاي داخلي; دولت،

جامعه و نيروهاي انساني

گفتار يكم: بستر اقتصادي انقلاب ايران (از منظر اقتصاد سياسي)

گفتار دوم: ساخت اقتدار نظام پهلوي، زمينههاي بروز بحران

گفتار سوم: ايدئولوژي انقلاب اسلامي ايران

پيوست: نقش رهبري در انقلاباسلامي (از منظر جامعهشناسي رهبري انقلاب)

گفتار چهارم: بستر اجتماعي رويداد انقلاب (از منظر جامعهشناختي)

[236] [237]

اشاره

بررسي زمينهها و علل انقلاب در سطوح نظام سياسي، جامعه و نيروهاي اجتماعي كه مطالعه ساختها و روابط ميان دولت و جامعه را در دهههاي پيش از انقلاب دنبال ميكند، به كاوش در روابط اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي بسط و تفصيل مييابد. پژوهش در زمينهها و علل اقتصادي انقلاب يكي از سطوح مهم تحليل است كه با نگرشها و رهيافتهاي گوناگوني صورت پذيرفته است. تمركز اصلي گفتگو در اين دفتر، مطالعه وضعيت اقتصادي ايران از سالهاي 1335 تا 1355 ـ سالهاي اجراي برنامه دوم تا پنجم توسعه ـ از منظر اقتصاد سياسي و كاركرد دولت در اقتصاد و نيز بررسي تأثيرگذاري تحولات اقتصادي بر فرآيندهاي اجتماعي سياسي است. بر اين اساس، انشقاق ميان حكومت و جامعه و از دست رفتن پايگاه طبقاتي دولت، ظهور نظام دو قطبي و اهميت يافتن ايران براي غرب، وقوع فرآيند نوسازي اقتصادي در راستاي اهداف بين المللي، انجام اصلاحات ارضي و بحرانهاي اجتماعي ناشي از آن موضوع تأمل اين دفتر ميباشد. همچنين در ادامه، انفجار در آمد نفتي و اجراي پروژههاي بزرگ صنعتي در دهه پنجاه، بروز گسيختگيهاي فرهنگي و بحران جستجوي اصالت، ناهمفازي توسعه اقتصادي با توسعه سياسي و پيدايش شكاف ساختاري، پيروي از الگوهاي اقتصادي برونزا و بروز بحران توزيع درآمد، ظهور آگاهي عميق مذهبي و سياسي شدن جامعه، مقولات ديگري است كه در اين دفتر، موضوع تحليل و بررسي فرآيندهاي اقتصادي ـ سياسي منتهي به انقلاب اسلامي را به توضيح خواهد كشيد.

[238] [239]