انحصار حق حکومت

انحصار حق حكومت

تسلّط انحصاري و تامّ و تمام خاندان سلطنتي بر مقدّرات و سرنوشت كل كشور، موجب شده بود كه پستها و مقامهاي عالي دولتي در انحصار عده بخصوصي قرار گيرد، بهطوريكه خارج از خانواده سلطنتي كمتر كسي ميتوانست به پستهاي كليدي و مهم دست يابد. بيشتر افرادي كه خارج از خاندان سلطنتي به قدرت و بخصوص نخستوزيري رسيدند، به دليل وفاداريشان به شاه بوده است (1) و شاه هميشه نخستوزيراني را انتخاب ميكرد كه به طور كامل مطيع و تسليم او باشند و بدين لحاظ، شخصيتهاي قوي و مستقل كمتر در اين پست ظاهر شدند.

دخالتهاي غيرقانوني افراد خاندان سلطنتي در كار دولت، اجازه قدرتيابي شخصيتهاي مستقل را نميداد. همين مسأله در دوره دكتر مصّدق به وضوح آشكار شد; دخالتهاي ناروا و غيرقانوني خواهران و برادران شاه، موجب شد كه دكتر مصدق آنها و حتي مادر شاه را از كشور اخراج و تبعيد كند. اشرف خواهر دوقلوي شاه يكي از همين تبعيديها بود كه سرانجام موجبات سقوط دكترمصدق را فراهم كرد. (2)

از انحصار پستهاي سياسي و كليدي كه بگذريم، قدرت و امكانات دولت و مشاغل حسّاس و كليدي در تيول عدّه معيني از گروههاي خاصّ مثل فراماسونها، بهاييها، هزار فاميل و وابستگان آنها قرار داشت كه نه بر اساس لياقت و استعداد، بلكه بر مبناي روابط به آنها واگذار ميشد. (3) گاهي هم كه چهرههاي تازهاي وارد اين حلقه ميشدند، بيشتر به خاطر تواناييهاي آنان در ايجاد ارتباط با متنفذّين و صاحبان قدرت بود تا استعداد و لياقت.