نارساييها و مشكلات حج
محمد حسين رضايي
در پايان مراسم حج سال 73 براي نخستين بار در خود عربستان توانستيم نامه اي بشرح زير متضمن كليه مشكلات اجرايي حج سال جاري بعنوان وزير حج عربستان تنظيم و ترجمه نماييم تا بتوان در طول سال به استناد آن جريانات اجرايي را پي گيري كرد.
برادر مكرم جناب آقاي دكتر محمود بن محمد سفر
وزير محترم حج پادشاهي عربستان سعودي
سلام عليكم
موسم حج بحمدالله گذشت و بر ميهمان فرض است كه از صاحب خانه تشكر و قدرداني نمايد. همچنين لازم است با خادمان بيت الله الحرام سخن بگويد و موانع را براي آنها بازگو كند و خودش را در مشكلات شريك بداند. شعائر حج در موسمي كوتاه و فشرده برگزار مي شود و حجاج با تركيب و تنوع فرهنگي و نژادي و با ايده ها و مناسك گوناگون، در
زمان و محل مشخص، با يكديگر مواجه مي گردند. تشريك مساعي و سازگاري و حس تعامل در اين عرصه عظيم، نقش حساس و ارزنده دارد.
تمايل جدي جناب عالي به شناخت و حل معضلات حجاج، باعث مي شود كه تنگناها و موانع كار را با شما در ميان بگذاريم و انتظار مساعدت و دستورات مساعد و مؤكد جناب عالي در حد امكانات را داشته باشيم. از اين رو ذيلاً به پاره اي مشكلات، كه كماكان بقوت خود باقي است، فهرست وار اشاره مي كنيم:
الف ـ قبل از عزيمت
1 ـ سفارت عربستان در تهران كه نسبت به مفاد صورتجلسات في ما بين آگاهي دارد، بايد توجيه شود كه بهرتقدير، هر سال تعدادي بعنوان هيأت اجاره منازل، در موقع معين بايستي به عربستان اعزام شوند. از اين رو رواديد گروه مذكور، بايستي بنحوي صادر شود كه در نيمه رجب بتوانند عملا فعاليت خود را آغاز نمايند، ليكن متأسفانه هر سال صدور ويزاي اين عده آنقدر به تأخير مي افتد كه تهيه مسكن مطلوب را با دشواري هاي معتنابهي روبرو مي سازد كه جناب عالي به شرايط آن وقوف داريد. امسال نيز علي رغم تأكيد جناب عالي اين وضع تكرار شد و تا آخرين روزها، با همه پي گيري هاي مستمر كه از ناحيه نمايندگي ما صورت گرفت، نتيجه اي حاصل نگرديد و علي رغم ميل باطني مان ناچار شديم از ويزاي عمره جهت اين كار استفاده كنيم و همين تعويق موجب شد كه رشته امور بهم ريزد و در نتيجه تنها توجيهي كه براي جامعه ايراني داشتيم اين بود كه دولت عربستان در صدور ويزاي هيأت مسكن تعلل نموده است. لذا بايد ترتيبي اتخاذ گردد كه نيازي به مكاتبات متوالي و پي در پي و از دست دادن زمان بخاطر طولاني شدن مكاتبات و انتظار وصول دستورات بعدي نباشد و خود بخود ارائه توافقات امضا شده بين طرفين، براي صدور ويزاي گروه مسكن كفايت نمايد.
2 ـ همانطور كه دولت شما با انگيزه خدمت بيشتر به حجاج بيت الله الحرام تمهيداتي در زمينه ارائه تشكيلات مناسب انديشيده و به راه كار و نتايج مثبتي; نظير تشكيل شركت هاي حمل و نقل و مطوّفين و ادلاء و مكتب وكلاي موحد دست يافته است، ما نيز به منظور تمركز امور حج، مدارك متقاضيان را فقط از طريق سازمان حج و زيارت براي ويزا ارسال مي نماييم و سفارت با يكايك افراد در ارتباط نيست بلكه مجموعه مدارك مربوط به هر كاروان، توسط رابط سازمان به سفارت فرستاده مي شود و بدين وسيله بار خدمات اداري
كادر سفارت واقعاً كاهش مي يابد. دهها سال است در ادامه اين رويه به لحاظ دقت عمل و كنترل و نظارت دقيق تر و بهتر پروانه سفر زيارتي يكبار مصرف خاصي براي حج تنظيم شده و گذرنامه هاي بين المللي افراد در موسم حج از اول شوال تا دهم ذيحجه فاقد اعتبار اعلام شده است. اما در چند سال اخير عليرغم آگاهي سفارت از قوانين گذرنامه دولت جمهوري اسلامي مبادرت به صدور ويزا براي برخي از صاحبان گذرنامه هاي بين المللي مي نمايد و مشكلات اجرايي سنگيني به بار مي آورد كه اميد است مسؤولان آنان را از اين رويه بر حذر دارند.
