متن کامل

 

 

 

 

مقام معظم رهبري

1 ـ برائت از مشركين اعلام موضع مسلمانان يكي از مسائل مهمدر مراسم حج است.

2 ـ بايد با ابتكارات جديد، زمينه تبليغ و آگاهي در ميان حجاج بيتالله الحرام گسترش يابد.

3 ـ همه‌ي آداب و مناسك حج براي آن است كه حج‌گزار به اين تجربه‌ي معنوي دست‌يابد و اينلذت را در كام جان دريابد.

4 ـ در بُعد سياسي، محور اصلي در حج، نمايش هويت متحد امّت اسلامي است.

5 ـ امروز برائت از مشركان نداي قلبي و فطري همه‌ي ملتهاي مسلمان است.

6 ـ موسم حج تنهانقطه‌ئي است كه نداي برائت از مشركان ميتواند از سوي همه‌ي اين ملتها با صداي بلند طنين افكند.

7 ـ حج بهترين فرصت براي نزديكي بيشتر مسلمانان به يكديگر است.

8 ـ دشمنان تلاش دارند تاحج را به زمينه اي براي تشديد اختلافهاي مسلمانان و رو در رو قرار دادن شيعه و سنيتبديل كنند.

9 ـ اين حق مسلمانان است كه نسبت به رفتار دشمنان اسلام اعلام موضعكنند و بهترين مكان و زمان براي اين اعلام موضع ميقات عظيم امت اسلامي در حجاست.

10 ـ خدمت به حجاج و كارگزاري حج يك افتخار است.

11 ـ ايجاد آمادگي قبلي درزائران و بيان مسائل فقهي، سياسي، اجتماعي، اخلاقي و عرفاني حج از وظايفمهمي است كه بايد مسئولان اجرايي و فرهنگي حج به آن اهتمام بيشتري داشته باشند.

12 ـ ايجادشرايط مناسب براي جلوگيري ازورود انگيزه هاي مادي و دنيوي در مراسم حج از وظايفمهمي است كه بايد مسئولان اجرايي و فرهنگي حج به آن اهتمام بيشتري داشته باشند.

13 ـ تحول قلبي و فكري انسان مهم ترين هدف حج است.

14 ـ بايد بافراهم كردن مناسب مقدمات و لوازم اين سفر، از ايام حج بيشترين استفاده براي اثربخشيمعنوي و فرهنگي بر زائران انجام گيرد.

15 ـ مهمترين دستاورد مناسك پر رمز و راز حج براي زائران، ذكر خداو غفلت زدايي مسلمانان از خويشتن خويش و همچنين هويت جمعي خود است.

16 ـ حج درياي با عظمت معنويت، عبوديت، تضرع، خضوع و لبيكاست.

17 ـ جنبه سياسي حج نيز در معنويت و فرياد توحيد آن نهفتهاست.

18 ـ با وجود همه تلاش جبهه استكبار، ملتهاي اسلامي بيدارند و بايداز فرصت بسيار ارزشمند حج براي پيشبرد اهداف اسلامي استفاده شود.

19 ـ سفر حج به عنوان سفري همراه با معنويت وتاثيرگذار در زندگي انسان است.

20 ـ فرياد توحيد كه محور اصلي مبارزاتانبيا، صلحا و صديقين بود، و از ميان برداشتن حائلهاي ظاهري ميان ملتهاياسلامي،‌پيام اصلي حج ابراهيمي است.

21 ـ شناسايي آسيبها و آفتهايي كه موجب ايجاداخلال در بهره گيري از معنويت سفر الهي حج مي‌شود بسيار ضروري است.

22 ـ يكي از آفتها، سرگرمي زائران به زرق و برقهاي مادي و منحرف شدن از جاذبه عظيم معنويخانه خدا و اماكن شريف و متبرك مكه و مدينه است.

