آیا بزرگداشت زادروز اولیاى خدا بدعت یا شرک است؟

 

پاسخ:

گرامى‏داشت خاطره بندگان شايسته خدا بسان برپايى يادواره‏ها و جشن‏هاى ميلاد آنان گرچه از ديدگاه خردمندان مسأله‏اى روشن است ليكن به منظور رفع هرگونه شبهه‏اى در اين زمينه دلائل مشروع بودن آن را از نظر مى‏گذرانيم:

۱- برپايى مراسم ابراز محبّت است‏.....

قرآن كريم مسلمانان را به دوستى پيامبر گرامى و اهل بيت آن حضرت دعوت مى‏كند:

«قل لا أسألكم عليه أجراً إلّاالمودّة فى الْقربى».[۱]

- (اى پيامبر) بگو از شما پاداشى جز دوستى خويشاوندانم نمى‏خواهم.

شكّى نيست كه برگزارى مراسم گرامى‏داشت اولياى الهى جلوه‏اى از عشق و علاقه مردم به آنان است كه از ديدگاه قرآن كريم مورد پذيرش است.

۲- برپايى مراسم تعظيم پيامبر است‏.

قرآن علاوه بر يارى رسول خدا تجليل از مقام وى را نيز به عنوان معيار رستگارى و سعادت معرّفى مى‏كند.

«فَالَّذِيْنَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوْهُ وَ نَصَرُوْهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِىْ انْزِلَ مَعَهُ اولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».[۲]

- آنان كه به پيامبر گرويدند و او را گرامى داشتند و ياريش نمودند و از روشنايى كه بر وى فرو فرستاده شد پيروى كردند، رستگارانند.

از آيه ياد شده بخوبى معلوم مى‏شود كه گرامى داشت رسول خدا از ديدگاه اسلام مطلوب وپسنديده است و برگزارى مراسمى كه خاطره شكوهمند پيامبر را هميشه زنده نگاه دارد و از مقام شامخ وى تمجيد نمايد مورد خوشنودى خداوند است. زيرا در اين آيه چهار صفت براى رستگاران بيان گرديده است:

الف: ايمان، «الذين آمنوا به»؛ «كسانى كه به وى گرويدند».

ب: پيروى از نور وى؛ «واتّبعوا النّور الذى أنزل معه»؛ «از نورى كه بر وى فرو فرستاده شد، پيروى نمودند».

ج: يارى نمودن او؛ «ونصروه»؛ «او را يارى كردند».

د: تعظيم و تجليل از مقام پيامبر؛ «و عزّروه»؛ «او را گرامى داشتند».

بنابراين احترام و تعظيم پيامبر نيز علاوه بر ايمان و يارى وى و پيروى از دستوراتش امرى ضرورى است و بزرگداشت پيامبر گرامى امتثالِ «وعزّروه» مى‏باشد.

۳- برپايى مراسم تأسّى و پيروى از پروردگار است‏

خداوند در قرآن مجيد به تجليل از پيامبر گرامى پرداخته مى‏فرمايد:

«وَ رَفَعْنا لَكَ ذِكْرَكَ»؛[۳]

«آوازه تو را در جهان بلند كرديم».

در پرتو اين آيه شريفه معلوم مى‏گردد كه خدا مى‏خواهد شكوه و جلال پيامبر در جهان گسترش يابد و خود نيز در لابلاى آيات قرآن به تمجيد از وى برمى‏خيزد.

ما نيز به پيروى از كتاب آسمانى خويش با برگزارى يادواره‏هاى شكوهمند از مقام والاى آن اسوه كمال و فضيلت تجليل نموده و از اين طريق مراتب تأسّى و پيروى خود را ازپروردگار جهانيان ابراز مى‏داريم.

روشن است كه هدف مسلمانان از اين مراسم جز بلندآوازه ساختن پيامبر گرامى چيز ديگرى نيست.