ب ـ فرودگاه جده
فرودگاه جده بعنوان نقطه آغاز و پايان يك سفر الهي، براي جمعي از مردم كه عمدتاً در طول سفر تنها يكبار به فيض اين سفر مقدس و فريضه الهي نايل مي شوند، بسيار واجد اهميت مي باشد; چرا كه هر نوع برخوردي بهنگام ورود يا خروج زائر، خواه ناخواه، مشخصاً در روحيه و تفكر و برداشت وي از اين مسافرت تأثير بسزائي دارد كه اين نحوه تأثير براي هميشه در ذهن زائر باقي مي ماند و آن را به هموطنان خود نيز منتقل مي نمايد. در اينجا ضمن تشكر از مساعدتها و معاضدتهاي انساني جناب العقيد سليمان وصل الحربي مدير جوازات فرودگاه بين المللي جده و همكارانشان و همچنين تسهيلاتي كه در سال جاري در ارتباط با صدور تصاريح اتومبيلها بعمل آمد، لازم است پاره اي موارد پيش آمده را به اطلاع برسانيم:
1 ـ بديهي است كه پرچم هر كشور، نشان هويت ملي آن كشور شمرده مي شود. مديران كاروان ايراني نيز از ساليان بسيار دور، با نوشتن شماره كاروان و مشخصات مدير و استان اعزام و نصب آن بالاي درب منازل يا در طول مسير منتهي به منزل، زائران خود را راهنمايي مي كرده اند و با اين كار بنوعي آدرس كاروانها در شوارع و مناطق پرجمعيت نصب مي شده است. ليكن در حج سال جاري با جلوگيري از ورود اين نشانه ها مواجه بوديم كه با توجه به ضيق وقت و محدوديتهاي ديگر در عربستان قادر به جايگزيني آن در مدت كوتاه نشديم و لذا منجر به سر درگمي و سر گرداني و طبعاً ازدياد تعداد گمشدگان، بخصوص در مكه و مشاعر مقدسه گرديد. مضاف بر اين كه برخي مأموران، علاوه بر ضبط پرچم هاي ملي، آگاهانه يا ناآگاهانه مبادرت به توهين نسبت به آن نموده و برخورد غير معقول داشتند كه
بحمدالله با تذكر و دستورات جناب عالي از ادامه اين برخوردهاي زننده خودداري شد. اميدواريم در آينده توجيهات لازم در اين زمينه صورت گيرد.
2 ـ مطّلع هستيد كه مجامع جهاني بر اثر تبليغات سوء كشور ما را بعلت برخورد خشن و قاطع با حاملان و توزيع كنندگان مواد مخدر محكوم مي كنند ولي با اينهمه، مسؤولان ما بر موضع خود در اين مورد پافشاري مي نمايند. در باب زائران بيت الله الحرام نيز دقت نظر در خصوص جلوگيري از حمل مواد مخدر تحت هر عنوان، چه مصرف دارويي و چه توزيع و غيره بعمل مي آيد و در مبدأ ايران با حاملان آن شديداً برخورد مي شود و از سفر منع مي شوند، ليكن بخشي از آنها موفق به خروج از كشور مي گردند و در فرودگاه جده از ايشان مواد مخدر كشف مي گردد كه به نظر ما بايد متحمل قوانين و جرايم عربستان بشوند. لذا صراحتاً اعلام مي داريم كه ما نيز طالب همكاري و مساعدت با مقامات شما در زمينه برخورد جدي با اينگونه اشخاص هستيم و مسامحه و ملايمت در اين مورد را نمي پذيريم.