23 ـ فريضه‌ي حج، آنگاه كه با معرفت و هوشيارانه به جاي آورده شود، به مسلمان حج گزار وبه امت بزرگ اسلامي فيض مي‏بخشد.

24 ـ مسافر ديار حج، در همه ي اين مراسم بايد خود را در محضر حق متعال بداند.

25 ـ حج يك حركت دستجمعي است.

26 ـ دعوت الهي به حج براي آن است كه مؤمنان خود رادر كنار يكديگر ببينند و نُمادي از وحدت پيكره ي مسلمين را به چشم خود بنگرند.

27 ـ حجبراي تقرب دستجمعي به خدا و بَرائت دستجمعي از شياطين اِنْس و جِن است.

28 ـ حج يك فرصت استثنايي از نظر زماني و مكاني براي بازگشت انسان به حقيقتخويش و همچنين ايجاد وحدت بين ملتهاي اسلامي است.

29 ـ ايام حج بهترين فرصت براي روشنگري مسلمانان كشورهاي مختلف واعلام برائت آنان از استكبار و امريكا است.

30 ـ زائران بيت‏الله الحرام بايد با بهره‏گيري كامل معنوي ازفرصت مغتنم حج جهت توجه به خدا و در سايه آن توجه به حقيقت خويش قدم بردارند.

31 ـ در حج علاوه بر انجام مناسك بايد ادب حج نيز كه عبارت از خضوع، ذكر، تضرع،مدارا، محبت و برادري است، رعايت شود.

32 ـ فرصت حج، استثنايي است. همه ي عبادات، فرصت بازيابي خويشتنِ انسان هستند.

33 ـ آنچه انسان را به خدا، و در سايه ي توجه به خدا، به خود و حقيقت خود و نياز خود ودل خود متوجه مي كند، دعا و عبادت و تضرع است.

34 ـ حج از اين جهت برترين عبادتهاست،چون از لحاظ زمان، از لحاظ مكان، از لحاظ توالي حركاتي كه در حج در اختيار حاجي وناسك گذاشته شده است، يك عبادت استثنايي است.

35 ـ شهر مكه و مراسم حج، وسيله ييبراي امنيت انسان است.

36 ـ انسان مي تواند با پناه بردن به حج، بَرد و سلام بهشت را در آن مكان و آن زمان برايخود به وجود بياورد.

37 ـ چه غافلند كساني كه مراسم حج و ايام حج و مناسك حج را به وسيلهي پرداختن به امور دنيايي كمرنگ مي كنند.

38 ـ حج را بايد با توجه، با حضور و با آداب بهجا آورد.

39 ـ غير از مناسك حج و اعمالي كه تشكيل دهنده ي صورت حج است، ادبي هم وجوددارد كه روح حج است.

40 ـ ادب حج، خضوع و ذكر و توجه است.

41 ـ ادب حج، احساس حضور در مقابل پروردگار در همه يآنات است.

42 ـ ادب حج، پناه بردن به ساحه ي امن الهي است كه براي مؤمنين و متمسكين بهذيل توسل به ذات مقدس پروردگار، آن را فراهم كرده است.

43 ـ ادب حج، مسالمت و مداراست.

44 ـ خشونت كردن با مؤمنين، دعوا كردن با برادران و فسوق وجدال در حج ممنوع است.

45 ـ ادب حج، فرو رفتن در حقيقت معناي حج و بهره برداري كردن وتوشه گرفتن از آن براي همه ي دوران زندگي است.

46 ـ ادب حج، برادري و ايجاد محبت و وحدتاست. فرصت ايجاد وحدت بين ملتهاي اسلامي و شعوب اسلامي، فقط در حج فراهم مي شود.

47 ـ از جمله غفلتهاي احتمالي در حج، يكي اين است كه كساني به جاي شركت در نمازهايجماعت، به جاي طواف مستحبي، به جاي حضور در فضاي معطر مسجدالحرام يا مسجدالنبي،سراغ زرق وبرق هاي بي ارزش و پوچ و بازارها و مغازه ها بروند.

