متن کامل

ميقات حج
سال ششم شماره بيستم و ششم زمستان 1377

نگاهي به مطبوعات عربستان

* احكام و فتاوا

نمازهاي شب نيمه شعبان

علي رضا بن عبداللّه‏ ضمن بررسي روايات مربوط به نمازهاي شبِ نيمه شعبان مي‏نويسد: همانگونه كه پيش از اين گفتم كه حديث نماز رغائب در ماه رجب و نماز نيمه رجب موضوع و ساختگي است، احاديث مربوط به نمازهاي شب نيمه شعبان نيز جعلي و ساختگي است! در تمام اساتيد ذكر شده راويان جاهل و ضعيف ديده مي‏شوند و همانند گفته ابن جوزي شكي در ساختگي بودن آنها نيست؛ از جمله آنكه گفته مي‏شود:

«اي علي هر كس در نيمه شعبان صد ركعت نماز بخواند به طوري كه در هر ركعت يك فاتحة الكتاب و ده قُلْ هُوَ اللّه‏ُ أُحَد قرائت كند. چنين فردي نمي‏ميرد تا اينكه خداوند صد نوشته به سوي وي فرستد كه سي فرشته بشارت بهشت به او مي‏دهند و سي فرشته او را از عذاب ايمن مي‏دارند و سي فرشته نيز او را از خطا حفظ نموده و ده فرشته نيز دشمنان وي را خوار مي‏سازند.»

ابن جوزي مي‏گويد: بسياري از كساني كه اين نمازها را مي‏خوانند از شدّت خستگي مي‏خوابند و نماز صبح از ايشان فوت مي‏شود و با تنبلي و كسالت از خواب برمي‏خيزند. البته جهالين از ائمه مساجد مردم را به خواندن اين نمازها تشويق مي‏كنند و داستان گويان نيز در مجالس خود آن را نقل مي‏كنند.

ملاحظه: علي بن رضا بن عبداللّه نويسنده مقالات ديني با گرايش آشكار ضد شيعي است كه اغلب نوشته‏هاي وي در اين راستاست.

جالب آنكه نويسنده معروف عربستاني بنام عبداللّه عمر خياط در همان تاريخ در روزنامه عكاظ، ش 11791 طي مقاله‏اي به بركات و عظمت شب نيمه شعبان پرداخته و به نمازها و دعاهاي وارده در اين شب اشاره نموده است از جمله آن كه مي‏نويسد:

ابن ماجه در اسناد خود از علي عليه‏السلام نقل مي‏كند كه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «اذا كانت ليلة نصف شعبان فقوموا ليلها و صوموا نهارها، فان اللّه تبارك و تعالي ينزل الغروب الشمس الي السماء الدنيا فيقول الأمن مستغفر فاَغفِرُ له: الا من مسترزقٍ فارزقه؟ الا من مبتلي فأعافيه الا كذ؟ حتي يطلع الفجر» (المدينه، ش 13011)

بلند كردن دو دست به هنگام صبح

پرسش: بلند كردن دو دست براي دعا، در چه مواقعي جايز است؟

پاسخ: شيخ عبداللّه المنيع در جواب اين سؤال گفت: بلند كردن دو دست در دعاي قنوت و نماز استسقا جايز است و نيز زماني كه امام در اثناي خطبه به دعا كردن بپردازد نمازگزاران دستهاي خود را بلند مي‏كنند و در غير از اين موارد، چيزي از پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله نقل شده است، البته اگر كسي دستان خود را در وقت هر دعايي بلند كند مورد انكار قرار نمي‏گيرد ليكن بهتر و افضل آن است كه اين عمل را فقط در آنچه از پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله وارد شده است محدود كنيم.

(المدينه، ش 13011)

عدم جواز اذان بعد از وقت

پرسش: آيا چنانچه دقايقي از وقت اذان بگذرد مي‏توان اذان گفت؟

پاسخ: شيخ محمد بن صالح العثيمين: اذان بايد در وقت خود گفته شود؛ چرا كه نماز مردم همراه با اذان است اما چنانچه انسان در سفر باشد و مردم خواب رفته باشند و بعد از طلوع خورشيد از خواب برخيزند، در آنوقت مي‏توان اذان گفت همان طور كه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله و اصحاب ايشان در سفر خوابيده بودند و وقتي بيدار شدند كه خورشيد طلوع كرده بود. در اين وقت مؤذن اذان گفت و نماز سنت صبح و سپس نماز صبح را خواندند لذا اين مسأله دليل بر جواز گفتن اذان بعد از وقت فقط در سفر مي‏باشد. (المدينه، ش 13008)

حكم روزه بدون نماز

پرسش: حكم فرد روزه‏گير كه نماز نمي‏خواند چيست؟

پاسخ شيخ صالح بن فوزان: روزه چنين فردي صحيح نيست؛ چرا كه قبولي همه اعمال مشروط به تحقّق توصيه نظير برپايي نماز واداي اركان پنجگانه اسلام است. در اين مورد نماز جمعه نيز كفايت نمي‏كند.(عكاظ، ش 11807)

عدم لزوم انتقال ميت براساس وصيت وي

پرسش: مرده‏اي را در مكاني دفن كرده‏ايم آيا جايز است وي را بر اساس وصيتش به مكان ديگر انتقال دهيم؟