3 ـ در باب كتابهاي ادعيه، همانطور كه در صورتجلسه مذاكرات حج سال جاري قيد شده، نمونه كتب ادعيه و مناسك همراه زائر از طريق وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران جهت بررسي و اعلام نظر در اختيار مقامات عربستان قرار داده شد. همانطور كه قبلا نيز گفته ام در تمام مساجد و منازل كشور ما، كتب ادعيه نوعاً به زبان عربي كه زبان قرآن است همراه با ترجمه فارسي آن براي فهم بهتر (و نه خواندن ترجمه بجاي اصل) تنظيم و منتشر مي شود و زائري كه مي خواهد به حج مشرف شود كتاب دعا يا مناسك را از منزل خود بهمراه مي آورد. نكته مهم، كه از قضا براي شما حساسيت ايجاد نموده، اين است كه كشورهاي ديگر هم دعا رابه زبان عربي ولي به خط خاص خودشان مي نگارند و در عين حال به خط خود هم ترجمه مي كنند كه در نگاه اول به نظر مي رسد متن و ترجمه آن به يك زبان است در حالي كه في الواقع اصل دعا را به زبان عربي مي خوانند وترجمه آن به زبان بومي مي باشد، لذا براساس چنين شبهه اي از ما خواسته ايد كه دعاي خود را به زبان فارسي بنويسم و قرائت كنيم، در صورتي كه هيچگاه يك ايراني دعاي سعي يا طواف يا تلبيه را به زبان فارسي نمي خواند. لذا قابل قبول نيست كه با حمل كتب ادعيه و مناسك كه قبلاً نسخه اي از آن ارسال گرديده است بدين نحو برخورد شود. انتظار داريم با حسن نظر به اين مقوله بنگرند و اين مشكل با دستور مبتني بر ديد عميق جناب عالي حل شود.
4 ـ معطلي زائرين در حين ورود براي انجام تشريفات گمركي و گذرنامه اي در فرودگاه
جده بسيار طولاني است و با توجه به خستگي مفرط ناشي از مسافرت هوايي و حضور قبل از موقع در فرودگاههاي ايران و بيخوابي در اثر اشتياق نزديك شدن به لحظه سفر و رفت و آمدهاي سنتي خانوادگي، قبل از سفر و احياناً مسافرت از محل سكونت خود تا ايستگاه پروازي مربوطه و بطور كلي چيدن مقدمات سفر براي زائر، فوق العاده كسالت آور و خسته كننده است. مضاف بر اين كه بعد از طي تشريفات فرودگاهي جده، بايستي به طرف مدينه منوره يا مكه معظمه حركت كنند و بعد از آن نيز تا اسكان كامل زائران در منازل، مدتي وقت صرف مي شود. لذا ضمن قبول تشريفات ضروري اداري كه لازمه ايجاد نظم در امور زائران مي باشد، تقاضا داريم حتي الامكان از اطاله مراحل موجود كاسته و در راه اندازي امور با سرعت بيشتر عمل شود. بهر حال خواستار به حداقل رساندن مدت انتظار در سالنهاي گمرك هستيم.
5 ـ در سال قبل كه دو سالن براي ورود و عبور زائران ايراني اختصاص داده شد تجربه موفقي بود; چرا كه شناخت تدريجي مسؤولان ما و مسؤولان سالنها از روحيات و اخلاق يكديگر باعث مي شد كه مشكلات و تنگناهاي كار را بهتر درك كنند و كارها در چارچوب قوانين سرعت و سهولت معقول و مناسب پيدا كند، بدون اين كه هيچ يك از طرفين بخواهند قانون شكني و يا درخواست نامعقول نمايند و اينها بر محيط صميميت و تشريك مساعي جهت حل مشاكل مي افزود. اما در سال جاري كه سالنهاي مشخصي در نظر گرفته نشده و از سالنهاي متعدد وارد مي شوند، مشكلات سنگين تر شده است.
