گزارش نیم‌روزی در فرودگاه جده دشواری های یک آزمون
نیم‌روزی در فرودگاه جده دشواری های یک آزمون احمد نجمی مشکل تاخیر پروازها در سال های گذشته تبدیل به خاطره ای تلخ برای مسافران و استقبال کنندگان آنان شده‌است و این موضوع به رغم تلاش مسئولان امر همچنان به قوت خود باقی است.برای بررسی دقیق موضوع با حسین شی
نيم‌روزي در فرودگاه جده دشواري هاي يك آزمون
احمد نجمي
مشكل تاخير پروازها در سال هاي گذشته تبديل به خاطره اي تلخ براي مسافران و استقبال كنندگان آنان شده‌است و اين موضوع به رغم تلاش مسئولان امر همچنان به قوت خود باقي است.براي بررسي دقيق موضوع با حسين شيران مسئول ستاد حج مستقر در مكه مكرمه تا فرودگاه جده همراه شديم.پس از چندساعت حضور در اين فرودگاه پرهياهو كه هركس به دنبال وسايل و پرواز خود بود و مشاهده تلاش 21 پرسنل ايراني مستقر در اين فرودگاه به منظور راهنمايي مسافران و هماهنگي پروازها به ابعاد جالبي از معضل تاخير در پروازها پي برديم.
اگرچه فرودگاه جده طي سه سال گذشته به بركت شركت بن‌لادن سالن‌هاي كوچك و غيراستانداردش را به سالن هاي بزرگ تر و مجهز تبديل كرده است، مشكلات تاخير پروازها اين تغييرات جدي را از نگاه زائران مخفي كرده است.هم اينك فرودگاه جده 3 سالن بزرگ، يك سالن ترخيص بار و 10 سالن ترانزيت دارد.اما جالب آنكه فرودگاه بين المللي جده سايت اينترنتي ندارد و در بررسي سايت رسمي فرودگاه‌هاي جهان « fiberglass» تنها توصيفي از سازه‌هاي فلزي و چادرهاي نسوز اين فرودگاه مي‌توان يافت و جالب تر آنكه هيچ اطلاع‌رساني از مشكلات تاخيرهاي روزهاي گذشته در رسانه هاي عربستان بويژه روزنامه ها نمي‌توان يافت!
تعداد پروازها با ظرفيت فرودگاه مطابقت ندارد
براساس آمارهاي موجود روزانه به طور ميانگين 150 پرواز از 4 سالن اصلي خارج مي‌شود .اگرچه پروازهاي خروجي امسال نسبت به سال گذشته كه 250 پرواز در روز بود كاهش چشم گيري داشته، همچنان ترافيك بالايي در اين فرودگاه حاكم است.
شيران در اين‌باره مي گويد:«امكانات فرودگاه جده بسيار كمتر از تعداد پروازهاي فعلي است.هم اينك هر مسافر 2 ساعت منتظر تفتيش بدني مي ماند و 9 راهروي خرطومي توان انتقال اين تعداد زائر را ندارد.»وي مي‌افزايد:«از ديگر عوامل تاخير در پروازها انتظار هواپيما براي ورود به پاركينگ اصلي است.متاسفانه ساخت سازه هاي جديد درسال هاي گذشته كمك قابل توجهي براي سهولت در تزانزيت و ترخيص مسافران نداشته است.»از سوي ديگر با توجه به اجاره‌اي بودن همه هواپيماهاي سعودي در صورت پيش آمدن مشكل فني هواپيماي جايگزين در نظر گرفته نشده است و تاكنون چندين تاخير به دليل مشكل فني بوده‌است.البته مشكل فني، تنها به پرواز سعودي اختصاص ندارد و طي چند روز گذشته چند پرواز ايراني هم با اين مشكل مواجه بوده اند.
فرودگاه جده و مسئولان استثنايي
فرودگاهي كه طي دو هفته بيش از يك ميليون مسافر را به كشورهاي مختلف منتقل مي‌كند طبيعتا بايد مديران منظم و آنلايني داشته باشد.اما فرودگاه جده از اين قاعده مستثني است.در گفت و گو با شيران مسئول ستاد حج مستقر در فرودگاه جده كه هر دقيقه يك بار گوشي موبايلش زنگ مي خورد و با زبان فارسي و عربي وانگليسي والبته با لهجه شيرين مشهدي از پروازها و بارهاي مسافران تا غذاي زائران را پي گيري مي كند شنيدن اين نكته جالب است:« متاسفانه مسئولان فرودگاه جده در قبال
مشكلات پيش آمده به هيچ وجه احساس مسئوليت نمي‌كنند.بلافاصله پس از پايان شيفت موبايل‌هايشان خاموش مي‌شود و جالب آنكه از نيمه شب تا صبح گوشي مسئولان شيفت هم پاسخ گو نيست!
اين مديريت استثنائي البته فقط گريبانگير مسافران ايراني نيست، بلكه خاطره تلخ تاخيرها بر خاطر مسافران چهارقاره جهان نيز مي ماند.200هزار مسافر اندونزيائي،150هزار پاكستاني و 130 هزار زائر ترك قرار است از اين فرودگاه به كشورهاي خود بروند.البته خلقيات آرام مردم آسياي شرقي و انتظار بسيار طولاني آنها در نهايت سكوت و آرامش هم جالب توجه است.