پاسخ شيخ صالح بن علي الفصول عضو كميته دائمي افتاء: انتقال لازم نيست و مرده در همانجا كه دفن شده بايد بماند. همچنين حتي اگر كسي وصيت نمايد كه او را به سرزمين دور و يا كشور ديگري منتقل نمايند وفا و عمل به اين وصيت لازم نيست؛ چرا كه مكانها به افراد منزلت نمي‏بخشند. (عكاظ، ش 11752)

خون دادن زياد مبطل روزه است

پرسش: آيا اهداي خون در ماه رمضان جايز است؟

پاسخ شيخ عبداللّه‏ جبرين: چنانچه اهداي خون زياد باشد، براساس قياس نسبت به حجامت، موجب ابطال روزه خواهد بود. (المدينه، ش 13032)

* * چند خبر

2500 پرواز در حج

سازمان هواپيمايي عربستان پيش‏بيني كرده است كه در حج سال 1419 ه . ق. تعداد 660هزار حاجي را توسط هواپيماهاي عربستان جابجا نمايند.

اين تعداد با 2500 پرواز هواپيما ميسّر خواهد بود. (عكاظ، ش 11765)

كنگره بزرگِ بررسي علميِ حج در سال گذشته

مركز بررسيهاي حج در دانشگاه امّ‏القري با موافقت ملك فهد در نظر دارد از بيست و يكم ذي القعده سال جاري، به مدت سه روز اقدام به بر پايي كنگره بزرگ بررسي علمي حج در صد سال گذشته؛ يعني از سال 1319 ه . ق. تا 1419 ه . ق. نمايد.

اين مركز طي اطلاعيه‏اي نويسندگان مختلف را دعوت به ارسال مقاله جهت شركت در اين كنگره نموده است. موضوعات قابل بحث شامل سه محور ذيل مي‏باشد:

1 ـ بناي حرمين شريفين و پيشرفتهاي عمراني دو شهر مكه و مدينه از سال 1319 تا 1419ه.ق. به ويژه توجه به كعبه و مرمّت آن؛ از جمله درِ كعبه، حِجر، مقام ابراهيم، پيشرفتهاي ساخت پرده كعبه در طول يكصد سال گذشته و از جمله تأسيس كارگاه براي بافت پرده، توسعه حرم مكه و مدينه و مراحل مختلف توسعه آن از دوران ملك عبدالعزيز تا زمان ملك فهد. همچنين ميقاتها و مشاعر مقدس و حركت عمراني انجام شده در اين راستا.

2 ـ خدمات و امكانات ارائه شده در حج؛ شامل امنيت و سلامت حجاج، در جاده‏ها و راه‏هاي منتهي به شهرهاي مقدس و جاده‏هاي داخلي، فرودگاهها، ساختمانها، وسايل نقليه در ايام حج، اسكان حجاج در مكه و مدينه، خدمات پزشكي، جمعيت هلال احمر و خدمات اورژانس در حج، بهداشت و خدمات بهداشتي و نظافت در حج، حمام‏ها و توالت‏هاي عمومي در مكه و مدينه و مشاعر مقدس، قربانگاه، خدمات پست و تلگراف و تلفن و تبليغات مكتوب و بلندگويي، وزارت حج و مؤسسات مختلف نظير مطوفين، ادلاء الوكلاء، زمازمه، مراكز استقبال حجاج، فعاليت‏هاي خيريه و داوطلبانه در حج؛ نظير مركز سردسازي آب آشاميدني خادم‏الحرمين، صدقات و توزيع غذا، مركز بررسيهاي حج.

3 ـ همبستگي اسلامي در حج؛ شامل دستورالعمل‏ها و فرمان‏هاي پادشاهي، پذيرايي‏ها، ديدارها و گنگره‏ها و اجلاس‏ها، ديدارهاي رؤساي هيأتها، اهتمام به چاپ قرآن و ترجمه و توزيع آن، فعاليت‏هاي سازمان رابطة العالم الاسلامي و سازمان كنفرانس اسلامي، كمك رساني عربستان، توزيع قرباني، تبليغ و ارشاد.

در اين اطلاعيه تاريخ مقرّر جهت ارسال مقاله، از اول ماه مبارك رمضان تا 24 شوال 1419 اعلام شده است. مقاله ارسالي بايد به عربي و تايپ شده در اوراق A4 باشد. به مقالات قبول شده جهت ارائه در كنگره 5 هزار ريالِ عربستان جايزه تعلّق خواهد گرفت.(عكاظ، ش 11788)

حج جاذبه بزرگ براي تازه مسلمانها

مدير يكي از دفترهاي تبليغات در شهر جده اعلام كرد: چهار سال گذشته در حوزه فعاليت وي، تعداد 1034 خارجي مسلمان شده‏اند. وي گفت: تبليغات و روشنگري افراد خارجي، به صورت سازمان يافته انجام مي‏گيرد؛ يعني شناسايي خارجيها از طريق مؤسسات و شركت‏ها انجام مي‏گيرد و از اين طريق به محل اسكان و كار افراد رفت و آمد مي‏كنيم. افزون بر سخنراني‏هاي مستمر، برنامه‏ها و مسابقات فرهنگي و ورزشي نيز از شيوه‏هاي جذب افراد است.