6 ـ در زمينه حمل و نقل بين شهري زائران مسائلي به قرار زير وجود دارد:
اولا ـ اگر بپذيريم تشكيل سنديكاي حمل و نقل تحت عنوان "نقابه" بخاطر حفظ منافع حجاج و جلوگيري از سوء استفاده شركتهاي حمل و نقل در موسم حج، با توجه به ازدياد مشتري صورت گرفته است و از اين راه بدنبال تثبيت قيمت و حفظ كيفيت خدمات رساني مناسب هستيد، بطوري كه همه كشورها را انحصاراً موظف به انعقاد قرار داد با نقابه نموده ايد، طبيعي است از آن طرف هم بايد ترتيبي داده شود كه وضعيت انحصاري در نقابه و حمايت حكومتي از آن و احساس پشتگرمي، خداي ناخواسته به اجحاف زائران منجر نشود. لذا براي منتفي نمودن اين مسأله، نظارت و كنترل دقيق بسيار ضرورت دارد اما همانطور كه در نامه سال گذشته نيز اشاره شد نظر سنجي از زائر و خدمه و مديران و ساير اعضاي خدمتگزار نشان مي دهد كه چگونگي تسهيلات و امكانات حمل و نقل در سطح قابل قبولي نيست و در سطح نازلي قرار دارد. نقابه با توجه به اين كه مبلغ كرايه را از قبل دريافت نموده است از انجام
تعهدات خود سرباز مي زند. فرضاً براي تأمين ماشينهاي مكشوف كه تنها مورد استفاده زائران ما مي باشد سقف ماشين هاي خارج از رده را برمي دارند كه فرسودگي ماشينها تا حال بارها منجر به ايجاد حوادث ناگوار و ضايع شدن اعمال و ايجاد اشكال در اعمال شرعي زائران گرديده است. تصديق مي فرماييد وقتي زائر در بدو ورود با چنين صعوبت هايي مواجه مي شود تصوير منفي آن، تا آخر سفر بلكه براي هميشه از ذهن وي زايل نمي گردد.
ثانياً ـ استفاده از رانندگان ناآشنا به مسير و ناآشنا حتي به زبان عربي علي الخصوص در مدينه بعد كه بايستي زائران از ميقات جحفه محرم شوند و اعمال حج خود را فوراً شروع نمايند، باعث مي شود كه گاهي بموقع به مكه مكرمه نرسيده و از نظر شرعي دچار مشكلات عديده شوند.
ثالثاً ـ كاهش تعداد پاركينگ هاي مربوط به زائرين ايراني، به استناد كاهش تعداد حجاج، امري است ناپخته و بررسي نشده; چرا كه با كم شدن عدد حجاج، به همان نسبت متوسط تعداد زائر ورودي روزانه به جدّه تقليل نيافته بلكه با كم شدن عدد حجاج، تعداد روزهاي پروازي كاهش يافت و در نتيجه تعداد زائر ورودي و خروجي در روز در همان سطح سابق باقي ماند. لذا بهمان تعداد 12 پاركينگ سال قبل نياز مي باشد.
ج ـ مدينه منوره
در مقايسه با عملكرد مؤسسه مطوّفين حجاج ايراني، كه نهايت تلاش را جهت بهبود وضعيت و رفع مشكلات زائران بكار برده، مكتب ادلاء در مدينه منوره با برخوردهاي غير مسؤولانه و بي تفاوت نسبت به زائران گمشده در واقع بر خلاف مفاد صورتجلسه و مذاكرات رسمي مبني بر در اختيار قرار دادن محل و وسيله نقليه براي اين منظور اقدام نمود و موجبات نارضايتي زوار را فراهم كرده و باب گلايه و شكايت را بازگذاشت.
د ـ مكه معظمه
1 ـ با توجه به اين كه اعزام حجاج ايراني در قالب كاروانهاي 100 ـ 120 ـ 140 و 160 نفره انجام مي شود، تقاضا داريم مؤسسه نيز بررسي كند كه تمام خدمات مورد نياز را با در نظر گرفتن مبناي فوق، شكل دهد و تنظيم نمايد.
2 ـ مؤسسه بايد توجه داشته باشد كه هر كاروان حداقل يك وانت در اختيار دارد كه در
ايام تشريق بايد برگ تصريح داشته باشد، طبيعي است ما نياز به اخذ تصاريح بيش از حد نداريم ولي بايستي طوري برنامه ريزي شود كه به وانت كاروانها براحتي تصريح بدهند تا مشكلاتي جهت تجهيز غذايي و بهداشتي چادرها پيش نيايد.