48 ـ فرصت حج را براي روشنگري و اعلام برائت از استكبار و امريكا نبايداز دست داد.

49 ـ حضورعزتمند حجاج ايراني در مجمع بزرگ امت اسلامي، توفيقي الهي و موجب افتخار وسربلندي ملت ايران است.

50 ـ برگزاري حج مطلوب، باعث تولد مجدد انسانهايي كاملاً پاكيزه و معنوي مي‏گردد.

51 ـ مي‏توان با برنامه‏ريزي صحيح، سنت ختم قرآن در حج را، احيا كرد.

52 ـ پرداختن بيش از حد به مسائلي نظير خريد سوغاتي در حج از جمله موانع تمركزكامل بر مسائل معنوي حج است.

53 ـ پرداختن بيش از حد به مسائلي نظير خريد سوغاتي در حج،  علاوه برهزينه هنگفت آن، باعث جلوگيري از توجه كامل به محتواي حقيقي حج مي‏شود .

54 ـ حج، خزانه رحمتي است كه درموعد خود بهروي بندگان گشوده مي شود.

55 ـ حج، از اين جهت، استثنايي و بي همتاست كه درآن، هم دل ها و جان ها صيقل مي يابد ويكايك حاجيان به قدر همت و ظرفيت خود از اين باران رحمت، برخوردار مي شوند و همشخصيت كلان امت اسلامي كه از ملت ها و نژادها و اقليم ها و فرهنگ ها تشكيل شده است،مي تواند درآن به انسجام و شجاعت و بيداري و خودآگاهي بيشتر نايل آيد.

56 ـ اجتماع عظيم حج، جلوه يكپارچگي و وحدت امت اسلامي است.

57 ـ مسلمانان بايد با بهره گيري صحيح از اين فرصت كم نظير، قدرت و عظمت خود را به رخمعاندان و بدخواهان جهان اسلام بكشانند.

58 ـ موسم حج فرصت بزرگي براي مسلمانان است تا نيروي عظيمو معنوي خود را به ميدان بياورند و نشان دهند كه قدرت امت اسلامي بايد در معادلاتجهاني مورد محاسبه قرار گيرد.

59 ـ زائران بايد در سفر حج از هرگونه اقدامي كه موجب خدشه دار شدنهدف والا و معنوي حج مي شود پرهيز نمايند.

60 ـ حرمت ماههاي ذيقعدةالحرام و ذيحجّةالحرام و محرّم‌الحرام، به معناي عظمت اين ماههاو احترام بزرگي است كه اين روزها و شبها و ساعات در تكوين و اراده‌ي الهي دارد.

61 ـ حضور حُجّاج در مناسك و در مركز توحيد دنياياسلام‌ـ‌يعني مكه‌ي مكرّمه ـ از بزرگترين بركات ماههاي حرام است.

62 ـ حج يك واجب استثنايي و يك مراسم عجيب و پُر رمز و راز است.

63 ـ حج‌،‌ اردوگاه‌ بزرگ‌ امت‌ اسلامي‌ ومحل‌ تجلي‌ امت‌ واحده‌ اسلامي است.

64 ـ تمرين‌ خدايي‌ و مردمي‌ شدن‌، از خودهاي‌ دروغين‌ و شرك‌آلود بيرون‌ جستن‌،به‌ خود حقيقي‌ و الهي‌ پيوستن‌ و برائت‌ از شيطان‌ و پيوستن‌ به‌ جنود رحمان‌ ومظهر عزت‌ معنوي‌ و قدرت‌ بشري‌ مسلمانان‌ از ويژگيهاي‌ حج‌ است.

65 ـ ضمن‌ تأمين‌ آسايش‌ زائران‌، نبايد با برخي‌ اقدامات‌ جنبه‌ معنوي‌سفر حج‌ و اعمال‌ آن‌، تحت‌الشعاع‌ قرار گيرد.