از تجارب بسيار ارزنده در اين رابطه، جاذبه حج است؛ به طوريكه وقتي باب حج را طرح مي‏كنيم با استقبال تازه مسلمانان مواجه مي‏شود و كفيل‏هاي عربستاني كه مسوؤليت اين خارجيها را بر عهده دارند، ضمن استقبال از اعزام اين افراد به حج، هزينه سفر آنان را نيز متقبل مي‏شوند. (المدينه، ش 13012)

عبرت از قرآن

حميد علي الفقيه طي مقاله‏اي مي‏نويسد: روزي حضرت موسي عليه‏السلام از خداوند طلب باران كرد و خداوند درخواست وي را اجابت فرمود: زماني نيز سيدالمرسلين از خداوند طلب باران كرد و درخواست وي از سوي خداوند مورد اجابت قرار گرفت.

قبل از ما نيز افرادي بوده‏اند كه درخواست نزول رحمت الهي نموده‏اند و باران باريده است. آيا مي‏دانيد علت آن چيست؟ آنان اهل فساد در زمين نبوده‏اند. آنان در وقت خواندن به اجابت خواسته خود يقين داشته‏اند و مي‏دانستند كسي را كه مي‏خوانند حيّ قيوم است، كلام ايشان را مي‏شنود و درخواست ايشان را اجابت مي‏كند. آن مردمان افراد درست‏كاري بوده‏اند امّا حالِ ما امروز چگونه است. آيا ايمانمان به خداوند قوي است؟

آيا لباس و شرب و غذاي ما از مال حلال تهيه مي‏شود؟ خداوندا! ما را از رحمت باران محروم نساز.

ملاحظه: در طول سال در مناطق مختلف عربستان به علت كم‏آبي و قحطي آب نماز استسقاء خوانده مي‏شود و تقريبا سالي يك مرتبه نيز با فرمان پادشاهي نماز استسقاء در سرتاسر كشور برگزار مي‏گردد كه آخرين آن در يك ماه گذشته بوده است. اعتقادات مردم باديه‏نشين به نماز استسقاء قابل توجه بوده و قابل بررسي در فرهنگ مردم عربستان است.

(المدينه، ش 13012)

علل و اسباب گرايش مردم آمريكا به اسلام

در اين اواخر مركز علوم اسلامي و عربي در آمريكا اقدام به برپائي اجلاس كرد كه با حضور متفكران مسلمان آمريكايي و مسلمانان ديگر كشورها برگزار شد.

دكتر خالد بلانكنشب كه متفكر مسلمان آمريكايي و رئيس بخش اديان در دانشگاه «تمبل» آمريكا است، در سخنراني خود به تاريخ ورود اسلام به آمريكا اشاره كرد و به بررسي محوريّت انتشار اسلام در بين مردم آمريكا پرداخت.

او گفت: علي‏رغم تجاهل و بي‏اعتنايي وسائل تبليغاتي در آمريكا، اينك دين اسلام در رشد و انتشار سريعترين دين در بين مردم آمريكا شده است.

نكته بسيار مهمِ جهانشمولي اسلام و با اهميت‏ترين دين آسماني و مبارزه جدّي اسلام با نژادپرستي است. عمق تاريخ اسلام حاكي از برخورد و رفتار بسيار عالي پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله و خلفاي راشدين با مستضعفين، نظير بلال بن رباح، خباب بن ارث، سلمان فارسي، مهيب رومي، زيد بن حارثه، و عمار بن ياسر مي‏باشد.

شموليت اسلام سبب شده است كه ريشه‏ها و گرايش‏هاي طايفه‏اي كم رنگ گردد و نژادپرستي مغبوض و زشت دانسته شود و تمام مردم در برابر خداوند يكسان باشند. لذا مسلمانان در چهارچوب اسلام، فارغ از گرايشهاي طايفه‏اي و رنگ و زبان، مجموعه منحصر به فردي را در عالم تشكيل مي‏دهند. به عنوان نمونه: آمريكاييهاي آفريقايي‏الأصل كه در گذشته ظلم و ستم ديده و از نژادپرستي رنج مي‏بردند، از سال 1920 ميلادي به اسلام گرويده و اينك متجاوز از سه ميليون مسلمان را در آمريكا تشكيل مي‏دهند. به تعداد اين جمعيت به سرعت افزوده مي‏شود و تفكر اسلامي، كسب حقوق مدني و مبارزه با نژادپرستي از محورهاي فعاليت اين جمعيت مسلمان است. ضمن اينكه تأسيس مساجد و مراكز اسلامي نيز در آمريكا نقش داشته است. (المدينه، ش 13012)

حاخام‏هاي يهودي چگونه مي‏انديشند؟!

نشريه حزب ديني ـ صهيونيستي «هاتسوفيه» با حاخام ديويد لجري، رهبر طايفه قبالاه كه از شخصيتهاي اصول گراي يهود و صاحب موقعيت ممتاز در اين دين مي‏باشد، مصاحبه طولاني انجام داده است. گفتني است تا كنون مصاحبه‏اي از وي منتشر نشده، چرا كه وي بيشتر مشغول دعا براي مردم و سرزمين اسرائيل است. دو پرسش قابل توجه و پاسخ آنها در اين مصاحبه عبارتند از

پرسش 1: آيا براستي اسرائيل بايد از همسايگان عربِ خود بترسد؟

پاسخ: در اين جا موضوع بسيار مهم سلاح بزرگ همسايگان اسرائيل؛ يعني ايمان به دينشان است، لذا مقابله با آنان جز با ايمانمان ممكن نيست.