3 ـ پيشنهاد مي شود دركف مسجدالحرام، در طول حجرالاسود، براي مشخص شدن ابتداي اشواط طواف كه با رنگ ديگر سنگفرش شده است، بنحو مقتضي برجستگي يا فرورفتگي يا زبري ايجاد شود تا وقتي زائر در حين طواف به مقابل حجرالاسود مي رسد، بخصوص در موقع ازدحام، نيازي به تلاش براي ديدن خط مزبور نباشد و انسان صرفاً با لمس زبري يا برجستگي متوجه قرار گرفتن در برابر حجرالاسود گردد.
هـ ـ ايام تشريق
1 ـ عرفات، خلاصه مشكلات وقوف در صحراي عرفات بدين قرار بود:
اولا ـ بخش اعظم منطقه ايرانيان فاقد امكانات باران مصنوعي مي باشد.
ثانياً ـ مشكلات كمبود توالتهاي صحرايي در منطقه ايرانيان و كمبود آب و شكستگي درب آنها، علاوه بر ايجاد تضييقات و ناراحتي ها، خلاف عفت عمومي نيز هست.
ثالثاً ـ در عرفات اجازه محصور نمودن سرويس هاي بهداشتي داخل بيمارستان مورد انتظار است.
رابعاً ـ داروهايي كه درمانگاههاي عربستان در عرفات با تجويز پزشكان ايراني در اختيار زائران قرار مي دهند، كفاف مصرف آنان را نمي دهد و وسايل و تجهيزات لازم نيز در حد انتظارات نيست.
2 ـ مشعر الحرام، انتقال به مشعرالحرام بر اساس بررسيهاي بعمل آمده در سال جاري، نسبت به سال قبل، نسبتاً بهتر انجام گرفته، اما...
اولا ـ با اين وصف بنا به اظهار برخي كارشناسان راهنمايي و رانندگي كه در بين زائران ما حضور داشتند موضوع ترافيك پر تراكم عرفات به مشعر، قابل بررسي و اصلاح است و اين افراد اعلام آمادگي كرده اند كه در صورت تمايل شما براي گشايش مشكل ترافيك راه مشعر بررسي و اظهار نظر نمايند.
ثانياً ـ در مسير عرفات به مشعرالحرام يك راه مشخص اختصاصي براي عبور و مرور خودروهاي امدادي همه كشورها در نظر گرفته شود و كنترل گردد كه توسط عابرين مسدود
نشود.
ثالثاً ـ نصب تابلوهاي راهنما به زبان فارسي در مسير عرفات، مزدلفه، منا و جمرات در ارتفاع و به اندازه مناسب پيشنهاد مي گردد.
3 ـ منا; مسائل مربوط به منا را بطور كلي مي توان به دو بخش عمومي (مبتلا به ايران و همچنين بقيه كشورها) و اختصاصي (فقط مربوط به ايران) تقسيم كرد:
1/3 ـ مسائل عمومي:
اول ـ بهداشت محيط; نسبت به تخليه زباله ها و ضايعات اطراف چادرها، بطور دائم و شبانه روزي اقدام شود نه آن كه گنجايش جايگاه زباله بر اثر تخليه نشدن بموقع تمام شود و زباله ها محيط اطراف را اشغال و آلوده كند. البته وضعيت جمع آوري زباله از جلوي مكاتب در مقايسه با گذشته بهتر ارزيابي شده است اما هنوز در معابر اصلي و خيابانها كار جمع آوري زباله چندان مطلوب نيست.
ـ روزهاي دهم و يازدهم منظره مشمئز كننده اي از موي سر بوجود مي آيد! پيشنهاد مي شود محل خاص و نايلون مناسبي جهت موهاي تراشيده شده در اختيار كليه برادران گذارده شود كه در پايان كار در زباله ها تخليه شود.