66 ـ حج‌ براي‌ همين‌ نزديكي‌ و صدا به‌ صدا رساندن‌ مسلمانان‌ سراسر جهان‌ است‌.

67 ـ شكوفايي‌ و سربلندي‌ و كاميابي‌ همه‌جانبه‌ي‌ كشورهاي‌اسلامي‌ تنها در سايه‌ي‌ توحيد با همه‌ي‌ ابعاد فردي‌و اجتماعي‌ و سياسي‌ آن‌، و وحدت‌ با مفهوم‌ درست‌ و قابل‌ تحقق‌ آن‌ در دنياي‌امروزبه‌ دست‌ خواهد آمد.

68 ـ اگر مسلمانان، قدر حج را بشناسند ، بخش مهمي از اين حصار نوميدي و تلقين ضعف كه بر گرد ملتها كشيدهشده‏است، ويران خواهد شد.

69 ـ موسم حج، مي‏تواند عظمت و تنوع و اقتدار معنوي و انساني دنياي اسلام را هر ساله بهطور محسوس در برابر چشم مردمي از همه‏ي كشورهاي مسلمان بگذارد.

70 ـ در حج همه ملتها مي‏توانند خبرهاي حقيقي از حال برادران را به دست آورند و حجابتبليغات خصمانه‏ي دشمنان جهان اسلام را در نوردند.

71 ـ حج مظهر ارتباط با خدا، آشنا شدن انسان مسلمان با آيات الهي و نزديك شدن هر چهبيشتر او به خداست.

72 ـ با حج تفرقه‏هاي ناشي از اوهام، تعصبات و دسيسه‏هاي دشمن برطرفشده و گامي به سوي تشكيل امت واحده اسلامي برداشته مي‏شود.

73 ـ حج مظهر معنويت، وحدت و برائت از دشمنان خدا، مشركين و ايادي شرك و كفر است و باتحقق اين اهداف، حج فايده خود را خواهد بخشيد.

74 ـ حج از يك طرف مظهر معنويت است، از يك طرف مظهر وحدت است  و از طرف ديگر مظهر برائت از دشمنان خدا، برائت از مشركين و ايادي شركو كفر است.

75 ـ حج, نعمتي الهي است كه بر نسل هاي مسلمان ارزاني شده است.

76 ـ حج درست مي‌تواند تحولي دروني در يكايك مسلمين پديد آورد.

77 ـ حج درست مي تواند از اعضاي جدا افتاده امت اسلامي, پيكره اي واحد و كارآمد و نيرومند بسازد.

78 ـ به حجاج محترم ايراني توصيه مي كنم كه از اين فرصت ارزشمند براي تزكيه نفس و ارتباط با خدا و توبه و انابه به حضرت حق و تحصيل رستگاري روحي حداكثر استفاده را بكنند.

79 ـ آنچه كه مهم است، اين است كه ببينيم حج از ما چه مي‌طلبد.

80 ـ اگر شما در حج كه هستيد، بتوانيد آن كاري را كه «وَتَكُونُوا شُهَداءَ عَلَي النّاس» ايجاب مي كند، انجام بدهيد، تمام دنياي اسلام را زير پوشش گرفته ايد.

81 ـ واقعاً گل سرسبد جماعي حج ما همين مراسم برائت است.

82 ـ ما در حج بايد بتوانيم فرهنگ و اخلاق و منش و رفتار مردم خودمان را طوري بكنيم كه اين ها الگو بشوند و كساني كه نگاه مي كنند، يادشان نرود.

83 ـ حج اصلا براي منقلب شدن است.

84 ـ حج بايد ما را معنوي كند.

85 ـ حج ميراث متقين است.

86 ـ حج، ميراث اين ملت و ميراث اين انقلاب و متعلق به آن است ما بايد از همه مظاهر و ظواهر و شعاير حج استفاده بكنيم.

