1. جمعیت مؤتلفه اسلامی
1. جمعیت مؤتلفه اسلامی پس از قیام 15خرداد در بعد سیاسی و تشکیلاتی مبارزه تحولی بهوجود آمد; به گونه ای که جمعیت مؤتلفه اسلامی تشکیل گردید که مرکب از افراد و گروهها و هیأتهای مذهبی مختلفی بود که در جریان لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی فعالیتهای پراکنده ای د
1. جمعيت مؤتلفه اسلامي
پس از قيام 15خرداد در بعد سياسي و تشكيلاتي مبارزه تحولي بهوجود آمد; به گونه اي كه جمعيت مؤتلفه اسلامي تشكيل گرديد كه مركب از افراد و گروهها و هيأتهاي مذهبي مختلفي بود كه در جريان لايحه انجمنهاي ايالتي و ولايتي فعاليتهاي پراكنده اي داشتند و از طريق تماس با امام، كار خود را در تهران پي گيري مي كردند و اعلاميه ها و نوارهاي سخنراني امام را پخش مي كردند. اين گروههاي پراكنده كه اغلب به منظور برگزاري مراسم عزاداري و مجالس وعظ و تبليغ بهوجود آمده و فاقد تجربه سياسي و سازماندهي و حتي فاقد معلومات كافي بودند،(1) پس از 15خرداد به كار خود شكل دادند و با راهنمايي و ارشاد امام با هم آشنا و متصل شدند و تشكيلاتي به نام جمعيت مؤتلفه اسلامي بهوجود آوردند.(2) اين جمعيت، براي مشروعيت دادن به مبارزه خود درصدد ارتباط با فقيهي بودند كه ضمن ايمان به مبارزه، آنها را ارشاد و راهنمايي كند. بدين لحاظ كار آنها در دو جبهه سياسي و فكري متمركز بود.
بعد فكري آن، نقش مددرساندن و فكر و ايده دادن به مبارزان سياسي را ايفا مي كرد و امام(قدس سره) تأكيد داشتند كه چون مردم ايران، هنوز اسلام را كاملاً نمي شناسند، بايد در اين زمينه كار فكري و فرهنگي بشود. اين بود كه اين جمعيت در تهران با يك شوراي روحاني منتخب حضرت امام از جمله شهيدمطهري، شهيد بهشتي، شهيد باهنر، انواري، غفوري، مولايي و هاشمي رفسنجاني مرتبط بودند. در اين ميان، شهيدمطهري هم مؤسّس جمعيت بود و هم نماينده امام در آن و هم اينكه ايدئولوژيك و نظريه پرداز آن بود و كتاب انسان و سرنوشت وي محصول درسهاي ايدئولوژيك در جلسات اين جمعيت است كه در هدايت مبارزه در صراط مستقيم اسلام و دفع شبهات در زمينه قضا و قدر تأثير بسزايي داشت و مقدمه آن تحت عنوان علل عظمت و انحطاط مسلمين بسيار پربار و راهگشا و داراي بار سياسي ـ اجتماعي بود.
در اين جمعيت، جداي از هسته مركزي 12 نفري، يك شوراي روحاني، متكفل تهيه خوراك فكري براي جوانها بود و شهيدمطهري اولين جزوه آموزشي آن را تهيه كرد و
1. سيري در زندگاني استاد مطهري، ص 17، مقاله هاشمي رفسنجاني.
2. ر.ك به: جاويد موسوي، پيشين، صص 95ـ90، مصاحبه آيت الله انواري.
[250]حتي كتابش در حوزه ها و نيز محافل خصوصي تدريس شد.(1) در سالهاي پس از تبعيد حضرت امام، هيأتهاي مؤتلفه نقش مهمّي در تداوم مبارزه انقلابي داشتند و ارتباط دهنده بين قم و تهران و شهرستانها بودند و در كنار روحانيت و حوزه علميه قم، قطب ديگري محسوب مي شدند; ضمن اينكه با جوش و خروش كم نظيري شهر تهران را زير پوشش خود گرفته و از طريق روابط تجاري و كسب و كار و مراكز مذهبي و ديني، نفوذ خود را به شهرستانها نيز گسترش داده بودند و در موقع مقتضي مردم را به نفع امام و انقلاب وارد مبارزه مي كردند.(2)