اين اعتراف صريح حاخام يهودي نشان مي‏دهد كه اسرائيليها تا چه اندازه از ايمان مسلمانان و تمسك ايشان به دين اسلام وحشت دارند و اين نكته‏اي است كه بسياري از سياسيون و مذاكره كنندگان، كه براي به اصطلاح صلح تلاش مي‏كنند، از آن غافلند.

پرسش 2: جوانان ما نسبت به تعاليم دستورات دين يهود و اصول و پايه‏هاي اعتقادي اسرائيل بي‏محتوي و بي‏تفاوت شده‏اند و اين خطر بزرگي را در آينده متوجه دولت مي‏سازد. چگونه مي‏توان اين جوانان را نجات داد و اصول يهوديت را در بين ايشان تقويت كرد؟

پاسخ: حاخام ديويد لجري در پاسخ اين پرسش گفت: وزير آموزش و پرورش مسؤوليت خطيري دارد و بايد فعاليتها در مدارس دولتي تشديد شود. بخش‏هايي از تورات و حقيقت يهود بايد در مدارس اجباري شود و اسفار سه‏گانه يهود، كه اساس عقيده توحيدي يهود در آن مندرج است، در مدارس خوانده شود. نمازهاي سه‏گانه در مدارس الزامي گردد. همچنين احكام و اعياد اسراييل به محصلان آموزش داده شود. در امور ورزشي از پشتيباني مالي مسابقات فوتبال در روز شنبه جلوگيري گردد؛ چرا كه هزاران تن از جوانان نسبت به قدسيت روز شنبه دچار ابهام شده‏اند و اين بسيار خطرناك است!

ملاحظه: موضوع اسرائيل و يهود به صورت سنتي يكي از محورهاي قابل توجه مقالات مطبوعات عربستان است و همه روزه نويسندگان بسياري از جوانب مختلف به بررسي مسائل ميان مسلمانان و اعراب با اسرائيل مي‏پردازند.

جنبه‏هاي ديني ضديت و مقابله با يهود و اسرائيل در بسياري از اين مقالات بوضوح ديده مي‏شود، ضمن اينكه در كنار حاميان مذاكرات سازش با اسرائيل، تعداد قابل توجهي از نويسندگان عربستاني به مخالفت آشكار با روند صلح خاورميانه پرداخته و طرح تقويت جبهه مسلمين در مقابل اسرائيل و يهود را مطرح مي‏سازند. (المدينه، ش 13011)

حديث حُميرا

علي رضا بن عبداللّه در سلسله بررسي احاديث مي‏نويسد: در تحقيقات محقق بزرگ علّامه [!] ابن قيم در كتاب «المنار المنيف في الصحيح و الضعيف» آمده است: هر حديثي كه ذكر «يا حميراء» در آن وجود دارد ساختگي است؛ مانند «خذوا نصف دينكم عن هذه الحميراء» و «خذوا شطر دينكم من الحميراء» و «يا حميراء لا تأكلي الطين فانّه يورث كذا كذا...»

ملاحظه: منظور از لفظ حميرا در اين احاديث عايشه است. (المدينه، ش 13009)

عربستان، مصرانه مي‏خواهد كه در مسائل جهان اسلام حضور داشته باشد

دكتر عبداللّه‏ بن عبدالمحسن التركي، وزير امور اسلامي و اوقاف و تبليغ و ارشاد سعودي كه براي شركت در دهمين كنفرانس مجلس اعلاي امور اسلامي به قاهره سفر كرده بود، در پايان اين كنفرانس ـ كه با حضور نمايندگان حدود 60 كشور، سازمان و هيأت از جهان اسلام هيأت‏هايي از كشورهاي ديگر برگزار شده بود ـ در گفتگويي با خبرگزاري سعودي اعلام كرد:

عربستان سعودي مصرّانه مي‏خواهد كه در مسائل اسلامي گوناگون حضور داشته باشد. وي اضافه كرد: در هر جا كه سمينار يا همايشي برگزار گردد و يا يك فعاليت و تلاش اسلامي در جريان باشد، عربستان سعودي در آنجا حضور دارد و همزمان خود عربستان، ديگران را به اين همايشها، سمينارها و كنفرانسها فرا مي‏خواند؛ زيرا كه اينها وسيله مفيدي هستند در جهت اتحاد مسلمانان و بررسي مسائل آنان و همكاري بين آنها.