زائران ايراني هم بي‌تقصير نيستند
براساس پي گيريهاي صورت گرفته بسياري از مشكلات موجود متوجه مديريت فرودگاه جده و شركت هواپيمايي سعودي است، اما اين نكته ناگفته نماند كه حمل بار اضافي همراه زائر تاحدودي زمان ترخيص و ترانزيت را افزايش داده است.پيش از اين نيز به حجاج ايراني توصيه شده بود كه تنها مي توانند يك كيف دستي را به عنوان بار همراه به داخل هواپيما بياورند ولي طي روزهاي اخير برخي از زائران به اين نكته توجه نكرده اند و همين موضوع باعث افزايش مدت زمان بازرسي و ترانزيت مي‌شود.
چاره هاي انديشيده شده
با دريافت گزارش هايي مبني بر تاخيرهاي فراوان و نارضايتي حجاج ايراني، آيت الله ري‌شهري روز گذشته سقايي رئيس ستاد مكه را مامور پي گيري فوري اين موضوع كرد.سقايي نيز بلافاصله عازم مكه مكرمه شد و تا بعد از ظهر همان روز تصميمات خوبي اتخاذ شد.
از روز 14 آذر با هماهنگي‌هاي صورت گرفته تاخيرهاي پروازي از سوي ستاد حج مستقر در فرودگاه جده به كاروان‌ها اعلام مي شود تا حركت كاروان‌ها با احتساب زمان تاخيرها انجام شود و بدين ترتيب زمان معطلي در فرودگاه جده كاهش مي‌يابد.
فراهم كردن امكانات رفاهي براي حجاج ايراني از ديگر اقدامات سازمان حج است.فضاي اختصاصي و مفروش براي زائران ايراني مخصوصا آنهايي كه چند سال پيش سالن هاي بسيار تنگ و كوچك خروجي را ديده بودند فرصت خوبي براي اقامه نماز و استراحت قبل از ورود به ايران است.درحالي كه يك ليوان چاي در فرودگاه جده نزديك به 550 تومان است استفاده رايگان و بدون محدوديت از چاي و آب در كنار يك وعده غذاي گرم براي حجاج ايراني نيز از امكاناتي است كه سازمان حج و زيارت جمهوري اسلامي ايران در اين فرودگاه فراهم كرده است.
با كاروان‌هاي ايراني
در ساعات مختلف شبانه روز كاروان هاي مختلف ايراني به فرودگاه مي‌رسند و آخرين ساعات حضور در كشور عربستان را در فرودگاهي با ازدحام و شلوغي سپري مي‌كنند. به گوشه فرودگاه كه نگاه مي‌كني همچون مدينه و مكه مسلمانان كشورهاي مختلف را به صورت گروهي مي توان ديد.كارواني از مشهد مقدس كه قرار بود ساعت 5 و 30 دقيقه صبح پرواز داشته باشد با هماهنگي‌هاي صورت گرفته به جاي حركت در ساعت 1 بامداد ساعت 7 صبح از هتل حركت كرده اند.خانم اسماعيلي يكي از زائران اين كاروان مي گويد:«با شنيدن تاخيرهاي فراوان در روزهاي گذشته من و بسياري از زائران نگران شديم و مهم تر آنكه برنامه‌هاي اقوام براي استقبال به هم خورد.»مدير اين كاروان به دليل اطلاعات دقيق مي گويد:«خوشبختانه به جاي حضور در فرودگاه و تاخير 8 ساعته، همه اعضاي كاروان در هتل استراحت كردند و سروقت به فرودگاه رسيديم.»اين مدير كاروان به تذكرات مكرر رئيس سازمان حج و زيارت اشاره مي كند و مي گويد:«طبيعتا ما در كشور ديگري حضور داريم و ابتكار عمل در دست كشور ميزبان است و نمي‌توان انتظار داشت همچون كشورمان حل مشكلات به عهده خودمان باشد»البته نگاه خسته و ناراحت برخي ديگر از اعضاي اين كاروان حكايت از ملال‌آور بودن تاخيرها دارد.خستگي اي كه گويا چاره اي از آن نيست.
هر كه در اين بزم مقرب تر است.....
هميشه نگاه متفاوت اهل معنا به مشكلات و سختي‌ها تحملش را آسان‌تر مي كند. در روزهاي نخست ورود حجاج به مدينه به علت برخي مشكلات فني، مسافران چندين پرواز ساعت‌ها در هواپيما و فرودگاه معطل ماندند و اين موضوع باعث ناراحتي بسيار مسئولان از جمله آيت الله ري‌شهري شد، اما وي در نخستين جلسه سخراني در جمع اعضاي بعثه مقام معظم رهبري از زاويه ديگري به اين موضوع نگاه كرد.«هميشه حج با مشكلات و سختي‌ها همراه بود.چه آن زماني كه حجاج يك سال طي طريق مي‌كرند تا به اين سرزمين برسند و چه اكنون كه همه امكانات فراهم شده است.گويا يكي از اسرارحج همين است كه هميشه با مشكلات عجين باشد. هر كس كه به سرزمين وحي قدم مي گذارد در آزمايشگاه بزرگ پرورش جان حضور مي يابد .
آيت الله ري شهري به سختي هاي آزمون حج اشاره كرد و خطاب به حجاج بيت الله الحرام گفت:شما كه سالها آرزو داشتيد به زيارت خانه خدا و حرم نبوي نائل شويد مبادا در سختي هاي آزمون، خود را از بركات حج محروم كنيد. »