گفت و گویی درباره دفتر طرح و برنامه حج طرحی نو برای بستر سازی توسعه همه جانبه حج
گفت و گویی درباره دفتر طرح و برنامه حج طرحی نو برای بستر سازی توسعه همه جانبه حج هادی کافی امسال اولین بار است که اداره کل طرح و برنامه سازمان حج و زیارت در موسم حج حضور دارد. اما مأموریت این اداره چیست؟ و قرار بوده چه کاری انجام دهد؟ و چه تأثیری بر رون
گفت و گويي درباره دفتر طرح و برنامه حج طرحي نو براي بستر سازي توسعه همه جانبه حج
هادي كافي
امسال اولين بار است كه اداره كل طرح و برنامه سازمان حج و زيارت در موسم حج حضور دارد. اما مأموريت اين اداره چيست؟ و قرار بوده چه كاري انجام دهد؟ و چه تأثيري بر روند اجرايي حج بگذارد؟ براي پاسخ به اين سؤال‌ها به سراغ دكتر مرتضي كمانگري رفتيم تا با اقدامات طرح و برنامه سازمان حج بيشترآشنا شويم. كمانگري معاون اداره كل طرح و برنامه سازمان حج و زيارت است. او از اهداف و برنامه‌هاي حج و زيارت سخن گفت كه بخشهايي از آن را مي‌خوانيد.
در ابتدا بفرماييد كه وظايف اصلي دفتر طرح و برنامه در حج امسال چيست؟
با سلام بر خوانندگان عزيز نشريه وزين زائر و با آرزوي قبولي حج همه زائران محترم، اداره طرح و برنامه پنج وظيفه اصلي در ايام حج دارد كه سه وظيفه آن از آثار و نتايج درازمدت برخوردار است و دو وظيفه زودبازده دارد كه ويژه حج امسال طراحي شده است كه انشاءا... آثار آن را در حج امسال مشاهده خواهيم كرد. اين دو وظيفه كه با هدف ايجاد كيفيت بيشتر، سرعت بالاتر، دقت فزون تر و كاهش هزينه‌ها طراحي شده است با ايجاد نوآوري و ابتكار در استفاده از فناوري نو تبادل اطلاعات در حوزه عمليات اجرايي در عربستان و نيز حوزه آمار و اطلاعات كاربردي شده است. محدوده اجراي شبكه رايانه‌اي عمليات اجرايي در عربستان كه در گام اول در زمينه تداركات و تغذيه اجرا شده است در مناطق دوازدگانه مكه و مدينه، انبارها و آشپزخانه‌هاي مكه و مدينه توسعه يافته است و تبادل كليه اطلاعات و تصميم‌گيريها در حوزه تغذيه و تداركات با استفاده از شبكه اينترنت و به صورت آنلاين به مرحله اجرا درآمده است. در اين شبكه كليه آمارهاي زائران و عوامل كاروانهاي حج، مكان استقرار آنها در مكه و مدينه مسيرهاي توزيع تغييرات سهميه‌هاي غذاي عادي و رژيمي و نيز ثبت كليه خريدهاي انبارهاي تداركات و ورودي و خروجي اجناس از انبارها و نيز آشپزخانه‌ها در اين شبكه مورد نظارت و مديريت قرار مي‌گيرد. انشاءا... اين شبكه اينترنتي در ادامه، حوزه‌هاي مسكن، حمل و نقل، بهداشت و درمان ، امداد و ساير موضوعات اجرايي را تحت پوشش قرار خواهد داد كه انشاءا... موجبات سرعت، دقت و افزايش كيفيت و بهينه نمودن هزينه‌ها را فراهم خواهد ساخت. اين شبكه ازحجم فعاليتهاي جاري انبارها و آشپزخانه‌ها خواهد كاست و امكان مديريت و نظارت را نيز به مديران عالي و ستادي سازمان خواهد داد تا با تحليل داده‌ها و گزارشها تصميم‌گيريهاي بهتر و معقول تري را اعمال كنند. ايجاد اين سيستم اشراف لازم بر اصلاح الگوي مصرف در حج و عمره و منطقي شدن نيازهاي زائران و نيز فعاليتهاي بدني آنان در موسم حج را فراهم مي‌آورد.
دومين وظيفه زود بازده، طراحي نظام آماري است كه معروف به طرح امين است. در اين طرح همه آمارهاي مورد نياز روزانه مديران سازمان در زمينه‌هاي بيماريها، بستري در بيمارستانها ، گم شدن زائران سرقت، حوادث، دستگيريهاي احتمالي ونيز فوت زائران توسط كاروانهاي حج و ساير مراكز مرتبط بصورت آنلاين ثبت مي‌شود و دسترسي مديران به اين اطلاعات آسان و تحليل آمارها و تهيه گزارش ها پي گيري امور را تسهيل مي‌سازد.