(روزنامه الرياض، مورخ 12 ربيع‏الاول 1419 = 15/4/1377)

مراسم سوگند كارمندان جديد « رابطة‏العالم الاسلامي»

طبق اساسنامه «رابطة‏العالم الاسلامي» هر كارمندي پس از گزينش، در آغاز و شروع كار، بايد بر وفاداري خود سوگند ياد كند. بر اين اساس، در روز دو شنبه 4 ربيع‏الآخر 1419 برابر با 5/5/1377 كارمندان جديد «رابطة...» به حضور دكتر عبدالله بن صالح العبيد دبير كل اين سازمان رسيدند و بدين گونه سوگند ياد كردند:

«بسم‏اللّه‏ الرحمن الرحيم، ايمانا بواجبي نحو ديننا و امّتنا الاسلامية اقسم باللّه‏ العظيم أن اؤدي واجبات وظيفتي في رابطة العالم الاسلامي بالامانة والصدق والاخلاص الواجب للمسلمين».(هفته نامه العالم الاسلامي، مورخ 11 ربيع‏الثاني 1419 = 12/5/1377)

درخواست تشكيل يك هيأت علمي جهاني، جهت پاسخگويي به مسائل فقهي اقليتهاي اسلامي

دكتر عبداللّه‏ بن صالح العبيد دبير كل «رابطة العالم الاسلامي» در روز 8/4/1419 برابر با 9/5/1377، در يك سخنراني با اشاره به هجرتها، مسافرتها و جابجايي بسياري از مسلمانان از نقاطي به نقاط ديگر جهان و پيش آمدن مسائل فقهي جديد، گفت:

گرچه تلاشهايي از طرف تعدادي از شخصيتها و مؤسسات اسلامي براي پاسخگويي به برخي پرسشها انجام گرفته كه قابل تقدير است ولي با توجه به اختلافي كه در شرايط، حالات و اوضاع افراد وجود دارد، نياز مبرمي به يك «فقه مهجر» يا «فقه اقليتها» احساس مي‏شود كه شرايط و وضعيت افراد مختلف در آن رعايت شده و در مسائل خلافي هم به گونه‏اي باشد كه فتنه و اختلافي در ميان امت اسلامي ايجاد ننمايد.

نامبرده علماي ديني، اساتيد دانشگاههاي كشورهاي اسلامي، ائمه جماعات و مبلغان، و مسؤولين مراكز اسلامي را مسؤول اين امر دانسته و شخصيتها و هيأت‏هاي اسلامي را در اين راستا دعوت به همكاري كرد.

گزارشي از دفتر ««رابطة العالم الاسلامي» در نيويورك

در گزارش دفتر «رابطة العالم الاسلامي» در نيويورك آمده است كه در آمريكا 1500 مسجد و مركز اسلامي و 170 مدرسه اسلامي ساخته شده است. در اين گزارش، فعاليتهاي دفتر مزبور بدين شرح اعلام شده است:

1ـ حضور دربرنامه‏هاي سازمان‏ملل‏وارتباط‏بانهادهاي‏حكومتي‏وغيرحكومتي‏آن سازمان.

2ـ پاسخ به پرسشهاي مسلمانان و معرفي صحيح اسلام به مسلمانان و غير مسلمانان.

3ـ توزيع كتابهاي مفيد و مطبوعات «رابطة العالم الاسلامي» ـ به دو زبان عربي و انگليسي ـ جهت مراكز، مجالس، اتحاديه‏ها و گروههاي اسلامي در سرتاسر آمريكا.

4ـ اشراف بر فعاليت مبلّغان و مديران مراكز اسلامي وابسته به «رابطة العالم الاسلامي» در آمريكا.

ضمنا از فعاليت مبلّغان اين مؤسسه در آمريكا، اين گونه گزارش شده است: امامت نمازهاي پنجگانه در مساجد و مراكز اسلامي، امامت نماز جمعه، تدريس علوم ديني در مساجد، تدريس و تحفيظ القرآن الكريم جهت مشتاقان، تلقين شهادتين به تازه مسلمانان، فعاليتهاي مختلف در مساجد، گفت و شنود با يهود و نصارا، مبارزه با جريانهاي انحرافي، و وساطت و مصالحه بين متخاصمين و بالأخره نماز ميت و تشييع جنازه و دفن ميت.

(هفته نامه العالم الاسلامي، مورخ 19 ربيع‏الاول 1419 = 22/4/1377)

موضوع وحدت مسلمانان

در هفته نامه «العالم الاسلامي» (نشريه هفتگي «رابطة العالم الاسلامي») طي مقاله‏اي، اختلاف مسلمين، به «حلال» و «حرام» تقسيم شده است. اختلاف در مسائل فقهي و همچنين اختلاف در برخي از مسائل اعتقادي؛ همچون ديدار خداوند در شب معراج، يا نبيّ و ولي بودن حضرت خضر عليه‏السلام از نوع اختلاف جايز و حلال شمرده شده و در بيان اختلاف حرام، در آغاز با بيان اين مقدمه كه بايد هرچه متشابه است بر محكمات حمل گردد، به عنوان مثال آمده است: آيات و رواياتي در مدح صحابه وارد شده كه از آن جمله است: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّه‏ِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَي الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ آنگاه در همين آيه شريفه آمده است كه: وَعَدَ اللّه‏ُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ. در اين آيه شريفه، اختلاف شده كه «مِنْ» در كلمه «منهم» آيا براي «تبعيض» است يا براي «تبيين»؟ بعضي با توجه به آياتي كه همه اصحاب را مدح مي‏كند؛ از قبيل آيه «فان آمنوا بمثل ما آمنتم به فقد اهتدوا»، اين كلمه را به معناي تبيين گرفته‏اند ولي آنان كه از اين كلمه، تبعيض را استفاده كرده‏اند (به پندار نويسنده مقاله) از جاده حق، منحرف شده‏اند.

