آیا در قرآن از توسل به اولیای خدا که درگذشته‌اند، نهی شده است؟
می‌گویند: در دو جای سوره بقره از واسطه قرار دادن بت‌ها و مردگان و... منع شده است. شفاعت قابل قبول در قرآن برای مؤمنان است و شفاعت پیامبر (ص) هم به اذن خدا فقط برای مؤمنان است، یعنی پیامبر خدا (ص) حق شفاعت برای پدر و مادر و عمویش را
مي‌گويند: در دو جاي سوره بقره از واسطه قرار دادن بت‌ها و مردگان و... منع شده است. شفاعت قابل قبول در قرآن براي مؤمنان است و شفاعت پيامبر (ص) هم به اذن خدا فقط براي مؤمنان است، يعني پيامبر خدا (ص) حق شفاعت براي پدر و مادر و عمويش را ندارد!
پاسخ:
نخست سؤال مي‌كنيم: در كجاي سوره بقره از واسطه قرار دادن مردگان منع شده است؟ آيات مربوط به شفاعت در سوره بقره عبارتند از:
۱. {مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ} (بقره: ۲۵۵)
كيست آن كه جز به خواست و فرمان او نزد وي شفاعت كند؟
۲. {وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ} (بقره: ۴۸)
و بترسيد از روزي كه كسي به كار كسي نيايد و از او شفاعتي پذيرفته نشود و از او برابري عوضي كه خود را بازخرد نستانند و نه ياري شوند.
۳. {وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ} (بقره: ۱۲۳)
و بترسيد از روزي كه كسي به كار كسي نيايد و از او برابري عوضي كه خود باز خرد نپذيرند و او را هيچ شفاعتي سود ندهد.
۴. {أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا بَيْعٌ فِيهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ} (بقره: ۲۵۴)
از آنچه شما را روزي كرده‌ايم انفاق كنيد پيش از آنكه روزي بيايد كه در آن نه داد و ستدي باشد و نه دوستي و نه شفاعتي.
اينها مجموع آياتي است كه پيرامون شفاعت در سوره بقره آمده است. در كدام يك از اين آيه‌ها از ممنوعيت شفاعت مردگان سخن مي‌گويد؟
۱. آيه نخست مي‌گويد شفاعت شافعان به اذن خداست.
۲. آيه دوم نفي شفاعتي است كه بني‌اسرائيل ادعا مي‌كردند زيرا ابتداي آيه خطاب به آنهاست {وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً}.
۳. آيه سوم نيز شفاعت بدون اذن را نفي مي‌كند و مربوط به شفاعتي است كه امت يهود معتقد بودند.
۴. آيه چهارم هرچند مطلق شفاعت را نفي مي‌كند امّا به قرينه آيات ديگر نفي شفاعتي را مي‌كند كه اهل كتاب و مشركان بدان معتقد بوده‌اند.
اكنون سؤال مي‌شود در كدام يك از اين آيات آمده است كه اولياي الهي كه درگذشته‌اند را نمي‌توان واسطه قرار داد؟
سخن گفتن بي‌دليل آسان است ولي اثبات آن مشكل!
مراجعه شود: جدال احسن، ص ۳۷.