دوم ـ قربانگاه; پيشنهاد مي شود مجازر قديمي كه هم اكنون استفاده مي شود تماماً تخريب شود و در عوض مجازر جديدي در محل نهر فاصل بين مجازر قديم و چادرها بسازند; زيرا اين نهر تماماً در مني واقع شده و براي مسلماناني كه مقيد هستند حتي المقدور قرباني هاي خود را در زمين ذبح كنند مطلوب مي باشد.
سوم ـ جمرات; در مورد طريق المشاة كه به علت استقرار جمع كثيري از زائران در هيأت خانوادگي، از انتفاع خارج شده و مخاطراتي براي عابرين و ساكنين فراهم مي شود. به نظر مي رسد بدون اقدام شديد و غليظ مسؤولان عربستان و عدم اجازه تبديل آن به خوابگاه و استراحتگاه، تا حدود زيادي از تلفات و ضايعات و فشردگي و دزدي كه در اثر اختلاط تنگاتنگ زن و مرد پيش مي آيد، امكانپذير نمي باشد. سؤال اين است كه مملكت شما براي جلوگيري از مراسم برائت از مشركين آن همه لشكركشي در سطح شهر به راه مي اندازد و در انجام پروژه هاي معظم توفيقات شاياني كسب نموده است، چگونه در مورد مسير چادرها به جمرات چاره اساسي نمي انديشد؟ شايد ابتدايي ترين راه چاره اين باشد كه چند مسير رسيدن به جمرات كه از بقيه شلوغ تر است يكطرفه كنند تا به لحاظ مشكل برگشت عده اي در مقابل
سيل جمعيت در حال حركت به سوي جمرات تا حدودي مرتفع شود. ضمناً مشكل مسدود شدن راه بخاطر مخلوط بودن اتومبيل و مردم و سلب امكان تردد از هر دو آنها همچنان باقي مانده است.
2/3 ـ مسائل خاص ايران
اول ـ بالونها; ملاحظه فوموديد كه امسال هم قضيه استفاده از بالونها در منا با دشواري انجام شد و سرانجام در آخرين ساعات با دستور مساعد جناب عالي فيصله پيدا كرد آيا به نظر مسؤولان عربستان اشكالي دارد كه زائر ناآشنا به محيط كه يكباره با صحنه اجتماع عظيم و يكنواخت و هم شكل چادرها در مناطق و افراد در لباس يكدست احرام مواجه مي شود با استفاده از يك نشان آشكار در آسمان حدود منطقه ايراني ها را دريابد و مسير طولاني بازگشت از جمرات را با اطمينان خاطر بيشتري بپيمايد و از اضطراب و گم شدن و گرما زدگي او در حد بالايي كاسته شود؟ ما مشتاق هستيم كه هر ساله با هماهنگي دفاع المدني و اطفائيه و ابلاغ ارتفاع مجاز، از بالون بنحوي استفاده كنيم كه تخلفي هم صورت نگيرد و مغايرتي با دستورالعملهاي دفاع المدني نداشته باشد. يقيناً شما نيز بعنوان خادم زوار از اين نوع پيشنهادات كه خدمت مشتركي به ضيوف الرحمن مي باشد، استقبال خواهيد نمود.
دوم ـ منطقه خيام ايراني; خواسته ما اين است كه چادرهاي ايراني را در طرفين بلوار دفاع المدني بصورت مجتمع قرار دهند تا با مركزيت بعثه و بيمارستان و خدمات گمشدگان بتوانيم راحت تر و سريعتر خدمت رساني نماييم و زائرين نيز زودتر با محيط آشنا شوند. سال جاري همين درخواست را داشتيم كه با اصل آن مخالفتي نشد ولي بعلت اين كه دير مطرح گرديده بود، قابل اجرا ندانستند. انشاء الله در سال آتي محل مكاتب 6، 7، 8 و 9 به قسمت روبروي ستاد حجاج ايراني و جنب دفاع المدني انتقال يابد.