... نويسنده در پايان مقاله، به اوضاع روز پرداخته، مي‏گويد: امروزه بعضي از مسلمانان پيشنهاد مي‏كنند كه همه جريانهاي اسلامي بايستي باهم تعاون و هماهنگي داشته باشند و از اختلاف نظرها چشم‏پوشي كنند تا بتوانند در مقابل تهديدات روز ايستادگي كنند به ويژه كه خداوند متعال فرموده است: وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّه‏ِ جَمِيعا وَلا تَفَرَّقُوا. آن گاه در جواب مي‏گويد: اختلاف بين مسلمانان، دو گونه است: اختلاف «جايز» و اختلاف «ممنوع» و ما بايد قبل از دعوت به وحدت و تنسيق، طبيعت اختلاف را بررسي كنيم تا ببينيم آيا امكان دارد كه ما به اين هدف نايل شويم؟ بر اين اساس، اگر اختلاف برخي از مسلمانان باما، از نوع اختلاف حرام و ممنوع بود، خداوند به ما دستور نداده كه همراه آنان اعتصام كنيم و به دوستي با آنان بپردازيم؛ زيرا كه ما مأموريم اعتصام به «حبل اللّه‏» كنيم، همچنين پيامبر و اصحاب پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله كه اعتصام به «حبل اللّه‏» داشتند و خداوند هيچگاه دستور نداده است كه ما همراه اين دسته از مسلمانان اعتصام نماييم بلكه به ما امر فرموده است كه از اينان برائت جوييم و از شرّ شان برحذر باشيم؛ زيرا كساني كه در مسير اختلاف ممنوع گام برداشته، با سنت مخالفت مي‏كنند و در دين بدعت مي‏گذارند، در واقع با انحرافشان از مسير پيامبر و اصحاب، نشانه‏هاي دين را تغيير مي‏دهند.

اين مقاله، با چنين مقدمات ادعايي، اين نتيجه را القا مي‏كند كه محافظت و مواظبت بر معالم ونشانه‏هاي دين، اهميتش بيشتر است از آنچه كه «وحدت صف» نام گرفته است.

(هفته نامه العالم الاسلامي، مورخ 16 جمادي‏الاولي 1419 = 16/6/1377)

آمار نشريات كشورهاي عربي

اتحاديه توزيع كنندگان عرب در قاهره، پس از يك بررسي اعلام كرد:

آمار نشريات كشورهاي عربي بالغ بر 2714 است كه در 15 كشور عربي توزيع مي‏گردد: لبنان با 1358 روزنامه، هفته نامه، ماهنامه و سالنامه در رديف اول قرار دارد و رديفهاي بعدي اين گونه است: مغرب 318، مصر 145، كويت 64، عربستان سعودي 60، سوريه 50، اردن 46، يمن 37، تونس 25، امارات 33، عمان 11 و قطر نيز 11 نشريه.

(هفته نامه العالم الاسلامي مورخ 2 جمادي‏الاولي 1419 برابر با 2/6/1377)

ساخت خيمه‏هاي ضد آتش براي حاجيان، توسط يك مهندس مسلمان آلماني

مهندس بودوراش يك مهندس آلماني است كه در سال 1974 م. به دين مبين اسلام شرفياب شده است. وي اكنون مديريت شركتي را به عهده دارد كه با همكاري 50 مهندس، براي حاجيان در سرزمين منا خيمه‏هاي ضد آتش برپا مي‏كنند. اين شركت آلماني، كه براي اشراف بر طرح مزبور، دفتري در منا داير نموده، در مرحله اول اين طرح 10000 خميه برپا كرده است.

مهندس بودوراش كه تأسيسات مختلفي در عربستان؛ از جمله بام مسجدالنبي «ص» را اجرا نموده، اظهار داشت: در طرح خيمه‏ها از ماده «تفلون» و يك نوع ماده شيشه‏اي استفاده شده كه اين ماده شيشه‏اي با توجه به كمبود آن در آلمان، از آمريكا و سريلانكا تهيه مي‏گردد. ضمنا وي يادآوري كرد كه طرح خيمه‏هاي منا تا پايان سال 2000 م. ادامه خواهد داشت.

(هفته‏نامه العالم الاسلامي، مورخ 11 ربيع‏الآخر 1419 = 12/5/1377)

قرآن عثماني و حقيقت تاريخي

دكتر نجاح احمد الظهار، استاد دانشگاه مدينه طي سلسله مقالات تحقيقاتي خود در باره قرآن مشهور به مصحف عثماني مي‏نويسد:

در ميان قرآن هاي موجود در موزه‏هاي كتابخانه‏هاي جهان، پنج قرآن موجود در مصر، بصره، تاشكند، حمص سوريه و استانبول تركيه مشهور به «مصحف عثمان» هستند كه تحقيقات تخصّصي در باره هريك، كذب اين ادعا را ثابت مي‏كند. قرآن موجود در حمص سوريه هرچند به خط كوفي است و بر روي آن آثاري از خون مشاهده مي‏شود ليكن خط شناسان و آگاهان به علم كتابت، نوشته اين قرآن را مربوط به قرون متأخر از قرن اول هجري مي‏دانند.