87 ـ حج عبادت است و ذكر و دعا و استغفار، اما عبادتي و ذكر و استغفاري در جهت ايجاد حيات طيّبه امت اسلامي و نجات آن از زنجيرها و غل هاي استعباد و استبداد و خداوندان زر و زور، و تزريق روح عزّت و عظمت به آن و زدودن كسالت و ملالت از آن.

88 ـ حج مي تواند روح توحيد را در دل ها زنده كند و تكه پاره هاي امت بزرگ اسلامي را به هم وصل كند.

89 ـ حج مي‌تواند دردهاي مسلمين را به علاج نزديك كند و بزرگترين درد آنان را ـ كه سلطه فرهنگي و اقتصادي و سياسي كفر و استكبار است ـ درمان نمايد.

90 ـ حج مي‌تواند دلبستگي‌هاي اسارت آفرين را از دل ها بشويد و در مقابل، ارتباط با خدا و با بندگان خدا را در فرد و جمع مسلمانان تقويت نمايد.

91 ـ خدا را سپاس كه حج را همچون ذخيره اي تمام نشدني و چشمه اي هميشه جوشان و چون جويباري زلال و مستمر براي امت خالده قرارداد.

92 ـ حج مظهر توحيد, و كعبه خانه توحيد است.

93 ـ طواف و سعي و رمي و وقوف و ديگر شعائرالله حج, هر يك به نحوي نمايش انجذاب به الله و طرد و نفي و برائت از انداد الله است .

94 ـ خانه خدا و حج بايد در همه زمان ها شرك را در لباس خاص آن زمان, و بت شريك خدا را با جلوه مخصوص آن بشناساند و نفي و طرد كند.

95 ـ حج و اجتماع عظيم بر گرد خانه توحيد, بايد آن مظاهر شرك را نفي كند و مسلمانان را از آن برحذر دارد.

96 ـ حج مظهر وحدت و اتحاد مسلمانان است.

97 ـ حج با مشاهد و مناسك و شعاير خود, بايد از شعوب و قبايل مختلفه, امت واحده پديد آورد و آن امت واحده را به وادي امن عبوديت مطلق خداوند هدايت نمايد.

98 ـ اگر حج كنگره عظيم ساليانه مسلمانان سراسر جهان است, بي‌گمان فوري ترين دستور اين كنگره, مسايل روز مسلمانان در هر نقطه از جهان است.

99 ـ اين معجزه حج است كه عليرغم وجود درگيري ها و منازعاتي كه در آن حكومت هاي مسلمان بارها در برابر يكديگر صف آرائي كرده اند , هرگز پيوندهاي فكري و عاطفي و ايماني ميان ملت هاي مسلمان قطع نشده و تاثيرات متقابل اين ملت ها همواره رو به افزايش بوده است.

100 ـ حج, يگانه فريضه اي است كه خداوند براي اداي آن همه آحاد مسلمين را از سراسر عالم و از خلوت خانه ها و عبادتگاه ها, به يك نقطه فرامي خواند.

101 ـ حج, آن درس هميشه زنده عملي و سازنده است.

102 ـ حج ابراهيمي آن است كه در آن مسلمين از تفرقه به جمعيت حركت كنند و كعبه را با معرفت به معناي رمزي آن طواف كنند و از ظاهر و پيكره مناسك به باطن و روح آن برسند و از آن براي زندگي خود و زندگي امت اسلام, توشه برگيرند.

103 ـ مراسم برائت در حج, اعلان بيزاري از قدرت ها است.

104 ـ به حجاج عزيز توصيه مي كنم از فرصت حج حداكثر استفاده را براي كسب آشنائي با برادران مسلمان خود بكنند و اوضاع جهان اسلام را از زبان و رفتار مسلمانان به دست آورند.