سوم ـ خرابي پنكه و كولر چادرها; كولر و پنكه چادرها بعضاً خراب است و متأسفانه مطوّف در غالب اوقات مسؤوليتي در اين مورد احساس نمي كند. تصور بفرماييد در حالي كه زائر خسته و بيخوابي كشيده وارد چادرهاي منا مي شود و بايد خود را براي رمي جمره با آن همه فشردگي آماده كند، وجود وسايل خنك كننده چقدر اهميت پيدا مي كند. اين مسأله تنها با يك كنترل سالم، توسط خدمه مطوف عملي مي باشد. لذا تقاضا مي شود جهت تضمين صحت عمل مطوف، جريمه اي براي اينگونه تخلفها در نظر بگيريد. طبيعي است با تأمين وسايل سالم خنك كننده و حفظ بهداشت تغذيه و محيط، تا اندازه زيادي از گرمازدگي و عوارض آن
جلوگيري مي گردد.
چهارم ـ خدمات درماني; در راه ارائه خدمات بهداشتي ـ درماني به حجاج ايراني در منا موانعي وجود دارد كه انشاءالله با دستور مساعد جناب عالي و همت و تلاش همكارانتان بر طرف خواهد گرديد.
ـ برقراري بيمارستان پيش ساخته در محوطه اسكان ايرانيان در منا نظير آنچه در عرفات در اختيار داريم، در پيشبرد امور درمان مؤثر مي باشد.
ـ كانكس هاي درمانگاهي به ازاء هر ده هزار زائر يك دستگاه در منا ضروري به نظر مي رسد، بديهي است داخل اين كانكس ها بصورت غرفه بندي شكل داده مي شود.
ـ وجود يك كانتينر يخ در كنار بيمارستان ايراني در منا امري است ضروري، لذا شايسته است طوري برنامه ريزي شود كه هر ساله نياز به اخذ مجوز و بحث هاي فراوان نباشد و مسأله براي هميشه حل شود.
و ـ اجراي پروژه قرباني با همكاري بانك توسعه اسلامي:
ظرف دو سال گذشته، با توافق بانك توسعه اسلامي تعدادي از قرباني هاي زائران ايراني در سيستم مكانيزه ذبح شده، اين طرح موفق باعث خوشحالي زائران و مسؤولان حج و ساير هموطنان و مسؤولان ما بود. انتظار داشتيم هر سال بتوانيم تعداد بيشتري از ذبيحه ها را با سيستم مذكور به مصرف واقعي و به دست مستمندان و مستحقان آن برسانيم. در سال قبل بدليل وحدت زبان بين ذابح و نماينده زائرين با كمترين مشكل اين طرح به انجام رسيد و نظرات اميدوار كننده مسؤولين بانك نيز گواه اين مدعاست. اما متأسفانه در سال جاري يكباره اعلام شد كه ذابحين نمي توانند وارد سالن شوند و در فرصت باقيمانده به علّت فقدان طرح جايگزين در موقعيتي كه حتي پول قرباني از زائرين اخذ شده بود، ناگهان ناگزير به تعطيل طرح شديم. با اين وجود اميدواريم در سالهاي آتي با توجه به ميل و رغبت عربستان مبني بر توزيع گوشت قرباني بين نيازمندان، همكاري لازم در اين مورد صورت گيرد و همان تسهيلات و امكانات قبلي در اختيارمان قرار داده شود.
ز ـ تلفن ها:
راجع به وصل تلفن هاي توافق شده، با وجود پي گيري و مكاتبات لازمه، تلفن ها در
موعد مقرر وصل نشد بلكه بعد از گذشت ده روز استقرار زائران اقدام به نصب آن نمودند كه تصديق مي فرماييد روند اجرايي امور خدمات رساني به حجاج را بسيار دشوار ساخت. انتظار داريم راه طفره روي مسؤولين رده ها پايين تر مسدود گردد و با احساس مسؤوليت پاسخگوي نقايص و تأخير امور باشند نه اين كه مرتباً عدم وصول دستور را طرح كنند و روش صبر و انتظار را پيش بگيرند. اميدواريم در آينده با نظر مساعد جناب عالي تكرار نشود بلكه جبران گردد.
ح ـ ايرانيان مقيم خارج از كشور:
برادران و خواهران ايراني مقيم خارج از كشور كه براي انجام فريضه حج مشرف مي شوند، با وجود اين كه هزينه هاي حمل و نقل و مطوف در ابتداي ورود از ايشان اخذ مي گردد اما در عمل به حال خود رها مي شوند و سازمان حج صرفاً بدليل اين كه اين جماعت هموطنان ما مي باشند از روي نوعدوستي و حس ميهني و وظيفه وجداني به آنها خدمت مي رساند. شايسته است چادرهاي آنان در داخل منطقه منا بين ايرانيان و در كنار چادر ايراني ها در نظر گرفته شود و ضمناً تكليف حمل و نقل آنان نيز روشن گردد.