همچنين قرآن موجود درموزه «توب قاپ سرا»ي تركيه نيز به جهت وجود نقطه‏ها و خطوط ويژه در آن، از ويژگيهاي مصحف عثماني خالي است هرچند لكه‏هاي خون نيز بر روي آن مشاهده مي‏شود. بنا بر اين با انجام تحقيقات در مورد اين پنج قرآن، كاملا روشن شده است كه هيچيك از آنها، قرآن نوشته عثمان نيست. بنا بر اين پرسش مهم اين است كه سرنوشت مصحف عثماني به كجا انجاميده است.

سمهودي در كتاب وفاءالوفا مي‏نويسد: مصحف عثمان بعد از وفات وي، به يكي از دو شخصي كه نامشان خالد بوده منتقل شده است، يكي از اين دو نفر خالد بن عمرو بن عثمان بن عفان (نوه خليفه سوم كه مادرش (مله بنت معاوية بن ابي‏سفيان بوده) و ديگري خالد بن عثمان بن عفان فرزند خليفه (كه از همسرش امّ عمرو بنت جندب) بوده است. بيشترين احتمال، وجود اين مصحف در نزد نوه پسري عثمان است كه نوه دختري معاويه نيز بوده و اين خانواده به حفظ آثار عثمان و گرفتن انتقام خون خليفه سوم بسيار متعصب بوده‏اند. اين تحقيقات حاكي است كه قرآن مذكور در يكي از حوادث مشهور مدينه، مفقود شده و از سرنوشت آن اطلاعي در دست نيست.

تعيين جايزه براي شناسايي وقف در مكه

اخيرا وزارت امور اسلامي و اوقاف عربستان مبلغ 539 هزار ريال معادل 145 هزار دلار بعنوان پاداش به يكي از افراد عربستاني داده است كه اطلاعات و گزارش وي منجر به كشف وقف مجهولي در شهر مكه شده است. وزير ارشاد عربستان بمنظور تشويق مردم در اين رابطه، اعلام نمود كه معادل 5% قيمت وقف را به فرد گزارش دهنده، خواهند داد.

ملاحظه: در شهر مكه اماكن و زمينهاي بسياري مشهور به وقف وجود دارد كه گفته مي‏شود برخي وقف نامه‏ها مخدوش شده و در مسير و هدف اوليه مورد بهره‏برداري قرار نمي‏گيرد از جمله اماكن وقفي متعلق به سادات مكه كه هنوز نيز در شهر مكه وجود دارند و غالبا به اشراف مكه مشهور مي‏باشند.(المدينه، ش 13023)

40 هزار قطعه تاريخي در موزه مكه

در موزه مكه بيش از 40 هزار قطعه تاريخي نادر و ويژه شامل كتب خطي، سكه‏هاي قديمي، اسناد و مصنوعات دستي متعلق به گذشته شهر مكه و مدارك خيابانها، بازارها و مجالس مكه وجود دارد كوچكترين قرآن در جهان بخط عثماني در ابعاد 1×1 سانتي متر نيز در اين موزه نگهداري مي‏شود. احاديث نبوي صلي‏الله‏عليه‏و‏آله از سال 216 ه . ق و سكه‏هاي زمان اسكندر مقدوني و شمشيرهاي دوران حكومت فاطميون در اين موزه به نمايش گذاشته شده و بازديد آن براي عموم آزاد است.(المدينه، ش 13019)

فاطمه نبوت ـ خندان گريان

عنوان فوق مقاله اي است پيرامون شخصيت حضرت فاطمه عليهاالسلام كه در يكي از معتبرترين جرايد كثيرالانتشار عربستاني به شرح ذيل به چاپ رسيده است:

فاطمه عليهاالسلام كوچكترين دختر رسول اللّه‏ صلي‏الله‏عليه‏و‏آله دو يا سه سال قبل از بعثت به دنيا آمد. او از كودكي در مكتب اسلام پرورش يافته و به اعتراف عايشه محبوبترين فرد خانواده خود بود. وقتي به مدينه هجرت كرد ابوبكر از وي خواستگاري نمود امّا پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله درخواست وي را رد كرد. عمر نيز پيشنهاد ازدواج با وي را كرد ليكن پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله نپذيرفت. اما وقتي علي بن ابيطالب عليه‏السلام درخواست ازدواج نمود رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله از وي پرسيد آيا چيزي داري تا فاطمه عليهاالسلام را به تو تزويج نمايم؟ علي عليه‏السلام گفت: قسم به آنكه جانم در اختيار اوست، هيچ ندارم. پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله پرسيد سپري كه تو را با آن مجهز كردم كجاست؟ علي گفت: آن سپر موجود است. و سرانجام آن سپري كه از شدت محكمي، شمشيرها را مي‏شكست، صداق حضرت فاطمه عليهاالسلام شد.