105 ـ خلال آيات حج, قرآن همه را به برائت از بت هاي مشركين فرا مي خواند فَاجْتَنِبُواالرِّجْسَ مِنَ الْاُوثان. . .

106 ـ حج, فريضه اي است كه مهمترين گرفتاري هاي سياسي امت اسلامي در آن و با آن قابل حل است.

107 ـ حج فريضه اي سياسي است و طبيعت و خصوصيات آن, اين را بروشني نشان مي دهد.

108 ـ حج, فريضه امت, فريضه وحدت, فريضه اقتدار مسلمين, فريضه اصلاح فرد و جمع و در يك كلمه، فريضه دنيا و آخرت است.

109 ـ حج در جوهر و ذات خود داراي دو عنصر اصلي است، تقرب به خدا در انديشه و عمل, و اجتناب از طاغوت و شيطان با جسم و جان. .

110 ـ حج درست وكامل, مي تواند بوسيله نزديك كردن دل‌ها و تبادل آگاهي ها و افشاي توطئه ها, خطرناكترين توطئه هاي دشمن عليه اسلام و مسلمين را خنثي كند.

111 ـ من به همه برادران و خواهران مسلمان كه درمحشر عظيم حج گردآمده اند متواضعانه توصيه مي كنم كه درحج تدبر كنند.

112 ـ حج, آن شطّ هميشه جاري و آن عطيه بي زوال الهي است كه مسلمانان تا ابد مي توانند غبار رنج و مرارت و آلودگي و بيماري خود را در آن بِستُرند.

113 ـ حج اگر درست و كما فرض الله اقامه شود قادر است همچون داروئي شفابخش, همه  بيماري هاي اصلي و علت هاي ناكامي را درمان كند.

114 ـ بر پايه همين درك درست از اهميت حج بود كه پس از پيروزي انقلاب كبير اسلامي در ايران, مسئله حج در صدر اقدامات بين المللي حكومت جمهوري اسلامي قرار گرفت.

115 ـ همه حجاج عزيز را به اغتنام فرصت اين ايام بزرگ فراخوانده, همگان را به تدبر در حج و توشه برداري معنوي و روحي براي بقيه عمر دعوت مي كنم.

116 ـ در ميان فرائض ديني، حج ، بزرگترين فريضه اي است كه در آن هر دو جنبه فردي و اجتماعي به شكلي نمايان، گنجانيده شده است.

117 ـ در جنبه اجتماعي، حج در ميان همه فرائض اسلامي بي همتا است، زيرا مظهري از قدرت و عزت و اتحاد امت اسلامي است.

118 ـ حج بي برائت حج نيست ملت هاي مسلمان بدانند كه اگر با هم باشند دست خدا با آنها است و دست خدا مقتدرتر از هر پديده قدرتمند در عالم وجود است.

119 ـ برادران و خواهران عزيز در همه جاي جهان! ميعاد بزرگ حج را مغتنم بشماريد.

120 ـ در حج به صداي بلند اعلام اتحاد كنيد، به صداي بلند بيزاري خود را از جبهه استكبار و ظلم و نفاق فرياد كنيد.

121 ـ ملت ايران حج را جايگاه رفيعي براي رشد آگاهي امت اسلام مي‌شمارد و از حضور خود به نفع همه جهان اسلام و نه فقط منافع خود، بهره مي طلبد.

122 ـ همه حجاج عزيز را به اغتنام فرصت گرانبهاي حج براي خودسازي شخصي و آينده سازي اجتماعي دعوت مي كنم.

123 ـ نخستين هديه حج به كسي كه مايل است چشم خود را به حقايق بگشايد و از نيروي خدادادي " فهم پديده ها " بهره بگيرد، همان معرفت و شناخت است.

124 ـ ديدن توده‌هاي عظيم حجگزار، از نقاط گوناگون عالم و با زبان‌ها و رنگ‌ها و نژادهاي گوناگون، افق ديد مسلمان را گسترش مي‌دهد و از مرزهاي شخصي و قومي و ملي فراتر مي برد.