۴- نزول وحى كمتر از نزول مائده نيست‏

قرآن مجيد از زبان پيامبر خدا، عيسى عليه السلام چنين حكايت مى‏كند:

«قالَ عِيْسىَ ابْنُ مَرْيَم أللّهُمَّ رَبَّنا أنْزِلْ عَلَيْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَكُونُ لَنا عِيْداً لِأَوَّلِنا وَ اخِرِنا وَ ايَةً مِنْكَ وَارْزُقْنا وَ أنْتَ خَيْرُ الرّازِقِيْنَ».[۴]

- عيسى بن مريم عرض كرد: بار الها، پروردگارا! مائده‏اى از آسمان فرو فرست تا براى همه ما «عيد» باشد و نشانه‏اى از جانب تو و ما را روزى ده كه بهترين روزى دهندگان تويى.

حضرت عيسى از خدا درخواست مى‏كند تا مائده‏اى آسمانى بر آنان‏ نازل گردد و روز نزول آن را عيد بگيرند.

اينك مى‏پرسيم: در حالى كه پيامبرى گرامى روزى را كه مائده آسمانى- كه موجب لذّت بردن جسم انسان است- نازل گرديد؛ عيد بگيرد، اگر مسلمانان جهان در روز نزول وحى خدا و يا زاد روز پيامبر گرامى- كه نجات‏بخش انسان‏ها و مايه حيات جوامع بشرى است- مراسم جشنى برپا سازند و آن را عيد بگيرند، مايه شرك يا بدعت است؟!

۵- سيره مسلمانان‏

پيروان آيين اسلام از ديرزمان به برپايى چنين مراسمى كه به منظور بزرگداشت خاطره پيامبر گرامى برگزار مى‏گردد مبادرت مى‏ورزيدند.

حسين بن محمد ديار بكرى در «تاريخ الخميس» چنين مى‏نگارد:

«ولايزال أهل الإسلام يحتفلون بشهر مولده عليه السّلام و يعملون الولائم و يتصدّقون فى لياليه بأنواع الصّدقات و يظهرون السّرور و يزيدون فى المبرّات و يعتنون بقرائة مولده الكريم و يطهر عليهم من بركاته كلّ فضلٍ عميمٍ».[۵]

- مسلمانان جهان هماره در ماه ولادت پيامبر جشن مى‏گيرند و وليمه مى‏دهند و در شب‏هاى آن ماه صدقه مى‏پردازند و ابراز شادمانى مى‏كنند و به انواع نيكى‏ها جامه عمل مى‏پوشانند و به خواندن يادنامه ميلاد وى اهتمام مى‏ورزند و رحمت‏ها و بركت‏هاى فراگير او بر همگان آشكار مى‏گردد.

با اين بيان حكم كلّى جايز بودن و شايستگى مراسم گرامى‏داشت خاطره اولياى خدا از ديدگاه قرآن و سيره مسلمانان بدست مى‏آيد و بدين‏سان بى‏پايگى سخن آنان‏كه برپايى يادواره عزيزان درگاه خدا را بدعت دانسته‏اند روشن مى‏گردد؛ زيرا بدعت آن است كه تجويز آن به صورت خصوصى يا كلّى از قرآن و سنّت استفاده نشود در حالى كه حكم كلّى مسأله ياد شده به روشنى از آيات قرآن و روش و سيره هميشگى مسلمانان بدست مى‏آيد.

همچنين برپايى اين مراسم تنها به خاطر ابراز احترام و تجليل از بندگان شايسته خدا و با اعتقاد به بندگى و نيازمندى آنان به پروردگار جهان صورت مى‏گيرد.

بنابراين رفتار ياد شده با اصل توحيد و يگانه‏پرستى كاملًا سازگار است و گفتار كسانى كه برپايى مراسم گرامى‏داشت اولياى الهى را موجب شرك و دوگانه‏پرستى دانسته‏اند پايه و اساسى ندارد.

 

 

مراجعه شود به كتاب : شيعه پاسخ مي دهد ص ۱۴۹

 

---