در يكي از روايات آمده است پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله علي عليه‏السلام را فرا خوانده و به وي فرمود: اي علي خداوند تبارك و تعالي مرا امر فرمود كه فاطمه عليهاالسلام را به همسري تو در آورم. آنگاه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله مراسم ازدواج را فراهم ساخت و به علي عليه‏السلام فرمود: تا به تو اجازه نداده‏ام به فاطمه عليهاالسلام نزديك مشو. سپس پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله وضو گرفت و از آب وضوي خود بر صورت علي عليه‏السلام پاشيد و فرمود: خداوندا! اين ازدواج را براي علي و فاطمه مبارك گردان و در نسل اين دو نيز خير و بركت قرار ده. بعد از اين مراسم و دعا آن دو را با يكديگر تنها گذاشت و خطاب به فاطمه عليهاالسلام فرمود: اي فاطمه عليهاالسلام خداوند تبارك و تعالي از خشم و غضب تو، غضبناك و از خشنودي و رضاي تو خشنود و راضي است.

ام سلمه مي‏گويد آيه تطهير: إِنَّمَا يُرِيدُ اللّه‏ُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرا در خانه من نازل شد، پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله به دنبال علي و فاطمه و حسن و حسين فرستاد و آنان را نزد خود خواند و رداي خود را بر روي ايشان انداخت و فرمود: خدايا! اينان اهل‏بيت من هستند، هرگونه پليدي را از ايشان دور ساز و آنان را پاك و پاكيزه گردان.

ام سلمه مي‏گويد: من از پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله پرسيدم پس من چگونه‏ام؟

پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: توهم از نيكاني.

همچنين وقتي آيه مباهله: فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللّه‏ِ عَلَي الْكَاذِبِينَ نازل شد پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله به تنهايي و با اهل‏بيت خود؛ يعني علي، فاطمه، حسن و حسين براي مباهله حركت كرد، لذا اين چهار نفر به ويژگيها و خصوصياتي ممتاز شده‏اند كه هيچ فرد ديگري غير از آنان، اين امتيازها را نداشته‏اند از جمله فقط آنان اهل رداء و اهل مباهله بوده‏اند.

اين امتياز فاطمه عليهاالسلام است كه اولاد مباركي چون حسن و حسين را به دنيا آورد.

پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله در اين مورد فرمود: هر مولودي به پدرش نسبت داده مي‏شود و اولاد علي عليه‏السلام از من نسبت مي‏گيرند. و باز هم از پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله است كه فرمود در روز قيامت، ندايي بلند مي‏شود: اي اهل قيامت، چشمانتان را بربنديد، تا فاطمه دختر پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله كه اينك در محشر است بگذرد.

از عايشه نقل شده كه گفت: به هنگام مريضي پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله فاطمه عليهاالسلام واكربتاه مي‏گفت. در اين هنگام پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله او را نزد خود خواند و مطلبي به وي گفت و فاطمه گريست. سپس مطلب ديگري را براي فاطمه عليهاالسلام نجوا كرد كه فاطمه تبسم نمود و خنديد و من تا اين اندازه خنده و گريه نزديك و قرين بهم را نديده بودم. تا اينكه بعد از وفات پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله ماجرا را از فاطمه عليهاالسلام پرسيدم. فاطمه عليهاالسلام جريان خبردادن پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله از مرگ خويش را باز گفت. و بيان داشت كه من اولين فرد از اهل پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله خواهم بود كه به وي مي‏پيوندم و اينكه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: اي فاطمه، آيا راضي نيستي كه سيده زنان هردو جهان باشي؟! و اينجا بود كه من خنديدم. پس از پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله ، فاطمه عليهاالسلام بشدت محزون بود و بيش از شش ماه دوام نياورد و در بيست و نه سالگي در روز رحلت، بسيار سرحال شد بگونه‏اي كه لباس نو پوشيد و غسل كرد و روي به قبله، در بستر آرميد و از مرگ خود خبر داد و به همسر خود سفارش نمود كه شبانه مرا دفن كنيد و او اولين بانو در اسلام است كه جنازه وي پوشيده ماند و او است فاطمه زهرا.

ملاحظه: هرچند در اين مقاله نكاتي؛ نظير سن حضرت فاطمه عليهاالسلام به چشم مي‏خورد كه تفاوتهاي آشكاري با واقعيتهاي تاريخي دارد ليكن بيان فضايل حضرت فاطمه عليهاالسلام به صورت برجسته، حقيقت چهره تابان و شخصيت بي‏بديل حضرت فاطمه عليهاالسلام را روشن‏تر مي‏سازد كه علي‏رغم جو سازيهاي تاريخي، شخصيت اين بانوي برجسته و ممتاز، هر روز روشن‏تر از قبل متجلّي گشته و در فضاي فرهنگي عربستان حقانيت مكتب اهل‏بيت را ترسيم مي‏نمايد.(المدينه، ش 13031)

آمار طلاق در مدينه

برابر بررسي‏هاي دادگاه مدينه منوره، آمار رسمي طلاق افزايش يافته و هر روز دو طلاق واقع مي‏شود و هر سال به 720 طلاق مي‏رسد. رييس مركز بررسي‏هاي مدينه علت اصلي طلاق را بي‏دقتي جوانان مدينه در انتخاب شريك و همسر زندگي مي‏داند. ضمن اينكه علل رواني، اجتماعي و اقتصادي نيز در ايجاد زمينه طلاق حائز اهميت است.

(عكاظ، ش 11807)