125 ـ در خود اعمال حج، رمي جمرات نماد دشمن شناسي و دشمن ستيزي است.

126 ـ برائت در حج بمعني افشاي .توطئه دشمن و ا علام بيزاري از آن است.

127 ـ حجاج عزيز ايراني! با استعانت از خداي بزرگ بكوشيد تا معرفت را كه از بزرگترين دستاوردهاي حج است، به دست آوريد.

128 ـ اگر مسلمانان قدر حج را بشناسند ،بخش مهم ي از اين حصار نوميدي و تلقين ضعف كه بر گرد ملت ها كشيده شده است ويران خواهد شد.

129 ـ حجاج عزيز ايراني را به كوشش هر چه بيشتر براي كسب فيض معنوي و حفظ متانت و وحدت و شركت در جماعات و كسب ذخيره روحي و اخلاقي فرا ميخوانم.

130 ـ حج براي همين نزديكي و صدا به صدا رساندن مسلمانان سراسر جهان است.

131 ـ حج، نِماد امت اسلامي و آموزنده‏ نوع رفتاري است كه اين امت بزرگ براي تامين سعادت خود بايد در پيش گيرد.

132 ـ مي‌توان حج را در حركت هدفمند و آگاهانه و متنوّعِ همگان در جهتي واحد خلاصه كرد.

133 ـ امت اسلامي اكنون برابر الگوي حج، به حركت بزرگ و هدفداري در زندگي واقعي خود نيازمند است و همه، چه دولت‌ها و چه ملّت‌هاي مسلمان، در اين مسئوليّت سهيمند.

134 ـ امت اسلامي در چنين اوضاع حساس و خطيري بيش از هميشه به درس‏گيري از الگوي حج نياز دارد.

135 ـ معنويت حجّ، همين در ذكرُاللَّه است كه چون روح در يكايك اعمال حجّ گنجانيده شده است.

136 ـ حجّ يكي از برترين تدابير اسلام در غفلت زدائي است.

137 ـ عبادات و مناسك حجّ، فرصت ميدهد كه ما اسارت و وابستگي غفلتبار خود به لذّت‏طلبي و هوس و تن‏آسائي را موقتاً ترك كنيم.

138 ـ بُعد سياسي، محور اصلي در حج، نمايش هويت متحد امّت اسلامي است.

139 ـ برائت از مشركان نداي قلبي و فطري همه‌ي ملتهاي مسلمان است. موسم حج تنها نقطه‌ئي است كه اين ندا ميتواند از سوي همه‌ي اين ملتها با صداي بلند طنين افكند.

140 ـ حج، از اين جهت، استثنايي و بي‌همتاست كه درآن، هم دل‌ها و جان ها صيقل مي يابد.

141 ـ مسافر ديار حج، در همه‏ي اين مراسم بايد خود را در محضر حق متعال بداند، خود را در انبوه متراكم جمع، با محبوب تنها ببيند، با او راز و نياز كند.

142 ـ دعوت الهي به حج براي آن است كه مؤمنان خود را در كنار يكديگر ببينند و نُمادي از وحدت پيكره‏ي مسلمين را به چشم خود بنگرند.

143 ـ حج براي تقرب دستجمعي به خدا و بَرائت دستجمعي از شياطين اِنْس و جِن است. تمرين اتحاد و پيوستگي امت اسلامي است.

144 ـ حج‌گزارانِ عزيز را به خُشوع و ذِكر و اِنابِه و تلاوت قرآن باتدبّر و حضور در نمازهاي جماعت و مهرباني با حاجيانِ كشورهاي ديگر و پرهيز از وقت‏گذرانيهاي بيهوده، فرا مي‌خوانم.

145 ـ حج بايد آئينه تمام نماي اتحاد و زمينهساز نزديكي بيشتر مسلمانان باشد.