ط ـ آمار حجاج:
در مذاكرات و مكاتبات حج سال جاري بيش از پيش بر لزوم رعايت حتمي سهميه بندي مقرر در كنفرانس وزراي خارجه كشورهاي اسلامي در عمان، بدليل محدوديت هاي مختلف، بخصوص در مشاعر پافشاري نموده ايد و در مقابل استدلال و استناد ما به مفاد موافقت نامه دو وزير خارجه در مسقط تصميم قطعي براجراي سهميه فوق توسط همه كشورها بدون استثنا را ياد آور شده ايد و بدنبال آن آمارهاي رسمي نشانگر حضور كمتر از 950 هزار زائر خارجي در مراسم حج امسال مي باشد اما پاره اي جرايد عربستان به گزارش يكي از راديوهاي بيگانه آمار كل حجاج را بالاي 2 ميليون نفر اعلام نموده اند كه از دو حال خارج نيست يا اين آمار اشتباه است كه بايستي براي رفع شبهه اعمال استثنا براي كشورهاي ديگر و اصرار بر پاي بندي به سهميه توسط كشورهاي خاصي نظير ايران، هر چه سريعتر تكذيب و آمار صحيح ارائه گردد و يا اين كه آمار اعلام شده صحت دارد كه خود حكايت از بهم خوردن سهميه بندي مورد نظر و يا عدم كنترل بر شركت مواطن عربستان در مراسم حج سال جاري
مي باشد كه در هر دو صورت امري غير قابل توجيه مي باشد. لذا ضرورت دارد جهت رفع شبهات مذكور آمار صحيح و دقيق از حجاج اعم از خارجي و مواطن ارائه نمايند.
در خاتمه ضمن اظهار تشكر از تمامي اقدامات مثبت و سازنده اي كه در طول مسؤوليت جناب عالي در جهت رفاه حال حجاج شريف بيت الله الحرام فراهم آمده است بار ديگر از خداوند متعال مي خواهم جناب عالي را در انجام خدمات شايسته تر نسبت به ضيوف الرحمن موفق بدارد. من بعنوان كسي كه بيش از ده سال در اين راه مقدس خدمت كرده و با جزئيات اجرايي امور حج آشنايي دارد و خدمتگزاري به صدها هزار زائر را در چند سال اخير عهده داشته است، وظيفه شرعي و ملي و انساني خود دانستم كه مشكلات را براي آن جناب كه خود در مكه مكرمه در متن مسائل حج پرورش يافته ايد مطرح كنم. مجدداً بايد تكرار كنم محدوديتها و مقدورات شما كاملا قابل درك است و ما هم به ملت خود سفارشات لازم در زمينه شناخت و رعايت قوانين و مقررات كشور شما نموده ايم.
در اين راستا اعتقاد راسخ دارم بايستي با تشكيل يك كميسيون مشترك، مسائل فيمابين در طول سال بخوبي بررسي شود چون با چند ملاقات و مكاتبه به نتيجه مطلوب نخواهيم رسيد و حق مطلب ادا نمي شود. لذا فعاليت كميسيون مشترك بخوبي مي تواند زمينه ساز همكاري و حس تعامل طرفين باشد. بهر حال علاقه نداريم با توجه به اين كه همه ساله شاهد عمران و آبادي وسيع و رسيدگي عمومي به وضع حجاج هستيم، برخي امور ظاهراً كوچك و جزئي باعث شود كه كارهاي كلي و عظيم از نظرها دور گردد.
محمد حسين رضايي
رئيس سازمان حج و زيارت
رونوشت:
ـ جناب حجة الاسلام و المسلمين آقاي محمدي ري شهري نماينده محترم ولي فقيه و سرپرست حجاج جهت استحضار.
ـ برادر گرامي جناب آقاي مهندس مير سليم وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي جهت استحضار.
|