آیا توسل به پیامبر (ص) و ائمه اطهار(ع) با توحید عبادی سازگار است؟
گفته‌اند: توسل به ارواح مقدسه نوعی پرستش آنهاست. از این جهت با توحید عبادی ـ که تنها پرستش خداست ـ منافات دارد. پاسخ: نخست باید مفهوم «عبادت و پرستش» را توضیح داد آن‌گاه به مسئله «توسل» و اینکه با
گفتهاند: توسل به ارواح مقدسه نوعي پرستش آنهاست. از اين جهت با توحيد عبادي ـ كه تنها پرستش خداست ـ منافات دارد.
پاسخ:
نخست بايد مفهوم «عبادت و پرستش» را توضيح داد آنگاه به مسئله «توسل» و اينكه با توحيد در پرستش منافات دارد يا ندارد پرداخت.
عبادت اين است كه انسان در برابر موجودي خضوع كند كه او را خالق جهان و رازق انسان و بخشنده و بخشاينده بداند و لااقل تصور كند كه برخي از كارهاي خدا به او سپرده شده است چنانكه مشركان چنين تصوّري ميكردند. اين نوع خضوع از آن خدا است و شايسته هيچ موجودي نيست و لذا ميگوييم: {إِيَّاكَ نَعْبُدُ}؛ «فقط تو را ميپرستيم». (فاتحه: ۵)
ولي خضوع در برابر موجودي كه او را بنده شايسته خدا بداند و هرگز تصور نكند كه او خداي جهان است و يا كسي است كه كارهاي جهان به او تفويض و واگذار شده فقط تكريم و احترام است. مانند تكريم پدر و مادر و تكريم معلم و استاد و تكريم اميران و رهبران و….
با توجه به اين تعريف توسل يعني درخواست دعا از انسان والامقام ارتباطي با پرستش او ندارد به دليل اينكه در همين جهان از همين انسانهاي والا درخواست دعا ميشود حتي خدا امر كرده كه به سراغ آنها برويم و آنها در حق ما استغفار كنند.
نقطه حساس، تفسير عبادت است بايد ديد نگرش متوسّل به پيامبران و امامان چگونه است؟ هرگاه آنان را بندگان صالح و والاي خدا بداند هر نوع خضوع درباره آنان تكريمي بيش نخواهد بود و توسل به آنان جز اين نيست كه از آنان بخواهد كه در حق او دعا كنند؛ زيرا دعاي آنان مستجاب ميگردد.
مراجعه شود به كتاب: جدال احسن، ص ۴۷.