درک جوانان

درك جوانان

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

 

سيد حسين اسحاقي

 

رسول گرامي اسلام (صلي الله عليه وآله)، جوانان را قدر مي‌نهاد و به خواسته‌هاي آنان توجه داشت. ايشان به آرمان خواهي و خواسته‌هاي دوران جواني توجه مي‌كرد و براي تأمين اين خواسته‌ها  مي‌كوشيد. در جامعه مورد نظر رسول الله(صلي الله عليه وآله)، پيوند ازدواج، ساده‌ترين و بي‌آلايش‌ترين و در عين حال، استوارترين پيوندها بود كه به سادگي انجام مي‌گرفت. اين جامعه گرفتار چشم و هم چشمي‌ها، سخت گيري‌ها و انتظارهاي بي‌جا از همسران نبود. رسول الله(صلي الله عليه وآله) با درك صحيح موقعيت، احساسات، عواطف و تمايلات جوانان، به عزت مندي اين قشر آينده ساز توجه داشت و در ابعاد گوناگون بر آموزش جوانان تأكيد مي‌كرد: «عَلِّموا أولادَكم السِّباحَةَ و الرِّمايَةَ؛ به فرزندان خويش تيراندازي و شنا بياموزيد.» رسول گرامي(صلي الله عليه وآله) حتي مسئوليت‌هاي بزرگ را به جوانان واگذار مي‌كرد. اين برخوردها چنان جوانان حجاز را مجذوب ايشان ساخت كه دست از خانه و كاشانه كشيدند و در سخت‌ترين شرايط در كنار ايشان ماندند. رسول الله(صلي الله عليه وآله)، مسئوليت‌هاي بزرگ فرهنگي، اجتماعي و نظامي را به جوانان واگذار مي‌كرد. پيش از هجرت حضرت به مدينه، مصعب بن عمير را كه نوجواني بيش نبود، براي انجام رسالت فرهنگي و تبليغي به مدينه فرستاد. وي در جنگ‌هاي بدر و احد، فرمانده و پرچمدار سپاه حق بود كه با حماسه آفريني در جنگ احد به شهادت رسيد. پس از فتح مكه نيز عتاب بن اسيد را به عنوان والي مكه برگزيد، در حالي كه بيست و يك سال بيشتر نداشت و افراد بزرگ‌تر از وي در بين صحابه هم فراوان بود. وقتي به اين كار حضرت اعتراض كردند، حضرت با متانت پاسخ داد كه بزرگي سن، ملاك مسئوليت نيست. ملاك، شايستگي و فضيلت است و شايستگي و فضيلت به سن و سال نيست. به تعبير ديگر، سن سبب بزرگي نيست. فضيلت و شايستگي مايه بزرگي است: «فَلَيْسَ الاْكبرُ هُو الاَْفضلُ بَل الاْفضلُ هُو الاْكبرُ». همين مطالب در مورد معاذ بن جبل كه 26 سال داشت، مطرح شد. پيامبر، ايشان را به عنوان مبلّغ ديني در مكه منصوب كرده بودند. همچنين اسام‍ة بن زيد را در سمت فرماندهي لشكري به جنگ روميان فرستاد، در حالي كه تنها 18 سال داشت. پيامبر در پاسخ معترضان فرمود: اسامه همانند پدرش زيد شايسته اين مقام است. فراهم آوردن وسيله ارتباطي جوانان با خداوند و خدامحوري در كارها، در سيره پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) جايگاهي بس رفيع داشت، به گونه‌اي كه حضرت محمد(صلي الله عليه وآله) در توصيه‌اي به يكي از جوانان عصر خويش مي‌فرمايد: اي جوان! كلماتي به تو مي‌آموزم: حق خداوند متعال را رعايت كن؛ خداوند نيز تو را حفظ مي‌كند. حق خداوند را رعايت كن كه آن را فراروي خويش مي‌يابي. هرگاه چيزي بخواهي، از خداوند بخواه. هرگاه ياري جستي، از خداوند ياري جوي. بدان اگر همه مردمان گرد آيند تا بهره‌اي به تو رسانند، نخواهند توانست نفعي به تو برسانند، مگر آنچه خداوند متعال براي تو مقرر كرده است و اگر گرد آيند تا زياني به تو برسانند، نخواهند توانست زياني به تو برسانند، مگر آنچه خداوند به زيان تو مقرر كرده است.

 

(پي نوشتها در دفتر نشريه زائر موجود است)