براي اين فعاليتها چه تعداد نيروي انساني اضافه شده است؟
در حج امسال فقط 3 نفر براي اين كار در دفتر طرح و برنامه و دو نفر هم در بخش رايانه براي پي گيري امور و اجراي وظايف پيش بيني شده‌اند.
در مورد فعاليتهاي درازمدت طرح و برنامه هم توضيح دهيد.
3 فعاليت درازمدت در وظايف طرح و برنامه پيش‌بيني شده است كه اجراي آنها در حج امسال الحمدا... آغاز شده است. اولين كار، نظارت و كنترل برنامه و بودجه عملياتي حج 88 است كه در قالب 34 عنوان برنامه و صدها فعاليت به تصويب رسيده است. براي اولين بار در حين اجراي برنامه حج، از نزديك اين نظارت و كنترل انجام مي‌پذيرد.
دومين موضوع، كارشناسي و بررسي قيمت تمام شده حج است كه به دنبال منطقي تر كردن قيمت سفر حج با رعايت كيفيت‌ها و صرف و صلاح زائران گرامي هستيم و سومين برنامه درازمدت اين اداره كل، بررسي فرآيندهاي عمليات حج، بهبود و اصلاح فرآيندها و توسعه آنها از طريق بهره گيري از IT هستيم.
هر چند كار شما در حج امسال تازه شروع شده است اما در همين چند هفته، كار شما بر كيفيت ارائه خدمات به زائران چقدر تأثير داشته است يا در سال‌هاي نزديك تأثير خواهد داشت؟
هدف اصلي سازمان حج و زيارت همين است كه بسترهاي لازم را براي زائران فراهم آورد تا زائر بهتر بتواند به اهداف اصلي اين سفر كه توسعه معنويت، برائت از دشمنان اسلام و افزايش اتحاد و انسجام و وحدت بين مسلمين است بپردازد. زائر به حج مي‌آيد تا به اين اهداف برسد كه خود اين نيازمند به پشتيباني‌هايي است. زائر بايد سالم، داراي فراغ بال از نيازهاي روزانه و... باشد تا بتواند به اعمال و زيارت خود برسد. ارائه خدماتي چون تغذيه، درمان، مسكن و حمل و نقل، زائر را در رسيدن به اهداف معنوي‌اش كمك مي‌كند و ارتقاي كيفيت و بهينه‌سازي آن نيازمند يك طراحي دقيق است كه طرح و برنامه به اين كار كمك مي‌كند.
يكي از اولين كارهاي اداره كل طرح و برنامه، طراحي يك نظام جامع توسعه حج است كه به نوعي مي‌تواند چشم‌انداز مناسبي را پيش روي سازمان حج قرار دهد.
برنامه و بودجه عملياتي به چه مواردي مي‌پردازد؟
اين برنامه دقيقا به اثر بخشي برنامه‌هاي واحدها و معاونت‌هاي مختلف مي‌پردازد. اگر پيش از اين، واحد اجرايي بودجه مصوب خود را هزينه مي‌كرد و توجهي به اثربخشي آن واحد نمي‌شد، در بودجه‌ريزي عملياتي، اين كار متفاوت است و اثر هزينه‌ها كاملا پي گيري مي‌شود. اگر برنامه‌اي مانند مسكن، 136ميليارد تومان هزينه داشته باشد، در اين برنامه تمام شاخص‌هاي كمي و كيفي آن كنترل مي‌شود تا ببينيم بعد از اين هزينه آيا استاندارهاي لازم و مصوب محقق شده است يا نه كه بر اساس اين بررسي، هم سازمان حج در برنامه‌ريزي بعدي راحت‌تر و دقيق‌تر خواهد بود و هم عملكرد مديران بهتر ارزيابي مي‌شود و نيز كمبود كميت و توانايي‌‌هاي لازم نيروها روشن مي‌شود. برنامه و بودجه عملياتي در كل، شرايط لازم را كه مطلوب يك سازمان براي دست يابي به اهداف خود است آماده مي‌كند.
شما تا چه حد از ابزار نوين فناوري اطلاعات استفاده مي‌كنيد؟
تلاش شده است از آي‌تي به عنوان يك فناوري كه مي‌تواند در افزايش كيفيت، سرعت و دقت در كارها و كاهش هزينه‌هاي سازمان حج بسيار مؤثر باشد و در تمام كارها استفاده شود. امروز كارهاي يك زائر از ثبت نام تا زماني كه زائر به ايران بازمي‌گردد و حتي ارتباط بعد از بازگشت زائر زير چتر اقدامات آي‌تي قرار دارد.